HOOFDSTUK 1: INFORMATIESYSTEMEN
Het juist analyseren en interpreteren van data geeft bedrijven nieuwe kansen → steeds
kleiner wordende wereld => daarin speelt informatietechnologie een belangrijke rol
PRODUCTIVITEITSPARADOX
Kernidee: Hoewel bedrijven enorme bedragen investeerden in informatietechnologie (IT) en
informatiesystemen, leek deze investering zich niet te vertalen in een toename van de totale productie op
nationaal niveau.
Vb. Industriële Revolutie: Toen er massaal geïnvesteerd werd in nieuwe machines, fabrieken en
technologieën (zoals de stoommachine, elektriciteit), was de impact op de productiviteit direct zichtbaar.
Fabrieken konden veel sneller en efficiënter produceren.
Toen de computer en informatiesystemen opkwamen, verwachtte men een soortgelijke boost in productiviteit.
Bedrijven kochten computers, installeerden software, bouwden netwerken. De investeringen in IT steeg
enorm MAAR de verwachte, grote stijging in productiviteit bleef uit.
⎯ “ we see computers everywhere except in the productivity statistics”
Paradox kan verklaard worden door middel van;
1. Herverdeling van productiviteit: Productiviteitswinsten bij één bedrijf door IT kunnen ten
koste gaan van concurrenten, waardoor de totale economische groei beperkt blijft (bv.
Microsoft Office ten opzichte van concurrenten). Het is meer een verschuiving dan een netto
toename.
2. Moeilijk te meten Voordelen: De voordelen van IT (kwaliteit, flexibiliteit, betere
besluitvorming) zijn vaak lastig te vangen in traditionele productiviteitsstatistieken, die meer
gericht zijn op meetbare output van goederen.
3. Tijd en Maturiteit: Nieuwe technologieën hebben tijd nodig om volledig te worden
geïmplementeerd en benut. In het begin kan de productiviteit zelfs dalen door leercurves en
aanpassingen. De echte productiviteitsstijging komt pas op lange termijn, wanneer de
technologie volwassen is en goed geïntegreerd.
*Maturiteit: hoe ontwikkeld en effectief ingezet een technologie is binnen de organisatie en door
gebruikers.
ICT ECONOMISCH
Gebruik en toepassing van ICT enorm gestegen. Veel innovatieve initiatieven zijn omarmd door het grote
publiek, met impact op economie.
Vb. verschuiving van detailhandel naar webwinkels (klanten betrekken naar het sociale media)
1
,ICT ZORGT VOOR NIEUWE OPPORTUNITEITEN
Nieuwe platformen creëren; herkennen en benutten van deze opportuniteiten kan leiden tot enorme
successen. Vb. To Good To Go (= sterkste groeiende sustainable app)
ICT ZORGT VOOR OPLOSSINGEN VAN BEDRIJFSPROBLEMEN
Bedrijfsproblemen kunnen opgelost worden door het gebruik van ICT. Geldt voor zowel grote als kleine
bedrijven.
→ Eindgebruikers: bepalen mee hoe technologie aanvaard wordt en hoe informatiesystemen vorm
krijgen.
Vb. Retailer die barcode vervangt door RFID om wachtrijen te vermijden aan de kassa
ICT HEEFT EEN MAATSCHAPPELIJKE IMPACT
Manier waarop mensen omgaan met informatie en daarop inspelen= maatschappelijke evolutie.
Vb. Waze : massale gebruik van deze app kan zorgen voor nieuwe verkeersproblemen
Voor -en Nadelen ICT
BEDRIJVEN ZIJN AFHANKELIJK VAN INFORMATIESYSTEMEN
1.Bedrijven zullen strategische objectieven bepalen
2.Ze moeten weten welke bedrijfsprocessen bijdragen aan deze objectieven.
3.Deze processen moeten aangepast worden, zodat de strategische objectieven waargemaakt kunnen
worden (= Nood aan informatie)
→ Bedrijven investeren in informatiesystemen om hun strategische doelen te halen
HOE KAN EEN INFORMATIESYSTEEM EEN STRATEGISCH DOEL BEÏNVLOEDEN?
- Infosystemen kunnen een rol spelen bij het ontwikkelen van operationele excellentie
*Operationele excellentie: betekent dat een organisatie haar processen zo efficiënt en effectief mogelijk
uitvoert.
- Infosystemen vormen de basis voor de ontwikkeling van nieuwe producten, services of
bedrijfsmodellen
- Infosystemen kunnen een rol spelen bij het integreren van bepaalde actoren in bedrijfsprocessen
- Informatiesystemen kunnen bedrijven helpen om hun bedrijfsprocessen te ondersteunen of
efficiënter te maken & om een competitief voordeel te creëren
- Infosysteem noodzakelijk om als bedrijf te kunnen overleven.
GELAAGDHEID VAN INFORMATIE
Onderscheid maken tussen ‘data’ en ‘informatie’ + manier waarop informatie wordt ingezet.
2
,DATA
= een reeks vastgestelde feiten die zich hebben voortgedaan
Eigenschappen van data:
→ Data kan op verschillende manieren verzameld worden, van sensoren tot manuele invoering
→ Data kan op grote schaal verzameld worden door systeem zelf (vb. Big data)
→ Data vormt de basis om informatie te creëren
INFORMATIE
= Vloeit voort uit data die gestructureerd verwerkt wordt of in een bepaalde context geplaatst wordt.
↔ Data= ruw grondstof
↔ Informatie= eindproduct
Eigenschappen van informatie;
→ Informatie is nodig om bedrijfsprocessen te kunnen sturen
→ Informatie is afleidbaar uit individueel vastgestelde indicatoren
→ Informatie is vertaalbaar door data te verwerken
ROL van informatie systemen:
Zowel het verzamelen en het opslaan van data als het verwerken van die data tot inzetbare informatie
Waarde van informatie meten o.b.v.;
- Tijd: wat vandaag nieuw is kan morgen verouderd worden
- Vorm: eenvoudige visualisatie zegt soms meer dan een complexe rapport
- Inhoud: hoe volledig, betrouwbaar en correct is de informatie?
Om informatie goed te begrijpen en naar waarde te kunnen schatten heb je nood aan kennis. Organisaties
moeten in staat zijn om te kunnen leren (kennis verzamelen). Wanneer bedrijven de volledige betekenis
van informatie doorgronden, beschikken ze eigenlijk over kennis. Het managen van informatiesystemen is
dus eigenlijk het managen van kennis. Om dergelijke kennis te verwerven dient men bereid te zijn te
investeren in informatie en dus ook in informatiesystemen.
Wijsheid: wanneer je over kennis en over bepaalde inzichten beschikt , dan is er sprake van wijsheid.
➔ Kennis is niet voldoende om informatie volledig naar waarde te schatten. Processen kunnen zo
heringericht worden dat ze optimaal gebruikmaken van die kennis.
Transitie DATA naar WIJSHEID
Voorbeeld:
(1) Voetganger drukt op de knop van een verkeerslicht => DATA
(2) De drie verkeerslichten krijgen het signaal en passen hun status aan => INFORMATIE
(3) Auto’s zien een rood licht en weten dat de voetganger moet oversteken => KENNIS
(4) Bestuurders stoppen en laten de voetganger veilig oversteken => WIJSHEID
3
, Op bedrijfsvlak: wanneer betekenis wordt
toegevoegd aan informatie, ontstaat kennis.
De transitie van informatie naar kennis gebeurt
dus op het niveau van het bedrijf. Er ontstaat
een toename in waarde wanneer info wordt
omgezet naar kennis. Wanneer kennis wordt
gekoppeld aan bestaande inzichten of wordt
ingezet om nieuwe inzichten te verkrijgen,
ontstaat wijsheid
ONDERDELEN VAN EEN INFORMATIESYSTEEM
Input: Ruwe data wordt via input in het systeem gebracht.
→ Hulpbronnen hierbij zijn vb. Muis, toetsenbord, sensor.
Verwerking: data wordt omgezet naar informatie door Software, dit is de belangrijkste hulpbron voor
verwerking (software). Nauwkeurigheid is afhankelijk van de beschreven proces.
Output: informatie dient uit het systeem gehaald te worden.
→ Hulpbronnen zijn vb. beeldscherm, printer
Opslag: de mogelijkheid om informatie en ruwe data op te slaan. Dit laat toe om de info later weer op te
vragen en als data te gebruiken voor nieuwe info.
→ Hulpbronnen zijn vb. Harde schijf, USB, Cloud-storage
Terugkoppeling (feedback): Soms kan de informatiesysteem niet omgaan met een situatie en heeft het
bijkomende info van de buitenwereld nodig, of verwacht het systeem dat er een bepaald handeling wordt
uitgevoerd .
→ Vb. “papier in printer is op” , systeem kan hier niet mee om, verwacht dat je papier
aanvult.
4