Samenvatting Groepsdynamisch Begeleiden (16/20)

SAMENVATTING GROEPSDYNAMISCH BEGELEIDEN
HOOFDSTUK 1: GROEPEN EN TEAMS

WAT IS EEN GROEP?

Groep: een doel, onderlinge afhankelijkheid, interactie, sociale eenheid, wederzijdse
beïnvloeding en normen & rollen.
 Een groep is een verzameling mensen/individuen:
 Een doel: die gezamenlijk een bepaald doel willen bereiken.
 Een onderlinge afhankelijkheid: die op een bepaalde manier van elkaar
afhankelijk zijn.
 Interactie: die directe contacten met elkaar onderhouden.
 Een sociale eenheid: die uit 2 of meer personen bestaat die zichzelf als lid van
een groep beschouwen.
 Wederzijdse beïnvloeding: die elkaar beïnvloeden.
 Normen en rollen: van wie de interacties door een aantal normen en rollen
gestructureerd worden.

Groepsnormen: gedragsregels die voor ieder individu in de groep gelden.

Conformiteit: de mate waarin groepsleden zich aanpassen aan de geldende
groepsnormen.

Uniformiteit: een groep verwijst naar het met elkaar in overeenstemming zijn, de eenheid
of samenhang.

Menigte: een grote groep mensen die vaak niks met elkaar te maken hebben.

WAT IS EEN TEAM?

Team: 2 of meer individuen waartussen er sociale interactie is en die een of meer
gemeenschappelijke doelen hebben.

 Kenmerken van een team:
 Het teambelang gaat voor op het eigenbelang.
 Er is cohesie.
 Iedereen draagt bij aan het gezamenlijke doel.
 Er is een goede samenwerking.
 Iedereen neemt zijn/haar verantwoordelijkheid.
 Iedereen waardeert elkaar.
 De communicatie verloopt op een goede manier.
 Er zijn successen en een gezamenlijk resultaat.

WAT IS GROEPSDYNAMICA

Groepsdynamica: het wetenschappelijke onderzoekdomein dat zich richt op het vergroten
van inzicht in het functioneren van groepen.

 Binnen groepsdynamica kijkt men naar:
 Gedrag van groepsleden binnen groepen.
 Ontwikkeling van groepen.
 Interacties tussen groepsleden, andere groepen en organisaties.
 Structuur van groepen.


1

, 3 actoren waar je rekening mee moet houden (bij het begeleiden van groepen):
 De groep zelf, de cliënten.
 Je team, met de verschillende rollen die er in je team zijn.
 Jezelf, met je kennis en vaardigheden om in te spelen op een groepsdynamiek.

We zoomen even in op 2 niveaus


TAAKNIVEAU
Taakniveau: de inhoud  activiteiten, spelvormen en opdrachten binnen een groep.


SOCIAAL-EMOTIONELE NIVEAU
Sociaal-emotionele niveau: de verbondenheid tussen de groepsleden.




HOOFDSTUK 2: DE ONTWIKKELINGSFASES VAN TUCKMAN

2

, DE FASES VAN GROEPSONTWIKKELING


FASE 1: FORMING
 De leden kennen elkaar nog niet en zijn voornamelijk bezig met ‘wie zit er in deze
groep en wat zijn de taken?

 Kenmerken van forming
o Teamleden kennen elkaar nog niet.
o Teamleden zijn onwennig, onzeker en angstig.
o Zijn sterk afhankelijk van de teamleader.
o Richten hun communicatie meestal naar de teamleader.
o Teamleden nemen weinig of geen initiatief.
o Communiceren beleefd.
o Voeren de opdrachten netjes uit.
o Houden hun mening vaak nog voor zich.
o Relativeren latente conflicten.


FASE 2: STORMING
 Het team wordt hechter en winnen de teamleden aan vertrouwen.

 Kenmerken van storming
o Rollen worden duidelijk bepaald en afgebakend.
o Ontstaan onderlinge irritaties en conflicten.
o Leden komen op voor hun eigen belangen.
o ‘Ik’-gevoel is sterker aanwezig dan het ‘wij’-gevoel.
o Teamleader wordt bekritiseerd.
o Grenzen worden uitgetest.
o Coalities worden gevormd om de eigen belangen te verdedigen.
o Verzet groeit tegen het uitvoeren van taken of tegen het leiderschap.
o Uiting van onderlinge kritiek.
o Gebeurtenissen worden in kleine groepjes besproken.
o Einde storming fase  structuur en/of hiërarchie.


FASE 3: NORMING
 Team gaat op een volwaardige manier samenwerken.

 Kenmerken van norming
o Teamleden zijn zich ervan bewust dat ze elkaar nodig hebben om
resultaten te bereiken.
o Bereid om van elkaar te leren.
o Werk wordt vlot afgehandeld.
o Teamleden stellen meer vragen aan elkaar in plaats van te oordelen.
o Aanwezige talenten worden benut.
o Er worden duidelijke afspraken gemaakt.
o Procedures om met afwijkend gedrag om te gaan worden opgesteld.
o Groepsbinding komt op gang.
o Het gevaar van groepsdenken treedt op.
o Er ontstaat een ‘wij-gevoel’.
o Teamleden beschouwen zichzelf als een groep.

3