Kraakbeen
Inhoudstafel
1. Anatomie
2. Kader hyaliene kraakbeenletsels
3. Herstelproces
4. Revalidatie(training)
5. Klinisch redeneren
1.Anatomie
Soorten kraakbeen
• Hyalien (merendeel v/h lichaam, in gewrichten, gewrichten op gewrichtsvlakken)
• Fibro-cartilagineus (discussen, meniscus, labrum, TFCC)
• Elastisch (minder belangrijk -> zit in oor)
Hyalien kraakbeen
Structuur
• 1-5mm dik – 70% H2O
Collageen type II en proteoglycanen (zekere mate rigiditeit en elasticiteit)
• Chondrocyten
• Geen bloed-, zenuw- en lymfevoorziening
• Diffusie voeding- en afvalstoffen
• Uitzonderlijk celdeling
Functie
• Congruentie gewrichtsoppervlak
• Vlot laten verlopen van bewegingen
• Opvangen van belasting/krachten
o Zorgt voor shockdemping, compressie krachten voornamelijk, schuifkrachten niet
volledig
2.Kader hyaliene kraakbeenletsels
- Geen klinische testen die uitsluitsel geven over het soort letsel, we hebben daarvoor
medische beeldvorming nodig
- Acuut: heeft nadien meer kans op artrose
1
,Acuut – trauma
- Kraakbeenletsel traumatisch opgelopen door luxaties en repositionering
Trauma – international cartilage repair society
Arthroscopische classificatie:
• Graad 0 = gezond KB
• Graad I = oppervlakkige
scheuren en barstjes KB
• Graad II = minder diep
dan 1/2 KBdikte
• Graad III = tot 1/2 KBdikte
of dieper (niet SCB)
• Graad IV = tot in SCB,
subchondraal ook schade
Degeneratief
Overzicht
• (osteo)artrose (loslating van een deel van het kraakbeen tot loslating van subchondraal deel
dat eronder zit)
• Osteochondritis dissecans
• Osteonecrose: afsterven van bot en kraakbeenweefsel
Wat is wat?
Definities
(Osteo)Artrose
• “Progressieve degeneratieve aandoening
• Gradueel verlies KB
• Resulterend in osteofieten en botcystes thv gewrichtsranden (deze gaan pijn doen)
• Uiteindelijk sclerose SCB” (verharding van subchondraal bot)
Osteochondritis Dissecans
• “Progressieve aandoening waarbij deeltje KB en SCB loskomen
Osteonecrose
• “Botziekte waarbij deel necroseert;
• Tijdens vroege stadia: KB nog intact
• Vaak avasculaire necrose” (deel botweefsel en kraakbeen gaat necroseren)
Osteoartrose – Quick facts
Etiologie = onbekend, gecorreleerd met
• Te hoge belasting KB
• KB-falen ondanks normale belasting (genetische invloed)
• Voorgaand trauma
2
, Epidemiologie
• Knie > Heup > Schouder
• ♀>♂
• Hoog BMI (> 30)
• Ouderen
Naast KB
➔ Sclerose SCB
➔ Osteofieten en botcystes gewrichtsranden
Osteochondritis dissecans – Quick facts
Vaak gemiste diagnose (loslating stukje bot)
Diagnose en follow-up = MRI
Etiologie
• Niet-traumatisch
• Idiopathisch
Epidemiologie
• ♂>♀
• Adolescentie / Puberteit
• ↑ Atleten
• Knie > Enkel > Elleboog
• Knie (80% Mediale femurcondyl; 10% Laterale femurcondyl; 5% Patella)
• 30–40 % bilateraal
Zwelling in gewricht bij activiteit wijst vaak op kraakbeenproblematiek
Classificatie osteochondritis dissecans
• Graad I = verzachting KB en SCB
• Graad II = zwelling KB en SCB
• Graad III = vroegtijdige afscheiding KB en SCB
• Graad IV = partiële loslating KB en SCB
• (Graad V) = complete loslating met loose body
Verzachting van bot tot er een volledige loslating van kraakbeen en bot is, enkel kunnen
vaststellen via beeldvorming
OCD – Quick facts
Symptomen
• Onduidelijk gelokaliseerde pijn
• Soms zwelling
• Klachten ↑ bij zware belasting en rotatiebewegingen
Vage klachten: Graad I – III
3
Inhoudstafel
1. Anatomie
2. Kader hyaliene kraakbeenletsels
3. Herstelproces
4. Revalidatie(training)
5. Klinisch redeneren
1.Anatomie
Soorten kraakbeen
• Hyalien (merendeel v/h lichaam, in gewrichten, gewrichten op gewrichtsvlakken)
• Fibro-cartilagineus (discussen, meniscus, labrum, TFCC)
• Elastisch (minder belangrijk -> zit in oor)
Hyalien kraakbeen
Structuur
• 1-5mm dik – 70% H2O
Collageen type II en proteoglycanen (zekere mate rigiditeit en elasticiteit)
• Chondrocyten
• Geen bloed-, zenuw- en lymfevoorziening
• Diffusie voeding- en afvalstoffen
• Uitzonderlijk celdeling
Functie
• Congruentie gewrichtsoppervlak
• Vlot laten verlopen van bewegingen
• Opvangen van belasting/krachten
o Zorgt voor shockdemping, compressie krachten voornamelijk, schuifkrachten niet
volledig
2.Kader hyaliene kraakbeenletsels
- Geen klinische testen die uitsluitsel geven over het soort letsel, we hebben daarvoor
medische beeldvorming nodig
- Acuut: heeft nadien meer kans op artrose
1
,Acuut – trauma
- Kraakbeenletsel traumatisch opgelopen door luxaties en repositionering
Trauma – international cartilage repair society
Arthroscopische classificatie:
• Graad 0 = gezond KB
• Graad I = oppervlakkige
scheuren en barstjes KB
• Graad II = minder diep
dan 1/2 KBdikte
• Graad III = tot 1/2 KBdikte
of dieper (niet SCB)
• Graad IV = tot in SCB,
subchondraal ook schade
Degeneratief
Overzicht
• (osteo)artrose (loslating van een deel van het kraakbeen tot loslating van subchondraal deel
dat eronder zit)
• Osteochondritis dissecans
• Osteonecrose: afsterven van bot en kraakbeenweefsel
Wat is wat?
Definities
(Osteo)Artrose
• “Progressieve degeneratieve aandoening
• Gradueel verlies KB
• Resulterend in osteofieten en botcystes thv gewrichtsranden (deze gaan pijn doen)
• Uiteindelijk sclerose SCB” (verharding van subchondraal bot)
Osteochondritis Dissecans
• “Progressieve aandoening waarbij deeltje KB en SCB loskomen
Osteonecrose
• “Botziekte waarbij deel necroseert;
• Tijdens vroege stadia: KB nog intact
• Vaak avasculaire necrose” (deel botweefsel en kraakbeen gaat necroseren)
Osteoartrose – Quick facts
Etiologie = onbekend, gecorreleerd met
• Te hoge belasting KB
• KB-falen ondanks normale belasting (genetische invloed)
• Voorgaand trauma
2
, Epidemiologie
• Knie > Heup > Schouder
• ♀>♂
• Hoog BMI (> 30)
• Ouderen
Naast KB
➔ Sclerose SCB
➔ Osteofieten en botcystes gewrichtsranden
Osteochondritis dissecans – Quick facts
Vaak gemiste diagnose (loslating stukje bot)
Diagnose en follow-up = MRI
Etiologie
• Niet-traumatisch
• Idiopathisch
Epidemiologie
• ♂>♀
• Adolescentie / Puberteit
• ↑ Atleten
• Knie > Enkel > Elleboog
• Knie (80% Mediale femurcondyl; 10% Laterale femurcondyl; 5% Patella)
• 30–40 % bilateraal
Zwelling in gewricht bij activiteit wijst vaak op kraakbeenproblematiek
Classificatie osteochondritis dissecans
• Graad I = verzachting KB en SCB
• Graad II = zwelling KB en SCB
• Graad III = vroegtijdige afscheiding KB en SCB
• Graad IV = partiële loslating KB en SCB
• (Graad V) = complete loslating met loose body
Verzachting van bot tot er een volledige loslating van kraakbeen en bot is, enkel kunnen
vaststellen via beeldvorming
OCD – Quick facts
Symptomen
• Onduidelijk gelokaliseerde pijn
• Soms zwelling
• Klachten ↑ bij zware belasting en rotatiebewegingen
Vage klachten: Graad I – III
3