BEGRIPPENLIJST HK
ZORGTRAJECT
Inhoudsopgave
INLEIDING TOT DE HEELKUNDIGE PATIËNT.......................................................1
INLEIDING TOT DE ANESTHESIOLOGIE............................................................10
INLEIDING TOT DE INTENSIEVE HEELKUNDE...................................................23
SEMEIOLOGIE VAN DE HEELKUNDIGE PATIENT................................................39
INLEIDING TOT DE HEELKUNDIGE PATIËNT
Geschiedenis
o Ether dome Boston
William Morton
John Warren
Harvard, New England Journal of Medicine
o Carbolzuur
Joseph Lister
Glasgow
o Stoom
Ernst von Bergmann
Berlijn
o Chirurgische handschoenen
William Halsted
Baltimore
o Bloedtransfusie
Karl Landsteiner
Oostenrijk, New York
Nobelprijs
o Vaatanastomose
Alexis Carrel
Chicago
Charles Lindbergh
Nobelprijs
o Transplantaties
Joseph Murray: nier
Thomas Starzl: lever
James Hardy: long
Christiaan Bernard: hart
Personen in OK
o Instrumentist
, = wast zich en kleedt zich steriel om als eerste voor de ingreep om
de instrumententafel klaar te maken en nadien de chirurg te
assisteren
o Perfusionist
= verpleegkundige die zich heeft gespecialiseerd om de machine
(kunsthart of ECMO) te bedienen tijdens een ingreep waarbij tijdelijk
extracorporele ondersteuning nodig is
Werkt autonoom, maar worden rechtstreeks aangestuurd door
chirurg en anesthesist
o Omloopverpleegkundige
= verpleegkundige die zich niet wast en niet steriel staat, maar
beschikbaar is om bijkomend material te leveren en steriel aan te
geven aan operatieverpleegkundige + telefonische oproepen
beantwoorden tijdens ingreep
o Biotechnieker
= zorgen voor onderhoud van alle biomedisch en biotechnisch
materiaal + oproepbaar voor geval een toestel niet zou
functioneren
o Hulpverpleegkundige
= verpleegkundige die meerdere taken op zich nemen: wegbrengen
van weefselstalen naar labo, bloed- en plasmazakjes ophalen op
transfusiedienst, medicatie en mateiraal aanvullen,
wegwerpmateriaal wegbrengen, instrumenten afwassen en
klaarmaken voor de sterilisatieafdeling
Positieve predictieve waarde
o = PPV: verhouding TP op totaal positieve testen
o Indien hoog: test gebruiken om diagnose te bevestigen
Negatieve predictieve waarde
o = NPV: verhouding TN op totaal negatieve testen
o Indien hoog: teste gebruiken om diagnose uit te sluiten
o Vb: hoge waarde D-dimeren bij DVT
Time-out
o Eerste keer: voor de ingreep
Naam van de patient
Operatiezijde
Al het materiaal aanwezig vpk
AB toegediend anesthesist
o Tweede keer: net voor sluiten van de wonde
Compressen en instrumenten tellen vpk
Evt RX maken
Chirurg = eindverantwoordelijke wnnr er iets ontbreekt
Deglovement
o = zeer uitgesproken schaafwonde
o Ganse huid afgestroopt van bv lidmaat
o Complexere heling: huidgreffes
,Wonde oorzaak Kenmerken Behandeling
Snijwonde Chirurgisch Wondranden Heling per primam
Niet-chirurgisch kunnen
(scherp voorwerp) geapproximeerd
worden
Steekwonde Mes Bloedverlies > Vitale organen
geraakt?
Schaafwonde Tangentieel huid Vaak bevuild Geminatie laag
wrijven zorgt voor herstel
Bijtwonde Van dier of mens Scherpe randen Tetanusvaccin?
Altijd besmet Contaminatie!
Scheur +
kneuswonde
Scheurwonde Machine Scherpe randen Heling per
(gehakkeld) secundam
Kneuswonde Inklemming Necrose debrideren
voorwerp en
lichaam
schotwonde geweer Kneus + steek + Debrideren,
brandwonde controleren van
Bloedverlies > bloedingen en
reparatie van
schade aan organen
Vrieswonde Aanraken koude kristallisatie
Brandwonde Aanraken warmte Necrose en Afh van graad
trombose I: 3 – 5 d
II opp: 10 – 21 d
II diep: split
thickness huidgreffe
III: full thickness
huidgreffe
IV: botgreffe en
myocutane flappen
Regel van 9 = uitgebreidheid brandwonden
o 1%
Handpalm
genitalia
o 9%
Hoofd-hals
Elke arm
Voorzijde been
Achterzijde been
o 18%
Voorzijde romp
Achterzijde romp
, Tetanusvaccinatie Schone + ondiepe Wonde met risico
wonde tetanus
Geen primo vaccinatie Opstarten (actief) Opstarten + specfieke Ig
(passief)
Onvolledige primo Afwerken Afwerken + specifieke Ig
vaccinatie
Volledige primo vaccinatie
< 5j geleden / /
5 – 10j geleden / 1 dosis
10 – 20j geleden 1 dosis 1 dosis + specifieke
> 20j geleden 2 dosissen Ig
2 dosissen +
specifieke Ig
Heling per primam
o Hechten
o Zuivere wonde
Heling per secundam
o Open laten
o Natuurlijk process
o Meer ontsteking, littekenweefsel en wondtractie
Heling per tertiam
o Eerst heling per secundam (open laten), dan per primam (hechten)
o Via secundaire sutuur: uitvoeren van wondhechting NADAT er al
granulatieweefsel is ontstaan versnelt spontane heling per secundam
van lange en diepe wonde die we niet direct konden hechten of wnnr
primaire sutuur is opengevallen (10 -20 d erna)
Wonderverwikkelingen
o Wondinfectie
Door niet-steriel materiaal
Meestal na 3 – 5 d door incisie
o Atone wonde
= slecht helende wonde
Vb: decubitus of stralingsulcera
o Vergroeiing
= briden
= vergroeiing in sereuze holte (peritoneum, pleura)
o Sutuurgranuloma
= infectie als reactie op naald
o Steek/naaldabces
= abces met etter op naald
o Cutiswonde
= epidermis blijft gesloten, maar (sub)cutis gaat open na
verwijderen naad
Aanpak: dubbele laag leggen
Vb: striae gravidarum
o Hypertrofisch litteken
Door tractie: brede wal, binnen oorspronkelijk wonde, is rood, jeukt
en warm
Komt meer bij vrouwen
o Keloïd
Door collageen stoornis: tumorachtige woekering buiten
oorspronkelijke wonde
ZORGTRAJECT
Inhoudsopgave
INLEIDING TOT DE HEELKUNDIGE PATIËNT.......................................................1
INLEIDING TOT DE ANESTHESIOLOGIE............................................................10
INLEIDING TOT DE INTENSIEVE HEELKUNDE...................................................23
SEMEIOLOGIE VAN DE HEELKUNDIGE PATIENT................................................39
INLEIDING TOT DE HEELKUNDIGE PATIËNT
Geschiedenis
o Ether dome Boston
William Morton
John Warren
Harvard, New England Journal of Medicine
o Carbolzuur
Joseph Lister
Glasgow
o Stoom
Ernst von Bergmann
Berlijn
o Chirurgische handschoenen
William Halsted
Baltimore
o Bloedtransfusie
Karl Landsteiner
Oostenrijk, New York
Nobelprijs
o Vaatanastomose
Alexis Carrel
Chicago
Charles Lindbergh
Nobelprijs
o Transplantaties
Joseph Murray: nier
Thomas Starzl: lever
James Hardy: long
Christiaan Bernard: hart
Personen in OK
o Instrumentist
, = wast zich en kleedt zich steriel om als eerste voor de ingreep om
de instrumententafel klaar te maken en nadien de chirurg te
assisteren
o Perfusionist
= verpleegkundige die zich heeft gespecialiseerd om de machine
(kunsthart of ECMO) te bedienen tijdens een ingreep waarbij tijdelijk
extracorporele ondersteuning nodig is
Werkt autonoom, maar worden rechtstreeks aangestuurd door
chirurg en anesthesist
o Omloopverpleegkundige
= verpleegkundige die zich niet wast en niet steriel staat, maar
beschikbaar is om bijkomend material te leveren en steriel aan te
geven aan operatieverpleegkundige + telefonische oproepen
beantwoorden tijdens ingreep
o Biotechnieker
= zorgen voor onderhoud van alle biomedisch en biotechnisch
materiaal + oproepbaar voor geval een toestel niet zou
functioneren
o Hulpverpleegkundige
= verpleegkundige die meerdere taken op zich nemen: wegbrengen
van weefselstalen naar labo, bloed- en plasmazakjes ophalen op
transfusiedienst, medicatie en mateiraal aanvullen,
wegwerpmateriaal wegbrengen, instrumenten afwassen en
klaarmaken voor de sterilisatieafdeling
Positieve predictieve waarde
o = PPV: verhouding TP op totaal positieve testen
o Indien hoog: test gebruiken om diagnose te bevestigen
Negatieve predictieve waarde
o = NPV: verhouding TN op totaal negatieve testen
o Indien hoog: teste gebruiken om diagnose uit te sluiten
o Vb: hoge waarde D-dimeren bij DVT
Time-out
o Eerste keer: voor de ingreep
Naam van de patient
Operatiezijde
Al het materiaal aanwezig vpk
AB toegediend anesthesist
o Tweede keer: net voor sluiten van de wonde
Compressen en instrumenten tellen vpk
Evt RX maken
Chirurg = eindverantwoordelijke wnnr er iets ontbreekt
Deglovement
o = zeer uitgesproken schaafwonde
o Ganse huid afgestroopt van bv lidmaat
o Complexere heling: huidgreffes
,Wonde oorzaak Kenmerken Behandeling
Snijwonde Chirurgisch Wondranden Heling per primam
Niet-chirurgisch kunnen
(scherp voorwerp) geapproximeerd
worden
Steekwonde Mes Bloedverlies > Vitale organen
geraakt?
Schaafwonde Tangentieel huid Vaak bevuild Geminatie laag
wrijven zorgt voor herstel
Bijtwonde Van dier of mens Scherpe randen Tetanusvaccin?
Altijd besmet Contaminatie!
Scheur +
kneuswonde
Scheurwonde Machine Scherpe randen Heling per
(gehakkeld) secundam
Kneuswonde Inklemming Necrose debrideren
voorwerp en
lichaam
schotwonde geweer Kneus + steek + Debrideren,
brandwonde controleren van
Bloedverlies > bloedingen en
reparatie van
schade aan organen
Vrieswonde Aanraken koude kristallisatie
Brandwonde Aanraken warmte Necrose en Afh van graad
trombose I: 3 – 5 d
II opp: 10 – 21 d
II diep: split
thickness huidgreffe
III: full thickness
huidgreffe
IV: botgreffe en
myocutane flappen
Regel van 9 = uitgebreidheid brandwonden
o 1%
Handpalm
genitalia
o 9%
Hoofd-hals
Elke arm
Voorzijde been
Achterzijde been
o 18%
Voorzijde romp
Achterzijde romp
, Tetanusvaccinatie Schone + ondiepe Wonde met risico
wonde tetanus
Geen primo vaccinatie Opstarten (actief) Opstarten + specfieke Ig
(passief)
Onvolledige primo Afwerken Afwerken + specifieke Ig
vaccinatie
Volledige primo vaccinatie
< 5j geleden / /
5 – 10j geleden / 1 dosis
10 – 20j geleden 1 dosis 1 dosis + specifieke
> 20j geleden 2 dosissen Ig
2 dosissen +
specifieke Ig
Heling per primam
o Hechten
o Zuivere wonde
Heling per secundam
o Open laten
o Natuurlijk process
o Meer ontsteking, littekenweefsel en wondtractie
Heling per tertiam
o Eerst heling per secundam (open laten), dan per primam (hechten)
o Via secundaire sutuur: uitvoeren van wondhechting NADAT er al
granulatieweefsel is ontstaan versnelt spontane heling per secundam
van lange en diepe wonde die we niet direct konden hechten of wnnr
primaire sutuur is opengevallen (10 -20 d erna)
Wonderverwikkelingen
o Wondinfectie
Door niet-steriel materiaal
Meestal na 3 – 5 d door incisie
o Atone wonde
= slecht helende wonde
Vb: decubitus of stralingsulcera
o Vergroeiing
= briden
= vergroeiing in sereuze holte (peritoneum, pleura)
o Sutuurgranuloma
= infectie als reactie op naald
o Steek/naaldabces
= abces met etter op naald
o Cutiswonde
= epidermis blijft gesloten, maar (sub)cutis gaat open na
verwijderen naad
Aanpak: dubbele laag leggen
Vb: striae gravidarum
o Hypertrofisch litteken
Door tractie: brede wal, binnen oorspronkelijk wonde, is rood, jeukt
en warm
Komt meer bij vrouwen
o Keloïd
Door collageen stoornis: tumorachtige woekering buiten
oorspronkelijke wonde