Samenvatting Medische vorming - stofwisseling en energetica

Stofwisseling en energetica
Inleiding
Waaruit bestaat voeding?
Essentiële voedingsstoffen (KH, eiwitten, vetten, water, mineralen en vitaminen)

Wat zijn voedingsstoffen?
= bruikbare bestanddelen van voedingsmiddelen

Hoe zijn deze voedingsstoffen?
Grote complexe organische moleculen van eenvoudigere moleculen
• KH → ketens enkelvoudige suikers
• Eiwitten → ketens aminozuren
• Vetten → meestal ketens vetzuren

Welke verteringsenzymen zijn er?
• Carbohydrasen
• Proteasen
• Lipasen

Wat is hydrolyse?
Het proces waarbij verteringsenzymen chemische bindingen verbreken van complexe
moleculen.

Hoe verlopen de voedingstoffen tot hun eindbestemming?
Absorptie darmepitheel → bloedsomloop → cellen

Stofwisseling en energetica
Wat is stofwisseling?
= alle biochemische reacties in het lichaam

Geef een synoniem voor stofwisseling?
Metabolisme

Wat is energetica?
= de studie van het transport en transformatie van energie

Celstofwisseling
Waaruit bestaat celstofwisseling?
• Katabolisme
• Anabolisme

Wat is katabolisme?
= afbraak van organische moleculen

Wat is anabolisme?
= vorming van organische moleculen




1

,Hoe verloopt de celstofwisseling?
1. Aminozuren, vetten en enkelvoudige
suikers komen via plasmamembraan het
cytoplasma binnen
2. In het cytoplasma komen ze in de
nutriëntenpool terecht, die bestaat uit:
a. Nutriënten afkomstig van
voeding/spijsverteringskanaal
b. Reeds aanwezige organische
moleculen
3. In cytoplasma:
Katabolisme: grotere organische
moleculen worden afgebroken tot kleinere
fragmenten:
a. KH → monosachariden
b. Eiwitten → aminozuren
c. Vetten → glycerol + vetzuren
→vorming van weinig ATP
4. In mitochondria:
Verwerking van de eenvoudige moleculen
(aeroob metabolisme) met vrijstellen van
energie:
a. 40% energie → ATP
b. 60% energie → afgegeven als
warmte
5. In cytoplasma:
Gebruik ATP (energie) voor:
a. Anabole processen
b. Andere functies cel
6. Cellen gebruiken ATP voor vormen van
nieuwe verbindingen (anabolisme) voor:
a. Structureel onderhoud en herstel
→voortdurend verwijdering en
vervanging van structuren cel =
metabolische turnover
b. Groei
c. Vorming klierproducten
d. Opslag reserve voedingstoffen
7. Cellen gebruiken ATP ook voor andere
celfuncties:
a. Beweging trilharen en cellen
b. Contractie
c. Actief transport
d. Cytokinese
e. Endocytose
f. Exocytose




2

, Wat is metabolische turnover?
Voortdurend verwijderen en vervangen van structuren in de cel

Wat is de volgorde van verbruik voedingstoffen uit de nutriënten poel bij anabolische
(opbouw) en katabolische (afbraak) reacties?
Anabolische reactie (opbouw) Katabolische reactie (afbraak)
• Aminozuren (eiwitten) • KH
• Vetten • Vetten
• Slechts weinig KH • Zelden aminozuren (eiwitten)

Koolhydraatstofwisseling
Uit wat bestaat koolhydraatstofwisseling?
• Glycolyse
• Glyconeogenese

Wat is glycolyse?
KH afbraak → Glykus = zoet, lysis = afbraak

Wat is gluconeogenese?
KH opbouw → Glykus = zoet, neo= nieuw, genese= oorsprong

Waar zorgt de KH stofwisseling voor?
ATP productie

Glycolyse
Hoe gebeurt glycolyse?
Glucosemolecuul (6 c-atomen) wordt afgebroken tot 2 pyruvaatmoleculen (2x3 c-atomen)
met behulp van enzymatische reacties

Wat is de nettowinst bij glycolyse?
2 ATP moleculen

Is glycolyse aeroob of anaeroob?
Anaeroob → zonder zuurstof!

Citroenzuurcyclus of Krebs-cyclus
Geef synoniem voor citroenzuurcyclus?
Krebs-cyclus

Hoe gebeurt de citroenzuurcyclus?
Pyruvaatmoleculen (vanuit glycolyse) worden volledig afgebroken in mitochondriën

Wat levert het citroenzuurcyclus op?
• C en O atomen → CO2
• H atomen → NADH en FADH2 → ETS (elektronen transport systeem)

Is citroenzuurcyclus aeroob of anaeroob?
Aeroob → met zuurstof!




3