Universiteit Antwerpen
Academiejaar 2020 - 2021
Faculteit Geneeskunde en Gezondheidswetenschappen
Master Revalidatiewetenschappen en Kinesitherapie
Sports Physiotherapy 1
1
,THEORIE
2
,INHOUD
1. Epidemiologie van sportletsels ........................................................................................................................... 6
1.1. Definities epidemiologie .............................................................................................................................. 6
1.1.1. Incidentie en prevalentie ...................................................................................................................... 6
1.2. Definities sportletsels ................................................................................................................................... 7
1.2.1. Andere terminologie ............................................................................................................................. 7
1.2.2. Acuut vs. chronisch ............................................................................................................................... 7
1.2.3. Registratie van sportletsels ................................................................................................................... 7
1.3. Risicofactoren ............................................................................................................................................... 8
1.3.1. Intrinsieke risicofactoren ...................................................................................................................... 8
1.3.2. Extrinsieke risicofactoren ...................................................................................................................... 9
2. Geschatte kosten sportletsels ........................................................................................................................... 10
3. Voorbeelden in Vlaanderen .............................................................................................................................. 11
4. Eerste zorg bij sportletsels ................................................................................................................................ 12
5. Sportspecifieke kinesitherapie .......................................................................................................................... 13
5.1. Introductie.................................................................................................................................................. 13
5.2. Dynamische stabiliteit en spierbalans ........................................................................................................ 14
5.2.1. Introductie over Movement Stability Dysfunction (Comerford MJ; Mottram SL) .............................. 14
5.2.2. Functionele classificatie van spieren ................................................................................................... 14
5.2.3. Proprioceptie, pijn en recruitment...................................................................................................... 16
5.2.4. Dysfunctie van de globale spieren ...................................................................................................... 19
5.2.5. Dysfunctie van de lokale spieren ........................................................................................................ 24
5.2.6. Nieuw model om spieren te classificeren ........................................................................................... 28
5.2.7. Model van bewegingsdysfunctie ......................................................................................................... 30
5.2.7.1. fenotype en recruitment .................................................................................................................. 30
5.2.7.2. Give and restriction .......................................................................................................................... 31
5.2.7.2. Evaluatie van dynamische stabiliteit ................................................................................................ 33
6. Blessures bij dansers ......................................................................................................................................... 40
6.1. Introductie.................................................................................................................................................. 40
6.2. Epidemiologische waarden ........................................................................................................................ 40
6.2.1. Musculoskeletale blessures ................................................................................................................ 40
6.2.2. Lage rugklachten ................................................................................................................................. 40
6.2.3. Rol van hypermobiliteit ....................................................................................................................... 40
6.3. Evidentie opgedeeld volgens ICF (Evaluatie) .............................................................................................. 47
6.3.1. Lichaamsstructuren en - functies ........................................................................................................ 47
6.3.2. Activiteitsbeperkingen en participatieproblemen .............................................................................. 52
3
, 6.3.3. Omgevingsfactoren en persoonlijke factoren ..................................................................................... 53
6.4. Behandeling/ management en preventie .................................................................................................. 54
6.4.1. Preventie van lage rugklachten bij dansers......................................................................................... 54
6.5. Algemene conclusies .................................................................................................................................. 56
7. Sport en de wervelkolom .................................................................................................................................. 57
7.1. Kinesitherapie: old school .......................................................................................................................... 57
7.2. De rol van kinesitherapie in sport .............................................................................................................. 57
7.2.1. Moderne kinesitherapie ...................................................................................................................... 57
7.2.2. Diagnose .............................................................................................................................................. 57
7.2.3. Rode vlaggen ....................................................................................................................................... 57
7.2.4. Epidemiologie ...................................................................................................................................... 58
7.3. Biomechanica ............................................................................................................................................. 59
7.3.1. Anatomie ............................................................................................................................................. 59
7.3.2. Functionele spinale unit ...................................................................................................................... 61
7.4. Statische spanningen ................................................................................................................................. 63
7.4.1. Flexie spanning .................................................................................................................................... 63
7.4.2. Extensie spanning................................................................................................................................ 63
7.4.3. Lateroflexie spanning .......................................................................................................................... 63
7.4.4. Rotatie spanning ................................................................................................................................. 63
7.5. Onderverdeling spieren.............................................................................................................................. 63
7.6. Diagnose ..................................................................................................................................................... 64
7.6.1. Op het veld .......................................................................................................................................... 64
7.6.2. In de praktijk ....................................................................................................................................... 64
7.6.3. Luisteren.............................................................................................................................................. 65
7.6.4. Analyse ................................................................................................................................................ 65
7.7. Soorten rugpijn........................................................................................................................................... 66
7.7.1. Acute rugpijn (acute lumbago) ............................................................................................................ 66
7.7.2. Acute – Subacute rugpijn .................................................................................................................... 69
7.7.3. Subacute-chronische rugpijn............................................................................................................... 83
8. Blessures bij lopers ............................................................................................................................................ 88
8.1. Introductie.................................................................................................................................................. 88
8.2. Klinische aanpak van veel voorkomende loopblessures onder de knie ..................................................... 93
8.2.1. Blessures van het kuitcomplex ............................................................................................................ 94
8.2.2. Mediaal tibiaal stress syndroom ......................................................................................................... 98
8.2.3. Fasciitis plantaris ................................................................................................................................. 98
8.3. Kennis en vaardigheden in de therapeutische modaliteiten voor een hardloper als onderdeel van
revalidatie of blessurepreventie ....................................................................................................................... 99
4
Academiejaar 2020 - 2021
Faculteit Geneeskunde en Gezondheidswetenschappen
Master Revalidatiewetenschappen en Kinesitherapie
Sports Physiotherapy 1
1
,THEORIE
2
,INHOUD
1. Epidemiologie van sportletsels ........................................................................................................................... 6
1.1. Definities epidemiologie .............................................................................................................................. 6
1.1.1. Incidentie en prevalentie ...................................................................................................................... 6
1.2. Definities sportletsels ................................................................................................................................... 7
1.2.1. Andere terminologie ............................................................................................................................. 7
1.2.2. Acuut vs. chronisch ............................................................................................................................... 7
1.2.3. Registratie van sportletsels ................................................................................................................... 7
1.3. Risicofactoren ............................................................................................................................................... 8
1.3.1. Intrinsieke risicofactoren ...................................................................................................................... 8
1.3.2. Extrinsieke risicofactoren ...................................................................................................................... 9
2. Geschatte kosten sportletsels ........................................................................................................................... 10
3. Voorbeelden in Vlaanderen .............................................................................................................................. 11
4. Eerste zorg bij sportletsels ................................................................................................................................ 12
5. Sportspecifieke kinesitherapie .......................................................................................................................... 13
5.1. Introductie.................................................................................................................................................. 13
5.2. Dynamische stabiliteit en spierbalans ........................................................................................................ 14
5.2.1. Introductie over Movement Stability Dysfunction (Comerford MJ; Mottram SL) .............................. 14
5.2.2. Functionele classificatie van spieren ................................................................................................... 14
5.2.3. Proprioceptie, pijn en recruitment...................................................................................................... 16
5.2.4. Dysfunctie van de globale spieren ...................................................................................................... 19
5.2.5. Dysfunctie van de lokale spieren ........................................................................................................ 24
5.2.6. Nieuw model om spieren te classificeren ........................................................................................... 28
5.2.7. Model van bewegingsdysfunctie ......................................................................................................... 30
5.2.7.1. fenotype en recruitment .................................................................................................................. 30
5.2.7.2. Give and restriction .......................................................................................................................... 31
5.2.7.2. Evaluatie van dynamische stabiliteit ................................................................................................ 33
6. Blessures bij dansers ......................................................................................................................................... 40
6.1. Introductie.................................................................................................................................................. 40
6.2. Epidemiologische waarden ........................................................................................................................ 40
6.2.1. Musculoskeletale blessures ................................................................................................................ 40
6.2.2. Lage rugklachten ................................................................................................................................. 40
6.2.3. Rol van hypermobiliteit ....................................................................................................................... 40
6.3. Evidentie opgedeeld volgens ICF (Evaluatie) .............................................................................................. 47
6.3.1. Lichaamsstructuren en - functies ........................................................................................................ 47
6.3.2. Activiteitsbeperkingen en participatieproblemen .............................................................................. 52
3
, 6.3.3. Omgevingsfactoren en persoonlijke factoren ..................................................................................... 53
6.4. Behandeling/ management en preventie .................................................................................................. 54
6.4.1. Preventie van lage rugklachten bij dansers......................................................................................... 54
6.5. Algemene conclusies .................................................................................................................................. 56
7. Sport en de wervelkolom .................................................................................................................................. 57
7.1. Kinesitherapie: old school .......................................................................................................................... 57
7.2. De rol van kinesitherapie in sport .............................................................................................................. 57
7.2.1. Moderne kinesitherapie ...................................................................................................................... 57
7.2.2. Diagnose .............................................................................................................................................. 57
7.2.3. Rode vlaggen ....................................................................................................................................... 57
7.2.4. Epidemiologie ...................................................................................................................................... 58
7.3. Biomechanica ............................................................................................................................................. 59
7.3.1. Anatomie ............................................................................................................................................. 59
7.3.2. Functionele spinale unit ...................................................................................................................... 61
7.4. Statische spanningen ................................................................................................................................. 63
7.4.1. Flexie spanning .................................................................................................................................... 63
7.4.2. Extensie spanning................................................................................................................................ 63
7.4.3. Lateroflexie spanning .......................................................................................................................... 63
7.4.4. Rotatie spanning ................................................................................................................................. 63
7.5. Onderverdeling spieren.............................................................................................................................. 63
7.6. Diagnose ..................................................................................................................................................... 64
7.6.1. Op het veld .......................................................................................................................................... 64
7.6.2. In de praktijk ....................................................................................................................................... 64
7.6.3. Luisteren.............................................................................................................................................. 65
7.6.4. Analyse ................................................................................................................................................ 65
7.7. Soorten rugpijn........................................................................................................................................... 66
7.7.1. Acute rugpijn (acute lumbago) ............................................................................................................ 66
7.7.2. Acute – Subacute rugpijn .................................................................................................................... 69
7.7.3. Subacute-chronische rugpijn............................................................................................................... 83
8. Blessures bij lopers ............................................................................................................................................ 88
8.1. Introductie.................................................................................................................................................. 88
8.2. Klinische aanpak van veel voorkomende loopblessures onder de knie ..................................................... 93
8.2.1. Blessures van het kuitcomplex ............................................................................................................ 94
8.2.2. Mediaal tibiaal stress syndroom ......................................................................................................... 98
8.2.3. Fasciitis plantaris ................................................................................................................................. 98
8.3. Kennis en vaardigheden in de therapeutische modaliteiten voor een hardloper als onderdeel van
revalidatie of blessurepreventie ....................................................................................................................... 99
4