BIJZONDERE OVEREENKOMSTEN
H1: INLEIDING
1° BENOEMDE EN ONBENOEMDE OVEREENKOMSTEN
- Benoemde overeenkomsten: de overeenkomsten die benoemd zijn in het oud Burgerlijk wetboek
- Onbenoemd overeenkomsten: overeenkomsten die niet in de wetgeving geregeld zijn
2° BINDENDE KRACHT VAN DE OVEREENKOMST
Een geldig gesloten contrac strekt de partijen tot wet. (art. 5.69 BW)
- Partijen zijn gebonden door hetgeen ze hebben afgesproken, maar niet strijdig met regels van
dwingend recht of openbare orde.
- Voorrang kwalificatie overeenkomst: keuze van partijen
Bij twijfel over type overeenkomst: gemeenschappelijke bedoeling partijen (art. 5.64 BW)
Bij elementen uit meerdere overeenkomsten : gemengde overeenkomst
3° GEMENGDE OVEREENKOMST: WELKE REGELS?
Regels toepassen volgens categorie waaronder regels vallen Dus regels van ≠ benoemde of
benoemde overeenkomsten gebruiken
Kijken naar de kenmerken die het belangrijkst zijn Regels toepassen van de balangrijkste
overeenkomst
Als het niet mogelijk is om regels van benoemde/onbenoemde overeenkomsten te gebruike of regels
van dwingend recht/openbare orde: overeeenkomst sui generis men gaat eigen rechtsregels
moeten opstellen (Speciale overeenkomst met een dermate eigen karakter (eigen soort) dat het niet is thuis te brengen
onder een van de wettelijk omschreven overeenkomsten.)
H2: KOOP EN VERKOOP
1° BEGRIP
• Art. 1582 oud BW: zaak leveren tegen een prijs in geld
• Art. 1583 oud BW: door de wilsovereenstemming is er onmiddellijke eigendomsoverdracht
DUS consensuele overeenkomst: enkel akkoord (consensus) nodig over de wezenlijke bestanddelen:
1. Eigendomsoverdracht goed
2. Betaling prijs
De levering kan later plaatsvinden.
Tenietgaan goed vóór levering door overmacht: koper draagt het risico d.w.z. koper moet prijs nog
betalen
,Uitzonderingen onmiddelijke eigendomsoverdracht:
• soortgoederen (art. 1585 oud BW): eigendomsoverdracht gebeurt op het ogenblik van
individualisering Vb. 1000 liter stookolie
• toekomstige goederen: eigendomsoverdracht gebeurt op het ogenblik dat het goed bestaat Vb.
appartement op plan
• eigendomsvoorbehoud: eigendomsoverdracht gebeurt wanneer contractueel bepaald Vb.
eigendomsvoorbehoud tot volledige betaling goederen
è terugvorderingsrecht leverancier indien goederen al werden verkocht en prijs nog niet werd
betaald
è Leverancier heeft voorrang op de andere schuldeisers
Betaling van de prijs
• een andere prestatie dan een prijs betalen is niet toegelaten (dan is het geen koop meer!)
• prijs moet bepaald of bepaalbaar zijn
• vrij te bepalen door partijen
MAAR veinzing bij verdoken schenking wordt aangepakt
MAAR overheid kan prijs bepalen bv. Brandstof
2° GELDIGHEIDSVOORWAARDEN
De artikel 5.27 BW opsomende algemene vereisten voor de geldigheid van overeenkomsten zijn van
toepassing op de koop-verkoop.
Toestemming : wilsovereenstemming van de partijen over de essentiële elementen van de
overeenkomst
- toestemming ontbreekt, is aangetast of is gebrekkig
- misbruik van omstandigheden (art. 5.37 BW) : misbruik van omstandigheden door een
contractspartij door de zwakke positie van de tegenpartij waardoor een kennelijk onevenwicht
tussen de prestaties van de partijen ontstaat leidt tot nietigheid indien aan 1 voorwaarde
voldaan is : doorslaggevend = zonder het misbruik zou overeenkomst niet gesloten zijn
- veinzing (art. 5.39 BW): partijen sluiten een schijncontract terwijl ze hun werkelijke
verbintenissen regelen in een verborgen contract, tegenbrief genoemd dat dus het
schijncontract teniet doet of wijzigt gevolgen : voor de partijen geldt het verborgen vontract.
Voor derden te goeder trouw geldt dat ze kunnen kiezen op welk contract ze zich beroepen.
Bekwaamheid: door de wet niet ongeschikt verklaard om contracten aan te gaan
- onbekwaam om contracten te sluiten : minderjarigen, personen die onder voorlopig bewind zijn
geplaatst en personen aan wie de wet het aangaan van contracten verbiedt. ralatieve
nietigheid bij niet-naleving
Voorwerp: de prestatie: iets geven, iets doen, iets niet doen of iets garanderen
- de prestatie moet mogelijk zijn
- de prestatie moet in de handel zijn (art. 1598 oud BW)
- de prestatie moet bepaald of onbepaald zijn
- de prestatie moet geoorloofd zijn : niet strijdig met openbare orde of dwingend recht
- voorwerp koop (art. 1598 e.v. oud BW)
o de prestatie moet bestaan of kunnen bestaan
o men moet eigenaar zijn van het goed dat men verkoopt (art. 1599 oud BW)
Oorzaak: determinerende beweegreden voor een partij om het contract te sluiten
- de oorzaak moet geoorloofd zijn : niet strijdig met openbare orde of dwingend recht
, - de oorzaak mag geen valse oorzaak zijn gevolg = nietigheid indien doorslaggevend en
verschoonbaar
-
3° VORM EN BEWIJS
De koopovereenkomst is een toepassing van de consensuele contracten. De loutere toestemming van
de partijen brengt het contract tot stand. Geen formaliteiten
Consensuele overeenkomst: akkoord over eigendomsoverdracht goed en prijs is voldoende om de
overeenkomst geldig te doen ontstaan.
Uitzonderingen:
- Wet legt vormvereisten op vb. machtiging vrederechter voor minderjarigen of geestesziekte
- Partijen spreken zelf vormvereisten af
Bewijs: algemene bewijsregel art. 8.9 BW ondertekend geschrift is nodig voor rechtshandelingen met
waarde van 3500 euro of meer
Onroerend goed: publicatieregels voor tegenstelbaarheid aan derden
- Inschrijving in register kantoor Rechtszekerheid van de algemene administratie
patrimoniumdocumentatie (art. 3.30 BW)
- Inschrijving kan enkel voor vonnissen, authentieke akten en erkende onderhandse akten (art.
3.31 BW)
KOOP-VERKOOP ONROERENDE GOEDEREN
1. Verkooptype onroerend goed
2. Hoe wordt een verkoopovereenkomst gesloten?
3. Rol van de notaris?
4. Inhoud van de compromis of de onderhandse akte?
5. Samenstelling van het dossier
6. Voorafgaande formaliteiten
7. De notariële akte
4° VERPLICHTINGEN VERKOPER
4.1 LEVERING VAN DE ZAAK
Levering wordt gedefinieerd als de overdracht van het verkochte goed in de macht en het bezit van de
koper. Het eigendomsrecht werd in de regel immers reedsovergedragen bij het sluiten van de
overeenkomst en is geen verplichting die uit de koopovereenkomst voortvloeit, maar is de essentie zelf
van de koop-verkoop.
- Het verkochte goed overdragen (art. 1604 oud BW)
- Met alle toebehoren en met alles wat voor het blijvend gebruik bestemd is (art. 1615 oud BW)
- Met alle vruchten (art. 1614, 2e lid oud BW)
- Leveren wat partijen zijn overeengekomen (art. 1604, 1e lid oud BW)
Indien de verkoper niet levert of iets anders levert : niet-conforme levering
Inroepen binnen korte rijd na de levering, anders aanvaarding van het goed
- In de staat waarin zij zich bevinden op het ogenblik van de koop (art. 1614 oud BW)
Voor soortgoederen : goederen van gemiddelde kwaliteit
Voor onroerende goederen : goederen vane xacte omvang
- Hoe kan de levering gebeuren?
Voor roerende goederen : materiële afgifte (art. 1606 oud BW)
Voor onroerende goederen : afgifte van de eigendomstitel (grond) of afgifte van de sleutel
(gebouw) (art. 1605 oud BW)
Voor onlichamelijke goederen : afgifte van de titel of de gebruik door de koper met
toestemming van de verkoper
H1: INLEIDING
1° BENOEMDE EN ONBENOEMDE OVEREENKOMSTEN
- Benoemde overeenkomsten: de overeenkomsten die benoemd zijn in het oud Burgerlijk wetboek
- Onbenoemd overeenkomsten: overeenkomsten die niet in de wetgeving geregeld zijn
2° BINDENDE KRACHT VAN DE OVEREENKOMST
Een geldig gesloten contrac strekt de partijen tot wet. (art. 5.69 BW)
- Partijen zijn gebonden door hetgeen ze hebben afgesproken, maar niet strijdig met regels van
dwingend recht of openbare orde.
- Voorrang kwalificatie overeenkomst: keuze van partijen
Bij twijfel over type overeenkomst: gemeenschappelijke bedoeling partijen (art. 5.64 BW)
Bij elementen uit meerdere overeenkomsten : gemengde overeenkomst
3° GEMENGDE OVEREENKOMST: WELKE REGELS?
Regels toepassen volgens categorie waaronder regels vallen Dus regels van ≠ benoemde of
benoemde overeenkomsten gebruiken
Kijken naar de kenmerken die het belangrijkst zijn Regels toepassen van de balangrijkste
overeenkomst
Als het niet mogelijk is om regels van benoemde/onbenoemde overeenkomsten te gebruike of regels
van dwingend recht/openbare orde: overeeenkomst sui generis men gaat eigen rechtsregels
moeten opstellen (Speciale overeenkomst met een dermate eigen karakter (eigen soort) dat het niet is thuis te brengen
onder een van de wettelijk omschreven overeenkomsten.)
H2: KOOP EN VERKOOP
1° BEGRIP
• Art. 1582 oud BW: zaak leveren tegen een prijs in geld
• Art. 1583 oud BW: door de wilsovereenstemming is er onmiddellijke eigendomsoverdracht
DUS consensuele overeenkomst: enkel akkoord (consensus) nodig over de wezenlijke bestanddelen:
1. Eigendomsoverdracht goed
2. Betaling prijs
De levering kan later plaatsvinden.
Tenietgaan goed vóór levering door overmacht: koper draagt het risico d.w.z. koper moet prijs nog
betalen
,Uitzonderingen onmiddelijke eigendomsoverdracht:
• soortgoederen (art. 1585 oud BW): eigendomsoverdracht gebeurt op het ogenblik van
individualisering Vb. 1000 liter stookolie
• toekomstige goederen: eigendomsoverdracht gebeurt op het ogenblik dat het goed bestaat Vb.
appartement op plan
• eigendomsvoorbehoud: eigendomsoverdracht gebeurt wanneer contractueel bepaald Vb.
eigendomsvoorbehoud tot volledige betaling goederen
è terugvorderingsrecht leverancier indien goederen al werden verkocht en prijs nog niet werd
betaald
è Leverancier heeft voorrang op de andere schuldeisers
Betaling van de prijs
• een andere prestatie dan een prijs betalen is niet toegelaten (dan is het geen koop meer!)
• prijs moet bepaald of bepaalbaar zijn
• vrij te bepalen door partijen
MAAR veinzing bij verdoken schenking wordt aangepakt
MAAR overheid kan prijs bepalen bv. Brandstof
2° GELDIGHEIDSVOORWAARDEN
De artikel 5.27 BW opsomende algemene vereisten voor de geldigheid van overeenkomsten zijn van
toepassing op de koop-verkoop.
Toestemming : wilsovereenstemming van de partijen over de essentiële elementen van de
overeenkomst
- toestemming ontbreekt, is aangetast of is gebrekkig
- misbruik van omstandigheden (art. 5.37 BW) : misbruik van omstandigheden door een
contractspartij door de zwakke positie van de tegenpartij waardoor een kennelijk onevenwicht
tussen de prestaties van de partijen ontstaat leidt tot nietigheid indien aan 1 voorwaarde
voldaan is : doorslaggevend = zonder het misbruik zou overeenkomst niet gesloten zijn
- veinzing (art. 5.39 BW): partijen sluiten een schijncontract terwijl ze hun werkelijke
verbintenissen regelen in een verborgen contract, tegenbrief genoemd dat dus het
schijncontract teniet doet of wijzigt gevolgen : voor de partijen geldt het verborgen vontract.
Voor derden te goeder trouw geldt dat ze kunnen kiezen op welk contract ze zich beroepen.
Bekwaamheid: door de wet niet ongeschikt verklaard om contracten aan te gaan
- onbekwaam om contracten te sluiten : minderjarigen, personen die onder voorlopig bewind zijn
geplaatst en personen aan wie de wet het aangaan van contracten verbiedt. ralatieve
nietigheid bij niet-naleving
Voorwerp: de prestatie: iets geven, iets doen, iets niet doen of iets garanderen
- de prestatie moet mogelijk zijn
- de prestatie moet in de handel zijn (art. 1598 oud BW)
- de prestatie moet bepaald of onbepaald zijn
- de prestatie moet geoorloofd zijn : niet strijdig met openbare orde of dwingend recht
- voorwerp koop (art. 1598 e.v. oud BW)
o de prestatie moet bestaan of kunnen bestaan
o men moet eigenaar zijn van het goed dat men verkoopt (art. 1599 oud BW)
Oorzaak: determinerende beweegreden voor een partij om het contract te sluiten
- de oorzaak moet geoorloofd zijn : niet strijdig met openbare orde of dwingend recht
, - de oorzaak mag geen valse oorzaak zijn gevolg = nietigheid indien doorslaggevend en
verschoonbaar
-
3° VORM EN BEWIJS
De koopovereenkomst is een toepassing van de consensuele contracten. De loutere toestemming van
de partijen brengt het contract tot stand. Geen formaliteiten
Consensuele overeenkomst: akkoord over eigendomsoverdracht goed en prijs is voldoende om de
overeenkomst geldig te doen ontstaan.
Uitzonderingen:
- Wet legt vormvereisten op vb. machtiging vrederechter voor minderjarigen of geestesziekte
- Partijen spreken zelf vormvereisten af
Bewijs: algemene bewijsregel art. 8.9 BW ondertekend geschrift is nodig voor rechtshandelingen met
waarde van 3500 euro of meer
Onroerend goed: publicatieregels voor tegenstelbaarheid aan derden
- Inschrijving in register kantoor Rechtszekerheid van de algemene administratie
patrimoniumdocumentatie (art. 3.30 BW)
- Inschrijving kan enkel voor vonnissen, authentieke akten en erkende onderhandse akten (art.
3.31 BW)
KOOP-VERKOOP ONROERENDE GOEDEREN
1. Verkooptype onroerend goed
2. Hoe wordt een verkoopovereenkomst gesloten?
3. Rol van de notaris?
4. Inhoud van de compromis of de onderhandse akte?
5. Samenstelling van het dossier
6. Voorafgaande formaliteiten
7. De notariële akte
4° VERPLICHTINGEN VERKOPER
4.1 LEVERING VAN DE ZAAK
Levering wordt gedefinieerd als de overdracht van het verkochte goed in de macht en het bezit van de
koper. Het eigendomsrecht werd in de regel immers reedsovergedragen bij het sluiten van de
overeenkomst en is geen verplichting die uit de koopovereenkomst voortvloeit, maar is de essentie zelf
van de koop-verkoop.
- Het verkochte goed overdragen (art. 1604 oud BW)
- Met alle toebehoren en met alles wat voor het blijvend gebruik bestemd is (art. 1615 oud BW)
- Met alle vruchten (art. 1614, 2e lid oud BW)
- Leveren wat partijen zijn overeengekomen (art. 1604, 1e lid oud BW)
Indien de verkoper niet levert of iets anders levert : niet-conforme levering
Inroepen binnen korte rijd na de levering, anders aanvaarding van het goed
- In de staat waarin zij zich bevinden op het ogenblik van de koop (art. 1614 oud BW)
Voor soortgoederen : goederen van gemiddelde kwaliteit
Voor onroerende goederen : goederen vane xacte omvang
- Hoe kan de levering gebeuren?
Voor roerende goederen : materiële afgifte (art. 1606 oud BW)
Voor onroerende goederen : afgifte van de eigendomstitel (grond) of afgifte van de sleutel
(gebouw) (art. 1605 oud BW)
Voor onlichamelijke goederen : afgifte van de titel of de gebruik door de koper met
toestemming van de verkoper
