KENNISMAKING MET DE PSYCHOLOGIE
Thema 1 - Een psychologisch kader
1 - Onenigheid over de definitie
=> psychologie → geen eenduidige definitie
1.1 - Interne onenigheid
verschillende benaderingen
→ verschillen in opvatting, methode & definitie
het woord psychologie = afkomstig uit het Grieks
→ psyche = ‘ziel, geest’
→ logos = ‘het woord van, de leer over’
=> psycho-logie = ‘de leer over de ziel van de mensen’
waarvoor staat de ziel dan?
→ even onduidelijk & dubbelzinnig:
de ziel =
- de mentale processen
→ psychologie = studie van die mentale processen
- bewustzijnsverschijnselen
→ nog los van de vraag of het onbewuste al dan niet tot het terrein
van psychologie behoort
- het denken, voelen & handelen van mensen als onderwerp van de psychologie
- psychologie → een wetenschappen over de ervaringen van mensen
=> verschillende definities slagen er niet in meer duidelijkheid te brengen
1.2 - Externe ongelijkheid
veel onderwerpen die in de psychologie bestudeerd worden, worden ook in andere
wetenschappen bestudeerd
gemeenschappelijkheden en verschillen van de verschillende wetenschappen:
psychologie = benadert het gedrag op het niveau van het individu
sociologie = kijkt naar het gedrag vanuit een maatschappelijke invalshoek & kijkt naar
maatschappelijke invloeden
biologie = vooral focus op lichamelijke aspecten van het gedrag
(culturele) antropologie = wetenschap die het (sociale) gedrag van
volken/bevolkingsgroepen bestudeert
=> het gaat telkens evenwel over het gedrag van mensen
raakvlakken tussen de verschillende wetenschappen:
, - raakvlak van psychologie & sociologie → sociale psychologie
- raakvlak van biologie & psychologie → biologische psychologie
- raakvlak van psychologie & antropologie → crossculturele psychologie
2 - Definitie van de psychologie
definitie handboek: psychologie = een wetenschappelijke benadering van menselijke
gedragingen, gevoelen, gedachten & interacties en de verschillende factoren die het gedrag,
de gedachten, de gevoelens & de interacties van mensen beïnvloeden
psychologie …
1) is een wetenschappelijke benadering
→ verzamelen van kennis via wetenschappelijke methoden
→ garanderen van een zekere kwaliteit
2) gaat over menselijke gedragingen, gevoelens, gedachten & interacties uitgelokt door
prikkels & situaties
→ gaat over de wijze waarop die gedragingen, gevoelens … uitgelokt
worden door allerlei prikkels & situaties
→ Hoe kunnen we dit wetenschappelijk benaderen? (wat we
denken/voelen is immers niet zichtbaar)
3) gaat over de verschillende factoren die het gedrag, de gedachten, de gevoelens & de
interacties van mensen beïnvloeden
→ ook interesse in hoe dit gedrag, die gevoelens … tot stand komen
→ bestuderen van factoren die gedrag, gevoelens, gedachten &
interacties beïnvloeden
- interne gedragsdeterminanten of persoonsgebonden factoren
- externe gedragsdeterminanten of omgevingsgebonden factoren
→ men gaat op een wetenschappelijke manier op zoek naar de oorzaken van
het gedrag van mensen
2.1 - Een wetenschappelijke benadering
2.1.1 - Wetenschappelijke kennis versus mensenkennis
psychologie onderscheidt zich van mensenkennis
mensenkennis = het inzicht dat mensen tijdens hun leven opbouwen over hoe andere
mensen zich gedragen
→ mensen bekijken elkaar constant & maken op basis daarvan allerlei afleidingen over
hoe/waarom mensen zich zus/zo gedragen
→ subjectief, persoonlijk inzicht, eenmalige ervaring, anekdotische
evidentie, toevallige indrukken
wetenschappelijke kennis onderscheidt zich van mensenkennis door de manier waarop de
kennis verzameld wordt
→ verzameld op basis van wetenschappelijk onderzoek dat moet voldoen aan
bepaalde voorwaarden
→ regels & afspraken over de methoden
Thema 1 - Een psychologisch kader
1 - Onenigheid over de definitie
=> psychologie → geen eenduidige definitie
1.1 - Interne onenigheid
verschillende benaderingen
→ verschillen in opvatting, methode & definitie
het woord psychologie = afkomstig uit het Grieks
→ psyche = ‘ziel, geest’
→ logos = ‘het woord van, de leer over’
=> psycho-logie = ‘de leer over de ziel van de mensen’
waarvoor staat de ziel dan?
→ even onduidelijk & dubbelzinnig:
de ziel =
- de mentale processen
→ psychologie = studie van die mentale processen
- bewustzijnsverschijnselen
→ nog los van de vraag of het onbewuste al dan niet tot het terrein
van psychologie behoort
- het denken, voelen & handelen van mensen als onderwerp van de psychologie
- psychologie → een wetenschappen over de ervaringen van mensen
=> verschillende definities slagen er niet in meer duidelijkheid te brengen
1.2 - Externe ongelijkheid
veel onderwerpen die in de psychologie bestudeerd worden, worden ook in andere
wetenschappen bestudeerd
gemeenschappelijkheden en verschillen van de verschillende wetenschappen:
psychologie = benadert het gedrag op het niveau van het individu
sociologie = kijkt naar het gedrag vanuit een maatschappelijke invalshoek & kijkt naar
maatschappelijke invloeden
biologie = vooral focus op lichamelijke aspecten van het gedrag
(culturele) antropologie = wetenschap die het (sociale) gedrag van
volken/bevolkingsgroepen bestudeert
=> het gaat telkens evenwel over het gedrag van mensen
raakvlakken tussen de verschillende wetenschappen:
, - raakvlak van psychologie & sociologie → sociale psychologie
- raakvlak van biologie & psychologie → biologische psychologie
- raakvlak van psychologie & antropologie → crossculturele psychologie
2 - Definitie van de psychologie
definitie handboek: psychologie = een wetenschappelijke benadering van menselijke
gedragingen, gevoelen, gedachten & interacties en de verschillende factoren die het gedrag,
de gedachten, de gevoelens & de interacties van mensen beïnvloeden
psychologie …
1) is een wetenschappelijke benadering
→ verzamelen van kennis via wetenschappelijke methoden
→ garanderen van een zekere kwaliteit
2) gaat over menselijke gedragingen, gevoelens, gedachten & interacties uitgelokt door
prikkels & situaties
→ gaat over de wijze waarop die gedragingen, gevoelens … uitgelokt
worden door allerlei prikkels & situaties
→ Hoe kunnen we dit wetenschappelijk benaderen? (wat we
denken/voelen is immers niet zichtbaar)
3) gaat over de verschillende factoren die het gedrag, de gedachten, de gevoelens & de
interacties van mensen beïnvloeden
→ ook interesse in hoe dit gedrag, die gevoelens … tot stand komen
→ bestuderen van factoren die gedrag, gevoelens, gedachten &
interacties beïnvloeden
- interne gedragsdeterminanten of persoonsgebonden factoren
- externe gedragsdeterminanten of omgevingsgebonden factoren
→ men gaat op een wetenschappelijke manier op zoek naar de oorzaken van
het gedrag van mensen
2.1 - Een wetenschappelijke benadering
2.1.1 - Wetenschappelijke kennis versus mensenkennis
psychologie onderscheidt zich van mensenkennis
mensenkennis = het inzicht dat mensen tijdens hun leven opbouwen over hoe andere
mensen zich gedragen
→ mensen bekijken elkaar constant & maken op basis daarvan allerlei afleidingen over
hoe/waarom mensen zich zus/zo gedragen
→ subjectief, persoonlijk inzicht, eenmalige ervaring, anekdotische
evidentie, toevallige indrukken
wetenschappelijke kennis onderscheidt zich van mensenkennis door de manier waarop de
kennis verzameld wordt
→ verzameld op basis van wetenschappelijk onderzoek dat moet voldoen aan
bepaalde voorwaarden
→ regels & afspraken over de methoden