ANATOMIE HOOFD-
HALSGEBIED
Samenvatting hoorcolleges
20 NOVEMBER 2020
LIEKE VAN VLIET
Mondzorgkunde propedeuse
,Inhoud
Periode 2 ZSO 1.................................................................................................................... 2
Algemene informatie zenuwstelsel ..................................................................................... 2
Opbouw zenuwcel ............................................................................................................. 2
Belangrijke termen ............................................................................................................. 3
Hersenzenuwen ................................................................................................................. 4
Zenuwen in het hoofd- hals gebied .................................................................................... 6
Periode 2 ZSO 2.................................................................................................................... 6
Zenuwen in de bovenste helft van de mondholte ............................................................... 6
Periode 2 ZSO 3.................................................................................................................... 8
Zenuwen in de onderste helft van de mondholte ................................................................ 8
Periode 2 ZSO 4...................................................................................................................10
Innervatie van de speekselklieren .....................................................................................10
Periode 2 ZSO 5...................................................................................................................11
Innervatie in de tong .........................................................................................................11
Periode 2 ZSO 6...................................................................................................................12
Innervatie spieren in en rond de mondholte ......................................................................12
Periode 2 ZSO 7...................................................................................................................14
De vascularisatie van de mondholte .................................................................................14
Arteriële bloedvoorziening.................................................................................................15
Veneuze afvoer.................................................................................................................16
Lymfedrainage ..................................................................................................................17
1
,Periode 2 ZSO 1
Algemene informatie zenuwstelsel
10 11 zenuwcellen
10 12 Gliacellen (steunweefsel hersenen)
Het centrale zenuwstelsel bestaat uit:
o Hersenen
o Ruggenmerg
Het perifere zenuwstelsel bestaat uit:
o 31 spinale zenuwcellen (niet zo belangrijk)
▪ Perifere zenuwen
▪ Functie: sensorisch en motorisch (gemengde axonen in één zenuw)
Bij de hersenzenuwcellen is het niet vanzelfsprekend dat ze gemengd zijn.
o 12 hersenzenuwcellen (5 heel belangrijk in MZK)
Opbouw zenuwcel
De geleiding is chemisch bij de synapse.
De geleding is elektrisch bij het axon.
Myeline is het isolatiemateriaal van de axonen, en zonder de myeline kunnen de axonen
geen zenuwimpulsen geleiden.
In sommige perifere zenuwen en hersenzenuwen, zitten verdikkingen; ganglia (ganglion).
- De ganglia bestaat uit cellichamen dat het schakelcentrum vormt.
2
, Belangrijke termen
Sensorisch:
o Van de spieren naar de hersenen toe → gevoel
waarnemen
Motorisch:
o Van de hersenen naar de spieren toe → beweging en
actie
Afferent:
o Aanvoerend (sensorisch, naar CZS)
Efferent:
o Afvoerend (motorisch, van CZS af)
Somato:
o Lichaam / huid en spieren
Viscero:
o Organen / hart, darmen en speekselklieren
Branchio-motorisch (speciaal viscero-efferent) :
o Ons aangezicht (hals) kent een stadium waarin
sprake is van kieuwbogen
o De kauwspieren zijn afkomstig van deze
kieuwbogen
Speciaal viscero-afferent:
o De smaak die waargenomen wordt op de tong
Sensibiliteit:
o Onder sensibiliteit wordt alleen de tast verstaan. Denk hierbij aan het bewust
waarnemen van aanraking, kou, warmte, pijn. Ook de houdings- en bewegingszin
behoort hiertoe.
▪ Pijnsensatie aan de elementen
▪ Met de tong voelen in je mond
Sensoriek:
o Omvat de verwerking van alle soorten prikkels waarvoor wij gevoelig zijn. Denk
hierbij aan geluid, licht, druk. Dit gebeurt zowel op bewust en onbewust niveau.
▪ Zintuigen (gezichtsvermogen)
3
HALSGEBIED
Samenvatting hoorcolleges
20 NOVEMBER 2020
LIEKE VAN VLIET
Mondzorgkunde propedeuse
,Inhoud
Periode 2 ZSO 1.................................................................................................................... 2
Algemene informatie zenuwstelsel ..................................................................................... 2
Opbouw zenuwcel ............................................................................................................. 2
Belangrijke termen ............................................................................................................. 3
Hersenzenuwen ................................................................................................................. 4
Zenuwen in het hoofd- hals gebied .................................................................................... 6
Periode 2 ZSO 2.................................................................................................................... 6
Zenuwen in de bovenste helft van de mondholte ............................................................... 6
Periode 2 ZSO 3.................................................................................................................... 8
Zenuwen in de onderste helft van de mondholte ................................................................ 8
Periode 2 ZSO 4...................................................................................................................10
Innervatie van de speekselklieren .....................................................................................10
Periode 2 ZSO 5...................................................................................................................11
Innervatie in de tong .........................................................................................................11
Periode 2 ZSO 6...................................................................................................................12
Innervatie spieren in en rond de mondholte ......................................................................12
Periode 2 ZSO 7...................................................................................................................14
De vascularisatie van de mondholte .................................................................................14
Arteriële bloedvoorziening.................................................................................................15
Veneuze afvoer.................................................................................................................16
Lymfedrainage ..................................................................................................................17
1
,Periode 2 ZSO 1
Algemene informatie zenuwstelsel
10 11 zenuwcellen
10 12 Gliacellen (steunweefsel hersenen)
Het centrale zenuwstelsel bestaat uit:
o Hersenen
o Ruggenmerg
Het perifere zenuwstelsel bestaat uit:
o 31 spinale zenuwcellen (niet zo belangrijk)
▪ Perifere zenuwen
▪ Functie: sensorisch en motorisch (gemengde axonen in één zenuw)
Bij de hersenzenuwcellen is het niet vanzelfsprekend dat ze gemengd zijn.
o 12 hersenzenuwcellen (5 heel belangrijk in MZK)
Opbouw zenuwcel
De geleiding is chemisch bij de synapse.
De geleding is elektrisch bij het axon.
Myeline is het isolatiemateriaal van de axonen, en zonder de myeline kunnen de axonen
geen zenuwimpulsen geleiden.
In sommige perifere zenuwen en hersenzenuwen, zitten verdikkingen; ganglia (ganglion).
- De ganglia bestaat uit cellichamen dat het schakelcentrum vormt.
2
, Belangrijke termen
Sensorisch:
o Van de spieren naar de hersenen toe → gevoel
waarnemen
Motorisch:
o Van de hersenen naar de spieren toe → beweging en
actie
Afferent:
o Aanvoerend (sensorisch, naar CZS)
Efferent:
o Afvoerend (motorisch, van CZS af)
Somato:
o Lichaam / huid en spieren
Viscero:
o Organen / hart, darmen en speekselklieren
Branchio-motorisch (speciaal viscero-efferent) :
o Ons aangezicht (hals) kent een stadium waarin
sprake is van kieuwbogen
o De kauwspieren zijn afkomstig van deze
kieuwbogen
Speciaal viscero-afferent:
o De smaak die waargenomen wordt op de tong
Sensibiliteit:
o Onder sensibiliteit wordt alleen de tast verstaan. Denk hierbij aan het bewust
waarnemen van aanraking, kou, warmte, pijn. Ook de houdings- en bewegingszin
behoort hiertoe.
▪ Pijnsensatie aan de elementen
▪ Met de tong voelen in je mond
Sensoriek:
o Omvat de verwerking van alle soorten prikkels waarvoor wij gevoelig zijn. Denk
hierbij aan geluid, licht, druk. Dit gebeurt zowel op bewust en onbewust niveau.
▪ Zintuigen (gezichtsvermogen)
3
