Filosofische en ethische vraagstukken in de
gezondheidszorg
Les 2
Aporetisch
→ zoeken tot je niet meer verder kan
→ moeilijk probleem oplossen
Relativisme
→ alles is waar
→ gevolg : paradox : tegengestelde meningen die niet allebei waar kunnen zijn
De oudheid : de grieken
→ Polis : nieuwe manier van leven
- Democratie in athene : aristocratie (enkel voor de
meest geschikten in de samenleving)
- Zorgt voor rationele manier om samen te leven
→ Agora : plaats van bijeenkomst, publieke ruimte
→ Logos : nieuwe manier van denken
- Filein sofia : wijsheid verkrijgen
- Niet aanvaarden van religieuze autoriteit
- Kritisch denken over natuur
- zorgt voor discussie over mens
Ontstaan geneeskunde
→ gericht op evenwicht
→ hippocratische geneeskunde : genezen van het individu
→ epicuristen : levensgenieters, 4 principes
- Niet vrezen voor goden
- Niet vrezen voor dood
- Alles wat goed is, is makkelijk te verkrijgen
- Wat slecht is , is makkelijk te verdragen
→ hippocratische geneeskunde
- Geen clinical trial
- Empirisch werken
- Kennis verzamelen door observatie
- Verbinding mens-kosmos ( bv impact omgeving op ziekte)
- 4 lichaamssappen
Basis van rationele geneeskunde
→ corpus hippocraticum
- Fyisologisch pluralisme : mens is complex
,Natuurfilosofen
→ rationele zoektocht naar inzicht en waarheid in het leven
→ 4 natuurelementen : empedocles van agrigentum
- Aarde
- Vuur
- Water
- lucht
→ polybios : elementenleer op menselijk lichaam
- Lichaamssappen : bloed, slijm, zwarte gal , witte gal
- 4 humores
- Sappen impact op temperament en element
Bv. melancholisch : zwarte gal
Na hippocrates
→ alexandrijnse school : formele structuur , medisch denken
→ medische terminologie
→ strijd tussen scholen
Wijnpers van herophilos
→ studie van de hersenen
→ beschrijving van hartfunctie , zenuwen,...
→ hoog niveau van medische kennis
→ indirecte bronnen
Fundamentele vragen
→ Hangt mijn gezondheid samen met die van de brede omgeving (milieu, context, …)?
→Moet medische professionals die bredere wereld begrijpen om goed te handelen?
→Is gezondheid bepaald door de juiste kennis te hebben of is het een vorm van handelen?
→Is de mens een uniek wezen of zijn we een dier zoals andere dieren?
Socrates
→ oervader : stelde lastige vragen (hoe zeker ben je daarvan?, wat is moedig zijn?,...)
→ kwam voor in dialogen van plato
Plato
→ invloedrijke filosoof (vormenwereld en antropologie, allegroie van de grot)
→ staatsleer
- Mens moet waarheid zoeken
- Filosofen staan dichtst bij waarheid
- Politiek voor meest geschikten
- Belang staat voorop
→ vaag, metaforisch
→ stuurmanskunst : arts moet patiënt sturen
→ wetenschap is gericht op goede
→ alles heeft een doel en een reden
→ disfunctie van lichaam is verstoring van 4 elementen
, Aristoteles
→ leerling van Plato (slimste van de groep)
→ systematisch denker
→ mag school niet overnemen want macedoniërs hebben geen toestemming
→ vorm en functie (vader wetenschap)
- Bv. een stoel mag alle vormen en kleuren hebben, maar vanaf je er niet op kan zitten
is het geen stoel meer
→ empeira
- Belang van zintuiglijke waarneming
- Hippocratische invloed
→ levenswarmte
- Mens wordt warm geboren en sterft koud
- Leven = proces van uitdoving
- Alles heeft doel en functie
→ belang voor medische wereld
- Dynamisch (plato= statisch: perfecte wereld)
- Lichaam bekijken vanuit beweging
- Kunèsis : alles beweegt
● Materie-vorm (alles neemt bepaalde vorm aan)
● Act-potentie (alles moet potentie tot act brengen)
● Werkelijkheid (bewegingsproces : bv. Embryo tot mens)
De romeinen
Geneeskunde
→ de beste arts is filosoof
→Claudius galenus
- opleiding op alexandrijnse school
- Gladiatoren Arts
- Bijbel van geneeskunde
- Schrijft in grieks
- Humorale leer
- Verzamelen medische kennis
- temperamenteleer
- Mens als onderdeel kosmos
● Samenhang seizoenen
● Stand planeten
● Kwaliteiten
gezondheidszorg
Les 2
Aporetisch
→ zoeken tot je niet meer verder kan
→ moeilijk probleem oplossen
Relativisme
→ alles is waar
→ gevolg : paradox : tegengestelde meningen die niet allebei waar kunnen zijn
De oudheid : de grieken
→ Polis : nieuwe manier van leven
- Democratie in athene : aristocratie (enkel voor de
meest geschikten in de samenleving)
- Zorgt voor rationele manier om samen te leven
→ Agora : plaats van bijeenkomst, publieke ruimte
→ Logos : nieuwe manier van denken
- Filein sofia : wijsheid verkrijgen
- Niet aanvaarden van religieuze autoriteit
- Kritisch denken over natuur
- zorgt voor discussie over mens
Ontstaan geneeskunde
→ gericht op evenwicht
→ hippocratische geneeskunde : genezen van het individu
→ epicuristen : levensgenieters, 4 principes
- Niet vrezen voor goden
- Niet vrezen voor dood
- Alles wat goed is, is makkelijk te verkrijgen
- Wat slecht is , is makkelijk te verdragen
→ hippocratische geneeskunde
- Geen clinical trial
- Empirisch werken
- Kennis verzamelen door observatie
- Verbinding mens-kosmos ( bv impact omgeving op ziekte)
- 4 lichaamssappen
Basis van rationele geneeskunde
→ corpus hippocraticum
- Fyisologisch pluralisme : mens is complex
,Natuurfilosofen
→ rationele zoektocht naar inzicht en waarheid in het leven
→ 4 natuurelementen : empedocles van agrigentum
- Aarde
- Vuur
- Water
- lucht
→ polybios : elementenleer op menselijk lichaam
- Lichaamssappen : bloed, slijm, zwarte gal , witte gal
- 4 humores
- Sappen impact op temperament en element
Bv. melancholisch : zwarte gal
Na hippocrates
→ alexandrijnse school : formele structuur , medisch denken
→ medische terminologie
→ strijd tussen scholen
Wijnpers van herophilos
→ studie van de hersenen
→ beschrijving van hartfunctie , zenuwen,...
→ hoog niveau van medische kennis
→ indirecte bronnen
Fundamentele vragen
→ Hangt mijn gezondheid samen met die van de brede omgeving (milieu, context, …)?
→Moet medische professionals die bredere wereld begrijpen om goed te handelen?
→Is gezondheid bepaald door de juiste kennis te hebben of is het een vorm van handelen?
→Is de mens een uniek wezen of zijn we een dier zoals andere dieren?
Socrates
→ oervader : stelde lastige vragen (hoe zeker ben je daarvan?, wat is moedig zijn?,...)
→ kwam voor in dialogen van plato
Plato
→ invloedrijke filosoof (vormenwereld en antropologie, allegroie van de grot)
→ staatsleer
- Mens moet waarheid zoeken
- Filosofen staan dichtst bij waarheid
- Politiek voor meest geschikten
- Belang staat voorop
→ vaag, metaforisch
→ stuurmanskunst : arts moet patiënt sturen
→ wetenschap is gericht op goede
→ alles heeft een doel en een reden
→ disfunctie van lichaam is verstoring van 4 elementen
, Aristoteles
→ leerling van Plato (slimste van de groep)
→ systematisch denker
→ mag school niet overnemen want macedoniërs hebben geen toestemming
→ vorm en functie (vader wetenschap)
- Bv. een stoel mag alle vormen en kleuren hebben, maar vanaf je er niet op kan zitten
is het geen stoel meer
→ empeira
- Belang van zintuiglijke waarneming
- Hippocratische invloed
→ levenswarmte
- Mens wordt warm geboren en sterft koud
- Leven = proces van uitdoving
- Alles heeft doel en functie
→ belang voor medische wereld
- Dynamisch (plato= statisch: perfecte wereld)
- Lichaam bekijken vanuit beweging
- Kunèsis : alles beweegt
● Materie-vorm (alles neemt bepaalde vorm aan)
● Act-potentie (alles moet potentie tot act brengen)
● Werkelijkheid (bewegingsproces : bv. Embryo tot mens)
De romeinen
Geneeskunde
→ de beste arts is filosoof
→Claudius galenus
- opleiding op alexandrijnse school
- Gladiatoren Arts
- Bijbel van geneeskunde
- Schrijft in grieks
- Humorale leer
- Verzamelen medische kennis
- temperamenteleer
- Mens als onderdeel kosmos
● Samenhang seizoenen
● Stand planeten
● Kwaliteiten
