2. Cultuurmaterialisme 1
2.1. Case 1
Waarom vrouwenemancipatie in het Westen?
- Niet enkel vrouwen hebben emancipatie nodig > waarom is dit relevant?
Urbanisatie (verstedelijking- nu)
- Levensonderhoud kost meer
- Kinderaantal daalt
- Goedkope arbeidskrachten voor fabrieken. > Vrouwen blijven binnen.
Rurale agrarische samenleving (vroeger)
- Grote kroost > veel kinderen nodig voor het huishouden en levensonderhoud
- Taakverdeling op het erf > duidelijke takenverdeling tussen man, vrouw en
kind
- Vrouw als barend en domestiek > vrouw baart de kinderen en zorgt voor het
huishouden
2.1.1. cultuurmaterialisme: twee types
Cultuurmaterialisten: beweren dat cultuur louter het product is van materiële noodzaak.
a. Actor-materialisten: gebruik door praktische rede gemotiveerd (selectie uit ideeën.
Sterk in economie en sociale psychologie
a. Speltheorie, behaviorisme en sociobiologie
b. Structuur-materialisten: door materiële relaties, sociaal, ecologisch, politiek. Sterk
in wereldgeschiedenis
a. World systems theorie, historisch materialisme (Marx)
2.2. Case 2
Hoe werkt deze benadering? Kijken naar een praktijk:
1. matrilineair2 en matrilokaal3: laat eigendom en maïs aan zusters kids IPV de eigen kids
= logisch in dit opzicht, omdat de moeders de kinderen baren.
De mannen (Iroquois) zijn stropers, uithuizing, voeren oorlog te paard
2. Unilineaire afstamming > betekent dat de afstamming uitsluitend via de vaderlijke
lijn wordt doorgegeven.
Tuinbouw: man als verdediger van land
3. Dubbele verwantschap (non-unilineair) zoals matrilineaire titel/patrilineaire eigendom
= Ashanti en Mossi koningen moeten machtconcentratie vermijden van titelerfgenaam,
die ook de rijkdom erft = eigendom gaat naar de vader > titels naar de moeder titel én
eigendom krijgen = te veel dus deze gebruiken worden gesplitst.
1
Het stuk over de evolutie van de mens valt weg > overlappende leerstof
2
afstamming, erfopvolging of familielijnen via de moederlijke lijn worden doorgegeven.
3
betekent dat een getrouwd paar zich vestigt in of nabij de woonplaats van de familie
van de vrouw
, 2.3. Case 3
Indianen geen territoriale praktijken.
Men kan zeggen; ja da’s logisch want ze trekken rond dus vandaar dat ze geen territoriale
praktijken doen.
Aboriginals hebben wel territoriale praktijken, en zijn ook een rondtrekkend volk
(bijvoorbeeld opgraven van voorouderlijk relikwie)
Hoe komen deze verschillen?
- Indianen jagen op groot, rondtrekkend wild
- Aboriginals jagen op nabij, klein wild
2.4. Cultuurmaterialisme: Jared Diamond
Wilt bewijzen aan de hand van materialen dat cultuur beslist wordt > redenen voor ons
verleden als jager > uitvindingen die niet materieel zijn, zijn gedoemd te mislukken
(human nature)
Werk: guns, germs and steel. > waarom de opkomst van het Westen? Euraziatisch
continent heeft de planten en dieren voor landbouwsamenleving
Werk: Collapse, the world until yesterday; what can we learn from traditional societies >
Opgelet, beschaving > traditionele praktijken waren aangepast aan onze ‘human nature’
2.5. Actor-materialisme over cultuur
2.5.1. speltheorie en agency
Barth: primair zijn motieven van de actor = sociale structuren en instituties volgen uit
individuele motieven
‘je doet geen gift of koop om de institutie (markt) in stand te houden’
2.5.1.1. Fur landbouw: M/V
= landbouwsysteem waar mannen en vrouwen aparte oogst hebben. > later meer en
meer veeteelt > droogte.
Veeteelt landbouw zijn andere taken dan andere landbouw > complementaire taken.
‘het leek Arabisch te worden’ > man/vrouw relaties Barth zei neen, de taken zijn
gewoon verandert door de materiele noden.
Cultuur-materialisme
Kritiek: ook mentale wijziging nodig (kritiek van de idealisten) > in scheiding van taken
schuilt een
VS cultuur-idealisten structuur > toch structuur in agency
Bijvoorbeeld Fiji: zeeclans worden hoger gezien dan landclans. Soms is er geen zeeclan
en dan zijn sommige landclans de hogere clans > hiërarchie > geen materiele
verandering maar een geestelijke verandering.
2.5.1.2. Swat Valley
> beschrijft Valley als cultuur conflict gebied. > het conflict zit daar ingebakken (is niet
perse negatief bedoelt) vruchtbare stukken zijn een tijdelijk bezit (rotatiesysteem) en
er is een jaarlijkse discussie voor dit land
Onderhandelingen = speltheorie uitgewerkt
- O-som game = winnaar ook een verliezer
- Minority O-som = kleine groep wint
2.1. Case 1
Waarom vrouwenemancipatie in het Westen?
- Niet enkel vrouwen hebben emancipatie nodig > waarom is dit relevant?
Urbanisatie (verstedelijking- nu)
- Levensonderhoud kost meer
- Kinderaantal daalt
- Goedkope arbeidskrachten voor fabrieken. > Vrouwen blijven binnen.
Rurale agrarische samenleving (vroeger)
- Grote kroost > veel kinderen nodig voor het huishouden en levensonderhoud
- Taakverdeling op het erf > duidelijke takenverdeling tussen man, vrouw en
kind
- Vrouw als barend en domestiek > vrouw baart de kinderen en zorgt voor het
huishouden
2.1.1. cultuurmaterialisme: twee types
Cultuurmaterialisten: beweren dat cultuur louter het product is van materiële noodzaak.
a. Actor-materialisten: gebruik door praktische rede gemotiveerd (selectie uit ideeën.
Sterk in economie en sociale psychologie
a. Speltheorie, behaviorisme en sociobiologie
b. Structuur-materialisten: door materiële relaties, sociaal, ecologisch, politiek. Sterk
in wereldgeschiedenis
a. World systems theorie, historisch materialisme (Marx)
2.2. Case 2
Hoe werkt deze benadering? Kijken naar een praktijk:
1. matrilineair2 en matrilokaal3: laat eigendom en maïs aan zusters kids IPV de eigen kids
= logisch in dit opzicht, omdat de moeders de kinderen baren.
De mannen (Iroquois) zijn stropers, uithuizing, voeren oorlog te paard
2. Unilineaire afstamming > betekent dat de afstamming uitsluitend via de vaderlijke
lijn wordt doorgegeven.
Tuinbouw: man als verdediger van land
3. Dubbele verwantschap (non-unilineair) zoals matrilineaire titel/patrilineaire eigendom
= Ashanti en Mossi koningen moeten machtconcentratie vermijden van titelerfgenaam,
die ook de rijkdom erft = eigendom gaat naar de vader > titels naar de moeder titel én
eigendom krijgen = te veel dus deze gebruiken worden gesplitst.
1
Het stuk over de evolutie van de mens valt weg > overlappende leerstof
2
afstamming, erfopvolging of familielijnen via de moederlijke lijn worden doorgegeven.
3
betekent dat een getrouwd paar zich vestigt in of nabij de woonplaats van de familie
van de vrouw
, 2.3. Case 3
Indianen geen territoriale praktijken.
Men kan zeggen; ja da’s logisch want ze trekken rond dus vandaar dat ze geen territoriale
praktijken doen.
Aboriginals hebben wel territoriale praktijken, en zijn ook een rondtrekkend volk
(bijvoorbeeld opgraven van voorouderlijk relikwie)
Hoe komen deze verschillen?
- Indianen jagen op groot, rondtrekkend wild
- Aboriginals jagen op nabij, klein wild
2.4. Cultuurmaterialisme: Jared Diamond
Wilt bewijzen aan de hand van materialen dat cultuur beslist wordt > redenen voor ons
verleden als jager > uitvindingen die niet materieel zijn, zijn gedoemd te mislukken
(human nature)
Werk: guns, germs and steel. > waarom de opkomst van het Westen? Euraziatisch
continent heeft de planten en dieren voor landbouwsamenleving
Werk: Collapse, the world until yesterday; what can we learn from traditional societies >
Opgelet, beschaving > traditionele praktijken waren aangepast aan onze ‘human nature’
2.5. Actor-materialisme over cultuur
2.5.1. speltheorie en agency
Barth: primair zijn motieven van de actor = sociale structuren en instituties volgen uit
individuele motieven
‘je doet geen gift of koop om de institutie (markt) in stand te houden’
2.5.1.1. Fur landbouw: M/V
= landbouwsysteem waar mannen en vrouwen aparte oogst hebben. > later meer en
meer veeteelt > droogte.
Veeteelt landbouw zijn andere taken dan andere landbouw > complementaire taken.
‘het leek Arabisch te worden’ > man/vrouw relaties Barth zei neen, de taken zijn
gewoon verandert door de materiele noden.
Cultuur-materialisme
Kritiek: ook mentale wijziging nodig (kritiek van de idealisten) > in scheiding van taken
schuilt een
VS cultuur-idealisten structuur > toch structuur in agency
Bijvoorbeeld Fiji: zeeclans worden hoger gezien dan landclans. Soms is er geen zeeclan
en dan zijn sommige landclans de hogere clans > hiërarchie > geen materiele
verandering maar een geestelijke verandering.
2.5.1.2. Swat Valley
> beschrijft Valley als cultuur conflict gebied. > het conflict zit daar ingebakken (is niet
perse negatief bedoelt) vruchtbare stukken zijn een tijdelijk bezit (rotatiesysteem) en
er is een jaarlijkse discussie voor dit land
Onderhandelingen = speltheorie uitgewerkt
- O-som game = winnaar ook een verliezer
- Minority O-som = kleine groep wint
