samenvatting Taal 1

TAAL

HOOFDSTUK 5


HOE LEEREN KINDEREN TAAL?
 Taalverwervingsproces
o De basis verwerving De complexiteit van taal, uitzonderingen.
 Theorieën over hoe je taal leert.
o Het behaviorisme
 Stelt dat kinderen taal leren door volwassenen (ouders, leraren), te imiteren,
waarop die volwassen vervolgens positief reageren.
 Taalverwerving: verloopt volgesn deze theorie via imitatie, bekrachtigen
(positieve feedback) en conditionering (beloning van goed gedrag)
o Het nativisme
 Stelt dat het taalleervermogen aangeboren is en zich in de hersenen bevindt.
o De de interactionele benadering
 Ten slotten, combineert de twee voorgaande theorieën de Mogelijkheid om
taal te verwerven.
 Moçndelinge taalvaardigheid is vanaf bij de geboorte in de hersenen
aanwezig. Maar die mogelijkheid moet door de omgeving geactiveerd en
gestimuleerd worden.


Taalaanbod
van de
omgeving



Begrijpe
n en
spreken
Aangebore
n taalleer-
mechanism
e



 Taalverwerving




4 FASES VAN VROEGERE TAALVERWERVING
 Voortalige fase (prelinguale fase) 0-12 maanden
o Nog geen echt spreken, wel belangrijke basis voor receptieve
vaardigheden

, o De overgang naar bewust communiceren
 Huilen (0-12 maanden)
 Pasgeboren communiceren via huilen, kan verschillende
betekenissen hebben zoals honger, pijn of ongemak.
 Vocaliseren (2-6 maanden)
 Baby’s beginnen geluiden te aken zoals kirren, lachen en
gorgelen. Dit zijn eerste gekeken van stem gebruik.
 Brabbelen (6-12 maanden)
 Experimenteren met klanken en beginnen klanken te
herhalen zoals ‘bababa’ of dadada
 Repitief brabbelen (het steeds herhalen van dezelfde
combinaties) —> gevolg door gevarieerd brabbelen
(afwisselen van verschillende klankcombinaties) —>
gaandeweg gaat het brabbelen meer op woordvormen lijken.
(Bv: papa terwijl ze papapapa brabbelen).
 De vroegtalige fase (12-30 maanden)
o = linken leggen tussen taal en voorwerpen, personen, handelingen of
situaties.
 = symboolfunctie
o Eerste woorden (12-18 maanden)
 Eerste woord uitspreken —> heeft betrekking op directe omgeving
zoals ‘apa’ of ‘bal’
o Tweewoordfae (18-24 maanden)
 Beginnen woorden te combineren tot eenvoudige zinnen van 2
woorden zoals ‘mama eten’ of ‘papa auto’
o Uitbreiding van woordenschat en grammatica (24-30 maanden)
 Woordenschat groeit snel en peuters beginnen meer complexe
zinnen te vormen.
 De differentitiefase (2,5-5 jaar)
o Grote spreek en luisterstilte vooruit!!
o Betekenisrelatie
 Vogel kan geassocieerd worden met vliegen, vleugels, nest, eieren
o Einde derde kleuters klaskinderen doorgaans goed articuleren.
 Zinsstructuren verfijnen
 Kleuters ontwikkelen een beter begrip van grammaticaregels
en beginnen langere, meer complexe zinnen te gebruiken.
 Woordenschatuitbreiding
 Eren nieuwe woorden door interactie en ervaringen, zo blijft
de woordenschat groeien.
 Morfologische ontwikkeling
 Kleuters leren het gebruik van meervouden, vervoegingen
van werkwoorden en andere morfologische structuren (alles
wat te maken heeft met de vorm)
 Fonologische ontwikkeling
o Vervormingen
o Hypercorrectie
 Bv: ‘bluin’ ipv bruin, ‘brauw’ ipv blauw
 Passieve kennis, actief gebruiken
 Lexicale ontwikkeling
Passieve
W oordenschat
taalkennis is veel
Taalregels
groter dan
Taalgebruiksre
actieve gels
taalgebruik
Actieve kennis groeit, passieve
ook

, Passieve kennis blijft voorlopen
op actieve
Ook op
fonologisch vlak
loopt de passieve vb.: ‘l’ in plaats
van ‘r’
o Protowoorden:
kennis voor betekenisverenging
op de en betekenisveruiming
o Van concreet
actieve (situatiegebonden) naar abstract (situatievrij)
o Kenmerken van kinderentaal
 Neologisme
 Willekeurig nieuw woord in een gegeven taal.
 Analogie
 Moeiten met synoniemen
 Homoniemen
o Twee woorden die een gelijke uitspraak en spelling
hebben, maar een duidelijk verschillende betekenis
hebben.
 Pad (smal weggetje) pas (soort kikker)
 Beeldspraak
o Figuurlijk taalgebruik, er wordt niet letterlijk gezegd
wat er wordt bedoeld.
 Een wedstrijd sprinten en een toeschouwer
roept ‘jullie gaan als een speer’ die bedoelt dit
niet letterlijk.
 De syntactisch ontwikkeling
o Kind gaat leren dat er bepaalde regels zijn waarop de zin is gebouwd.
o Éenwoordzin
o Tweewoordzin
o Meerwoordzin
 De morfologische ontwikkeling

Regels oppikken uit het taalaanbod:
imitatie
Voortdurend gebruik van opgepikte
regels, ook al zijn ze fout:
overregularisatie
Uiteindelijk wel juist verbuigen en
vervoegen
 Verkleinwoord
o Beperkt aantal verkleinwoordjes door imitatie
o Gebruik van verkleinwoorden zonder onderscheid tussen groot en klein te
maken
o Intens en generaliserend gebruik van verkleinwoorden
o Vanaf inzicht in grootte —> normaal gebruiken
 Persoonlijk voornaamwoord
o Ik-jij
 Aanvankelijk enkel eigennaam
 Nadien inzicht in wisselende rollensysteem
 Ik = spreker
 Jij= luisteraar
o Hij-zij
 Onderscheidt tussen mannelijk en vrouwelijk
 Vaak nog ‘hij’ voor vrouwelijke personen
 Moeilijk bij voorwerpen
o Belangrijk voor correct taalaanbod
 Bezittelijk voornaamwoord