Anatomie - Leerpad 12
De pelvis
Leerdoelen
De student kent de verschillende spieren van het bekken en de perineale spieren.
De student kent de grenzen van de pelvis, meer specifiek met het abdomen en de
onderste ledematen.
De student kent de verschillende openingen in de pelvis.
De student kent de bloedvaten en zenuwen van de pelvis.
De student kent het perineum, de spieren en de innervatie
De student kent de anatomie en ligging van het rectum en het anaal kanaal,
inclusief doorbloeding en innervatie.
De student kent de anatomie en ligging van de urineblaas, inclusief doorbloeding
en innervatie.
De student kent de anatomie en ligging van het reproductief stelsel van de man,
inclusief verloop, doorbloeding en innervatie.
De student kent de anatomie en ligging van het reproductief stelsel van de vrouw,
inclusief verloop, doorbloeding en innervatie.
De student kent de verschillen tussen intra- en retroperitoneale structuren in het
pelvis;
De student kent het onderlinge verloop van bloedvaten, ureter en ductus deferens.
Anatomie
Algemene begrippen en grenzen
Klassieke grenzen:
- Bekkeningang - van promontorium S1 tot pubis, is 50° - 60°
gekanteld naar voren bij staande positie
- Bekkenbodem
- Bekkenwand - die deels gevormd wordt door beenderige en
ligamentaire structuren en ook spieren
Inhoud van de pelvis → eindstructuren:
- Gastro-intestinaal systeem → rectum
- Urinair systeem
- Reproductief systeem
Anus, vagina (enkel bij vrouw) en urethra doorboren het perineum. Het peritoneum loopt
vanuit de abdominale holte door tot in de pelvis en de organen voor een deel bedekt:
blaasdak, uterus en proximale rectum.
,Door deze bedekking zijn er een aantal belangrijke
structuren of holtes zoals de Douglasholte. De
Douglasholte is de uitbochting naar beneden toe van
de peritoneaal zak.
Mannen - excavatio rectovesicalis = Douglasholte:
Ligt tussen het rectum en de blaas
Belangrijk voor de laaggelegen punten is dat
eventueel infecties of andere pathologieën die in de
vrije buikholte ontstaan kunnen afzakken naar de
laagst gelegen punten zoals de Douglasholte.
Vrouwen - excavatio rectouterina = Douglasholte:
Ligt tussen rectum en uterus, gaat caudaal verder in septum rectovaginale
Vrouwen hebben nog een tweede holte → excavatio vesicouterina. Deze holte ligt tussen de
blaas en uterus.
Pelvis major & minor
Kleine bekken = pelvis minor
- Van aan de bekkeningang aan het promontorium tot
het pubis
Grote bekken = pelvis major
- Sluit caudaal abdominale spiercylinder
- Sluit aan met het os ilium op de spieren van de
buikwand
- Is deel van de abdominale holte
, Beenderige begrenzing van het pelvis minor:
- Os ischium
- Os sacrum
- Os coccygis
Ligamenten
Ligamentum sacrospinosum:
- Driehoekig ligament
- Basis: het sacrum en coccyx
- Apex: spina ischiadica
Ligamentum sacrotuberosum:
- Driehoekig, breder
- Basis: volledig sacrum en coccyx
- Apex: tuber ischiadicum
Membrana obturatoria:
- Vult foramen obturatorium bijna volledig op
- Laat enkel een kanaal vrij voor een aantal takken
- Belangrijke functie in het stabiliseren van de bekken
Deze ligamenten definiëren 2 belangrijke foramina:
- Foramen ischiadicum majus
- Superior tov lig. sacrospinosum en spina ischiadica
- Foramen ischiadiucm minus
- Caudaal van lig. sacrospinosum
- Boven lig. sacrotuberosum
Foramen ischiadicum majus
- Belangrijke doorgangsroute van binnen naar buiten toe
- Wordt door m. piriformis ingedeeld in:
- Craniaal deel:
- N. glutealis superior
- Bloedvaten naar de craniale gluteaalstreek
- Caudaal deel
- N. glutealis inferior, n. ischiadicus en begin van n. pudendus
- Zenuwen voor m. obturator internus en m. quadratus femoris
Foramen ischiadicum minus
- Onder bekkenbodem
- Doorgangsroute voor
perineum en gluteaalstreek
- N. pudendus verder verloop
naar perineum
De pelvis
Leerdoelen
De student kent de verschillende spieren van het bekken en de perineale spieren.
De student kent de grenzen van de pelvis, meer specifiek met het abdomen en de
onderste ledematen.
De student kent de verschillende openingen in de pelvis.
De student kent de bloedvaten en zenuwen van de pelvis.
De student kent het perineum, de spieren en de innervatie
De student kent de anatomie en ligging van het rectum en het anaal kanaal,
inclusief doorbloeding en innervatie.
De student kent de anatomie en ligging van de urineblaas, inclusief doorbloeding
en innervatie.
De student kent de anatomie en ligging van het reproductief stelsel van de man,
inclusief verloop, doorbloeding en innervatie.
De student kent de anatomie en ligging van het reproductief stelsel van de vrouw,
inclusief verloop, doorbloeding en innervatie.
De student kent de verschillen tussen intra- en retroperitoneale structuren in het
pelvis;
De student kent het onderlinge verloop van bloedvaten, ureter en ductus deferens.
Anatomie
Algemene begrippen en grenzen
Klassieke grenzen:
- Bekkeningang - van promontorium S1 tot pubis, is 50° - 60°
gekanteld naar voren bij staande positie
- Bekkenbodem
- Bekkenwand - die deels gevormd wordt door beenderige en
ligamentaire structuren en ook spieren
Inhoud van de pelvis → eindstructuren:
- Gastro-intestinaal systeem → rectum
- Urinair systeem
- Reproductief systeem
Anus, vagina (enkel bij vrouw) en urethra doorboren het perineum. Het peritoneum loopt
vanuit de abdominale holte door tot in de pelvis en de organen voor een deel bedekt:
blaasdak, uterus en proximale rectum.
,Door deze bedekking zijn er een aantal belangrijke
structuren of holtes zoals de Douglasholte. De
Douglasholte is de uitbochting naar beneden toe van
de peritoneaal zak.
Mannen - excavatio rectovesicalis = Douglasholte:
Ligt tussen het rectum en de blaas
Belangrijk voor de laaggelegen punten is dat
eventueel infecties of andere pathologieën die in de
vrije buikholte ontstaan kunnen afzakken naar de
laagst gelegen punten zoals de Douglasholte.
Vrouwen - excavatio rectouterina = Douglasholte:
Ligt tussen rectum en uterus, gaat caudaal verder in septum rectovaginale
Vrouwen hebben nog een tweede holte → excavatio vesicouterina. Deze holte ligt tussen de
blaas en uterus.
Pelvis major & minor
Kleine bekken = pelvis minor
- Van aan de bekkeningang aan het promontorium tot
het pubis
Grote bekken = pelvis major
- Sluit caudaal abdominale spiercylinder
- Sluit aan met het os ilium op de spieren van de
buikwand
- Is deel van de abdominale holte
, Beenderige begrenzing van het pelvis minor:
- Os ischium
- Os sacrum
- Os coccygis
Ligamenten
Ligamentum sacrospinosum:
- Driehoekig ligament
- Basis: het sacrum en coccyx
- Apex: spina ischiadica
Ligamentum sacrotuberosum:
- Driehoekig, breder
- Basis: volledig sacrum en coccyx
- Apex: tuber ischiadicum
Membrana obturatoria:
- Vult foramen obturatorium bijna volledig op
- Laat enkel een kanaal vrij voor een aantal takken
- Belangrijke functie in het stabiliseren van de bekken
Deze ligamenten definiëren 2 belangrijke foramina:
- Foramen ischiadicum majus
- Superior tov lig. sacrospinosum en spina ischiadica
- Foramen ischiadiucm minus
- Caudaal van lig. sacrospinosum
- Boven lig. sacrotuberosum
Foramen ischiadicum majus
- Belangrijke doorgangsroute van binnen naar buiten toe
- Wordt door m. piriformis ingedeeld in:
- Craniaal deel:
- N. glutealis superior
- Bloedvaten naar de craniale gluteaalstreek
- Caudaal deel
- N. glutealis inferior, n. ischiadicus en begin van n. pudendus
- Zenuwen voor m. obturator internus en m. quadratus femoris
Foramen ischiadicum minus
- Onder bekkenbodem
- Doorgangsroute voor
perineum en gluteaalstreek
- N. pudendus verder verloop
naar perineum
