Burgerlijke Aansprakelijkheidsverzekering
H1: Juridische grondslagen
Aansprakelijkheid: verplichting tot schadeloosstelling van degene die schade heeft
geleden als gevolg van
Onze eigen gedraging
Een gedraging van een persoon
Een zaak waarvoor wij moeten instaan
Er is pas aansprakelijkheid als de volgende bestandsdelen aanwezig zijn
Fout
Schade
Oorzakelijk verband
* Fout
— Gedrag dat afwijkt van een normaal gedrag
— Handeling wordt vergeleken met wat een goede huisvader zou doen in dezelfde
omstandigheden
— Uiteindelijk beslist rechter of persoon een fout heeft begaan
Zal rekening houdend met omstandigheden moeten uitmaken of er een fout is
begaan of niet
— Fout is eigenlijk het afwijken v/h goede huisvader-principe
* Schade
— Er moet een nadeel zijn
Vermindering/ verlies van goederen, rijkdommen, voordelen
— Nadeel moet voortvloeien uit de krenking van een belang
Wnr schadeverwekkend feit leidt tot een situatie die slechter is dan deze
waarin de schadelijder zich voordien bevond, en hij het recht had dat deze
vroegere situatie niet zou worden gewijzigd
Maken aldus krenking van belang uit, de schadeverwekkende feiten die leiden
tot:
Aantasting v/h recht op fysische integriteit
Aantasting v/h recht op vrijheid
Aantasting v/h recht op een goede naam en faam
Aantasting v/h eigendomsrecht
Aantasting v/d rechten die men put uit een overeenkomst
— Schade moet zeker zijn
Schade moet werkelijk en onbetwistbaar zijn
— Schade moet meetbaar zijn
Op het ogenblik v/h schadegeval moeten de elementen aanwezig zijn om deze
schade in de toekomst te evalueren & dat alleen met deze elementen rekening
gehouden zal worden
* Het begrip oorzakelijk verband
Oorzakelijk verband: tss fout & schade ontstaat van zodra bewezen is dat bij
afwezigheid v/d fout, de schade zich niet zou hebben voorgedaan of zich minstens
niet in dezelfde omvang zou hebben voorgedaan
1
, Niet vereist dat de fout de schade rechtsreeks zou hebben veroorzaakt
* Verschillende vormen van aansprakelijkheid
— De strafrechtelijke aansprakelijkheid
— De contractuele aansprakelijkheid
— De extracontractuele aansprakelijkheid
— De professionele of beroepsaansprakelijkheid
— De foutloze aansprakelijkheid
* Strafrechtelijke aansprakelijkheid
— Vloeit voort uit inbreuk op de strafwet
— Aanwezigheid van fout is voldoende (vb: inbreuk verkeerswetgeving)
— Enkel verzekerbaar in rechtsbijstand
— Boetes, gevangenisstraffen niet verzekerbaar
— Niet vereist dat er schade werd veroorzaakt aan een derde
* Contractuele aansprakelijkheid
Kan opgelopen worden bij niet uitvoering/ gebrekkige uitvoering van contract/
verbintenis
Er moet voorafgaandelijk een contract bestaan tss de schadeveroorzaker &
schadelijder
Schadeverwekkend feit moet zijn oorsprong vinden in de niet-uitvoering of in de
gebrekkige uitvoering van verbintenissen die de schadeveroorzaker dr dit contract
heeft aangegaan
Er moet dus een verband bestaan tss de verkeerde gedraging & het tss partijen
bestaande contract
Constitutieve bestanddelen: de gelijktijdige aanwezigheid v/d 3 constitutieve
Schade
Oorzakelijk verband
Fout: het niet of gebrekkig uitvoeren v/h contract
Het niet leveren of gebrekkig leveren v/e zaak bij de verbintenis om iets te
geven
Het niet doen of het gebrekkig doen van datgene waartoe men zich
verbonden had bij de verbintenis om iets te doen
Het doen wat niet mocht gedaan worden bij de verbintenis om iets niet te
doen
Bewijslast van fout: onderscheid naargelang het contract resultaatverbintenis of
middelenverbitenis is
Resultaatsverbintenis: overeenkomst waarbij men zich ertoe verbindt tot het
bereiken v/e bepaald resultaat
Diegene die contractuele aansprakelijkheid inroept moet aantonen dat het
resultaat niet bereikt werd
Als resultaat niet bereikt werd buiten zijn fout moet hij bewijs inleveren en
aantonen dat het door toeval, overmacht of door een fout van de schadelijder
zelf komt
Middelenverbintenis: men verbindt zich tot het bereiken v/e bepaald resultaat maar
tot het aanwenden van alle middelen met het oog op het bereiken v/ vooropgesteld
resultaat
2
, Diegene die contractuele aansprakelijkheid inroept moet bewijzen dat tgnpartij
alle beschikbare middelen heeft aangewend om vooropgestelde resultaat te
bereiken
* Extracontractuele aansprakelijkheid
— Schade aan derde zonder enige vooraf bestaande contractuele relatie tss veroorzaker
en lijder
— Er is sprake van extracontractuele aansprakelijkheid als:
Voorafgaand geen contractuele relatie bestond tss schadeveroorzaker en
schadelijder
Dergelijke contractuele relatie wel bestond, mr het schadeverwekkend feit als
zodanig geen uitstaand heeft met dit contract
— Juridische grondslag: artikels 1382 & 1386
* Professionele of beroepsaansprakelijkheid
— Heeft betrekking op de aansprakelijkheid die men kan oplopen wegens
schadeverwekkende gebeurtenissen in het kader v/d uitoefening v/e beroep
— Niet altijd eenvoudig om onderscheid te maken tss beroepsaansprakelijk of algemene
burgerlijke aansprakelijkheid
— Onderscheid kan gemaakt worden door:
Fouten die gemaakt worden in het kader van uitoefening v/e beroepsactiviteit
mr die als zodanig geen rechtsreeks verband houden met de aard v/d
uitgeoefende activiteit
Fouten die wel rechtsreeks verband houden met aard v/d uitgeoefende
activiteit
In dit verband wordt term “gekarakteriseerde beroepsfout” gebruikt
Deze kan bestaan uit:
o Het niet naleven v/d wetten, regels & gebruiken die van toepassing
zijn in de betrokken activiteits- of beroepssector
o Het al dan niet met opzet overtreden v/d in die sector geldende
elementaire normen van voorzichtigheid of veiligheid
o Een grove nalatigheid of een kennelijke beroepsonbekwaamheid
* Contractueel of extracontractueel
— Beroepsaansprakelijkheid wordt aanzien als bijzondere vorm v. contractuele
aansprakelijkheid
— Kan ook aanleiding geven tot extracontractuele aansprakelijkheid
— Vb: aannemer die slechte dakbedekking uitvoert waardoor als gevolg van water
insijpeling schade wordt veroorzaakt aan de meubels v/d huurder v/h gebouw
* Objectieve of foutloze aansprakelijkheid
— Vr deze vorm van aansprakelijkheid is een fout niet vereist
— Artikel 544 B.W.: verbreken v/h evenwicht (vb: burenhinder)
Eigendom is het recht om op de meest volstrekte wijze v/e zaak het genot te
hebben & daarover te beschikken
Zodra het evenwicht verbroken wordt bestaat burenhinder
Verbreken van evenwicht kan aanleiding geven tot compensatie, tot
schadevergoeding die verbroken evenwicht beoogt
3
, Foutloze karakter: het verbreken van evenwicht tss naburige eigendommen is
voldoende om de verplichting tot compensatie te doen ontstaan
H2: De aansprakelijkheidsverzekeringen
* Aansprakelijkheidsverzekeraar
Aansprakelijkheidsverzekeraar heeft altijd ee dubbele verplichting
1) Verplichtinh om zich achter de verzekerde te stellen
Als de schadeverwekkende gebeurtenis in de polis staat
2) Verplichting om schade te
vergoeden
Binnen grenzen v/h
contract
Wnr verzekerde effectief
aansprakelijk geacht wordt
* Geldigheid v/d aansprakelijkheidswaarborg in de tijd
— Claims made: 2 voorwaarden vr tsskomst verzekeraar
Schade-eis moet ingesteld zijn tijdens periode van verzekering
Manifestatie v/d schade doet zich voor tijdens dezelfde periode van
verzekering
— Loss occurence: verzekeraar die op moment dat schade zich voordoet de verzekering
dekt, moet tussenkomen
— Act committed: moment dat schadeverwekkende gebeurtenis plaatsvindt
Interessant vr verzekerde, minder interessant voor verzekeraar
Moet mogelijks vergoeden nadat contract al afgelopen is
* Geldigheid v/e verzekering volgens het Koninklijk Besluit
Claims made:
Voor verzekeringen BA geldt het principe van claims made
Verzekeraar zal tussenkomen vr schade – eisen ingediend, tijdens verzekerde
periode
Alle schade eisen die binnen 3 jaar na stopzetten van verzekering worden
ingediend, moet verzekeraar nog aanvaarden
Als bedrijf verandert van verzekeringsmaatschappij, loont het dus om
oude polis toch nog 3 te bewaren
Bij Koninklijk besluit is beslist dat formule “claims made” + 3 jaar geldig is voor alle
aansprakelijkheidsverzekeringen. Behalve vr:
BA auto
BA gezin
BA brand
* Bijzondere verplichtingen van verzekeringsnemer
Verplichting tot overdracht stukken
Verzekerde moet kennisgeven v/d feiten die eventueel tot aansprakelijkheid
kunnen leiden
Verzekerde moet alle gegevens bezorgen aan verzekeraar die verband houden
met aanspraken van derde
4
H1: Juridische grondslagen
Aansprakelijkheid: verplichting tot schadeloosstelling van degene die schade heeft
geleden als gevolg van
Onze eigen gedraging
Een gedraging van een persoon
Een zaak waarvoor wij moeten instaan
Er is pas aansprakelijkheid als de volgende bestandsdelen aanwezig zijn
Fout
Schade
Oorzakelijk verband
* Fout
— Gedrag dat afwijkt van een normaal gedrag
— Handeling wordt vergeleken met wat een goede huisvader zou doen in dezelfde
omstandigheden
— Uiteindelijk beslist rechter of persoon een fout heeft begaan
Zal rekening houdend met omstandigheden moeten uitmaken of er een fout is
begaan of niet
— Fout is eigenlijk het afwijken v/h goede huisvader-principe
* Schade
— Er moet een nadeel zijn
Vermindering/ verlies van goederen, rijkdommen, voordelen
— Nadeel moet voortvloeien uit de krenking van een belang
Wnr schadeverwekkend feit leidt tot een situatie die slechter is dan deze
waarin de schadelijder zich voordien bevond, en hij het recht had dat deze
vroegere situatie niet zou worden gewijzigd
Maken aldus krenking van belang uit, de schadeverwekkende feiten die leiden
tot:
Aantasting v/h recht op fysische integriteit
Aantasting v/h recht op vrijheid
Aantasting v/h recht op een goede naam en faam
Aantasting v/h eigendomsrecht
Aantasting v/d rechten die men put uit een overeenkomst
— Schade moet zeker zijn
Schade moet werkelijk en onbetwistbaar zijn
— Schade moet meetbaar zijn
Op het ogenblik v/h schadegeval moeten de elementen aanwezig zijn om deze
schade in de toekomst te evalueren & dat alleen met deze elementen rekening
gehouden zal worden
* Het begrip oorzakelijk verband
Oorzakelijk verband: tss fout & schade ontstaat van zodra bewezen is dat bij
afwezigheid v/d fout, de schade zich niet zou hebben voorgedaan of zich minstens
niet in dezelfde omvang zou hebben voorgedaan
1
, Niet vereist dat de fout de schade rechtsreeks zou hebben veroorzaakt
* Verschillende vormen van aansprakelijkheid
— De strafrechtelijke aansprakelijkheid
— De contractuele aansprakelijkheid
— De extracontractuele aansprakelijkheid
— De professionele of beroepsaansprakelijkheid
— De foutloze aansprakelijkheid
* Strafrechtelijke aansprakelijkheid
— Vloeit voort uit inbreuk op de strafwet
— Aanwezigheid van fout is voldoende (vb: inbreuk verkeerswetgeving)
— Enkel verzekerbaar in rechtsbijstand
— Boetes, gevangenisstraffen niet verzekerbaar
— Niet vereist dat er schade werd veroorzaakt aan een derde
* Contractuele aansprakelijkheid
Kan opgelopen worden bij niet uitvoering/ gebrekkige uitvoering van contract/
verbintenis
Er moet voorafgaandelijk een contract bestaan tss de schadeveroorzaker &
schadelijder
Schadeverwekkend feit moet zijn oorsprong vinden in de niet-uitvoering of in de
gebrekkige uitvoering van verbintenissen die de schadeveroorzaker dr dit contract
heeft aangegaan
Er moet dus een verband bestaan tss de verkeerde gedraging & het tss partijen
bestaande contract
Constitutieve bestanddelen: de gelijktijdige aanwezigheid v/d 3 constitutieve
Schade
Oorzakelijk verband
Fout: het niet of gebrekkig uitvoeren v/h contract
Het niet leveren of gebrekkig leveren v/e zaak bij de verbintenis om iets te
geven
Het niet doen of het gebrekkig doen van datgene waartoe men zich
verbonden had bij de verbintenis om iets te doen
Het doen wat niet mocht gedaan worden bij de verbintenis om iets niet te
doen
Bewijslast van fout: onderscheid naargelang het contract resultaatverbintenis of
middelenverbitenis is
Resultaatsverbintenis: overeenkomst waarbij men zich ertoe verbindt tot het
bereiken v/e bepaald resultaat
Diegene die contractuele aansprakelijkheid inroept moet aantonen dat het
resultaat niet bereikt werd
Als resultaat niet bereikt werd buiten zijn fout moet hij bewijs inleveren en
aantonen dat het door toeval, overmacht of door een fout van de schadelijder
zelf komt
Middelenverbintenis: men verbindt zich tot het bereiken v/e bepaald resultaat maar
tot het aanwenden van alle middelen met het oog op het bereiken v/ vooropgesteld
resultaat
2
, Diegene die contractuele aansprakelijkheid inroept moet bewijzen dat tgnpartij
alle beschikbare middelen heeft aangewend om vooropgestelde resultaat te
bereiken
* Extracontractuele aansprakelijkheid
— Schade aan derde zonder enige vooraf bestaande contractuele relatie tss veroorzaker
en lijder
— Er is sprake van extracontractuele aansprakelijkheid als:
Voorafgaand geen contractuele relatie bestond tss schadeveroorzaker en
schadelijder
Dergelijke contractuele relatie wel bestond, mr het schadeverwekkend feit als
zodanig geen uitstaand heeft met dit contract
— Juridische grondslag: artikels 1382 & 1386
* Professionele of beroepsaansprakelijkheid
— Heeft betrekking op de aansprakelijkheid die men kan oplopen wegens
schadeverwekkende gebeurtenissen in het kader v/d uitoefening v/e beroep
— Niet altijd eenvoudig om onderscheid te maken tss beroepsaansprakelijk of algemene
burgerlijke aansprakelijkheid
— Onderscheid kan gemaakt worden door:
Fouten die gemaakt worden in het kader van uitoefening v/e beroepsactiviteit
mr die als zodanig geen rechtsreeks verband houden met de aard v/d
uitgeoefende activiteit
Fouten die wel rechtsreeks verband houden met aard v/d uitgeoefende
activiteit
In dit verband wordt term “gekarakteriseerde beroepsfout” gebruikt
Deze kan bestaan uit:
o Het niet naleven v/d wetten, regels & gebruiken die van toepassing
zijn in de betrokken activiteits- of beroepssector
o Het al dan niet met opzet overtreden v/d in die sector geldende
elementaire normen van voorzichtigheid of veiligheid
o Een grove nalatigheid of een kennelijke beroepsonbekwaamheid
* Contractueel of extracontractueel
— Beroepsaansprakelijkheid wordt aanzien als bijzondere vorm v. contractuele
aansprakelijkheid
— Kan ook aanleiding geven tot extracontractuele aansprakelijkheid
— Vb: aannemer die slechte dakbedekking uitvoert waardoor als gevolg van water
insijpeling schade wordt veroorzaakt aan de meubels v/d huurder v/h gebouw
* Objectieve of foutloze aansprakelijkheid
— Vr deze vorm van aansprakelijkheid is een fout niet vereist
— Artikel 544 B.W.: verbreken v/h evenwicht (vb: burenhinder)
Eigendom is het recht om op de meest volstrekte wijze v/e zaak het genot te
hebben & daarover te beschikken
Zodra het evenwicht verbroken wordt bestaat burenhinder
Verbreken van evenwicht kan aanleiding geven tot compensatie, tot
schadevergoeding die verbroken evenwicht beoogt
3
, Foutloze karakter: het verbreken van evenwicht tss naburige eigendommen is
voldoende om de verplichting tot compensatie te doen ontstaan
H2: De aansprakelijkheidsverzekeringen
* Aansprakelijkheidsverzekeraar
Aansprakelijkheidsverzekeraar heeft altijd ee dubbele verplichting
1) Verplichtinh om zich achter de verzekerde te stellen
Als de schadeverwekkende gebeurtenis in de polis staat
2) Verplichting om schade te
vergoeden
Binnen grenzen v/h
contract
Wnr verzekerde effectief
aansprakelijk geacht wordt
* Geldigheid v/d aansprakelijkheidswaarborg in de tijd
— Claims made: 2 voorwaarden vr tsskomst verzekeraar
Schade-eis moet ingesteld zijn tijdens periode van verzekering
Manifestatie v/d schade doet zich voor tijdens dezelfde periode van
verzekering
— Loss occurence: verzekeraar die op moment dat schade zich voordoet de verzekering
dekt, moet tussenkomen
— Act committed: moment dat schadeverwekkende gebeurtenis plaatsvindt
Interessant vr verzekerde, minder interessant voor verzekeraar
Moet mogelijks vergoeden nadat contract al afgelopen is
* Geldigheid v/e verzekering volgens het Koninklijk Besluit
Claims made:
Voor verzekeringen BA geldt het principe van claims made
Verzekeraar zal tussenkomen vr schade – eisen ingediend, tijdens verzekerde
periode
Alle schade eisen die binnen 3 jaar na stopzetten van verzekering worden
ingediend, moet verzekeraar nog aanvaarden
Als bedrijf verandert van verzekeringsmaatschappij, loont het dus om
oude polis toch nog 3 te bewaren
Bij Koninklijk besluit is beslist dat formule “claims made” + 3 jaar geldig is voor alle
aansprakelijkheidsverzekeringen. Behalve vr:
BA auto
BA gezin
BA brand
* Bijzondere verplichtingen van verzekeringsnemer
Verplichting tot overdracht stukken
Verzekerde moet kennisgeven v/d feiten die eventueel tot aansprakelijkheid
kunnen leiden
Verzekerde moet alle gegevens bezorgen aan verzekeraar die verband houden
met aanspraken van derde
4
