INTELLECTUELE
RECHTEN
2de bachelor rechten KUL 2024-2025
Prof. Vanherpe Jozefien
,Inhoudstafel
Intellectuele rechten................................................................................................................................
Hoofdstuk 1: inleiding..........................................................................................................................3
1) Wat zijn intellectuele rechten?........................................................................................................3
§1. Uitzondering op het recht van vrije mededinging..............................................................3
§2. Aard van intellectuele rechten...........................................................................................3
§3. Kenmerken van intellectuele eigendomsrechten (IER)......................................................4
2) Toepassingsdomein..........................................................................................................................4
§1. Auteursrecht VS industriële intellectuele eigendomsrechten............................................4
§2. Essentie...............................................................................................................................5
Hoofdstuk 2: auteursrecht...................................................................................................................6
1) Wetgevend kader sensu lato............................................................................................................6
2) Toepassingsdomein sensu stricto.....................................................................................................6
§1. Definitie en soorten............................................................................................................6
§2. Auteursrecht sensu stricto VS sensu lato............................................................................6
3) Geldigheid........................................................................................................................................6
§1. Beschermingsvereisten voor een werk van letterkunde of kunst......................................6
4) Titularis.............................................................................................................................................8
§1. Auteurschap (art. XI.170 WER)...........................................................................................8
§2. Co-auteurschap (art. XI.168-169 WER)...............................................................................8
§3. Titularis van auteursrecht voor audiovisuele werken........................................................9
§4. Essentie...............................................................................................................................9
5) Beschermingsomvang (art. XI.165 WER)........................................................................................10
§1. Morele rechten (art. XI.165, §2 WER)...............................................................................10
§2. Vermogensrechten (=economische / exploitatierechten) art. XI.167 WER......................11
§3. Uitzonderingen (art. XI.189-193 WER).............................................................................13
§4. Essentie.............................................................................................................................18
§5. Het volgrecht (art. XI.175-178 WER).................................................................................18
§6. Regels over contracten/overeenkomsten (art. XI.167-167/6 WER).................................18
6) Duur en einde.................................................................................................................................21
§1. Duur van de bescherming (art. XI.166 WER & art. 7 Conventie van Bern).......................21
7) Toepassing in een digitale netwerkomgeving................................................................................21
§1. Bescherming van digitale rechten ( DRiiM)......................................................................21
§2. Aansprakelijkheid van internet service providers (ISP’s)..................................................21
§3. Essentie.............................................................................................................................23
8) Naburige rechten............................................................................................................................23
§1. Wetgevend kader.............................................................................................................23
§2. Toepassingsdomein..........................................................................................................24
§3. Geldigheid & titularis........................................................................................................24
§4. Beschermingsomvang.......................................................................................................25
§5. Duur en einde (art. XI.208-210 WER)...............................................................................26
§6. Naburige rechten van (pers)uitgevers: ( uitgevers/ persuitgevers)..................................28
9) Computerprogramma’s (art. XI.294 e.v. WER)...............................................................................28
§1. Context.............................................................................................................................28
§2. Geldigheid (art. XI.295).....................................................................................................28
§3. Titularis (art. XI.296 WER).................................................................................................29
§4. Beschermingsomvang.......................................................................................................29
10) Databanken..................................................................................................................................30
1|Page
, §1. Context.............................................................................................................................30
§2. Verschillende lagen van bescherming..............................................................................30
§3. Toepassingsdomein: het begrip ‘databank’ (art. I.13, 6° WER)........................................31
§4. Auteursrecht sensu stricto (Boek XI, Titel 5 WER)............................................................31
§5. Sui-generis-bescherming (Boek XI Titel 7 WER)................................................................32
§6. Essentie.............................................................................................................................32
Hoofdstuk 3: merkenrecht.................................................................................................................32
1) Wetgevend kader...........................................................................................................................33
§1. Benelux.............................................................................................................................33
§2. Internationale verdragen..................................................................................................33
§3. De Europese Unie.............................................................................................................34
2) Toepassingsdomein........................................................................................................................34
§1. Soorten merken................................................................................................................35
§2. Wat is een merk? (art. 4 UVMO)......................................................................................35
§3. Wat is een teken?.............................................................................................................35
3) Geldigheid en registratie................................................................................................................36
§1. Beschermingsvoorwaarden: basisvereisten.....................................................................36
§2. Essentie ( eigenlijk op einde van de ppt)..........................................................................36
§3. Toelaatbaarheidscriterium (art. 2.2bis BVIE) ABSOLUUT ( raakt aan de essentie van het
merk)......................................................................................................................................36
§4. Onderscheidend vermogen ABSOLUUT...........................................................................38
§5. Beschikbaarheid (art. 2.2ter BVIE) RELATIEF!...................................................................41
§6. Essentie.............................................................................................................................43
§7. Registratie.........................................................................................................................43
Duur en einde.....................................................................................................................................45
§1. Duur van het merkenrecht (art. 2.9 BVIE & art. 52-53 UMVO)........................................45
§2. Einde van het merkenrecht..............................................................................................45
§3. Essentie.............................................................................................................................46
4) Titularis...........................................................................................................................................47
5) Beschermingsomvang....................................................................................................................47
§1. Merk als deel van vermogen............................................................................................47
§2. Recht om gebruik door derden te verbieden...................................................................48
§3. Uitzonderingen ! enkel voor a-b-c, niet voor d-grond !....................................................53
§4. Recht om jongere depots tegen te houden of nietigheid te vorderen.............................55
§5. Essentie.............................................................................................................................55
Hoofdstuk 4: octrooirecht..................................................................................................................55
1) Wetgevend kader...........................................................................................................................55
2) Toepassingsdomein........................................................................................................................55
3) Geldigheid en registratie................................................................................................................56
§0. Uitgesloten materie (art. XI.4-5 WER & art. 52-53 EOV)..................................................57
Inhoudelijke vereiste:.........................................................................................................................58
§1. Nieuwheid (art. XI.6 WER & art. 54 EOV).........................................................................58
§2. Inventiviteit (art. XI.7 WER & art. 56 EOV).......................................................................59
§3. Industriële toepasbaarheid (art. XI.8 WER & art. 57 EOV)...............................................60
§4. Routes om een octrooi te verkrijgen................................................................................60
§1. Uitvinder VS aanvrager (art. XI.9 WER).............................................................................64
§2. Uitvindingen in dienstverband.........................................................................................64
Beheer van octrooien XI. 50-51 WER.....................................................................................64
§3. Octrooien als vermogensbestanddeel (art. XI.50-51 WER)..............................................65
4) Beschermingsomvang....................................................................................................................65
2|Page
, §1. Recht van vaderschap (art. XI.13 WER & art. 4ter VvP)....................................................65
§2. Exploitatierechten (art. XI.28-29 WER).............................................................................65
§3. Uitzonderingen (art. XI.34-38 WER).................................................................................66
5) Duur en einde.................................................................................................................................66
6) Intellectuele eigendom VS geheimhouding...................................................................................66
§1. Hoe een geheim vastleggen?............................................................................................66
§2. Essentie.............................................................................................................................66
Hoofdstuk 5: andere intellectuele eigendomsrechten.......................................................................67
1) Tekeningen- en modellenrecht (titel III BVIE)................................................................................67
2) Kwekersrecht (boek XI, Titel 3 WER)..............................................................................................68
3) Topografieën van semiconductoren (boek XI, Titel 8 WER)...........................................................68
4) Geregistreerde benamingen (boek VI, Titel 6 WER).......................................................................69
BAsis IP-strategie................................................................................................................................70
Ip vs geheimhouding? Art. I.17/1,1° + boek XI, Titels 8/1,9/1 WER...................................................70
HOOFDSTUK 1: INLEIDING
1) Wat zijn intellectuele rechten?
§1 . U itz o n d e r in g o p h e t r e c h t v a n v r ije m e d e d in g in g
Vertrekpunt: algemeen beginsel: vrijheid van handel en nijverheid
Voor Franse Revolutie (1789): ‘gilden’ met veel regelgeving → moeilijk om te ondernemen
Decreet d’Allarde (1791): afschaffing van gilden & economische vrijheid
→ recht van ieder individu om elke handel te drijven of elk beroep/ambacht uit te oefenen
Vrijheid van handel/nijverheid leidt tot het beginsel van de vrijheid van ondernemen
Verankerd in art. II.3-4 WER: economische activiteit naar keuze uitoefenen
Vrijheid van ondernemen leidt tot vrijheid van mededinging, om als handelaar te concurreren
met anderen → dus, in beginsel: vrije concurrentie binnen eenzelfde afzetmarkt
Schade veroorzaken aan concurrent is soms toch gewettigd
Het kopiëren van handelswijze en product van de concurrent is gewettigd (‘vrijheid van kopie’)
…maar het is geen onbeperkte vrijheid van nabootsing:
1. Uitzonderingen: intellectuele eigendomsrechten (IER)
2. Bijkomend correctiemechanisme: gedragsregels over onrechtmatige mededinging
(marktpraktijken) → Boek VI WER
§ 2 . A a r d v a n in te lle c tu e le r e c h te n
3|Page
RECHTEN
2de bachelor rechten KUL 2024-2025
Prof. Vanherpe Jozefien
,Inhoudstafel
Intellectuele rechten................................................................................................................................
Hoofdstuk 1: inleiding..........................................................................................................................3
1) Wat zijn intellectuele rechten?........................................................................................................3
§1. Uitzondering op het recht van vrije mededinging..............................................................3
§2. Aard van intellectuele rechten...........................................................................................3
§3. Kenmerken van intellectuele eigendomsrechten (IER)......................................................4
2) Toepassingsdomein..........................................................................................................................4
§1. Auteursrecht VS industriële intellectuele eigendomsrechten............................................4
§2. Essentie...............................................................................................................................5
Hoofdstuk 2: auteursrecht...................................................................................................................6
1) Wetgevend kader sensu lato............................................................................................................6
2) Toepassingsdomein sensu stricto.....................................................................................................6
§1. Definitie en soorten............................................................................................................6
§2. Auteursrecht sensu stricto VS sensu lato............................................................................6
3) Geldigheid........................................................................................................................................6
§1. Beschermingsvereisten voor een werk van letterkunde of kunst......................................6
4) Titularis.............................................................................................................................................8
§1. Auteurschap (art. XI.170 WER)...........................................................................................8
§2. Co-auteurschap (art. XI.168-169 WER)...............................................................................8
§3. Titularis van auteursrecht voor audiovisuele werken........................................................9
§4. Essentie...............................................................................................................................9
5) Beschermingsomvang (art. XI.165 WER)........................................................................................10
§1. Morele rechten (art. XI.165, §2 WER)...............................................................................10
§2. Vermogensrechten (=economische / exploitatierechten) art. XI.167 WER......................11
§3. Uitzonderingen (art. XI.189-193 WER).............................................................................13
§4. Essentie.............................................................................................................................18
§5. Het volgrecht (art. XI.175-178 WER).................................................................................18
§6. Regels over contracten/overeenkomsten (art. XI.167-167/6 WER).................................18
6) Duur en einde.................................................................................................................................21
§1. Duur van de bescherming (art. XI.166 WER & art. 7 Conventie van Bern).......................21
7) Toepassing in een digitale netwerkomgeving................................................................................21
§1. Bescherming van digitale rechten ( DRiiM)......................................................................21
§2. Aansprakelijkheid van internet service providers (ISP’s)..................................................21
§3. Essentie.............................................................................................................................23
8) Naburige rechten............................................................................................................................23
§1. Wetgevend kader.............................................................................................................23
§2. Toepassingsdomein..........................................................................................................24
§3. Geldigheid & titularis........................................................................................................24
§4. Beschermingsomvang.......................................................................................................25
§5. Duur en einde (art. XI.208-210 WER)...............................................................................26
§6. Naburige rechten van (pers)uitgevers: ( uitgevers/ persuitgevers)..................................28
9) Computerprogramma’s (art. XI.294 e.v. WER)...............................................................................28
§1. Context.............................................................................................................................28
§2. Geldigheid (art. XI.295).....................................................................................................28
§3. Titularis (art. XI.296 WER).................................................................................................29
§4. Beschermingsomvang.......................................................................................................29
10) Databanken..................................................................................................................................30
1|Page
, §1. Context.............................................................................................................................30
§2. Verschillende lagen van bescherming..............................................................................30
§3. Toepassingsdomein: het begrip ‘databank’ (art. I.13, 6° WER)........................................31
§4. Auteursrecht sensu stricto (Boek XI, Titel 5 WER)............................................................31
§5. Sui-generis-bescherming (Boek XI Titel 7 WER)................................................................32
§6. Essentie.............................................................................................................................32
Hoofdstuk 3: merkenrecht.................................................................................................................32
1) Wetgevend kader...........................................................................................................................33
§1. Benelux.............................................................................................................................33
§2. Internationale verdragen..................................................................................................33
§3. De Europese Unie.............................................................................................................34
2) Toepassingsdomein........................................................................................................................34
§1. Soorten merken................................................................................................................35
§2. Wat is een merk? (art. 4 UVMO)......................................................................................35
§3. Wat is een teken?.............................................................................................................35
3) Geldigheid en registratie................................................................................................................36
§1. Beschermingsvoorwaarden: basisvereisten.....................................................................36
§2. Essentie ( eigenlijk op einde van de ppt)..........................................................................36
§3. Toelaatbaarheidscriterium (art. 2.2bis BVIE) ABSOLUUT ( raakt aan de essentie van het
merk)......................................................................................................................................36
§4. Onderscheidend vermogen ABSOLUUT...........................................................................38
§5. Beschikbaarheid (art. 2.2ter BVIE) RELATIEF!...................................................................41
§6. Essentie.............................................................................................................................43
§7. Registratie.........................................................................................................................43
Duur en einde.....................................................................................................................................45
§1. Duur van het merkenrecht (art. 2.9 BVIE & art. 52-53 UMVO)........................................45
§2. Einde van het merkenrecht..............................................................................................45
§3. Essentie.............................................................................................................................46
4) Titularis...........................................................................................................................................47
5) Beschermingsomvang....................................................................................................................47
§1. Merk als deel van vermogen............................................................................................47
§2. Recht om gebruik door derden te verbieden...................................................................48
§3. Uitzonderingen ! enkel voor a-b-c, niet voor d-grond !....................................................53
§4. Recht om jongere depots tegen te houden of nietigheid te vorderen.............................55
§5. Essentie.............................................................................................................................55
Hoofdstuk 4: octrooirecht..................................................................................................................55
1) Wetgevend kader...........................................................................................................................55
2) Toepassingsdomein........................................................................................................................55
3) Geldigheid en registratie................................................................................................................56
§0. Uitgesloten materie (art. XI.4-5 WER & art. 52-53 EOV)..................................................57
Inhoudelijke vereiste:.........................................................................................................................58
§1. Nieuwheid (art. XI.6 WER & art. 54 EOV).........................................................................58
§2. Inventiviteit (art. XI.7 WER & art. 56 EOV).......................................................................59
§3. Industriële toepasbaarheid (art. XI.8 WER & art. 57 EOV)...............................................60
§4. Routes om een octrooi te verkrijgen................................................................................60
§1. Uitvinder VS aanvrager (art. XI.9 WER).............................................................................64
§2. Uitvindingen in dienstverband.........................................................................................64
Beheer van octrooien XI. 50-51 WER.....................................................................................64
§3. Octrooien als vermogensbestanddeel (art. XI.50-51 WER)..............................................65
4) Beschermingsomvang....................................................................................................................65
2|Page
, §1. Recht van vaderschap (art. XI.13 WER & art. 4ter VvP)....................................................65
§2. Exploitatierechten (art. XI.28-29 WER).............................................................................65
§3. Uitzonderingen (art. XI.34-38 WER).................................................................................66
5) Duur en einde.................................................................................................................................66
6) Intellectuele eigendom VS geheimhouding...................................................................................66
§1. Hoe een geheim vastleggen?............................................................................................66
§2. Essentie.............................................................................................................................66
Hoofdstuk 5: andere intellectuele eigendomsrechten.......................................................................67
1) Tekeningen- en modellenrecht (titel III BVIE)................................................................................67
2) Kwekersrecht (boek XI, Titel 3 WER)..............................................................................................68
3) Topografieën van semiconductoren (boek XI, Titel 8 WER)...........................................................68
4) Geregistreerde benamingen (boek VI, Titel 6 WER).......................................................................69
BAsis IP-strategie................................................................................................................................70
Ip vs geheimhouding? Art. I.17/1,1° + boek XI, Titels 8/1,9/1 WER...................................................70
HOOFDSTUK 1: INLEIDING
1) Wat zijn intellectuele rechten?
§1 . U itz o n d e r in g o p h e t r e c h t v a n v r ije m e d e d in g in g
Vertrekpunt: algemeen beginsel: vrijheid van handel en nijverheid
Voor Franse Revolutie (1789): ‘gilden’ met veel regelgeving → moeilijk om te ondernemen
Decreet d’Allarde (1791): afschaffing van gilden & economische vrijheid
→ recht van ieder individu om elke handel te drijven of elk beroep/ambacht uit te oefenen
Vrijheid van handel/nijverheid leidt tot het beginsel van de vrijheid van ondernemen
Verankerd in art. II.3-4 WER: economische activiteit naar keuze uitoefenen
Vrijheid van ondernemen leidt tot vrijheid van mededinging, om als handelaar te concurreren
met anderen → dus, in beginsel: vrije concurrentie binnen eenzelfde afzetmarkt
Schade veroorzaken aan concurrent is soms toch gewettigd
Het kopiëren van handelswijze en product van de concurrent is gewettigd (‘vrijheid van kopie’)
…maar het is geen onbeperkte vrijheid van nabootsing:
1. Uitzonderingen: intellectuele eigendomsrechten (IER)
2. Bijkomend correctiemechanisme: gedragsregels over onrechtmatige mededinging
(marktpraktijken) → Boek VI WER
§ 2 . A a r d v a n in te lle c tu e le r e c h te n
3|Page
