Samenvatting Etiologie
Hoofdstuk 1: Inleidende bedenkingen over criminologie en
etiologie
1. Waar houdt de etiologische criminologie zich mee bezig?
Etiologische criminologie: verklaringsmodellen voor de oorzaken van regelovertredend handelen
Cartoon: het gebod: doe normaal
- Ethologen vragen zich af wat normaal is
Waar houdt de etiologische criminologie zich mee bezig
Centraal
- Aetia + logos: oorzaken van criminaliteit
o Aetia: oorzaken en logos: wetenschap
- Etiologische criminologie: de tak v/d criminologie die zich met de oorzaken en de bundeling
van oorzaken bezig houdt
- Etiologie verwijst naar de activiteiten gericht op het vinden van oorzakelijke verbanden
Definities criminologie
Sutherland: ??
- DEF: Criminology is the body of knowledge regarding delinquency and crime as a social
phenomenon. It includes within its scope; the process of making laws, breaking laws and
reacting towards the breaking of laws. The objective of criminology is the development of a
body of general and verified and principles and of other types of knowledge regarding this
process of law, crime, and reaction to crime
Brede definitie Sutherland: de etiologie heeft aandacht voor:
1. Het is de sociologische studie van wetgevende proces
2. Het is de sociologie van de criminaliteit en de sociale psychologie v/d regelovertreder
3. Het is de sociologie van de straf en strafsystemen
- Er is een sociologische overheersing van verklaringsmodellen in 20e eeuw, het is de
dominante stroming die de etiologische criminologie gevoed heeft
o Positief: men kijkt naar de omgeving
o Nadeel: men moet dit samen nemen met het individu
European Society of Criminology
The term criminology refers to all scholarly, scientific and professional knowledge concerning
1. The explanation: verklaring voor regelovertreding
2. Prevention: preventie van regelovertreding
3. Control: controle op regelovertreding
4. Treatment of crime and delinquency, offenders and victims: behandeling
5. Including the measurement: meten van regelovertreding, criminaliteit, slachtofferschap
6. And detection of crime: detectie van regelovertreding, de aangiftebereidheid
7. Legislation: strafwetgeving en diens oorzaken
, 8. The practice of criminal law, and law enforcement, judicia land correctional systems:
toepassing van de strafwet en strafrechtsbedeling, systemen van straftoemeting en
strafuitvoering
Waar houdt de etiologische criminologie zich mee bezig
- WAT? Criminologie is de wetenschap die zich bezig houdt met de bestudering v/h misdrijf, de
dader, het slachtoffer en de maatschappelijke reacties er op
o Misdrijven zijn handelingen die door het strafrecht strafbaar zijn gesteld
Marcus Versel triangle of crime: criminaliteit gebeurt wnr dader en slachtoffer elkaar tegenkomen
bij afwezigheid van een guardian
Sommige buurten hadden meer criminaliteit omdat ze onderdeel zijn van mensen hun mindmap, als
je de buurt kent, er vertrouwt mee ben is het gemakkelijk om daar delicten te plegen
Criminaliteit generaters: Buurten die criminaliteit uitspuwen
2. Criminaliteit als bewegend doelwit
WRM is criminaliteit een bewegend doelwit? Hoe definiëren we criminaliteit
- Criminaliteit krijgt een verschillende invulling naargelang het tijdperk en de samenleving
- Dit kan problematisch te zijn omdat men verschillende definities heeft die ook veranderen over
criminaliteit waardoor onderzoek ernaar bemoeilijkt wordt
- Definitie bepaalt wat we gaan verklaren, welke factoren we gaan gebruiken en hoe we het
gedrag gaan meten
Definities van etiologische criminologie afhankelijk v/h type wetenschapper
- Juristen en historici
o Bestuderen het tot stand komen en afschaffen van rechtelijke regels. Inbreuk tegen
juridische regels
o Kijken naar strafbaar gesteld gedrag. In juridische definities gaat het om de juridische
omschrijving v/e regel waaraan men zich dient te houden. De overtreding wordt
gekoppeld aan een sanctie
o Regelgeving verandert doorheen de tijd
- Biologen
o Bestuderen de genetische, moleculaire en hormonale achtergronden van daders. Kijken
naar de rol van neurotransittoren en hersenstoornissen
o Gebruiken vaak strafrechtelijke definities
o Kijken steeds meer naar de biologische en sociale componenten van kenmerken die met
regelovertreding in verband staan. Veel individuele kenmerken zijn deels bepaald door
omgeving en deels door erfelijke factoren
- Psychologen
o Bestuderen de psychologische kenmerken van regelovertreders
o Sociale psychologen: kijken naar groepsprocessen, identiteitsvorming
o Persoonlijkheidspsychologen: kijken naar de rol van persoonlijkheidskenmerken
, o Gebruiken vaak hun eigen definities: ontwikkelingspsychologen spreken van antisociaal
gedrag
Men spreekt van antisociaal gedrag omdat ze naar heel het leven kijken: en dus ook
naar peuters die gedragingen tonen die als crimineel omschreven worden maar niet
zo worden benoem door minderjarigheid
- Sociologen en culturele antropologen
o Zoeken naar de structurele/maatschappelijke en culturele condities in samenlevingen en
criminaliteit
o Bestuderen de maatschappelijke reactie op deviant gedrag
o Spreken van deviantie
- Rechtsjuristen
o Strikte toepassing van rechtsregels, juridische definities
o Bestuderen de toepassing van strafrechtsregels
o Kijken naar strafbaar gesteld gedrag
- Penologen
o Bestuderen de uitvoering van straffen
o Kijken naar strafbaar gesteld gedrag
Evolutionaire definitie van criminaliteit
- Evolutionaire wetenschappen: evolutionaire biologie, menselijke gedragsecologie, sociobiologie,
evolutionaire psychologie, culturele evolutietheorie
- Bestuderen de mogelijke adaptieve kenmerken van psychologisch altruïsme tegenover
verwanten en niet-genetisch verwanten via de principes van genetische zelfzuchtigheid,
verwantenselectie, wederkerig altruïsme, directe VS indirecte wederkerigheid
- Antisociaal gedrag = sociaal schadelijk gedrag + niet-adaptief gedrag gedrag dat niet adaptief
is voor de reproductie van individuen
o Hoe worden kenmerken die niet-adaptief zijn in stand gehouden
- Ze bestuderen criminaliteit als het als het gevolg van geëvolueerde modules, het gevolg v/h falen
van altruïsme en coöperatie, of als het gevolg van maladaptieve kernmerken ??
o Bv de neiging om wraak te nemen wnr onrecht is aangedaan
o Geëvolueerde modules: eerwraak, bloedwraak, extreme bestraffing, haat criminaliteit
o Falen altruïsme: eigendomscriminaliteit, bedrogmisdrijven
o Maladaptieve kernmerken: psychopathie, lage frequentie strategie
- Auteurs
o G. Williams / R. Dawkins: zelfzuchtige genen
o Hamilton; sociaal gedrag door verwantenselectie
o R. Trivers: wederkerig altruïsme met niet-verwanten
o R. Alexander: indirecte wederkerigheid
o H. Gintis: indirecte wederkerigheid samen met straffen
Te veel definities over criminaliteit
- Normaal vs abnormaal
o Een statistische manier met standaardafwijking
o Medisch: pathologiseert criminaliteit
o Maatschappelijk aanvaardbaarheid
, - Consensusvisie vs conflictvisie
o Consensusdefinitie: er is een consensus in de samenleving over wat mag en wat niet mag
o Conflictvisie: er zijn verschillende groepen in de samenleving met eigen waarden en
normen en stelt de consensus in vraag
o Wat is consensus? Meerderheid + 1? Nee
Verschil tussen crimineel en antisociaal gedrag Fishbein !!
Criminaliteit Antisociaal gedrag
Is niet altijd een misdrijf voor ied Wordt door de meesten als offensief, niet-sociaal
gezien
Kan slachtofferloos zijn Omvat geen slachtofferloze delicten
Is steeds een inbreuk op de strafwet Is vaak maar niet altijd strafbaar
Kan adaptief en normaal zijn vanuit Is niet normaal en wordt als niet-adaptief gezien vanuit
evolutionair perspectief evolutionair perspectief
WRM al die definities van criminaliteit
- Criminologie is een objectwetenschap,
o Voordeel: objecten kunnen vanuit veel invalshoeken bestudeerd worden
o Nadeel: er zijn zo veel definities voor regelovertreding wat voor spanning zorgt tussen
verschillende scholen. Gebruiken ze verschillende definities dan verklaren ze iets anders
en gaan ze naast elkaar praten en doof zijn voor elkaars argumenten
- DEF regelovertreding: een regel of norm overtreden, de overtreden norm is een waarde die
belangrijk is voor de integratie v/d samenleving. Deze wordt voorkomen door het opleggen v/e
informele of formele sanctie
o PAS OP: niet elke norm is een natuurlijke norm je moet opletten voor de naturalistische
en moralistische fout
Naturalistische fout: uit het feit dat iets bestaat besluit men dat het goed is:
Bij verklaringen van criminaliteit beschuldigt men criminologen van
criminaliteit goed te praten
Moralistische fout: vertrekt van hoe de wereld er moet uitzien en verwerpt op basis
daarvan hetgeen wat in de natuur voorkomt en niet past binnen iemands moreel
kader
Besluiten dat criminaliteit niet bestaat omdat het niet mag bestaan
Ontkennen dat er verschillen zij in geslacht of status in criminaliteit omdat
men gelijkheid wilt
- Etiologie is geïnteresseerd in de oorzaken van handelingen die een vorm van regelovertredend
zijn
Strafrechtelijke definities
- Kunnen breed of eng gedefinieerd worden
o In enge zin is een misdrijf een strafbaar gestelde handeling stellen. Een misdrijf is het
overtreden v/e regel die bestraft wordt met een strafrechtelijke sanctie
Legaliteitsbeginsel is hier belangrijk: Nullum crimen sine lege geen misdrijf
zonder wet (er kan geen criminaliteit bestaan zonder het bestaan van een wet die
de handeling tot strafbaar maakt)
o Te enge leidt er toe dat bepaalde zaken niet inbegrepen worden
Hoofdstuk 1: Inleidende bedenkingen over criminologie en
etiologie
1. Waar houdt de etiologische criminologie zich mee bezig?
Etiologische criminologie: verklaringsmodellen voor de oorzaken van regelovertredend handelen
Cartoon: het gebod: doe normaal
- Ethologen vragen zich af wat normaal is
Waar houdt de etiologische criminologie zich mee bezig
Centraal
- Aetia + logos: oorzaken van criminaliteit
o Aetia: oorzaken en logos: wetenschap
- Etiologische criminologie: de tak v/d criminologie die zich met de oorzaken en de bundeling
van oorzaken bezig houdt
- Etiologie verwijst naar de activiteiten gericht op het vinden van oorzakelijke verbanden
Definities criminologie
Sutherland: ??
- DEF: Criminology is the body of knowledge regarding delinquency and crime as a social
phenomenon. It includes within its scope; the process of making laws, breaking laws and
reacting towards the breaking of laws. The objective of criminology is the development of a
body of general and verified and principles and of other types of knowledge regarding this
process of law, crime, and reaction to crime
Brede definitie Sutherland: de etiologie heeft aandacht voor:
1. Het is de sociologische studie van wetgevende proces
2. Het is de sociologie van de criminaliteit en de sociale psychologie v/d regelovertreder
3. Het is de sociologie van de straf en strafsystemen
- Er is een sociologische overheersing van verklaringsmodellen in 20e eeuw, het is de
dominante stroming die de etiologische criminologie gevoed heeft
o Positief: men kijkt naar de omgeving
o Nadeel: men moet dit samen nemen met het individu
European Society of Criminology
The term criminology refers to all scholarly, scientific and professional knowledge concerning
1. The explanation: verklaring voor regelovertreding
2. Prevention: preventie van regelovertreding
3. Control: controle op regelovertreding
4. Treatment of crime and delinquency, offenders and victims: behandeling
5. Including the measurement: meten van regelovertreding, criminaliteit, slachtofferschap
6. And detection of crime: detectie van regelovertreding, de aangiftebereidheid
7. Legislation: strafwetgeving en diens oorzaken
, 8. The practice of criminal law, and law enforcement, judicia land correctional systems:
toepassing van de strafwet en strafrechtsbedeling, systemen van straftoemeting en
strafuitvoering
Waar houdt de etiologische criminologie zich mee bezig
- WAT? Criminologie is de wetenschap die zich bezig houdt met de bestudering v/h misdrijf, de
dader, het slachtoffer en de maatschappelijke reacties er op
o Misdrijven zijn handelingen die door het strafrecht strafbaar zijn gesteld
Marcus Versel triangle of crime: criminaliteit gebeurt wnr dader en slachtoffer elkaar tegenkomen
bij afwezigheid van een guardian
Sommige buurten hadden meer criminaliteit omdat ze onderdeel zijn van mensen hun mindmap, als
je de buurt kent, er vertrouwt mee ben is het gemakkelijk om daar delicten te plegen
Criminaliteit generaters: Buurten die criminaliteit uitspuwen
2. Criminaliteit als bewegend doelwit
WRM is criminaliteit een bewegend doelwit? Hoe definiëren we criminaliteit
- Criminaliteit krijgt een verschillende invulling naargelang het tijdperk en de samenleving
- Dit kan problematisch te zijn omdat men verschillende definities heeft die ook veranderen over
criminaliteit waardoor onderzoek ernaar bemoeilijkt wordt
- Definitie bepaalt wat we gaan verklaren, welke factoren we gaan gebruiken en hoe we het
gedrag gaan meten
Definities van etiologische criminologie afhankelijk v/h type wetenschapper
- Juristen en historici
o Bestuderen het tot stand komen en afschaffen van rechtelijke regels. Inbreuk tegen
juridische regels
o Kijken naar strafbaar gesteld gedrag. In juridische definities gaat het om de juridische
omschrijving v/e regel waaraan men zich dient te houden. De overtreding wordt
gekoppeld aan een sanctie
o Regelgeving verandert doorheen de tijd
- Biologen
o Bestuderen de genetische, moleculaire en hormonale achtergronden van daders. Kijken
naar de rol van neurotransittoren en hersenstoornissen
o Gebruiken vaak strafrechtelijke definities
o Kijken steeds meer naar de biologische en sociale componenten van kenmerken die met
regelovertreding in verband staan. Veel individuele kenmerken zijn deels bepaald door
omgeving en deels door erfelijke factoren
- Psychologen
o Bestuderen de psychologische kenmerken van regelovertreders
o Sociale psychologen: kijken naar groepsprocessen, identiteitsvorming
o Persoonlijkheidspsychologen: kijken naar de rol van persoonlijkheidskenmerken
, o Gebruiken vaak hun eigen definities: ontwikkelingspsychologen spreken van antisociaal
gedrag
Men spreekt van antisociaal gedrag omdat ze naar heel het leven kijken: en dus ook
naar peuters die gedragingen tonen die als crimineel omschreven worden maar niet
zo worden benoem door minderjarigheid
- Sociologen en culturele antropologen
o Zoeken naar de structurele/maatschappelijke en culturele condities in samenlevingen en
criminaliteit
o Bestuderen de maatschappelijke reactie op deviant gedrag
o Spreken van deviantie
- Rechtsjuristen
o Strikte toepassing van rechtsregels, juridische definities
o Bestuderen de toepassing van strafrechtsregels
o Kijken naar strafbaar gesteld gedrag
- Penologen
o Bestuderen de uitvoering van straffen
o Kijken naar strafbaar gesteld gedrag
Evolutionaire definitie van criminaliteit
- Evolutionaire wetenschappen: evolutionaire biologie, menselijke gedragsecologie, sociobiologie,
evolutionaire psychologie, culturele evolutietheorie
- Bestuderen de mogelijke adaptieve kenmerken van psychologisch altruïsme tegenover
verwanten en niet-genetisch verwanten via de principes van genetische zelfzuchtigheid,
verwantenselectie, wederkerig altruïsme, directe VS indirecte wederkerigheid
- Antisociaal gedrag = sociaal schadelijk gedrag + niet-adaptief gedrag gedrag dat niet adaptief
is voor de reproductie van individuen
o Hoe worden kenmerken die niet-adaptief zijn in stand gehouden
- Ze bestuderen criminaliteit als het als het gevolg van geëvolueerde modules, het gevolg v/h falen
van altruïsme en coöperatie, of als het gevolg van maladaptieve kernmerken ??
o Bv de neiging om wraak te nemen wnr onrecht is aangedaan
o Geëvolueerde modules: eerwraak, bloedwraak, extreme bestraffing, haat criminaliteit
o Falen altruïsme: eigendomscriminaliteit, bedrogmisdrijven
o Maladaptieve kernmerken: psychopathie, lage frequentie strategie
- Auteurs
o G. Williams / R. Dawkins: zelfzuchtige genen
o Hamilton; sociaal gedrag door verwantenselectie
o R. Trivers: wederkerig altruïsme met niet-verwanten
o R. Alexander: indirecte wederkerigheid
o H. Gintis: indirecte wederkerigheid samen met straffen
Te veel definities over criminaliteit
- Normaal vs abnormaal
o Een statistische manier met standaardafwijking
o Medisch: pathologiseert criminaliteit
o Maatschappelijk aanvaardbaarheid
, - Consensusvisie vs conflictvisie
o Consensusdefinitie: er is een consensus in de samenleving over wat mag en wat niet mag
o Conflictvisie: er zijn verschillende groepen in de samenleving met eigen waarden en
normen en stelt de consensus in vraag
o Wat is consensus? Meerderheid + 1? Nee
Verschil tussen crimineel en antisociaal gedrag Fishbein !!
Criminaliteit Antisociaal gedrag
Is niet altijd een misdrijf voor ied Wordt door de meesten als offensief, niet-sociaal
gezien
Kan slachtofferloos zijn Omvat geen slachtofferloze delicten
Is steeds een inbreuk op de strafwet Is vaak maar niet altijd strafbaar
Kan adaptief en normaal zijn vanuit Is niet normaal en wordt als niet-adaptief gezien vanuit
evolutionair perspectief evolutionair perspectief
WRM al die definities van criminaliteit
- Criminologie is een objectwetenschap,
o Voordeel: objecten kunnen vanuit veel invalshoeken bestudeerd worden
o Nadeel: er zijn zo veel definities voor regelovertreding wat voor spanning zorgt tussen
verschillende scholen. Gebruiken ze verschillende definities dan verklaren ze iets anders
en gaan ze naast elkaar praten en doof zijn voor elkaars argumenten
- DEF regelovertreding: een regel of norm overtreden, de overtreden norm is een waarde die
belangrijk is voor de integratie v/d samenleving. Deze wordt voorkomen door het opleggen v/e
informele of formele sanctie
o PAS OP: niet elke norm is een natuurlijke norm je moet opletten voor de naturalistische
en moralistische fout
Naturalistische fout: uit het feit dat iets bestaat besluit men dat het goed is:
Bij verklaringen van criminaliteit beschuldigt men criminologen van
criminaliteit goed te praten
Moralistische fout: vertrekt van hoe de wereld er moet uitzien en verwerpt op basis
daarvan hetgeen wat in de natuur voorkomt en niet past binnen iemands moreel
kader
Besluiten dat criminaliteit niet bestaat omdat het niet mag bestaan
Ontkennen dat er verschillen zij in geslacht of status in criminaliteit omdat
men gelijkheid wilt
- Etiologie is geïnteresseerd in de oorzaken van handelingen die een vorm van regelovertredend
zijn
Strafrechtelijke definities
- Kunnen breed of eng gedefinieerd worden
o In enge zin is een misdrijf een strafbaar gestelde handeling stellen. Een misdrijf is het
overtreden v/e regel die bestraft wordt met een strafrechtelijke sanctie
Legaliteitsbeginsel is hier belangrijk: Nullum crimen sine lege geen misdrijf
zonder wet (er kan geen criminaliteit bestaan zonder het bestaan van een wet die
de handeling tot strafbaar maakt)
o Te enge leidt er toe dat bepaalde zaken niet inbegrepen worden
