SAMENVATTING ONTWIKKELINGSPSYCHOLOGIE Hs 14-16
Boek: ontwikkelingspsychologie, 9e editie
Inhoud
HS 14, De fysieke ontwikkeling in de adolescentie...................................2
Fysieke rijping........................................................................................2
Stress en manieren om ermee om te gaan............................................6
Bedreigingen voor het welzijn van adolescenten..................................6
HS 15, De cognitieve ontwikkeling in de adolescentie..............................9
De intellectuele ontwikkeling.................................................................9
De morele ontwikkeling.......................................................................10
HS 16, De sociaal-emotionele ontwikkeling en de
persoonlijkheidsontwikkeling in de adolescentie....................................13
Identiteit: een antwoord op de vraag ‘wie ben ik?’..............................13
Relaties in de adolescentie..................................................................17
Psychische moeilijkheden tijdens de adolescentie..............................18
,HS 14, De fysieke ontwikkeling in de adolescentie
Fysieke rijping
Adolescentie: het ontwikkelingsstadium tussen de kindertijd en de
volwassenheid. (loopt ongeveer van 12 tot 20 jaar).
Pubertaire groeispurt: periode van zeer snelle groei in lengte en
gewicht tijdens de adolescentie( jongens groeien gemiddeld 10,5 cm en
meisjes bijna 9) deze groeispurt begint en eindigt bij meisjes gemiddeld
twee jaar eerder dan bij jongens. Daarom zijn meisjes rond hun 11e
ongeveer twee jaar iets langer dan jongens.
Puberteit: De periode van rijping waarin de geslachtsorganen zich
volledig ontwikkelen. (verschilt bij iedereen maar meestal bij meisjes
eerder dan bij jongens)
De puberteit begint wanneer de hypofyse aan andere klieren in het
lichaam van een kind het signaal geeft dat ze de volwassen hoeveelheden
geslachtshormonen moeten gaan produceren
Hypofyse: een hormoonklier die een belangrijke koppeling maakt tussen
het zenuwstelsel(de hersenen) en het hormonale systeem
Hypothalamus: een onderdeel van de hersenen, dat vele processen in
het lichaam regelt, zoals de besturing van het hormonale systeem in
interactie met de hypofyse.
De interactie tussen de hypofyse en de hypothalamus staat bekend als de
hpg-as. Deze stimuleert de opdracht voor de productie van twee
hormonen. De hormonen die de hypofyse uitscheid zet de
gonaden( eierstokken bij vrouw en testikels bij man) aan om oestrogenen
en androgenen te maken.
Androgenen: mannelijke geslachtshormonen, het voornaamste is
testosteron
Oestrogenen: vrouwelijke geslachtshormonen
Deze hormonen zorgen voor de ontwikkeling van secundaire
geslachtskenmerken. Beide hebben een remmende werking op de
hypofyse en hypothalamus en remmen daarmee de hormooncyclus weer
af.
Pubertijd bij meisjes
Menarche: het tijdstip waarop de eerste menstruatie optreed. (in armere
ontwikkelingslanden is de menarche later dan in economische landen)
, Gewicht of verhouding tussen vet en spieren speelt een rol bij het tijdstip
van menarche. Meisjes uit minder welgestelde milieus beginnen eerder
met menstrueren dan welgestelde meisjes. Sportende meisjes met laag
vetpercentage hebben ook later een eerste menstruatie.
Primaire geslachtskenmerken: kenmerken die worden geassocieerd
met de ontwikkeling van de organen en structuren van het lichaam die
rechtstreeks betrekking hebben op de voortplanting. (bij meiden
verandering in vagina of baarmoeder)
Secundaire geslachtskenmerken: zichtbare tekenen van seksuele
rijping die niet direct betrekking hebben op de geslachtsorganen. (bij
meiden ontwikkeling van borsten en schaamhaar, rond hun 10e en 11e )
Door de hogere hormoonspiegel kunnen meisjes leiden tot boosheid en
depressiviteit.
Pubertijd bij jongens
De penis en het scrotum beginnen rond hun 12e te groeien in een versneld
tempo en zijn volgroeid 3/4 jaar later. Hierdoor gaan ook de prostaatkier
en de zaadballen groeien waardoor er ruimte is voor de eerste zaadlozing
wat ook wel Spermarche of semenarche word genoemd. Dit gebeurd
meestal rond het 13e jaar.
De secundaire geslachtskenmerken zijn schaamhaar rond 12e , stem wordt
lager door het langer worden van stembanden en het strottenhoofd groeit.
De toename van de hormonen kan zorgen voor snelle stemwisselingen. Ze
kunnen zich sneller boos of geërgerd voelen door hogere hormoonspiegel
Beeld eigen lichaam
De eerste menstruatie van meisjes kan een negatieve impact ebben op
hoe een meisje tegen zichzelf aankijkt. Hun gevoel van eigenwaarde en
zelfvertrouwen kunnen afnemen. Zo gaat menstruatie vaak samen met
ontevredenheid over eigen lichaam.
Jongens praten zelden over hun eerste zaadlozing. Dit is omdat het wordt
gezien als een teken van hun ontluikende seksualiteit, een gebied waar ze
onzeker over zijn.
Meisjes voelen zich vaak ongelukkig en ontevreden over hun nieuwe
lichaam, waarschijnlijk door sterke maatschappelijke druk met betrekking
tot hoe een vrouw eruit moet zien. Het verschil van de schoonheidsideaal
en de werkelijkheid kan ertoe lijden dat meisjes willen afvallen.
Jongens vroege rijping Jongens late rijping
Fysieke kenmerken: Fysieke kenmerken:
- Groter en zwaarder dan leeftijdsgenoten - Kleiner en lichter dan
Boek: ontwikkelingspsychologie, 9e editie
Inhoud
HS 14, De fysieke ontwikkeling in de adolescentie...................................2
Fysieke rijping........................................................................................2
Stress en manieren om ermee om te gaan............................................6
Bedreigingen voor het welzijn van adolescenten..................................6
HS 15, De cognitieve ontwikkeling in de adolescentie..............................9
De intellectuele ontwikkeling.................................................................9
De morele ontwikkeling.......................................................................10
HS 16, De sociaal-emotionele ontwikkeling en de
persoonlijkheidsontwikkeling in de adolescentie....................................13
Identiteit: een antwoord op de vraag ‘wie ben ik?’..............................13
Relaties in de adolescentie..................................................................17
Psychische moeilijkheden tijdens de adolescentie..............................18
,HS 14, De fysieke ontwikkeling in de adolescentie
Fysieke rijping
Adolescentie: het ontwikkelingsstadium tussen de kindertijd en de
volwassenheid. (loopt ongeveer van 12 tot 20 jaar).
Pubertaire groeispurt: periode van zeer snelle groei in lengte en
gewicht tijdens de adolescentie( jongens groeien gemiddeld 10,5 cm en
meisjes bijna 9) deze groeispurt begint en eindigt bij meisjes gemiddeld
twee jaar eerder dan bij jongens. Daarom zijn meisjes rond hun 11e
ongeveer twee jaar iets langer dan jongens.
Puberteit: De periode van rijping waarin de geslachtsorganen zich
volledig ontwikkelen. (verschilt bij iedereen maar meestal bij meisjes
eerder dan bij jongens)
De puberteit begint wanneer de hypofyse aan andere klieren in het
lichaam van een kind het signaal geeft dat ze de volwassen hoeveelheden
geslachtshormonen moeten gaan produceren
Hypofyse: een hormoonklier die een belangrijke koppeling maakt tussen
het zenuwstelsel(de hersenen) en het hormonale systeem
Hypothalamus: een onderdeel van de hersenen, dat vele processen in
het lichaam regelt, zoals de besturing van het hormonale systeem in
interactie met de hypofyse.
De interactie tussen de hypofyse en de hypothalamus staat bekend als de
hpg-as. Deze stimuleert de opdracht voor de productie van twee
hormonen. De hormonen die de hypofyse uitscheid zet de
gonaden( eierstokken bij vrouw en testikels bij man) aan om oestrogenen
en androgenen te maken.
Androgenen: mannelijke geslachtshormonen, het voornaamste is
testosteron
Oestrogenen: vrouwelijke geslachtshormonen
Deze hormonen zorgen voor de ontwikkeling van secundaire
geslachtskenmerken. Beide hebben een remmende werking op de
hypofyse en hypothalamus en remmen daarmee de hormooncyclus weer
af.
Pubertijd bij meisjes
Menarche: het tijdstip waarop de eerste menstruatie optreed. (in armere
ontwikkelingslanden is de menarche later dan in economische landen)
, Gewicht of verhouding tussen vet en spieren speelt een rol bij het tijdstip
van menarche. Meisjes uit minder welgestelde milieus beginnen eerder
met menstrueren dan welgestelde meisjes. Sportende meisjes met laag
vetpercentage hebben ook later een eerste menstruatie.
Primaire geslachtskenmerken: kenmerken die worden geassocieerd
met de ontwikkeling van de organen en structuren van het lichaam die
rechtstreeks betrekking hebben op de voortplanting. (bij meiden
verandering in vagina of baarmoeder)
Secundaire geslachtskenmerken: zichtbare tekenen van seksuele
rijping die niet direct betrekking hebben op de geslachtsorganen. (bij
meiden ontwikkeling van borsten en schaamhaar, rond hun 10e en 11e )
Door de hogere hormoonspiegel kunnen meisjes leiden tot boosheid en
depressiviteit.
Pubertijd bij jongens
De penis en het scrotum beginnen rond hun 12e te groeien in een versneld
tempo en zijn volgroeid 3/4 jaar later. Hierdoor gaan ook de prostaatkier
en de zaadballen groeien waardoor er ruimte is voor de eerste zaadlozing
wat ook wel Spermarche of semenarche word genoemd. Dit gebeurd
meestal rond het 13e jaar.
De secundaire geslachtskenmerken zijn schaamhaar rond 12e , stem wordt
lager door het langer worden van stembanden en het strottenhoofd groeit.
De toename van de hormonen kan zorgen voor snelle stemwisselingen. Ze
kunnen zich sneller boos of geërgerd voelen door hogere hormoonspiegel
Beeld eigen lichaam
De eerste menstruatie van meisjes kan een negatieve impact ebben op
hoe een meisje tegen zichzelf aankijkt. Hun gevoel van eigenwaarde en
zelfvertrouwen kunnen afnemen. Zo gaat menstruatie vaak samen met
ontevredenheid over eigen lichaam.
Jongens praten zelden over hun eerste zaadlozing. Dit is omdat het wordt
gezien als een teken van hun ontluikende seksualiteit, een gebied waar ze
onzeker over zijn.
Meisjes voelen zich vaak ongelukkig en ontevreden over hun nieuwe
lichaam, waarschijnlijk door sterke maatschappelijke druk met betrekking
tot hoe een vrouw eruit moet zien. Het verschil van de schoonheidsideaal
en de werkelijkheid kan ertoe lijden dat meisjes willen afvallen.
Jongens vroege rijping Jongens late rijping
Fysieke kenmerken: Fysieke kenmerken:
- Groter en zwaarder dan leeftijdsgenoten - Kleiner en lichter dan
