INKOMSTENBELASTING
NIET WINST EN ADVIES
Belastingrecht voor Bachelors en Masters
9 NOVEMBER 2020
HOGESCHOOL VAN AMSTERDAM
Joanne Rosebel
, Inhoudsopgave
Hoofdstuk 1: Algemene inleiding...........................................................................................................................2
1.1 Doel van belastingheffing...............................................................................................................................2
1.2 Plaats van het belastingrecht.........................................................................................................................3
1.2.1 Publiekrecht – privaatrecht.................................................................................................... 3
1.2.2 Plaats binnen de wetten........................................................................................................ 3
1.2.3 Materieel recht – formeel recht..............................................................................................3
1.3 Soorten belastingen........................................................................................................................................4
1.3.1 Inleiding.......................................................................................................................................................4
1.3.2 Wetgeving voor centrale overheid en lagere overheden.......................................................4
1.3.3 Directe en indirecte belastingen............................................................................................ 4
1.3.4 Tijdstip- en tijdvakbelastingen............................................................................................... 4
1.3.5 Aanslag- en aangiftebelastingen........................................................................................... 4
1.3.6 Subjectieve en objectieve belastingen..................................................................................4
1.4 Beginselen in het belastingrecht.....................................................................................................................5
1.5 Vindplaatsen in het belastingrecht.................................................................................................................5
1.6 Partijen binnen het belastingrecht.................................................................................................................5
1.6.1 Wetgever............................................................................................................................... 6
1.6.2 Belastingdienst...................................................................................................................... 6
1.6.3 Belastingplichtige.................................................................................................................. 6
1.6.4 Belastingadviseur.................................................................................................................. 6
1.6.5 Belastingrechter.................................................................................................................... 6
Hoofdstuk 3: Raamwerk Wet IB...........................................................................................................................7
3.2 Belastingplicht................................................................................................................................................7
3.2.1 Inleiding................................................................................................................................. 7
3.2.2 Invloed belastingverdragen................................................................................................... 7
3.2.3 Woonplaats........................................................................................................................... 7
3.3 Inkomen en tarieven.......................................................................................................................................7
3.3.1 Inleiding................................................................................................................................. 7
3.3.2 Box 1: belastbaar inkomen uit werk en woning.....................................................................7
3.3.3 Box 2: belastbaar inkomen uit aanmerkelijk belang..............................................................7
3.3.4 Box 3: belastbaar inkomen uit sparen en beleggen..............................................................8
3.3.5 Verzamelinkomen................................................................................................................. 8
3.4 Heffingskortingen...........................................................................................................................................8
3.4.1 Inleiding................................................................................................................................. 8
3.4.2 Elementen van de heffingskorting......................................................................................... 8
3.5 Toerekeningsregels.........................................................................................................................................9
3.5.2 Toerekening inkomen aan boxen (art. 2.14 lid 1 en 2 Wet IB)..............................................9
3.6 Fiscaal partnerschap......................................................................................................................................9
3.7 Wijze van heffing..........................................................................................................................................10
Hoofdstuk 5: Box 1: belastbaar inkomen uit werk en woning..........................................................................11
5.1 Inleiding........................................................................................................................................................11
5.2 Algemene bepalingen binnen box 1..............................................................................................................11
5.2.1 Inleiding............................................................................................................................... 11
5.2.2 De waardering van niet in geld genoten inkomen...............................................................11
5.2.3 Tijdstip waarop inkomsten worden belast............................................................................11
5.2.4 Tijdstip waarop aftrekbare kosten of uitgaven voor inkomensvoorzieningen in aftrek mogen
worden gebracht.......................................................................................................................... 11
1
Joanne Rosebel | HOGESCHOOL VAN AMSTERDAM
, 5.3 Belastbaar loon............................................................................................................................................12
5.4 Belastbaar resultaat uit overige werkzaamheden........................................................................................12
5.5 Belastbare periodieke uitkeringen en verstrekkingen..................................................................................12
5.6 De belastbare inkomsten uit eigen woning...................................................................................................12
5.6.2 Begrip eigen woning............................................................................................................ 12
5.6.3 Eigenwoningforfait............................................................................................................... 13
5.6.4 Tijdelijk verhuur................................................................................................................... 14
5.6.5 Kamerverhuurvrijstelling...................................................................................................... 14
5.6.6 Rente eigenwoningschuld................................................................................................... 14
Hoofdstuk 7: Box 3: belastbaar inkomen uit sparen en beleggen.....................................................................17
7.2 Forfaitair rendement....................................................................................................................................17
7.2.1 Rendementsklassen............................................................................................................ 17
7.2.2 Vermogensmix.................................................................................................................... 17
7.2.3 Peildatum............................................................................................................................ 17
7.2.4 Heffingsvrij vermogen.......................................................................................................... 17
7.3 Bezittingen....................................................................................................................................................18
7.3.4 Roerende zaken.................................................................................................................. 18
7.3.5 Rechten op roerende zaken................................................................................................ 18
7.4 Schulden.......................................................................................................................................................19
7.5 Vrijstellingen................................................................................................................................................19
Hoofdstuk 1: Algemene inleiding
1.1 Doel van belastingheffing
2
Joanne Rosebel | HOGESCHOOL VAN AMSTERDAM
, Door belasting te betalen, levert iedere burger een bijdrage aan de financiering van de
overheid. De overheid heeft de volgende mogelijkheden om haar uitgaven te dekken:
- Belastingen via de Belastingdienst
- Retributies niet via de Belastingdienst
- Sociale premies via de Belastingdienst
- Overige inkomsten niet via de Belastingdienst
Belastingen: verplichte bijdragen van burgers, zonder dat daar een specifieke
tegenprestatie tegenover staat. De overheid gebruikt deze belastinggelden om onder andere
wegen aan te leggen en de grenzen te verdedigen, maar dit zijn geen tegenprestaties aan
individuele burgers.
Voorbeelden van belastingen zijn de inkomstenbelasting en omzetbelasting.
Retributies: vergoedingen die een burger moet betalen omdat hij bepaalde diensten van de
overheid afneemt. Hier staat er dus een herkenbare tegenprestatie tegenover.
Voorbeelden van retributies is het afgeven van een rijbewijs, paspoort en het collegegeld dat
een student betaalt.
Sociale premies: worden onderverdeeld in;
o Premie volksverzekeringen: deze premies worden geheven om uitkeringen te
kunnen betalen. De inkomstenbelasting en de premie volksverzekeringen
worden door de Belastingdienst geïnd via één gecombineerde aanslag,
namelijk inkomstenbelasting/premies volksverzekeringen.
Onder volksverzekeringen verstaan we de AOW, Anw en WLz.
o Premie werknemersverzekeringen: deze premies komen ten laste van de
werkgever en worden door de Belastingdienst geïnd via de aangifte
loonheffingen.
Onder werknemersverzekeringen verstaan we de WIA, ZW, Zvw en WW.
Overige inkomsten: inkomsten zoals de inkomsten uit de verkoop van gas.
Belastingheffing dient niet alleen meer als financieringsbron van de overheid, maar het heeft
ook steeds vaker een secundair doel. Zo probeert de overheid via de belastingwetten
bepaald gedrag te stimuleren of te ontmoedigen bijvoorbeeld door:
- Stimulering van startende ondernemers startersaftrek.
- Stimulering van nieuwe investeringen investeringsregelingen.
- Bescherming van de gezondheid accijns.
- Bescherming van het milieu milieuheffingen
1.2 Plaats van het belastingrecht
1.2.1 Publiekrecht – privaatrecht
Het publiekrecht regelt de verhouding tussen de overheid en haar burgers. Het
belastingrecht maakt dus onderdeel uit van het publiekrecht.
De overheid kan ook te maken krijgen met het privaatrecht, die vooral gaat om de
verhouding tussen burgers onderling. Dit kan het geval zijn op het moment dat de overheid
als rechtspersoon deelneemt aan het rechtsverkeer.
1.2.2 Plaats binnen de wetten
Het belastingrecht vormt een verzameling van wetten die zich allemaal richten op het heffen
van belasting.
1.2.3 Materieel recht – formeel recht
Binnen het recht wordt er onderscheid gemaakt tussen materieel recht en formeel recht.
Materieel belastingrecht gaat over de wijze waarop bepaald moet worden hoeveel belasting
3
Joanne Rosebel | HOGESCHOOL VAN AMSTERDAM
NIET WINST EN ADVIES
Belastingrecht voor Bachelors en Masters
9 NOVEMBER 2020
HOGESCHOOL VAN AMSTERDAM
Joanne Rosebel
, Inhoudsopgave
Hoofdstuk 1: Algemene inleiding...........................................................................................................................2
1.1 Doel van belastingheffing...............................................................................................................................2
1.2 Plaats van het belastingrecht.........................................................................................................................3
1.2.1 Publiekrecht – privaatrecht.................................................................................................... 3
1.2.2 Plaats binnen de wetten........................................................................................................ 3
1.2.3 Materieel recht – formeel recht..............................................................................................3
1.3 Soorten belastingen........................................................................................................................................4
1.3.1 Inleiding.......................................................................................................................................................4
1.3.2 Wetgeving voor centrale overheid en lagere overheden.......................................................4
1.3.3 Directe en indirecte belastingen............................................................................................ 4
1.3.4 Tijdstip- en tijdvakbelastingen............................................................................................... 4
1.3.5 Aanslag- en aangiftebelastingen........................................................................................... 4
1.3.6 Subjectieve en objectieve belastingen..................................................................................4
1.4 Beginselen in het belastingrecht.....................................................................................................................5
1.5 Vindplaatsen in het belastingrecht.................................................................................................................5
1.6 Partijen binnen het belastingrecht.................................................................................................................5
1.6.1 Wetgever............................................................................................................................... 6
1.6.2 Belastingdienst...................................................................................................................... 6
1.6.3 Belastingplichtige.................................................................................................................. 6
1.6.4 Belastingadviseur.................................................................................................................. 6
1.6.5 Belastingrechter.................................................................................................................... 6
Hoofdstuk 3: Raamwerk Wet IB...........................................................................................................................7
3.2 Belastingplicht................................................................................................................................................7
3.2.1 Inleiding................................................................................................................................. 7
3.2.2 Invloed belastingverdragen................................................................................................... 7
3.2.3 Woonplaats........................................................................................................................... 7
3.3 Inkomen en tarieven.......................................................................................................................................7
3.3.1 Inleiding................................................................................................................................. 7
3.3.2 Box 1: belastbaar inkomen uit werk en woning.....................................................................7
3.3.3 Box 2: belastbaar inkomen uit aanmerkelijk belang..............................................................7
3.3.4 Box 3: belastbaar inkomen uit sparen en beleggen..............................................................8
3.3.5 Verzamelinkomen................................................................................................................. 8
3.4 Heffingskortingen...........................................................................................................................................8
3.4.1 Inleiding................................................................................................................................. 8
3.4.2 Elementen van de heffingskorting......................................................................................... 8
3.5 Toerekeningsregels.........................................................................................................................................9
3.5.2 Toerekening inkomen aan boxen (art. 2.14 lid 1 en 2 Wet IB)..............................................9
3.6 Fiscaal partnerschap......................................................................................................................................9
3.7 Wijze van heffing..........................................................................................................................................10
Hoofdstuk 5: Box 1: belastbaar inkomen uit werk en woning..........................................................................11
5.1 Inleiding........................................................................................................................................................11
5.2 Algemene bepalingen binnen box 1..............................................................................................................11
5.2.1 Inleiding............................................................................................................................... 11
5.2.2 De waardering van niet in geld genoten inkomen...............................................................11
5.2.3 Tijdstip waarop inkomsten worden belast............................................................................11
5.2.4 Tijdstip waarop aftrekbare kosten of uitgaven voor inkomensvoorzieningen in aftrek mogen
worden gebracht.......................................................................................................................... 11
1
Joanne Rosebel | HOGESCHOOL VAN AMSTERDAM
, 5.3 Belastbaar loon............................................................................................................................................12
5.4 Belastbaar resultaat uit overige werkzaamheden........................................................................................12
5.5 Belastbare periodieke uitkeringen en verstrekkingen..................................................................................12
5.6 De belastbare inkomsten uit eigen woning...................................................................................................12
5.6.2 Begrip eigen woning............................................................................................................ 12
5.6.3 Eigenwoningforfait............................................................................................................... 13
5.6.4 Tijdelijk verhuur................................................................................................................... 14
5.6.5 Kamerverhuurvrijstelling...................................................................................................... 14
5.6.6 Rente eigenwoningschuld................................................................................................... 14
Hoofdstuk 7: Box 3: belastbaar inkomen uit sparen en beleggen.....................................................................17
7.2 Forfaitair rendement....................................................................................................................................17
7.2.1 Rendementsklassen............................................................................................................ 17
7.2.2 Vermogensmix.................................................................................................................... 17
7.2.3 Peildatum............................................................................................................................ 17
7.2.4 Heffingsvrij vermogen.......................................................................................................... 17
7.3 Bezittingen....................................................................................................................................................18
7.3.4 Roerende zaken.................................................................................................................. 18
7.3.5 Rechten op roerende zaken................................................................................................ 18
7.4 Schulden.......................................................................................................................................................19
7.5 Vrijstellingen................................................................................................................................................19
Hoofdstuk 1: Algemene inleiding
1.1 Doel van belastingheffing
2
Joanne Rosebel | HOGESCHOOL VAN AMSTERDAM
, Door belasting te betalen, levert iedere burger een bijdrage aan de financiering van de
overheid. De overheid heeft de volgende mogelijkheden om haar uitgaven te dekken:
- Belastingen via de Belastingdienst
- Retributies niet via de Belastingdienst
- Sociale premies via de Belastingdienst
- Overige inkomsten niet via de Belastingdienst
Belastingen: verplichte bijdragen van burgers, zonder dat daar een specifieke
tegenprestatie tegenover staat. De overheid gebruikt deze belastinggelden om onder andere
wegen aan te leggen en de grenzen te verdedigen, maar dit zijn geen tegenprestaties aan
individuele burgers.
Voorbeelden van belastingen zijn de inkomstenbelasting en omzetbelasting.
Retributies: vergoedingen die een burger moet betalen omdat hij bepaalde diensten van de
overheid afneemt. Hier staat er dus een herkenbare tegenprestatie tegenover.
Voorbeelden van retributies is het afgeven van een rijbewijs, paspoort en het collegegeld dat
een student betaalt.
Sociale premies: worden onderverdeeld in;
o Premie volksverzekeringen: deze premies worden geheven om uitkeringen te
kunnen betalen. De inkomstenbelasting en de premie volksverzekeringen
worden door de Belastingdienst geïnd via één gecombineerde aanslag,
namelijk inkomstenbelasting/premies volksverzekeringen.
Onder volksverzekeringen verstaan we de AOW, Anw en WLz.
o Premie werknemersverzekeringen: deze premies komen ten laste van de
werkgever en worden door de Belastingdienst geïnd via de aangifte
loonheffingen.
Onder werknemersverzekeringen verstaan we de WIA, ZW, Zvw en WW.
Overige inkomsten: inkomsten zoals de inkomsten uit de verkoop van gas.
Belastingheffing dient niet alleen meer als financieringsbron van de overheid, maar het heeft
ook steeds vaker een secundair doel. Zo probeert de overheid via de belastingwetten
bepaald gedrag te stimuleren of te ontmoedigen bijvoorbeeld door:
- Stimulering van startende ondernemers startersaftrek.
- Stimulering van nieuwe investeringen investeringsregelingen.
- Bescherming van de gezondheid accijns.
- Bescherming van het milieu milieuheffingen
1.2 Plaats van het belastingrecht
1.2.1 Publiekrecht – privaatrecht
Het publiekrecht regelt de verhouding tussen de overheid en haar burgers. Het
belastingrecht maakt dus onderdeel uit van het publiekrecht.
De overheid kan ook te maken krijgen met het privaatrecht, die vooral gaat om de
verhouding tussen burgers onderling. Dit kan het geval zijn op het moment dat de overheid
als rechtspersoon deelneemt aan het rechtsverkeer.
1.2.2 Plaats binnen de wetten
Het belastingrecht vormt een verzameling van wetten die zich allemaal richten op het heffen
van belasting.
1.2.3 Materieel recht – formeel recht
Binnen het recht wordt er onderscheid gemaakt tussen materieel recht en formeel recht.
Materieel belastingrecht gaat over de wijze waarop bepaald moet worden hoeveel belasting
3
Joanne Rosebel | HOGESCHOOL VAN AMSTERDAM
