Samenvatting Chronische zorgen - dialyse

1. Werking van de nieren
1.1. Anatomie en fysiologie

2 nieren:
 Links en rechts van wervelkolom
 Gedeeltelijk afgeschermd door onderste ribben
 Boonvormig en grootte van een vuist
 Per niet 1 miljoen nefronen (1 nefron bevat glomerulus en tubulus)

Functies:
 Verwijderen overtollig vocht (vocht- en zoutbalans)
 Verwijderen afvalstoffen en elektrolytenbalans – zuiveren bloed (tot 170L per dag)
 Hormoonproductie (erytropoëtine – RBC, renine – BD en enzymen met effect op vit.
D – botten)



1.1. Wat is dialyse

 In het bloed zitten afvalstoffen en overtollig vocht
 Door osmose wordt vocht onttrokken = ultrafiltratie
 Door diffusie verplaatsen de afvalstoffen zich van een plaats met hoge concentratie
(bloed) naar een plaats met lage concentratie (spoelvloeistof)
 Resultaat: bloed is zuiver en het overtollig vocht is onttrokken



1.1. Chronische nierinsufficiëntie

 Nieren ondervinden moeite om hun normale taken uit te voeren  vermindering
nierfunctie
 Afvalstoffen stapelen zich op  bloedvergiftiging en uremie
 Vocht en zout stapelen zich op  hoge BD en oedeem
 Hormonale tekorten

Oorzaken
 Systeemziekten (DM, Lupus,…)
 Erfelijke aandoeningen (polycystische nieren)
 Infectie (chronische UWI)
 Overdreven medicatie gebruik
 Hypertensie
 Tumoren

Symptomen
 Vaak geen of vage symptomen  gevaar voor late diagnose
 Jeuk, hypertensie, anemie, spierkrampen, oedeem, krachtverlies,…
1. Zorgtraject CNI

,Inclusie
 CFR < 45ml/min/1,73m²
 Proteïnurie > 1g/dag
 Ouder dan 18 jaar
 Niet in dialyse of Tx
 Mobiel voor ambulante opvolging nefroloog / internist

Evolutie nierziekte vertragen
Kans op hart- en vaatziekten verminderen
Zorgplan opstellen met huisarts:
 Gezonde levensstijl
 Opvolgen en behandelen
 Bloedcontrole
 Inentingen


Nierfalenkliniek
Inclusie:
 eGFR < 20ml/min/1,73m² en start < 6 maanden

Doelstellingen:
 afremmen progressie nierlijden
 Target driven, georganiseerde zorg
 Betrokkenheid en empowerment patiënt met oog op betere compliance en
gezamenlijke, geïnformeerde besluitvorming
 Stimuleren lage kost dialyse
 Multidisciplinaire aanpak
 Op maat van patiënt (culturele achtergrond, taal en diversiteit)


Risicogroepen
 Laaggeschoolden
 Ouderen
 Mensen met een mentale beperking
 Mensen die het Nederlands als tweede taal spreken


Beperkte retentie
 Louter mondelinge educatie
 40 à 80% info quasi onmiddellijk vergeten
 Hoe meer info, hoe minder wordt onthouden
 50% van onthouden info wordt niet correct gememoriseerd
 Afhankelijk van: patiënt gerelateerde factoren, manier van info-overdracht en
zorgverstrekker gerelateerde factoren
Zelfmanagement ondersteuning

,  Zelfmanagement = het vermogen van mensen om hun ziekte of aandoening optimaal
te kunnen inpassen in hun leven
 Zelfmanagement ondersteuning = de kern van het verpleegkundig vak

 De patiënt wordt actief betrokken bij het opstellen van de behandeldoelen op korte
en lange termijn
- Streven naar een optimaal mogelijke kwaliteit van leven, waarbij de regie zoveel
mogelijk bij de patiënt blijft
- Vergroot het vertrouwen van de patiënt zodat ze zelf hun ziekte kunnen opvolgen
en de nodige leefstijlveranderingen kunnen doorvoeren
 Vermijden van onnodig starten met invasieve en dure behandeling door tijdig te
starten met vroegtijdige zorgplanning en door het uitklaren van de wensen van
patiënt
 Als patiënten kiezen voor een conservatieve behandeling is een goede samenwerking
met en opvolging door huisarts noodzakelijk




1. Communicatie optimaliseren

Creëren van veilige omgeving

Oplossingen in geval van taalbarrière
 Tolken door familie is niet ideaal
 Tolken via interculturele bemiddelaars (lokaal beschikbaar en via video tolken)
 In Vlaanderen (Babel en provinciale tolken)

Retentie optimaliseren
Ondersteunende brochures in klare taal
 ZNA Nierkliniek
- Nieren en hun werking
- Behandelingsvormen nierziekten (niertransplantatie en peritoneale dialyse)
- Fistel en tesiozorg in de maak

 Brochures van ondersteunende diensten
- Bv diëtisten, maatschappelijk assistent, apotheek, vpk

ZNA schrijft klare taal
Workshop Klare Taal:
 Informatie over de verschillende niveaus Nederlands
 Tips om communicatie in duidelijke taal te schrijven
 Tips om eigen documenten te herschrijven
1. Waterinstallatie