2024
2025
Personenbelasting
ACCOUNTANCY & FISCALITEIT
EXAMEN: LEERSTOF TOEPASSEN (OPENBOEK)
THOMAS MORE GEEL | Bedrijfsmanagement
,Inhoudstafel
Inhoudstafel ................................................................................................................ 1
Samenvatting personenbelasting ............................................................................... 2
Hoofdstuk 1: Kenmerken en afbakening van de personenbelasting ........................ 2
1. Aangifte, controle en aanslagtermijn ............................................................ 2
2. Gemeenschappelijke aanslag met decumul van inkomsten ......................... 6
3. Andere kenmerken ..................................................................................... 12
Hoofdstuk 2: Aan de PB onderworpen personen en inkomsten ............................ 14
1. Wie is onderworpen aan de personenbelasting.......................................... 14
2. De rijksinwoners ......................................................................................... 14
3. De niet-rijksinwoners .................................................................................. 15
4. De belastbaarheid van de inkomsten ......................................................... 16
Hoofdstuk 3: de materiële belastingschuld ............................................................ 21
1. Bepalen van het GBI en de berekening van de PB .................................... 21
2. Toelichtingen en begrippen ........................................................................ 23
3. Afzonderlijke belastbare inkomsten ............................................................ 28
4. Berekening van de basisbelasting en de belastingvrije sommen ............... 29
5. Ten laste van ascendent, zijverwant 2de graad 65+ .................................... 35
6. Verminderingen voor de vervangingsinkomsten en de pensioenen ........... 37
7. Vermindering voor inkomsten van buitenlandse oorsprong ........................ 43
JVO
1
, Samenvatting personenbelasting
Hoofdstuk 1: Kenmerken en afbakening van de
personenbelasting
1. Aangifte, controle en aanslagtermijn
- Aangifteplicht
Elke belastingplichtige wordt verplicht om ieder jaar een aangifte in de
personenbelasting in te dienen (Art. 305 WIB 92)
Bij overlijden of wettelijke onbekwaamheid rust de aangifteverplichting
Bij overlijden op de erfgenamen, legatarissen of begiftigden
Bij wettelijke onbekwaamheid op de wettelijke vertegenwoordiger
Sommige belastingplichtige worden vrijgesteld van de aangifteplicht
Vb. gepensioneerde
Ze krijgen een voorstel van een vereenvoudigde aangifte toegestuurd
o Vermeldt: de belastbare grondslag en de daarop verschuldigde belasting
o Alle inlichtingen en gegevens die in aanmerking zijn genomen (Art. 306)
- Onderzoek en controle van de aangifte
Algemeen principe
De belastingplichtige is verplicht, op het verzoek van de administratie, zonder
verplaatsing, met het oog op het nazicht ervan, alle boeken en bescheiden voor te
leggen die noodzakelijk zijn om het bedrag van hun belastbare inkomsten te kunnen
bepalen
De boeken en bescheiden moeten worden bijgehouden tot het verstrijken van
Het zevende jaar of
Boekjaar volgend op het belastbaar tijdperk (Art. 315 WIB 92)
Vraag om inlichtingen
Naast het inwinnen van mondelingen inlichtingen kan de administratie schriftelijke
vragen stellen
De belastingplichtige is verplicht hierop te antwoorden binnen de maand na
verzending van de aanvraag
De administratie is eveneens gemachtigd om inlichtingen in te winnen bij derden,
voor zover die gegevens verband houden met de belastingtoestand van de
belastingplichtige
Bij schriftelijke vraag om inlichtingen gericht aan derden kan de administratie zelf
naar redelijkheid een termijn bepalen
De belastingplichtigen zijn er bovendien toe gehouden om tijdens de uren dat de
beroepsbekwaamheid wordt uitgeoefend vrij toegang tot hun beroepslokalen te
verlenen aan de taxatieambtenaren
Fabrieken, werkplaatsen, magazijnen, garages,…
Onderzoekstermijn (Art. 333 WIB 92)
De administratie is bij het stellen van vragen en onderzoekdaden gebonden aan een
termijn
De onderzoekingen moeten plaatsvinden binnen 3 jaar vanaf 1 januari van het
jaar waarnaar het aanslagjaar wordt genoemd waarvoor de belasting
verschuldigd is
JVO
2
,JVO
3
, Nieuw: in geval van niet aangifte of laattijdige aangifte wordt de gewone
controletermijn
Termijn van 3 jaar, met ingang van aanslagjaar 2023, verlengd tot 4 jaar
Deze onderzoeken mogen zonder voorafgaande kennisgeving worden verricht
Onregelmatige of onvolledige aangiftes behouden termijn van 3 jaar
Voor een specifiek aantal gevallen van niet aangifte of laattijdige, onregelmatige,
onvolledige aangifte
Geldt een bijzonder controletermijn van 6 jaar
In geval van aanwijzingen inzake belastingontduiking en fraude wordt voorzien in
Aanvullend controletermijn van 7 jaar
De administratie moet niet langer vooraf schriftelijk en op nauwkeurige wijze
kennisgeven van de aanwijzingen inzake belastingontduiking’ en dit op straffe van
nietigheid van de aanslag
Het volstaat dat de administratie ‘op basis van aanwijzingen
van fraude kennis geeft van vermoedens van fraude en haar intentie om de
verlengde controletermijn toe te passen
Wijziging van de aangifte
Indien de fiscus de aangifte heeft moeten wijzigen
De belastingplichtige op de hoogte brengen door een aangetekende brief
Binnen termijn van 1 maand na verzending kan de belastingplichtige zijn
opmerkingen schriftelijk inbrengen
o In het termijn mag de administratie geen aanslag vestigen
Vanaf 1 januari 2025 verloopt deze procedure digitaal tenzij anders gekozen.
Aanslag van ambtswege
De administratie kan de aanslag vestigen op grond van vermoedens waarover zij
beschikt
Dit betekent dat op de moment van bewijslast over belastbare inkomsten bij de
belastingplichtige komt te liggen
Wanneer kan de fiscus dit toepassen?
Ze hebben geen aangifte gedaan binnen het termijn
De belastingplichtige heeft nagelaten binnen de toegestane termijn om de
vormgebreken te verhelpen
Ze hebbe geweigerd de boeken en bescheiden voor te leggen
Ze hebben niet geantwoord op de aanvraag op inlichtingen binnen termijn
Ze hebben niet geantwoord binnen termijn op het bericht van wijziging
Voor de aanslag van ambtswegen moet de administratie de belastingplichtige in
kennis stellen door een aangetekende brief te sturen
Niet van toepassing als hij niet binnen de termijn heeft geantwoord op het bericht
van wijziging
Termijn van 1 maand na verzending om opmerking schriftelijk in te brengen
o Vanaf 2025 moet het digitaal verlopen tenzij anders gekozen
- Aanslagtermijnen
De gewone aanslagtermijnen
Aanslag moet ten laatste gevestigd worden op 30 Juni van het jaar dat volgt op het
aanslagjaar dat genoemd wordt
De termijn mag korter zijn de 6 maanden vanaf datum waarop de aangifte bij de
bevoegde belastingdienst is toegekomen
JVO
4
, De controletermijnen en aanslagtermijnen
Gaan hand in hand bij het vaststellen van het juiste bedrag van de belasting
Verlengende aanslagtermijn kunnen van toepassing zijn
4 jaar, 6 jaar of 10 jaar
- Bezwaar
Wat?
De belastingplichtige kan tegen de aanslagen die ten laste zijn een schriftelijk
bezwaar indienen
Bij het centrum van het ambtsgebied waaronder zijn gemeente van aanslag
ressorteert
In rechte en feite duidelijk vermelden waarom hij niet akkoord
Gevolg? Wijzigingen of ontheffen
Termijn
Binnen een termijn van 6 maanden te rekenen van de derde werkdag volgend op
datum van verzending van het aanslagbiljet
Bezwaartermijn staat er op vermeld
Vanaf 2025 moet het digitaal verlopen tenzij anders gekozen
- Belastbaar tijdperk en eenparigheid
De PB treft in de regel de inkomsten van een belastbaar tijdperk dat overeenstemt
met een bepaald kalenderjaar
Meestal het jaar waarnaar het aanslagjaar wordt benoemd
Uitzonderingen
Belastingplichtige voor wie de gronden van belastbaarheid slecht na 1 januari van het
jaar aanwezig zijn
Voor deze belastingplichtige stemt het belastbaar tijdperk overeen met het
gedeelte van het jaar waarin de gronden aanwezig zijn;
o Indien ze aanwezig zijn in op 31/12 dan is het aanslagjaar gelijk aan het
tijdperkjaar +1
De inkomsten die deze personen in België hebben verkregen voor hun vestiging
in het land, zijn vatbaar voor een aanslag in de BNI
Belastingplichtige voor wie gronden van belastbaarheid voor 31/12 van het jaar zijn
weggevallen
Is er maar een gedeelte van het jaar dat overeenstemt met het belastbaar tijdperk
Mogelijke oorzaken voor het wegvallen van gronden
Vertrekkers naar het buitenland: het jaar van het belastbaar tijdperk = aanslagjaar
overledenen
o Indien de belastingplichtige in geen enkel vorig jaar beroepsinkomen heeft
genoten is het jaar van het belastbaar tijdperk gelijk aan het aanslagjaar
o Indien de belastingplichtige wel voorheen beroepsinkomsten heeft genoten is
het aanslagjaar gelijk aan het tijdperkjaar +1
JVO
5
, Voorbeeld
Een belastingplichtige voor wie de gronden van belastbaarheid slechts op 1/03/2023
aanwezig waren voor 15/07/2024 wegvallen omwille van vertrek naar buitenland
Belastbaar tijdperk 1/03/2023 – 31/12/2023 = aanslagjaar 2024
Belastbaar tijdperk 1/01/2024 – 14/07/2024 = aanslagjaar 2024 – speciaal
De inkomsten worden niet samengevoegd
2. Gemeenschappelijke aanslag met decumul van inkomsten
- Gelijkstelling van wettelijk samenwonenden met gehuwden
Algemeen
Het wetboek bepaald dat de wettelijk samenwonenden worden gelijkgesteld met
gehuwden en met een echtgenoot
Bepalingen van titel II gelden ook voor gehuwden van wettelijk samenwonenden
De wettelijke samenwoning en het huwelijk worden dus op gelijk voet behandeld
Beëindiging van de wettelijke samenwoning wegens overlijden = ontbinding van
huwelijk wegens overlijden
Beëindiging van de wettelijke samenwoning wegens andere oorzaak =
echtscheiding
Feitelijk scheiding 2 wettelijk samenwonenden = feitelijk scheiding van 2
gehuwden
De gelijkstelling heeft als gevolg dat de fiscale voordelen die gehuwden hebben ook
verleend worden aan de wettelijk samenwonenden
Zoals het huwelijksquotiënt
Toekenning van een meerwerkinkomen
De aanrekening van de verliezen van de echtgenoot
Vanaf 2023 een nieuwe regeling voor een gezamenlijke aangifte
Oudste persoon linker kolom, jongste rechter kolom
Het huwelijk
Algemeen
De regeling met betrekking tot de voltrekking, de ontbinding en de gevolgen van het
huwelijk zijn van toepassing op huwelijk tussen personen van hetzelfde geslacht
Voor de toepassing van de bepalingen van het WIB 92 moet er onder "huwelijk"
derhalve worden verstaan
Zowel het huwelijk tussen personen van verschillend geslacht, als dat tussen
personen van hetzelfde geslacht.
De verschillende huwelijksvermogensstelsels
De wetgever voorziet 2 huwelijksvermogensstelsels
Het wettelijk stelsel
Scheiding van goederen
Maar Art. 1387 laat toe dat de echtgenoten hun huwelijksovereenkomst regelen naar
goeddunken, mits zij daarin niets bedingen dat strijdig is met de openbare orde of de
goede zeden
Het wettelijk stelsel
Principes: het wettelijk stelsel is het huwelijksvermogensstelsel van de echtgenoten
die huwen
Hetzij zonder contract of waarbij het contract niet afwijkt van wettelijke bepalingen
JVO
6
2025
Personenbelasting
ACCOUNTANCY & FISCALITEIT
EXAMEN: LEERSTOF TOEPASSEN (OPENBOEK)
THOMAS MORE GEEL | Bedrijfsmanagement
,Inhoudstafel
Inhoudstafel ................................................................................................................ 1
Samenvatting personenbelasting ............................................................................... 2
Hoofdstuk 1: Kenmerken en afbakening van de personenbelasting ........................ 2
1. Aangifte, controle en aanslagtermijn ............................................................ 2
2. Gemeenschappelijke aanslag met decumul van inkomsten ......................... 6
3. Andere kenmerken ..................................................................................... 12
Hoofdstuk 2: Aan de PB onderworpen personen en inkomsten ............................ 14
1. Wie is onderworpen aan de personenbelasting.......................................... 14
2. De rijksinwoners ......................................................................................... 14
3. De niet-rijksinwoners .................................................................................. 15
4. De belastbaarheid van de inkomsten ......................................................... 16
Hoofdstuk 3: de materiële belastingschuld ............................................................ 21
1. Bepalen van het GBI en de berekening van de PB .................................... 21
2. Toelichtingen en begrippen ........................................................................ 23
3. Afzonderlijke belastbare inkomsten ............................................................ 28
4. Berekening van de basisbelasting en de belastingvrije sommen ............... 29
5. Ten laste van ascendent, zijverwant 2de graad 65+ .................................... 35
6. Verminderingen voor de vervangingsinkomsten en de pensioenen ........... 37
7. Vermindering voor inkomsten van buitenlandse oorsprong ........................ 43
JVO
1
, Samenvatting personenbelasting
Hoofdstuk 1: Kenmerken en afbakening van de
personenbelasting
1. Aangifte, controle en aanslagtermijn
- Aangifteplicht
Elke belastingplichtige wordt verplicht om ieder jaar een aangifte in de
personenbelasting in te dienen (Art. 305 WIB 92)
Bij overlijden of wettelijke onbekwaamheid rust de aangifteverplichting
Bij overlijden op de erfgenamen, legatarissen of begiftigden
Bij wettelijke onbekwaamheid op de wettelijke vertegenwoordiger
Sommige belastingplichtige worden vrijgesteld van de aangifteplicht
Vb. gepensioneerde
Ze krijgen een voorstel van een vereenvoudigde aangifte toegestuurd
o Vermeldt: de belastbare grondslag en de daarop verschuldigde belasting
o Alle inlichtingen en gegevens die in aanmerking zijn genomen (Art. 306)
- Onderzoek en controle van de aangifte
Algemeen principe
De belastingplichtige is verplicht, op het verzoek van de administratie, zonder
verplaatsing, met het oog op het nazicht ervan, alle boeken en bescheiden voor te
leggen die noodzakelijk zijn om het bedrag van hun belastbare inkomsten te kunnen
bepalen
De boeken en bescheiden moeten worden bijgehouden tot het verstrijken van
Het zevende jaar of
Boekjaar volgend op het belastbaar tijdperk (Art. 315 WIB 92)
Vraag om inlichtingen
Naast het inwinnen van mondelingen inlichtingen kan de administratie schriftelijke
vragen stellen
De belastingplichtige is verplicht hierop te antwoorden binnen de maand na
verzending van de aanvraag
De administratie is eveneens gemachtigd om inlichtingen in te winnen bij derden,
voor zover die gegevens verband houden met de belastingtoestand van de
belastingplichtige
Bij schriftelijke vraag om inlichtingen gericht aan derden kan de administratie zelf
naar redelijkheid een termijn bepalen
De belastingplichtigen zijn er bovendien toe gehouden om tijdens de uren dat de
beroepsbekwaamheid wordt uitgeoefend vrij toegang tot hun beroepslokalen te
verlenen aan de taxatieambtenaren
Fabrieken, werkplaatsen, magazijnen, garages,…
Onderzoekstermijn (Art. 333 WIB 92)
De administratie is bij het stellen van vragen en onderzoekdaden gebonden aan een
termijn
De onderzoekingen moeten plaatsvinden binnen 3 jaar vanaf 1 januari van het
jaar waarnaar het aanslagjaar wordt genoemd waarvoor de belasting
verschuldigd is
JVO
2
,JVO
3
, Nieuw: in geval van niet aangifte of laattijdige aangifte wordt de gewone
controletermijn
Termijn van 3 jaar, met ingang van aanslagjaar 2023, verlengd tot 4 jaar
Deze onderzoeken mogen zonder voorafgaande kennisgeving worden verricht
Onregelmatige of onvolledige aangiftes behouden termijn van 3 jaar
Voor een specifiek aantal gevallen van niet aangifte of laattijdige, onregelmatige,
onvolledige aangifte
Geldt een bijzonder controletermijn van 6 jaar
In geval van aanwijzingen inzake belastingontduiking en fraude wordt voorzien in
Aanvullend controletermijn van 7 jaar
De administratie moet niet langer vooraf schriftelijk en op nauwkeurige wijze
kennisgeven van de aanwijzingen inzake belastingontduiking’ en dit op straffe van
nietigheid van de aanslag
Het volstaat dat de administratie ‘op basis van aanwijzingen
van fraude kennis geeft van vermoedens van fraude en haar intentie om de
verlengde controletermijn toe te passen
Wijziging van de aangifte
Indien de fiscus de aangifte heeft moeten wijzigen
De belastingplichtige op de hoogte brengen door een aangetekende brief
Binnen termijn van 1 maand na verzending kan de belastingplichtige zijn
opmerkingen schriftelijk inbrengen
o In het termijn mag de administratie geen aanslag vestigen
Vanaf 1 januari 2025 verloopt deze procedure digitaal tenzij anders gekozen.
Aanslag van ambtswege
De administratie kan de aanslag vestigen op grond van vermoedens waarover zij
beschikt
Dit betekent dat op de moment van bewijslast over belastbare inkomsten bij de
belastingplichtige komt te liggen
Wanneer kan de fiscus dit toepassen?
Ze hebben geen aangifte gedaan binnen het termijn
De belastingplichtige heeft nagelaten binnen de toegestane termijn om de
vormgebreken te verhelpen
Ze hebbe geweigerd de boeken en bescheiden voor te leggen
Ze hebben niet geantwoord op de aanvraag op inlichtingen binnen termijn
Ze hebben niet geantwoord binnen termijn op het bericht van wijziging
Voor de aanslag van ambtswegen moet de administratie de belastingplichtige in
kennis stellen door een aangetekende brief te sturen
Niet van toepassing als hij niet binnen de termijn heeft geantwoord op het bericht
van wijziging
Termijn van 1 maand na verzending om opmerking schriftelijk in te brengen
o Vanaf 2025 moet het digitaal verlopen tenzij anders gekozen
- Aanslagtermijnen
De gewone aanslagtermijnen
Aanslag moet ten laatste gevestigd worden op 30 Juni van het jaar dat volgt op het
aanslagjaar dat genoemd wordt
De termijn mag korter zijn de 6 maanden vanaf datum waarop de aangifte bij de
bevoegde belastingdienst is toegekomen
JVO
4
, De controletermijnen en aanslagtermijnen
Gaan hand in hand bij het vaststellen van het juiste bedrag van de belasting
Verlengende aanslagtermijn kunnen van toepassing zijn
4 jaar, 6 jaar of 10 jaar
- Bezwaar
Wat?
De belastingplichtige kan tegen de aanslagen die ten laste zijn een schriftelijk
bezwaar indienen
Bij het centrum van het ambtsgebied waaronder zijn gemeente van aanslag
ressorteert
In rechte en feite duidelijk vermelden waarom hij niet akkoord
Gevolg? Wijzigingen of ontheffen
Termijn
Binnen een termijn van 6 maanden te rekenen van de derde werkdag volgend op
datum van verzending van het aanslagbiljet
Bezwaartermijn staat er op vermeld
Vanaf 2025 moet het digitaal verlopen tenzij anders gekozen
- Belastbaar tijdperk en eenparigheid
De PB treft in de regel de inkomsten van een belastbaar tijdperk dat overeenstemt
met een bepaald kalenderjaar
Meestal het jaar waarnaar het aanslagjaar wordt benoemd
Uitzonderingen
Belastingplichtige voor wie de gronden van belastbaarheid slecht na 1 januari van het
jaar aanwezig zijn
Voor deze belastingplichtige stemt het belastbaar tijdperk overeen met het
gedeelte van het jaar waarin de gronden aanwezig zijn;
o Indien ze aanwezig zijn in op 31/12 dan is het aanslagjaar gelijk aan het
tijdperkjaar +1
De inkomsten die deze personen in België hebben verkregen voor hun vestiging
in het land, zijn vatbaar voor een aanslag in de BNI
Belastingplichtige voor wie gronden van belastbaarheid voor 31/12 van het jaar zijn
weggevallen
Is er maar een gedeelte van het jaar dat overeenstemt met het belastbaar tijdperk
Mogelijke oorzaken voor het wegvallen van gronden
Vertrekkers naar het buitenland: het jaar van het belastbaar tijdperk = aanslagjaar
overledenen
o Indien de belastingplichtige in geen enkel vorig jaar beroepsinkomen heeft
genoten is het jaar van het belastbaar tijdperk gelijk aan het aanslagjaar
o Indien de belastingplichtige wel voorheen beroepsinkomsten heeft genoten is
het aanslagjaar gelijk aan het tijdperkjaar +1
JVO
5
, Voorbeeld
Een belastingplichtige voor wie de gronden van belastbaarheid slechts op 1/03/2023
aanwezig waren voor 15/07/2024 wegvallen omwille van vertrek naar buitenland
Belastbaar tijdperk 1/03/2023 – 31/12/2023 = aanslagjaar 2024
Belastbaar tijdperk 1/01/2024 – 14/07/2024 = aanslagjaar 2024 – speciaal
De inkomsten worden niet samengevoegd
2. Gemeenschappelijke aanslag met decumul van inkomsten
- Gelijkstelling van wettelijk samenwonenden met gehuwden
Algemeen
Het wetboek bepaald dat de wettelijk samenwonenden worden gelijkgesteld met
gehuwden en met een echtgenoot
Bepalingen van titel II gelden ook voor gehuwden van wettelijk samenwonenden
De wettelijke samenwoning en het huwelijk worden dus op gelijk voet behandeld
Beëindiging van de wettelijke samenwoning wegens overlijden = ontbinding van
huwelijk wegens overlijden
Beëindiging van de wettelijke samenwoning wegens andere oorzaak =
echtscheiding
Feitelijk scheiding 2 wettelijk samenwonenden = feitelijk scheiding van 2
gehuwden
De gelijkstelling heeft als gevolg dat de fiscale voordelen die gehuwden hebben ook
verleend worden aan de wettelijk samenwonenden
Zoals het huwelijksquotiënt
Toekenning van een meerwerkinkomen
De aanrekening van de verliezen van de echtgenoot
Vanaf 2023 een nieuwe regeling voor een gezamenlijke aangifte
Oudste persoon linker kolom, jongste rechter kolom
Het huwelijk
Algemeen
De regeling met betrekking tot de voltrekking, de ontbinding en de gevolgen van het
huwelijk zijn van toepassing op huwelijk tussen personen van hetzelfde geslacht
Voor de toepassing van de bepalingen van het WIB 92 moet er onder "huwelijk"
derhalve worden verstaan
Zowel het huwelijk tussen personen van verschillend geslacht, als dat tussen
personen van hetzelfde geslacht.
De verschillende huwelijksvermogensstelsels
De wetgever voorziet 2 huwelijksvermogensstelsels
Het wettelijk stelsel
Scheiding van goederen
Maar Art. 1387 laat toe dat de echtgenoten hun huwelijksovereenkomst regelen naar
goeddunken, mits zij daarin niets bedingen dat strijdig is met de openbare orde of de
goede zeden
Het wettelijk stelsel
Principes: het wettelijk stelsel is het huwelijksvermogensstelsel van de echtgenoten
die huwen
Hetzij zonder contract of waarbij het contract niet afwijkt van wettelijke bepalingen
JVO
6
