DEFINITIES
1 DEEL 1: KENNISMAKING MET ONTWIKKELINGSPSYCHOLOGIE
Ontwikkeling Ontwikkeling is een reeks van progressieve veranderingen die tot hogere niveaus van
differentiatie en functioneren leiden
Leren Leren verwijst naar het verwerven van kennis en vaardigheden op basis van ervaring
Psychologie Psychologie is de leer over het gedrag en geest van mensen
Cohort Een cohort is een groep mensen met hetzelfde geboortejaar
Cohorteffect Een cohorteffect is een invloed die specifiek, tijdsgebonden maatschappelijke
gebeurtenissen op een cohort kunnen hebben
Schema Een schema is een flexibel actie- of gedragspatroon dat bedoeld is om vat te krijgen
op een ervaring
2 DEEL 2: BIOLOGISCHE ASPECTEN VAN ONTWIKKELING
Humaan Een humaan genoom is het geheel aan menselijke genen
genoom
Chromosoom Een chromosoom is een draadachtige structuur die zich in de celkern bevindt
Genotype Het genotype vertegenwoordigt het geheel van genetische informatie dat een
nakomeling van zijn ouders meekrijgt
Fenotype Het fenotype verwijst naar de wijze waarop het genotype zich in waarneembare
eigenschappen manifesteert
Apgarscore De Apgarscore is een beoordeling van 5 vitale kenmerken die ene indicatie geven van
de fysieke conditie van een baby
Zuigen Het zuigen is een krachtige reflex die wordt opgewekt zodra de mond of wang
aangeraakt word
Zenuwcel De zenuwcel is de kleinste bouwsteen van de hersenen
Reflex Een reflex is een aangeboren reactie op een specifieke prikkels waarin nauwelijks
variatie optreedt
3 DEEL 3: COGNITIEVE ONTWIKKELING
Babytaal Babytaal is een verkorte, versimpelde maar grammaticaal juiste manier van spreken
die toegankelijker is voor het jonge kind
Reflex Een reflex is een aangeboren reactie op een specifieke prikkels waarin nauwelijks
variatie optreedt
Egocentrism Egocentrisme is denken vanuit het eigen perspectief
e
Centratie Centratie houdt in dat een kind zijn redeneringen en conclusies laat leiden door het
meest opvallende aspect van een probleem
Conservatie Conservatie is het inzicht dat de hoeveelheid van een bepaalde stof niet verandert als
er iets wordt verandert aan de vorm van de stof
Reversibilitei Reversibiliteit houdt in dat een uitgevoerde handeling in gedachten weer
t teruggedraaid kan worden naar de oorspronkelijke uitgangssituatie
, Organisatie Organisatie houdt in dat meerdere aspecten van het ene probleem worden
meegenomen en gezamenlijk tot een slotconclusie leiden
Compensatie Compensatie houdt in dat het kind de situatie van meerdere kanten bekijkt
Hypothetisch Hypothetisch-deductief denken is een en vorm van probleem oplossend denken
-deductief waarbij de jongere alle mogelijke oplossingen inventariseert en vervolgens
denken systematisch toetst
geheugensp De geheugenspan is het aantal losse-informatie-eenheden dat men na een eenmalige
an aanbieding kan reproduceren
Zelfsturing Zelfsturing houdt in dat een kind zelf in staat is zijn gedachten, emoties, gedrag en
aandacht te controleren
Executieve Executieve functies (EF) zijn de cognitieve competenties die te maken hebben met
functies (EF) zelfsturing
4 DEEL 4: BOUWSTENEN VAN DE PERSOONLIJKHEID
Persoonlijkhe Persoonlijkheid is het geheel van karakteristieken die aan een persoon kunnen
id worden toegeschreven
Temperame Temperament is een in aanleg gegeven individuele reactiewijze die zich al op jonge
nt leeftijd manifesteert en die in de loop der tijd een zeker stabiliteit vertoont
Gehechtheid Gehechtheid is de duurzame emotionele band tussen 2 individuen
Ethologie Ethologie is de wetenschap die het gedrag van mens en dier observeert en op basis
van de evolutietheorie interpreteert
Sensitiviteit Sensitiviteit is een maat voor de kwaliteit van het opvoedend handelen
Competentie Competentie is het vermogen om door het eigen handelen greep te krijgen op de
omgeving
“ Ik kan iets”
5 DEEL 5: SOCIALE ONTWIKKELING
Zelfbeeld/ Het zelfbeeld/zelfconcept is een totaal aan indrukken, ideeën en waarnemingen over
zelfconcept het eigen ‘ik’, dat in de loop van de ontwikkeling geleidelijk vorm krijgt
Zelfbesef Zelfbesef is het bewustzijn van het ‘zelf’ als eenheid en het besef dat die eenheid los
gezien moet worden van de omeving
Zelfvertrouw Zelfvertrouwen verwijst naar de positieve verwachtingen van het individu dat taken
en tot een goed einde tal brengen
Attributie Attributie is hetgeen waaraan we ons succes of falen aan toeschrijven
Identificeren Identificeren houdt in dat men gedragingen, opvattingen, normen en interesses van
een persoon overneemt
Moraliteit Moraliteit is een verzameling van principes of standaards waardoor het individu een
onderscheid weet te maken tussen wat goed en slecht is
1 DEEL 1: KENNISMAKING MET ONTWIKKELINGSPSYCHOLOGIE
Ontwikkeling Ontwikkeling is een reeks van progressieve veranderingen die tot hogere niveaus van
differentiatie en functioneren leiden
Leren Leren verwijst naar het verwerven van kennis en vaardigheden op basis van ervaring
Psychologie Psychologie is de leer over het gedrag en geest van mensen
Cohort Een cohort is een groep mensen met hetzelfde geboortejaar
Cohorteffect Een cohorteffect is een invloed die specifiek, tijdsgebonden maatschappelijke
gebeurtenissen op een cohort kunnen hebben
Schema Een schema is een flexibel actie- of gedragspatroon dat bedoeld is om vat te krijgen
op een ervaring
2 DEEL 2: BIOLOGISCHE ASPECTEN VAN ONTWIKKELING
Humaan Een humaan genoom is het geheel aan menselijke genen
genoom
Chromosoom Een chromosoom is een draadachtige structuur die zich in de celkern bevindt
Genotype Het genotype vertegenwoordigt het geheel van genetische informatie dat een
nakomeling van zijn ouders meekrijgt
Fenotype Het fenotype verwijst naar de wijze waarop het genotype zich in waarneembare
eigenschappen manifesteert
Apgarscore De Apgarscore is een beoordeling van 5 vitale kenmerken die ene indicatie geven van
de fysieke conditie van een baby
Zuigen Het zuigen is een krachtige reflex die wordt opgewekt zodra de mond of wang
aangeraakt word
Zenuwcel De zenuwcel is de kleinste bouwsteen van de hersenen
Reflex Een reflex is een aangeboren reactie op een specifieke prikkels waarin nauwelijks
variatie optreedt
3 DEEL 3: COGNITIEVE ONTWIKKELING
Babytaal Babytaal is een verkorte, versimpelde maar grammaticaal juiste manier van spreken
die toegankelijker is voor het jonge kind
Reflex Een reflex is een aangeboren reactie op een specifieke prikkels waarin nauwelijks
variatie optreedt
Egocentrism Egocentrisme is denken vanuit het eigen perspectief
e
Centratie Centratie houdt in dat een kind zijn redeneringen en conclusies laat leiden door het
meest opvallende aspect van een probleem
Conservatie Conservatie is het inzicht dat de hoeveelheid van een bepaalde stof niet verandert als
er iets wordt verandert aan de vorm van de stof
Reversibilitei Reversibiliteit houdt in dat een uitgevoerde handeling in gedachten weer
t teruggedraaid kan worden naar de oorspronkelijke uitgangssituatie
, Organisatie Organisatie houdt in dat meerdere aspecten van het ene probleem worden
meegenomen en gezamenlijk tot een slotconclusie leiden
Compensatie Compensatie houdt in dat het kind de situatie van meerdere kanten bekijkt
Hypothetisch Hypothetisch-deductief denken is een en vorm van probleem oplossend denken
-deductief waarbij de jongere alle mogelijke oplossingen inventariseert en vervolgens
denken systematisch toetst
geheugensp De geheugenspan is het aantal losse-informatie-eenheden dat men na een eenmalige
an aanbieding kan reproduceren
Zelfsturing Zelfsturing houdt in dat een kind zelf in staat is zijn gedachten, emoties, gedrag en
aandacht te controleren
Executieve Executieve functies (EF) zijn de cognitieve competenties die te maken hebben met
functies (EF) zelfsturing
4 DEEL 4: BOUWSTENEN VAN DE PERSOONLIJKHEID
Persoonlijkhe Persoonlijkheid is het geheel van karakteristieken die aan een persoon kunnen
id worden toegeschreven
Temperame Temperament is een in aanleg gegeven individuele reactiewijze die zich al op jonge
nt leeftijd manifesteert en die in de loop der tijd een zeker stabiliteit vertoont
Gehechtheid Gehechtheid is de duurzame emotionele band tussen 2 individuen
Ethologie Ethologie is de wetenschap die het gedrag van mens en dier observeert en op basis
van de evolutietheorie interpreteert
Sensitiviteit Sensitiviteit is een maat voor de kwaliteit van het opvoedend handelen
Competentie Competentie is het vermogen om door het eigen handelen greep te krijgen op de
omgeving
“ Ik kan iets”
5 DEEL 5: SOCIALE ONTWIKKELING
Zelfbeeld/ Het zelfbeeld/zelfconcept is een totaal aan indrukken, ideeën en waarnemingen over
zelfconcept het eigen ‘ik’, dat in de loop van de ontwikkeling geleidelijk vorm krijgt
Zelfbesef Zelfbesef is het bewustzijn van het ‘zelf’ als eenheid en het besef dat die eenheid los
gezien moet worden van de omeving
Zelfvertrouw Zelfvertrouwen verwijst naar de positieve verwachtingen van het individu dat taken
en tot een goed einde tal brengen
Attributie Attributie is hetgeen waaraan we ons succes of falen aan toeschrijven
Identificeren Identificeren houdt in dat men gedragingen, opvattingen, normen en interesses van
een persoon overneemt
Moraliteit Moraliteit is een verzameling van principes of standaards waardoor het individu een
onderscheid weet te maken tussen wat goed en slecht is
