HEELKUNDIG ZORGTRAJECT
ANDRÉ D’HOORE: OLA4: SEMIOLOGIE VAN DE HEELKUNDIGE PATIËNT
Semeiologie = leer van de ziekte te tekenen
Ieder specialisme heeft zijn eigen semeiologie
VAN KLACHT TOT DIAGNOSE
= complex proces, grondige anamnese en KO blijft basis
Proces
o Hoofdklacht en anamnese
“ik kan niet plassen” => kan een secundair symptoom zijn
o KO – vitale parameters
Inspectie
Palpatie
Percussie
Auscultatie
=> dient de kans zo klein of zo groot te maken dat aanvullend onderzoek of
onmiddellijke behandeling zich opdringt
o Technische onderzoeken
o Diagnose
o !! Bevraging risicofactoren en familiale predispositie
Cognitief proces om tot diagnose te komen
o Additief model
o Bayesian’ model
Interpretatie van waarschijnlijkheid/probabiliteit
o Algoritmisch
‘de grote schema’s
Pos in die richting
Neg in die richting
Voor iedereen geldend
Beperkend
Gevaar: als iets mist => onder- of overinterpretatie zonder
dat je het door hebt
o Heuristisch
Gebaseerd op expertise (rules of thumb)
“ik heb dit soort gevallen gezien…”
Als je dingen nog niet gezien hebt
=> moeilijk om diagnose te stellen, gelukkig heb je voor de meeste
zaken tijd
o !! zekere pragmatiek is noodzakelijk
, Wat frequent is, is frequent, wat zeldzaam is zeldzaam
Men mag zich niet oeverloos vastbijten in een detail
The duck test
= het meest logische is meestal de diagnose
vb: acuut abdomen
o Acute appendicitis = grotere kans en sneller bij zijn!
o Loodintoxicatie
o Huisartsen varen op pluis-/niet-pluis gevoel
Meer in prognose dan in diagnose denken
Digitalisatie
o Niet altijd
Excisiebiopsie
o Soms wel
Verandering van letsel na een paar maanden
o Cave
Dr google soms totaal verkeerd
Klinische tekenen
o Pathognomonisch
= als dat er is, is dat er
Vb’en
tumor, rubor, calor, dolor => abces
wet van Courvoisier
o => palpabele galblaas, niet pijnlijke icterus
o Bij palpatie: grote galblaas: belangrijk teken
Stenen in galblaas => WEL pijn
Tumor => GEEN pijn
gangreen van Fournier
o zeer snelle progressie van ‘necrotiserende’ infectie
o zwart vlekje rond anus palpatie
o Koorts, sepsis
o Vaak bij immuungecompromiteerde patiënt
o Klinisch: sneeuwkraken (crepitaties)
o URGENTIE => debrideren (necrose wegsnijden =>
infectie stopt)
o Suggestief
Vb: unilaterale oedeem, al 3 weken in bed => trombose/klonter
o Atypisch/weinig specifiek
= challenge
Vb: belangrijke abdominale pijn met weinig klinische bevindingen
Bloedonderzoek: ischemie buik uitsluiten
initieel normaal maar pas laattijdig acisoe, lactaat en LDH
o = al te laat, dus CT doen!
o Belangrijke klinische – vitale tekenen
=> EWS = early warning system
Verschil tussen wanneer je meet en hoe het later gaat met
patiënt
Vaak vitale kenmerken die je niet opmerkt
Kleur (cyanose, bleek, icterisch)
Respiratie (dyspnee, tachypnee)
Adehmalingsfrequentie (6-10 effort)
bewustzijn
ANDRÉ D’HOORE: OLA4: SEMIOLOGIE VAN DE HEELKUNDIGE PATIËNT
Semeiologie = leer van de ziekte te tekenen
Ieder specialisme heeft zijn eigen semeiologie
VAN KLACHT TOT DIAGNOSE
= complex proces, grondige anamnese en KO blijft basis
Proces
o Hoofdklacht en anamnese
“ik kan niet plassen” => kan een secundair symptoom zijn
o KO – vitale parameters
Inspectie
Palpatie
Percussie
Auscultatie
=> dient de kans zo klein of zo groot te maken dat aanvullend onderzoek of
onmiddellijke behandeling zich opdringt
o Technische onderzoeken
o Diagnose
o !! Bevraging risicofactoren en familiale predispositie
Cognitief proces om tot diagnose te komen
o Additief model
o Bayesian’ model
Interpretatie van waarschijnlijkheid/probabiliteit
o Algoritmisch
‘de grote schema’s
Pos in die richting
Neg in die richting
Voor iedereen geldend
Beperkend
Gevaar: als iets mist => onder- of overinterpretatie zonder
dat je het door hebt
o Heuristisch
Gebaseerd op expertise (rules of thumb)
“ik heb dit soort gevallen gezien…”
Als je dingen nog niet gezien hebt
=> moeilijk om diagnose te stellen, gelukkig heb je voor de meeste
zaken tijd
o !! zekere pragmatiek is noodzakelijk
, Wat frequent is, is frequent, wat zeldzaam is zeldzaam
Men mag zich niet oeverloos vastbijten in een detail
The duck test
= het meest logische is meestal de diagnose
vb: acuut abdomen
o Acute appendicitis = grotere kans en sneller bij zijn!
o Loodintoxicatie
o Huisartsen varen op pluis-/niet-pluis gevoel
Meer in prognose dan in diagnose denken
Digitalisatie
o Niet altijd
Excisiebiopsie
o Soms wel
Verandering van letsel na een paar maanden
o Cave
Dr google soms totaal verkeerd
Klinische tekenen
o Pathognomonisch
= als dat er is, is dat er
Vb’en
tumor, rubor, calor, dolor => abces
wet van Courvoisier
o => palpabele galblaas, niet pijnlijke icterus
o Bij palpatie: grote galblaas: belangrijk teken
Stenen in galblaas => WEL pijn
Tumor => GEEN pijn
gangreen van Fournier
o zeer snelle progressie van ‘necrotiserende’ infectie
o zwart vlekje rond anus palpatie
o Koorts, sepsis
o Vaak bij immuungecompromiteerde patiënt
o Klinisch: sneeuwkraken (crepitaties)
o URGENTIE => debrideren (necrose wegsnijden =>
infectie stopt)
o Suggestief
Vb: unilaterale oedeem, al 3 weken in bed => trombose/klonter
o Atypisch/weinig specifiek
= challenge
Vb: belangrijke abdominale pijn met weinig klinische bevindingen
Bloedonderzoek: ischemie buik uitsluiten
initieel normaal maar pas laattijdig acisoe, lactaat en LDH
o = al te laat, dus CT doen!
o Belangrijke klinische – vitale tekenen
=> EWS = early warning system
Verschil tussen wanneer je meet en hoe het later gaat met
patiënt
Vaak vitale kenmerken die je niet opmerkt
Kleur (cyanose, bleek, icterisch)
Respiratie (dyspnee, tachypnee)
Adehmalingsfrequentie (6-10 effort)
bewustzijn