Samenvatting Geestelijke gezondheidszorg

Psychopathologie (handboek en ppt)
1. ASS / autismespectrumstoornis
1.1. Inleiding

Prevalentie: 1% (4x meer jongens)
Oorzaak: voornamelijk genetisch  theory of mind
Gevarieerd beeld

Diagnostische criteria:




2 belangrijke groepen van symptomen:
 Tekortkomingen in sociale interactie
 Beperkte, repetitieve patronen van gedrag en interessegebieden


1.1. Tekortkomingen in de sociale interactie

 Gebrek aan socio-emotionele reciprociteit (=wederkerigheid)
 Opvallende tekortkomingen in het non-verbale gedrag dat de sociale interactie
reguleert (oogcontact, faciale expressie, lichaamshoudingen en gebaren)
 Weinig tot geen fantasiespel (= doen alsof)
 Weinig tot geen belangstelling in leeftijdsgenootjes

Verklaring gebrekkige theory of mind / TOM
= het vermogen om zich in te leven in de ander, voorstellingsvermogen
 Sally Anne test: is een psychologische test die in de ontwikkelingspsychologie wordt
gebruikt om het sociaal-cognitieve vermogen van een persoon te meten
om anderen valse overtuigingen toe te schrijven. Gaat over 2 poppen met een
mandje en een doos. (je in de plaats kunnen zetten in de andere voor zijn reactie)
 Ontwikkeld zich rond 4 jaar
1.1. Beperkte, repetitieve patronen van gedrag en interessegebieden

,  Stereotiep, repetitieve motorische bewegingen, gebruik van voorwerpen of spraak
 Hardnekkig vasthouden aan rituelen en gedragspatronen
 Zeer beperkte, gefixeerde interesses die abnormaal intens of gefocust zijn
 Hyper- of hyporeactiviteit op zintuigelijke prikkels

Geassocieerde kenmerken
 Over- of onder sensitiviteit
 Eetproblemen
 Cognitieve problemen
 Spectaculaire talenten (: savant abilities)

Overprikkeling
 Heel veel prikkels, die minder goed gefilterd worden
 Van buiten en van binnen en vice versa
 Andere manier van informatieverwerking
 Leerstof in competitie met andere prikkels
 Bv. geluid, geur, smaak, t°, trilling, beweging, jeuk, pijn, patronen, kleuren,…
 Te veel prikkels  leren is niet meer mogelijk
 Veel prikkels  leren gaat moeilijk
 Weinig prikkels  leren gaat goed
 Doel: minder prikkels en beter omgaan met prikkels




1.1. Behandeling

 Structuur adhv bv pictogrammen, goede planning en organisatie
 Psycho-educatie
 Opvoedingsondersteuning
 Verwoord zaken positief
 Geef tijd




1.1. DSM-5

,  Vroeger: Asperger, nu: ASS met niveau 1, 2 of 3 (mate van ernst)




1.1. Hoe kunnen wij hierop inspelen

Vereenvoudig en structureer:
 Geef gestructureerde, duidelijke informatie zonder overbodige details.

Concrete informatie:
 Geef het antwoord op de basisvragen (wie, wat, waar, wanneer, hoe, waarom)  zo
creëer je een overzicht

Verwoord positief:
 Geef het gedrag aan wat je wil zien

Geef tijd:
 Gun het kind te tijd om na te denken, het neemt op een langzamere manier prikkels
op en verwerkt deze ook op een trage manier. Geef hen de mogelijkheid om een
juiste beredenering te maken.
1. Gedragsstoornissen bij kinderen
1.1. ADHD / aandacht deficiëntiestoornis

,  Gecombineerd beeld
 Overwegend onoplettend beeld
 Overwegend hyperactief – impulsief beeld
 Prevalentie 4%, meer bij jongens
 Vaak comorbiditeit
 Erfelijke factoren spelen een rol

Onoplettendheid
 Slaagt er vaak niet in voldoende aandacht te geven aan details of maakt achteloos
fouten in school, werk of bij andere activiteiten
 Heeft vaak moeite om aandacht bij taken of spel te houden
 Lijkt vaak niet te luisteren als hij/zij direct wordt aangesproken
 Volgt vaak aanwijzingen niet op en slaagt er dikwijls niet in om schoolwerk, karweitjes
of taken op het werk af te maken
 Heeft vaak moeite met het organiseren van taken en activiteiten
 Vermijdt vaak om, heeft een afkeer van of is onwillig zich bezig te houden met taken
die een geestelijke aandacht vereisen
 Raakt vaak dingen kwijt die nodig zijn voor taken of activiteiten
 Wordt gemakkelijk afgeleid door uitwendige prikkels
 Is vaak vergeetachtig tijdens dagelijkse bezigheden

Hyperactiviteit
 Beweegt vaak onrustig met handen of voeten, of draait in de stoel
 Staat vaak op in situaties waarin verwacht wordt dat je op je plaats blijft zitten
 Rent vaak rond of klimt overal op in situaties waarin dit ongepast is
 Kan moeilijk rustig spelen of zich bezighouden met ontspannende activiteiten
 Is vaak "in de weer" of "draaft maar door"

Impulsiviteit
 Gooit het antwoord er vaak al uit voordat een vraag afgemaakt is
 Heeft vaak moeite op zijn beurt te wachten
 Stoort vaak anderen of dringt zich op




1.1. ODD / oppositioneel opstandige gedragsstoornis

 Boze en prikkelbare stemming
 Dwars en uitdagend gedrag