Juridische dienstverlening
INLEIDING
E-mailadres:
Mondeling examen met schriftelijke voorbereiding!
Op welke manier komen mensen in de problemen?
- Verslavingen
- Armoede
- Werkloosheid
- Gezondheidsproblemen
- Familieproblemen – scheiding
- Dakloosheid/ wonen
- Beperking/ handicap
- Schulden
- Verblijfsstatus
- …
In de lessen gaan we een aantal van die dingen bespreken.
Focus op:
- Huwelijk en scheiding → uit elkaar gaan stimuleert de financiële problemen
- Leefloon
- Vluchtelingen en de procedure
- Indirect gaat hij het over woonrecht hebben
- Werkloosheid
- Indirect gaat hij het hebben over strafrecht
Gaat ons leren hoe je stukje per stukje moet bestuderen, maar hoe het eigenlijk allemaal aan
elkaar hangt!
1. Wat is recht?
Definitie recht: een verzamelnaam voor alle regels die er bestaan. In de regels staat wat je
wel en niet mag doen. Soms staat er ook in op welke manier je iets moet doen. Sommige
regels zijn opgeschreven in wetten. Het recht moet er voor zorgen dat mensen goed met
elkaar kunnen samenleven.
Pagina 1 van 41
, - Geschreven regels
- Zaken waar mensen recht op hebben
- Voorwaarden
- Je moet het recht volgen
- Opgesteld door de mens
OPMERKING: recht kan je afdwingen. Dit maakt dat het recht is. Als je iets niet kan
afdwingen, dan heb je geen recht. Dit is heel belangrijk, want vroeger bestond dit niet en in
andere landen soms nog steeds niet.
TAAK SOCIAAL WERK: recht kennen, maar ook recht afdwingen. Wij moeten de mensen
helpen om de rechten af te dwingen. Dit zit hem vaak in de kleine dingen (voorbeeld: in BXL
zijn er veel slechte appartementen. Er zijn tal van rechten voor mensen die in zo een
appartementen wonen. Veel mensen hebben schrik om dit af te dwingen of ze kennen hun
rechten niet. Ze zijn vooral blij dat ze een dak boven hun hoofd hebben. Als sociaal werkers
kunnen wij deze mensen ondersteunen en begeleiden om hun rechten te doen gelden en zo bij
te dragen aan een betere woonomgeving voor hen).
In ons land hebben we veel rechten (voorbeeld: als je arm bent, kan je naar het OCMW om een
leefloon te krijgen. Ook als je geen leefloon kan krijgen, zijn er nog andere dingen die je kan
krijgen bij een OCMW). In tegenstelling tot Amerika is dit een groot verschil. Daar hebben ze
geen OCMW en moeten ze naar een liefdadigheidsorganisatie.
2. Wat is de rechtsstaat?
Definitie rechtsstaat: een land waarin wetten voor iedereen gelden, inclusief de regering.
Deze wetten zorgen ervoor dat iedereen eerlijk en gelijkwaardig behandeld wordt. Dit
draagt bij aan een eerlijke en geordende samenleving.
- = eerlijk land besturen met macht die afgegrensd is.
- Engelse vertaling → rule of law
- Iedereen moet zich aan de wet houden, ongeacht wie je bent of hoe machtig je bent
o OPMERKING: op internationaal niveau zien we soms dat heersers of
presidenten zich niet aan de wetten houden (voorbeeld: Trump of Wilders)
o Eens men zich boven de wet gaat zetten, dan is dat gevaarlijk want dan zijn er
geen grenzen meer aan de macht. Eén van de kernelementen van de rechtsstaat
is dan ook dat macht altijd begrensd moet zijn.
§ Vervelend voor politici → kunnen niet doen wat ze willen
§ Positief voor de mens → mensen moeten vrij zijn
- Element van de rechtsstaat → wetgevende, uitvoerende en rechterlijke macht (=
scheiding der machten). Dit is een gevolg of een manier van doen. Dit is belangrijk
omdat alles op die manier in evenwicht blijft.
Pagina 2 van 41
,- In de rechtsstaat heb je ook een aantal grondrechten (voorbeeld: de politie kan je maar
48 uur aanhouden).
- Een sterkere leider = inboeten op de rechten van die mensen → dan zit je niet meer in
een rechtsstaat! Als men de rechtsstaat afbouwt, dan is dat in het nadeel van de mensen
maar ten voordele van de leiders.
Pagina 3 van 41
, SOCIAAL RECHT
1. Wat is sociaal recht?
- Ieder recht is sociaal en gaat over de mensen
- Focus op arbeidsrecht en sociaal zekerheidsrecht
BELANGRIJK → onderscheid tussen zelfstandigen en arbeiders in ondergeschikt verband
(werknemers)
1.1. Arbeidsrecht
Definitie arbeidsrecht: regelt de rechten en plichten van werkgevers en werknemers. Het
omvat zaken als arbeidsovereenkomsten, lonen, werkuren, ontslagbescherming, en
arbeidsomstandigheden, met als doel een eerlijk en veilig evenwicht te creëren tussen beide
partijen.
- Onderscheid tussen werkenden en niet-werkenden
o Niet-werkenden
o Werkenden
§ Werknemer
§ Zelfstandige
WERKNEMER ZELFSTANDIGE
- Een werknemer is pas een werknemer - Grote dosis vrijheid. Jij bepaalt wat je
als hij een arbeidsovereenkomst doet en wanneer. Keerzijde van de
heeft: werk leveren, je doet dit tegen medaille → de risico’s draag jij.
een vergoeding, je doet dit in - Je hebt geen baas.
ondergeschikt verband. - Werkgerelateerde kosten, lasten,
- Je oefent je beroep uit in het kader bijdragen, belastingen… het is jouw
van een arbeidsovereenkomst, in verantwoordelijkheid. Je betaalt
naam en voor rekening van je sociale bijdragen en belastingen op je
werkgever. Die draagt alle risico’s. netto belastbaar inkomen na aftrek
- Je krijgt je nettoloon gestort. Er van je beroepskosten.
worden in praktijk enkel forfaitaire - Lager pensioen.
beroepskosten verrekend. - Geen betaalde vakantiedagen.
- Je hebt vastheid van inkomen - Er zijn geen
(inkomenszekerheid) op werkloosheidsuitkeringen voor een
verschillende manieren. zelfstandige.
- Je hebt minstens een minimumloon. - Je hebt minder rechten bij de
- Hoger pensioen omdat je meer ziekteverzekering.
sociale bijdragen betaalt.
Pagina 4 van 41
INLEIDING
E-mailadres:
Mondeling examen met schriftelijke voorbereiding!
Op welke manier komen mensen in de problemen?
- Verslavingen
- Armoede
- Werkloosheid
- Gezondheidsproblemen
- Familieproblemen – scheiding
- Dakloosheid/ wonen
- Beperking/ handicap
- Schulden
- Verblijfsstatus
- …
In de lessen gaan we een aantal van die dingen bespreken.
Focus op:
- Huwelijk en scheiding → uit elkaar gaan stimuleert de financiële problemen
- Leefloon
- Vluchtelingen en de procedure
- Indirect gaat hij het over woonrecht hebben
- Werkloosheid
- Indirect gaat hij het hebben over strafrecht
Gaat ons leren hoe je stukje per stukje moet bestuderen, maar hoe het eigenlijk allemaal aan
elkaar hangt!
1. Wat is recht?
Definitie recht: een verzamelnaam voor alle regels die er bestaan. In de regels staat wat je
wel en niet mag doen. Soms staat er ook in op welke manier je iets moet doen. Sommige
regels zijn opgeschreven in wetten. Het recht moet er voor zorgen dat mensen goed met
elkaar kunnen samenleven.
Pagina 1 van 41
, - Geschreven regels
- Zaken waar mensen recht op hebben
- Voorwaarden
- Je moet het recht volgen
- Opgesteld door de mens
OPMERKING: recht kan je afdwingen. Dit maakt dat het recht is. Als je iets niet kan
afdwingen, dan heb je geen recht. Dit is heel belangrijk, want vroeger bestond dit niet en in
andere landen soms nog steeds niet.
TAAK SOCIAAL WERK: recht kennen, maar ook recht afdwingen. Wij moeten de mensen
helpen om de rechten af te dwingen. Dit zit hem vaak in de kleine dingen (voorbeeld: in BXL
zijn er veel slechte appartementen. Er zijn tal van rechten voor mensen die in zo een
appartementen wonen. Veel mensen hebben schrik om dit af te dwingen of ze kennen hun
rechten niet. Ze zijn vooral blij dat ze een dak boven hun hoofd hebben. Als sociaal werkers
kunnen wij deze mensen ondersteunen en begeleiden om hun rechten te doen gelden en zo bij
te dragen aan een betere woonomgeving voor hen).
In ons land hebben we veel rechten (voorbeeld: als je arm bent, kan je naar het OCMW om een
leefloon te krijgen. Ook als je geen leefloon kan krijgen, zijn er nog andere dingen die je kan
krijgen bij een OCMW). In tegenstelling tot Amerika is dit een groot verschil. Daar hebben ze
geen OCMW en moeten ze naar een liefdadigheidsorganisatie.
2. Wat is de rechtsstaat?
Definitie rechtsstaat: een land waarin wetten voor iedereen gelden, inclusief de regering.
Deze wetten zorgen ervoor dat iedereen eerlijk en gelijkwaardig behandeld wordt. Dit
draagt bij aan een eerlijke en geordende samenleving.
- = eerlijk land besturen met macht die afgegrensd is.
- Engelse vertaling → rule of law
- Iedereen moet zich aan de wet houden, ongeacht wie je bent of hoe machtig je bent
o OPMERKING: op internationaal niveau zien we soms dat heersers of
presidenten zich niet aan de wetten houden (voorbeeld: Trump of Wilders)
o Eens men zich boven de wet gaat zetten, dan is dat gevaarlijk want dan zijn er
geen grenzen meer aan de macht. Eén van de kernelementen van de rechtsstaat
is dan ook dat macht altijd begrensd moet zijn.
§ Vervelend voor politici → kunnen niet doen wat ze willen
§ Positief voor de mens → mensen moeten vrij zijn
- Element van de rechtsstaat → wetgevende, uitvoerende en rechterlijke macht (=
scheiding der machten). Dit is een gevolg of een manier van doen. Dit is belangrijk
omdat alles op die manier in evenwicht blijft.
Pagina 2 van 41
,- In de rechtsstaat heb je ook een aantal grondrechten (voorbeeld: de politie kan je maar
48 uur aanhouden).
- Een sterkere leider = inboeten op de rechten van die mensen → dan zit je niet meer in
een rechtsstaat! Als men de rechtsstaat afbouwt, dan is dat in het nadeel van de mensen
maar ten voordele van de leiders.
Pagina 3 van 41
, SOCIAAL RECHT
1. Wat is sociaal recht?
- Ieder recht is sociaal en gaat over de mensen
- Focus op arbeidsrecht en sociaal zekerheidsrecht
BELANGRIJK → onderscheid tussen zelfstandigen en arbeiders in ondergeschikt verband
(werknemers)
1.1. Arbeidsrecht
Definitie arbeidsrecht: regelt de rechten en plichten van werkgevers en werknemers. Het
omvat zaken als arbeidsovereenkomsten, lonen, werkuren, ontslagbescherming, en
arbeidsomstandigheden, met als doel een eerlijk en veilig evenwicht te creëren tussen beide
partijen.
- Onderscheid tussen werkenden en niet-werkenden
o Niet-werkenden
o Werkenden
§ Werknemer
§ Zelfstandige
WERKNEMER ZELFSTANDIGE
- Een werknemer is pas een werknemer - Grote dosis vrijheid. Jij bepaalt wat je
als hij een arbeidsovereenkomst doet en wanneer. Keerzijde van de
heeft: werk leveren, je doet dit tegen medaille → de risico’s draag jij.
een vergoeding, je doet dit in - Je hebt geen baas.
ondergeschikt verband. - Werkgerelateerde kosten, lasten,
- Je oefent je beroep uit in het kader bijdragen, belastingen… het is jouw
van een arbeidsovereenkomst, in verantwoordelijkheid. Je betaalt
naam en voor rekening van je sociale bijdragen en belastingen op je
werkgever. Die draagt alle risico’s. netto belastbaar inkomen na aftrek
- Je krijgt je nettoloon gestort. Er van je beroepskosten.
worden in praktijk enkel forfaitaire - Lager pensioen.
beroepskosten verrekend. - Geen betaalde vakantiedagen.
- Je hebt vastheid van inkomen - Er zijn geen
(inkomenszekerheid) op werkloosheidsuitkeringen voor een
verschillende manieren. zelfstandige.
- Je hebt minstens een minimumloon. - Je hebt minder rechten bij de
- Hoger pensioen omdat je meer ziekteverzekering.
sociale bijdragen betaalt.
Pagina 4 van 41
