ONDERSTEUNINGSPLANNING
HOOFDSTUK 1: INTRODUCTIE
1. ORTHOPEDAGOGIEK: EEN HANDELINGSWETENSCHAP
Orthopedagogiek is een handelingswetenschap: doelgericht onderzoeken hoe we de
KVL, inclusie en participatie in de maatschappij van alle betrokkenen kunnen verbeteren.
Methodisch handelen: je probeert bewust om te gaan met je opgedane kennis, inzichten
en vaardigheden. We gaan samen met de persoon aan de slag.
4 centrale kenmerken:
Je handelt doelgericht: de persoon zelf heeft de regie.
Je handelt bewust: je vraagt je af welke invloed jouw gedrag heeft op de ander.
Je handelt systematisch: je handelt stap voor stap.
Je handelt procesmatig: je vraagt je voortdurend af of je in de richting van het
vooropgestelde doel werkt.
VERSCHILLENDE SOORTEN PLANNEN
Beleidsplan: beschrijft de visie, missie, doelstellingen en werkwijze van de organisatie.
Afdelingsplan: gaat in op de specifieke orthopedagogische en agogische doelen +
werkzaamheden. Vooropgestelde doelstellingen uit het beleidsplan bereiken.
Persoonlijk ondersteuningsplan: beschrijft de specifieke ondersteuning van 1 specifiek
persoon.
HET CYCLISCH PROCES
Fase 1: Beeldvorming
- We achterhalen wie de persoon is en wat de persoon nodig heeft.
Fase 2: Planning
- We formuleren de doelen en verduidelijken de ondersteuning om de
vooropgestelde doelen te bereiken.
Fase 3: Uitvoeren en monitoring
- Belangrijk om goed te monitoren of de vooropgestelde ondersteuning er echt voor
zorgt dat de persoon de vooropgestelde doelen bereikt.
- Vereist een reflectieve houding op regelmatige basis aftoetsen of er in de
gewenste richting wordt gewerkt.
Fase 4: Evalueren
- Evalueren of de persoon de vooropgestelde doelen heeft bereikt.
KLOMP (ONDERSCHEID TUSSEN 3 VERSCHILLENDE MODELLEN)
Deskundigheidsmodel: opstellen van het plan is de taak van de deskundigen.
Betrokkenheidsmodel: ervaringen van de professionals die dagelijks ondersteuning
bieden aan de personen staan centraal in dit model.
1
,Participatiemodel: opmaken van het plan is in de 1e plaats de verantwoordelijkheid van
de persoon zelf en iedereen die nauw bij de persoon betrokken is.
PARADIGMAOMSLAG (1990)
Steeds meer zicht krijgen op de persoon in zijn/haar totaliteit.
Meer aandacht voor zijn/haar mogelijkheden, sterktes en veerkracht.
Het natuurlijke netwerk rond de persoon krijgt een centrale rol.
De focus ligt steeds meer op de KVL van personen met een ondersteuningsnood.
De ondersteuning wordt geïndividualiseerd.
PERSOONSGERICHT ONDERSTEUNINGSPROCES & PERSOONLIJK
ONDERSTEUNINGSPLAN (POP)
Waarom kiezen we voor persoonsgericht ondersteuningsproces?
- We willen expliciet de persoon zelf centraal stellen + de ondersteuning vertrekt
steeds vanuit de noden van de persoon zelf.
- Persoonlijk ondersteuningsplan legt de nadruk op de persoonsgerichte benadering
bij het plannen van ondersteuning aan personen.
Persoonsgericht ondersteuningsproces: het hele cyclische proces dat ons
orthopedagogisch handelen aanstuurt.
Persoonlijk ondersteuningsplan: het neergeschreven product van dit doorlopen proces.
UITDAGINGEN OP ORGANISATIENIVEAU
Het POP hindert zijn bruikbaarheid door zijn dubbele doelstelling.
- Enerzijds: het POP is gericht op de doelstellingen van de voorziening (focus op
efficiëntie, timemanagement, planning, …).
- Anderzijds: het POP stelt de persoon centraal door te focussen op een verhoogde
zelfbepaling en participatie.
UITDAGINGEN VOOR PROFESSIONALS
POP ontwikkelen dat daadwerkelijk een werkinstrument is waarmee ze in de
dagelijkse praktijk aan de slag kunnen.
Vaak zien professionals de meerwaarde niet van een POP wanneer het niet actief
wordt gebruikt.
Er is budget nodig voor het implementeren van een kwalitatief persoonsgericht
ondersteuningsproces.
Er is behoefte aan training over het persoonsgericht ondersteuningsproces aan
professionals.
Organisatiedoelstellingen blijven vaak nog te prioritair dan persoonlijke
doelstellingen.
2
, HOOFDSTUK 2: THEORETISCHE KADERS
1. KWALITEIT VAN LEVEN
Kwaliteit van leven: dingen die je als persoon zelf belangrijk vindt in jouw leven.
8 domeinen:
Persoonlijke ontwikkeling Leren, jezelf ontdekken
Zelfbepaling Zelf kiezen
Persoonlijke relaties Familie, vrienden, bekenden
Sociale inclusie Meedoen en erbij horen
Rechten Rechten
Emotioneel welbevinden Lekker in je vel
Fysiek welbevinden Gezondheid
Materiaal welbevinden Geld en eigen spullen
Shalock & Verdugo: 4 uitgangspunten
Multidimensioneel kader
o Kwaliteit van leven over meerdere dimensies of domeinen.
Beïnvloed door persoonsfactoren, omgevingsfactoren en de interactie
daartussen
o Wie jij bent en hoe jouw omgeving eruitziet heeft invloed op de kwaliteit
van jouw leven.
Combinatie van objectieve en subjectieve factoren
o KVL is zowel subjectief als objectief.
Hetzelfde is belangrijk voor iedereen
o Universeel van aard. Domeinen voor iedereen van toepassing.
2. VN-VERDRAG
Het VN-verdrag wordt momenteel wereldwijd als uitgangspunt genomen voor beleid ten
aanzien van personen met een beperking.
2009: België ratificeert het verdrag.
Er bestaat een relatie tussen de artikelen v/h VN-verdrag en de verschillende
domeinen en indicatoren van het ‘kwaliteit van leven’ model.
KVL en de rechten van personen met een B hand in hand. Als we willen werken aan de
KVL, dan moeten we de rechten van personen met B implementeren.
3. KWALITEIT VAN LEVEN ÉN KWALITEIT VAN ZORG
Kwaliteit van zorg: nadruk op organisatorische perspectief. Systemen moeten efficiënt
functioneren, focus ligt vooral op het proces + evaluaties richten zich op
kosteneffectiviteit en klanttevredenheid.
Kwaliteit van leven: de organisatie richt zich op het individu en de
ondersteuningsbehoeften van die persoon. Focus ligt voornamelijk op waarden
gebaseerde langetermijnresultaten.
Een goede KVZ is essentieel om een goede KVL te bereiken, maar het is geen
vanzelfsprekendheid dat een goede KVZ automatisch leidt tot een goede
KVL.
3