Samenvatting Fiscaal Recht 3e bachelor

Fiscaal recht
H1: Begrippen en principes
1.1 Het begrip belasting
 Geen algemeen aanvaarde definitie
 Consensus over verschillende elementen (GwH, HvC):
o Door de OH:
 Bijzondere positie OH als enige drager
soevereiniteit: overheidsgezag
 Staat binnen eigen grenzen hoogste gezag:
interne aspect  exclusief: op eigen
grondgebied beslissingen nemen &
uitvoeren
 Invloed op afdwingen betaling: titel tot
invordering cfr art 298 WIB
o Kohier: document waarin fiscale
schuld ten laste bepaalde
belastingplichtige vastgesteld wordt
(uitvoerbare titel FOD Financiën)
o Eenzijdig opgelegde & verplichte bijdrage:
 Geldbijdrage?
 Tiendrecht: afgifte 1/10e
landbouwopbrengsten  doorgaans in
natura
o Lichamelijke arbeid ten dienste OH
(herendienst of corvée)
 Uitbuiting cfr koloniale
overheersers
 Geen keuzemogelijkheid: OO
 Economische redenen: risico marktfalen bij
publieke goederen & schaalvoordelen
 Weigeren: sancties & dwangmaatregelen
fiscale administratie
 Niet alle betalingen aan OH belastingen:
 Giften & vrijwillige betalingen uit
vrijgevigheid
 Contractuele verplichting of
buitencontractuele aansprakelijkheid: niet
eenzijdig opgelegd
 Niet conform bestemming belasting: boetes
opleggen  bestraffen (=/ financieren)


1

, o Op personen of feiten die band hebben met
territorium waarop OH gezag uitoefent:
 Gevolg van soevereiniteit: bevoegdheid beperkt
tot geografische gebied gezag
 Slechts belasten indien voldoende nauw
verbonden met grondgebied waarover OH gezag
kan uitoefenen
o Bestemd om diensten algemeen nut te financieren:
 Doel van bijdrage: financieel doel  betaling om
uitgaven OH te dekken
 Ook indien geen voordeel uit overheidsuitgaven
(geen overheidsdiensten gebruiken)
 Afwezigheid aanwijsbare & individuele
tegenprestatie: niet voorbehouden voor
welbepaalde uitgave/investering
 Geen rechtstreeks verband hoeveelheid
belastingen betaald & genot overheidsdiensten
 Politiek discretionair

1.2 Andere heffingen & bijzondere categorieën
- Inhoudelijke analyse vereist: formele benaming regelgever
niet doorslaggevend
 Retributies: heffing door/namens OH gevorderd in ruil voor
specifieke overheidsprestatie geleverd in persoonlijk
belang betaler & waarvan bedrag in redelijke verhouding
tot belang verleende dienst (HvC)
o Aanwijsbare tegenprestatie: geen belasting
 Haven- en kaaigelden, tolgelden, parkeergeld
 Niet noodzakelijk enige/belangrijkste
begunstigde dienst
o Opbrengst gebruiken om uitgaven te dekken: niet
onredelijk hoog & niet onredelijk laag
 Rolrechten (inleiding geding) belasting: <
werkelijke kosten rechtspleging
o Individueel beslissingsmoment: vrijwillig
gebruikmaken van dienst ?
 Niet in definitie HvC
 Combitaksen (overlasttaksen): vervoer personen
politievoertuig  enkel belasting indien
weigeren of niet in staat in te stappen?
 =/ Procedurele regels & fundamentele
principes fiscaal recht

2

,  Geen geschikt criterium  betrokkene al dan
niet verplicht gebruik te maken van
overheidsdienst als onderscheid
 Socialezekerheidsbijdragen:
o Inning sociale bijdragen: niet zelf titel creëren 
dagvaarding bij arbeidsrechtbank
 Verschil verdwenen: uitvoerbare titel gecreëerd
door RSZ mbv kohier
 Betekening dwangbevel aan SA door
deurwaarder: binnen 24u betalen op straffe
tenuitvoerlegging beslag
 Niet aan FOD Financiën maar aan parastatale
instellingen
o Specifieke tegenprestatie: sociale voorzieningen
financieren
 Verband sociale bijdragen betaald & rechten
opgebouwd
 Obv solidariteits- en verzekeringsbeginsel:
bijdrageplicht = recht ontvangst voordelen
 GwH: noodzakelijk bestemd voor
financiering stelsel sociale zekerheid 
strikte interpretatie versoepeld
o Sinds 2021: bestemming bijdrage niet
langer doorslaggevend criterium
o Voldoende relevante band bestaat
tussen bijdrageplichtigen & collectief
der sociaal verzekerden van wie
sociale bescherming mede door
bijdrage wordt gefinancierd
 Geen fundamentele principes fiscaal recht:
 Legaliteitsbeginsel geldt niet: courant bij
KB verhoogd eerder dan formele wet
 Geen jaarlijkse wettelijke controle door
parlement
 Verhaalbelastingen: verplichte heffing door OH nav
concrete overheidsprestatie ook verschuldigd wanneer
geen specifiek gebruik van overheidsdienst
o Onweerlegbaar vermoeden dat voordeel gehaald
wordt uit overheidsprestatie
o Aanwijsbare tegenprestatie vereist: financiering
specifieke overheidsprestatie (>< gewone
belastingen)

3

,  Bijkomende begrotingslasten verhalen op
bevolking: financiering infrastructuurwerken
o Geen individueel beslissingsmoment dader (><
retributie) dus niet vermijdbaar
 Directe belastingen: geheven op voortdurende toestand
waarin belastingplichtige verkeert (periodiek geïnd via
aanslagbiljet)
o Indirecte belastingen: geheven op alleenstaande,
kortstondige handelingen, verrichtingen of
voorbijgaande feiten (afzonderlijk geïnd per
transactie)
 Registratierechten, Vlaamse erfbelasting, btw,
belasting op inverkeerstelling
 Afwentelbare & niet-afwentelbare belastingen: cfr
economisch (=/ juridisch) perspectief
o Kosten belasting gedragen door andere persoon dan
wettelijke SA: kosten afwentelen op derde
 Vlaamse onroerende voorheffing: eigenaar 
huurder
 Accijnzen op brandstof: producenten 
consument
 Dubbele belasting: tweemaal belasting verschuldigd tgv
dezelfde belastbare basis
o Juridische dubbele belasting: dezelfde handeling
onderworpen aan dezelfde soort belasting bij
dezelfde belastingplichtige
 Pb: hetzelfde inkomen van dezelfde NP
tweemaal aan Pb onderworpen
 Geen algemene verbodsregel, maar niet
optimaal vanuit economisch perspectief
 Internationale context: belastingen op
handelingen indien voldoende verband met
grondgebied
 Mechanismen om te voorkomen:
dubbelbelastingverdragen
o Economische dubbele belasting: dezelfde handeling
onderworpen aan dezelfde soort belasting bij
verschillende belastingplichtigen
 Winst uitkeren aan AH cfr VennB & AH
onderworpen aan Pb over ontvangen dividend
 Niet indien verschillende belastingen
(inkomstenbelasting >< heffing registratie akte)

4