Samenvatting Culturele waarden en normen

Hoofdstuk 1 interculturele communicatie

Interculturele communicatie bestaat uit 2 dingen, cultuur en communicatie.

Cultuur

Er bestaat cultuur en Cultuur. Cultuur met een grote C betekend de beschaving.
 Schilderkunst, literatuur, muziek, theater, dans en architectuur.
Dit zijn dus de producten van kunst en wetenschap waarin een land zich
onderscheidt van andere landen.
VB. van Nederland; Rembrandt, architect Rietveld, Nederlandse gouden Eeuw en
schrijver Vondel.

Daarnaast is er ook cultuur met een kleine c. Deze wordt gebruikt in de
antropologie(wetenschap van de mens) en sociologie (leer van de menselijke
samenleving).
Hieronder vallen alle dagelijkse zaken: wat je wanneer eet en drinkt en met wie,
waarop je gevoelens uit, fysieke afstand tijdens het praten, wat je wel en niet in
bepaalde situaties mag doen, ect.

Definitie van begrip met een kleine c:
De collectieve mentale programmering (hoe een groep zich gedraagt) die de
leden van één groep of categorie mensen onderscheidt van die van andere.

,Met menselijke natuur wordt bedoeld wat alle mensen is aangeboren,
bijvoorbeeld; dat we moeten eten om in leven te blijven, glimlachen na 6 weken,
dat we kunnen praten.

Met cultuur wordt verwezen naar wat een bepaalde groep met die menselijke
natuur doen. Waarom we glimlachen en tegen wie we dat doen en wanneer, wat
we moeten eten en drinken en met wie we praten en met wie niet.
Dit zet zich voort door het gezin, de straat, school, jeugdgroepen, op werk ect.

Het persoonlijke deel bestaat uit aangeboren en aangeleerd.
Aangeboren(nature); deze zijn genetisch bepaald; manier van eten en praten,
wijze van glimlachen, dingen die je soms ook bij verwanten vind ‘heeft ie van zijn
vader’.
Aangeleerd(nurture); je leert bijvoorbeeld dat als je glimlacht je niet wordt
gestraft, dus glimlach je.
Het is wel moeilijke te zeggen welke aangeleerd of aangeboren is.

De middelste laag, cultuur, is het moeilijkste qua cultuur. Je weet dat iedereen
een andere personaliteit heeft en door de menselijke natuur weet je meestal ook
wat je van een ander kan verwachten.
Alleen is communicatie tussen verschillende culturen wat lastiger omdat je niet
van alles op de hoogte bent. Zoals elkaar wel of niet aankijken, elkaar wel of niet
een hand geven ect.
Soms kunnen dingen als beledigend over komen.

Culturele verschillen kun je opdelen in 4 verschillende aspecten:
- Praktijken; wat we doen en hoe (1/9 deel van cultuur)
o Symbolen, de reclame makers spelen hier natuurlijk op in
 Vlag
 Wapen van cultuur
 Kleding
 Gebaren
 Taalgebruik
 Voedsel
 Drank
o Helden
Personen die voor een cultuur bepalend of een voorbeeld zijn.
 Willem van Oranje
 Zangers
 TV presentatoren
 Sportmensen
 Of zelfs stripfiguren
o Rituelen
Handelingen die technisch gesproken niet noodzakelijk zijn, maar
die voor de leden van een cultuur essentieel(belangrijk) zijn.
 Ramadan
 Vieren van verjaardag
 Koninginnedag
 Vergadercultuur
- Waarden; waarom we iets doen (8/9 deel van cultuur)
De waarden bepalen wat goed en wat niet goed is, wat mag en at niet
mag. Het is de manier van denken en de visie op de wereld die bij de
cultuur hoort. Omdat deze waarden vaak groot in aantal, onbewust en

, onzichtbaar zijn, leiden ze vaak tot misverstanden in interculturele
communicatie.


Dit staat verwerkt in een ui diagram 




Hoe oppervlakkiger in de ui, hoe makkelijker het over te
nemen is.




Er zijn verschillende soorten culturen:

1. Nationale culturen
Mensen die bij elkaar horen omdat ze tot een natie behoren: Nederlanders,
Chinezen, Belgen ect.
Maar dit zijn eigenlijk niet de cultuurgrenzen, ook binnen een land kunnen er nog
verschillende culturen zijn.
Regionale culturen
Er is in Nederland bijvoorbeeld een verschil tussen noord en zuid Nederland.

2. Sociale culturen
Je vind verschillen door migratie. Daarnaast zie je verschillen tussen sociale
klasse, vrouwen en mannen, mensen van verschillende leeftijden en andere
godsdiensten.

3. Verschillen tussen allerlei ogenschijnlijk gelijke groepen
Gezinnen
Scholen
Verenigingen
Bedrijven
Universiteiten

Stereotypen, dat is een veelvoorkomend woord bij verschillende culturen. Er
wordt een beeld geschept van inwoners van een land en hier wordt stevig aan
vast gehouden.

,Communicatie




Bij het onderzoek naar cultuurverschillen in communicatie maakt men
onderscheid in 2 dingen:
- Crossculturele communicatie
In welk opzicht verschillen de culturen van elkaar
- Interculturele communicatie
Wat gebeurt er als verschillende culturen gaan communiceren
Het crossculturele onderzoek vind altijd eerder plaats van het interculturele
onderzoek.

Hoofdstuk 2

Er zijn heel veel verschillende waarden, die je ook heel breed kan uitleggen. Als je
elke oefening (voorbeeld) wilt uitleggen met een aparte waarden, is dat heel
omslachtig. Want er zijn een aantal basiswaarden opgesteld. Waar elke waarde
wel weer deel van uitmaakt.

Kluckhohn en Strodtbeck waren de eerste cultuurspecialisten die de
fundamentele (eerste) problemen van de mens, in 6 basiswaarden gegroepeerd.
- Wat is de natuur van de mens?
- Wat is de relatie van mens tot mens?
- Wat is de drijfveer van menselijk handelen?
- Welke opvatting heeft de mens over de ruimte over hem heen?
- Welke tijdsoriëntatie heeft de mens?
- Wat is de relatie van de mens tot de natuur en het bovennatuurlijke?

Deze 6 basiswaarden zijn gebaseerd op 3 veronderstellingen:
- Er is een beperkt aantal problemen dat alle mensen overal ter wereld in
alle tijden hebben en waarvoor iedereen een oplossing moet vinden.
- Er is een beperkt aantal mogelijkheden om die problemen op te lossen.
- Alle mogelijke waardeoriëntaties zijn in alle maatschappijen en in alle
tijden aanwezig, maar maatschappijen verschillen in de keuze die hun
voorkeur heeft.

De 6 basiswaarden kun je in 3 dingen indelen:
- Fijnmazig
‘traditionele culturen’.
In deze culturen is er een fijnmazig net van (vaak ongeschreven) regels en
voorschriften. Er is weinig ruimte voor individuele invulling.
Ook wel moderne cultuur genoemd.
- Midden mazig
Dit zit er tussenin. Hier heb je bijvoorbeeld enerzijds de culturen die niet
veel en niet weinig gedetailleerde regels hebben en aan de andere kant de
groepen die tussen twee culturen leven. Bijvoorbeeld de Marokkanen in
Nederland, die zich aan 2 culturen moeten houden.
Maar deze categorisering moet je niet te strikt zien. Het kan zijn dat 1 basis
waarden fijnmazig is en de andere grofmazig. En dat in één cultuur.
- Grofmazig

, Basiswaarden Fijnmazig Middenmazig Grofmazig
Afrika Latijns-amerika Noord-amerika
Azië Zuid-europa Noord-west-
Oost-europa Europa
Australië
Wat is de natuur De mens is van De mens is van De mens is van
van de mens? nature slecht nature een nature goed
mengeling van
slecht en goed
Wat is de relatie De mens leeft in Er zijn groeps- en De mens is een
van mens tot groepen en individuele onafhankelijk
mens? hiërarchische belangen individu
verhoudingen zijn
normaal
Wat is de drijfveer Weken om te Worden: Leven om te
van menselijk leven: Ontwikkelen van werken:
handelen? Zijn relaties het zelf Doen, presteren
belangrijker dan belangrijker dan
presteren? relatie
Welke opvatting Ruimte is meestal Er is een balans Veel ruimte is
heeft de mens openbaar: tussen privé en privé
over de ruimte om Weinig ruimte openbare ruimtes
hem heen? voor jezelf
Welke Heden en Heden is Heden en
tijdsoriëntatie verleden zijn belangrijk toekomst zijn
heeft de mens? belangrijk belangrijk
Wat is de relatie De mens is De mens leeft in De mens is
van de mens tot ondergeschikt aan harmonie met de meester over de
de natuur en het de natuur en het natuur natuur
bovennatuurlijke? bovennatuurlijke

Antrapoloog Edward T Hall onderscheidt 3 elementen waarop culturen kunnen
verschillen.
- De tijd
- De ruimte
- De context van de communicatie

Psycholoog Hofstede leidde slechts 4 basiswaarden uit zijn analyses.
Deze noemt hij dimensies:
- Machtsafstand
- Individualisme versus collectivisme
Collectivisme is het belang van de gemeenschap belangrijker dan
individualisme
- Masculiniteit versus feminiteit
Mannelijk - vrouwelijk
- Onzekerheidsvermijding
Later heeft hij nog onderzoek gedaan in Azie en daarbij is er nog een 5 e dimensie
bijgekomen:
- Lange termijn versus korte termijn gerichtheid
Per land kunnen alle dimensies worden beoordeeld van 0 tot 100.