samenvatting deel2, ht1: sociaal handelen, sociale interactie en communicatie

Sociologisch perspectief 1
Deel 2 (micro) hoofdstuk 1: Sociaal handelen,
sociale interactie en communicatie
1. Sociaal handelen
a. Definitie
 Cfr. Deel 1 H1: “Sociologie is de studie van menselijke
samenlevingen”
 Mensen leven samen, ontmoeten elkaar, die ontmoeting kan:
- gewild vb ik kom naar de les – ongewild vb met de politie
- oppervlakkig vb aan de kassa dag zeggen, maar wanneer ik
die op straat tegenkom zeg ik daar niks tegen – intensief vb
elkaar 1 keer per week zien voor de les
- eenmalig vb kassa – herhaald vb lief, kinderen
- verbaal vb spreken tegen elkaar –non-verbaal vb oogcontact,
email
- direct vb face to face vb – indirect vb via medium
 Actie – reactie // afstemming vb ik steek men hand op en ik krijg het
woord. Op alles wat ik zie ga ik reageren. Je gaat je ook afstemmen
op de andere.
 Sociaal handelen = zinvolle betrokkenheid op het gedrag van
anderen. Ik ga mij voortdurend aanpassen aan de andere.
 Sociaal handelen= wisselwerking tussen mensen (impliciet of
expliciet) vb als je alleen in het bos wandelt ben je niet in in
wisselwerking met mezelf. Kom je iemand tegen dan doe je wel een
wisselwerking en handel je sociaal.
 Sociaal handelen = handelen dat zijn zin en betekenis ontleent aan
een betrokkenheid op andere mensen en in zijn verloop op andere
mensen is gericht en er ook door bepaald wordt. Als ik les geef is dit
een vorm van sociaal handelen, als leerkracht ben je steeds bezig
met de tijd, spreekluid,…
 Sociologie: “studie van menselijke samenlevingen”
d.w.z. sociologen bestuderen…
(1) het sociaal handelen van mensen, d.i. het handelen van
mensen in zoverre het beïnvloed wordt door het handelen van andere
mensen, in zoverre dit handelen plaats vindt in een sociale omgeving
en het de kenmerken van die omgeving ondergaat. -> micro
(2) ook de uit het sociale handelen van mensen voortgekomen
patronen en structuren in hun ontstaan, voortbestaan en veranderen. --
----->meso verhaal

,  Sociaal handelen => handelen dat op het gedrag van anderen is
gericht en er ook door bepaald wordt.
 Reflectie door Weber
Vb. fietsers , ik ben aan het fietsen en ik bots met een andere
fietser. Is dit sociaal handelen? Frontaal tegen een fietser rijdt
zonder intentie is dit geen sociaal handelen, dit is fysica. Als ik dan
recht kom en iets zeg is het wel sociaal handelen.
reactie op eenzelfde prikkel ≠ sociaal handelen vb brandalarm,
merken dat het ernstig is en er ontstaat paniek. Dit is geen sociaal
handelen maar een vluchtreflex, iedereen doet hetzelfde maar we
zijn niet meer met elkaar bezig.
wat met massagedrag – imitatie van gedrag? Vb voetbal
voorbeeld. Je hebt gedrag geimiteerd van de massa. Je hebt sociaal
gehandeld maar eigenlijk wil je dit gedrag niet stellen. Sociaal
handelen kan zijn dat je het gevoel het, dit ben ik toch niks.
 Sociaal handelen: samenwerking, conflict,… vb een goede ruzie is
heel veel sociaal handelen
 A-sociaal gedrag, niet-handelen,… kunnen sociaal handelen zijn. Vb
ik heb ruzie, ik ga je negeren -> sociaal handelen

b. Typologie
 Vier categorieën van sociaal handelen (M. Weber)
1. Doelrationeel handelen Rationeel handelen
2. Waarderationeel handelen

3. Traditoneel afhandelen Niet-rationeel handelen
4. Affectief handelen

1. Doelrationeel handelen
Instrumenteel handelen, instrument om iets te bereiken vb je komt
naar de les, omdat je later kinderen in kansarmoede wilt helpen. Je
komt naar de les voor omdat je een diploma wilt.
Gericht op het rationeel verwezenlijken van weloverwogen
doelstellingen. Vb mevrouw komt omdat ze op het eind van de
maand haar loon wilt

 Doelen, middelen en neveneffecten en hun onderlinge verhouding
vb welke dingen kies ik, ga ik les geven of zingen
 Optimalisatie van efficiënte, kosten-batenanalyse
 Doelen kunnen tussenschakels zijn in een reeks van meerdere
doeleinden vb je hebt eerst deze les nodig voor examen, examen
voor volgend jaar, volgend jaar voor de job die je wilt.