Samenvatting Fysiologie -Deel 2 (met notities) KdG MBRT

Nerges Sadiqi



BLOED
1 FUNCTIES EN FYSISCHE EIGENSCHAPPEN VAN BLOED

1.1 Functies van bloed
bloed ⇒ essentieel onderdeel lichaam⇒voor overleven + goed functioneren ⇒onmisbaar
voor gezondheid en welzijn


1.1.1 Transport
transport verschillende stoffen⇒ orgaan-weefsel-cel
-​ HOE ⇒ In bloed⇒ complexe eiwitten ⇒ binden deze stoffen + meenemen in
bloedstroom ⇒ bv hemoglobine (trans zuurstof)


a. Transport van opgeloste gassen
-​ Bloed transporteert zuurstof (O2) van longen naar weefsels⇒ weefsels geven CO2
af aan bloed ⇒ wordt naar longen gebracht + uitgeademd

b. Transport van voedingsstoffen
Voedingsstoffen opgenomen via⇒ spijsverteringsstelsel / opgeslagen in lever /
vetweefsel⇒ via bloed getransporteerd ⇒ cellen voor de celwerking

c. Transport van hormonen
-​ Hormonen geproduceerd door endocriene klieren ⇒ bloed getransporteerd naar
doelcellen ( hormonen zetten doelcellen tot specifieke taak aan)

d. Transport van afvalstoffen
Actieve cellen produceren ⇒ koolstofdioxide + bijproduct van hun activiteit (afvalstoffen)
-​ bloed transporteert naar nieren ⇒ filteren deze afvalstoffen uit bloed ⇒ gecollecteerd
in urine + afgevoerd ⇒ gefilterde bloed herneemt zijn weg


1.1.2 Regulatie

a. Lichaamstemperatuur
Bloed helpt handhaven van lichaamstemperatuur ⇒ warmte opgewekt door spieractiviteit +
celactiviteit ⇒ verdelen over lichaam
-​ lichaam te warm ⇒ bloed verplaatst warmte naar huid⇒ warmte aan omgeving
afgegeven

b. pH


Bloed absorbeert + neutraliseert ⇒ door weefsels gevormde zuren ⇒ (bv melkzuur bij
spieractiviteit)

,Nerges Sadiqi


c. Ionensamenstelling interstitiële vloeistof
Diffusie tussen bloed en interstitiële vloeistof (VL rondom cellen) ⇒ plaatselijk tekort of
overmaat aan ionen ⇒ verdwijnt


1.1.3 Bescherming

a. Tegen vloeistofverlies bij verwonding
Bloed bevat enzymen + factoren (geactiveerd bij shadiging vaatwanden)
-​ Enzymen + factoren ⇒ bevorderen bloedstolling =bloedprop⇒ beschadiging tijdelijk
afsluiten

b. Tegen gifstoffen en ziekteverwekkers
Bloed bevat leukocyten (WBC)⇒ weefsels binnendringen om pathogenen bestrijden +
afvalstoffen verwijderen
-​ bloed bevat eiwitten = antistoffen ⇒ lichaamsvreemde stoffen aanvallen


1.2 Fysische eigenschappen van bloed



1.2.1 Temperatuur
bloed temp ⇒ 38°C ⇒ hoger > lichaam

1.2.2 Viscositeit
viscositeit bloed ⇒ 5x hoger + kleveriger + sterke cohesiekracht > water
-​ door aanwezigheid opgeloste eiwitten in bloed

1.2.3 pH
Bloed = licht basisch = 7,4


2 SAMENSTELLING VAN BLOED
bloed = vloeibaar bindweefsel
-​ hoge concentratie interstitiële vloeistof ⇒ zorgt dit type bindweefsel vloeibaar is
-​ bloed bevat veel interstitiële vloeistof = plasma
-​ bloed uit bloedcellen
-​ plasma + bloedcellen = vol bloed


2.1 Plasma (55% van vol bloed)

2.1.1 Water (92%)

2.1.2 Andere opgeloste stoffen (1%)

,Nerges Sadiqi


2.1.3 Plasma-eiwitten (7%)
opgeloste eiwitten ⇒maken plasma uniek + bepalen functie plasma
-​ 90% plasma-eiwitten ⇒ door lever gevormd
-​ belangrijke indicatoren ivm gezondheid van lever ⇒ leveraandoeningen ⇒ invloed
op functionele eigenschappen van bloed.

drie grote groepen plasma-eiwitten aanwezig in plasma:


a. Albuminen
handhaven osmotische druk van plasma
-​ aan vetten (niet oplosbaar in water) binden ⇒ eiwit-complex vormen dat wél in
water oplost = lipoproteïne


b. Globulinen
Globulinen kunnen ook lipoproteïnen vormen met vetten
-​ belangrijke rol in immuniteit + als transporteiwitten
-​ Antistoffen / immunoglobulinen : type globuline ⇒ valt aan lichaamsvreemde
eiwitten + ziekteverwekkers
-​ Transporteiwitten: binden aan kleine ionen⇒ tegenhouden anders ionen door nieren
uit bloed gefilterd

c. Fibrinogeen
-​ belangrijke rol bij bloedstolling
-​ bepaalde omstandigheden ⇒ fibrinogeen moleculen omgezet tot onoplosbare
strengen fibrine⇒ vormt raamwerk voor bloedstolsel
-​ Bij bloedname ⇒ coagulerende (stollende) eigenschap bloed voorkomen⇒
stollingseiwitten uit bloedstalen verwijderd⇒ overgebleven VL= serum


2.2 Bloedcellen (45% van vol bloed)

2.2.1 Erytrocyten (99.9%)
= rode bloedcellen
-​ enige functie = transporteren O2 en CO2
-​ Erytrocyten bevatten hemoglobine⇒ RBC gemakkelijk O2 en CO2 binden +
transporteren
-​ Hemoglobine⇒ rode kleur= bloed rood

vorm + samenstelling erytrocyten:

a. Morfologie van erytrocyten


Erytrocyten hebben atypische vorm ⇒ platte schijven + midden smaller dan randen
-​ vorm twee belangrijke functies:

, Nerges Sadiqi


• vergroot contactoppervlak met omgeving ⇒ diffusiesnelheid tussen intracellulaire
vocht en extracellulaire vocht (bij bloed, het plasma) wordt verhoogd
• deze vorm ⇒ gemakkelijker door nauwe capillairen geperst


b. Samenstelling erytrocyten
volwassen erytrocyt ⇒ bestaat uit plasmamembraan, cytoplasma , eiwitten (vooral
hemoglobine)
-​ bevatten geen organellen ⇒ anders bv mitochondriën hebben⇒ zuurstof ipv
transporteren zelf verbruiken

afwezigheid organellen heeft enkele belangrijke gevolgen:
• geen mitochond ⇒ erytrocyten hun energie andere manier verkrijgen⇒ glucose uit
omringende bloedplasma opnemen.= anaerobe dissimilatie

•geen celkern ⇒ geen celdeling ⇒ erytro in volwassen mens uit stamcellen gevormd in rode
beenmerg= erytropoëse


c. Erytropoëtine (EPO)
EPO = hormoon ⇒ door lever + nieren geproduceerd
-​ gevormd wanneer te weinig zuurstof in bloed: hypoxie

Dit kan worden veroorzaakt door:
1.​ Bloedarmoede (anemie)
2.​ Bloedtoevoer naar nieren neemt af
3.​ zuurstofgehalte in longen neemt af (ziekte of ijle lucht)
4.​ Het longoppervlak van longen beschadigd ⇒ zuurstof moeilijker opgenomen

⇒ zodra EPO in bloedbaan ⇒ naar rode beenmerg getransporteerd ⇒ waar erytropoëse in
gang zet


d. De levenscyclus van erytrocyten


1.​ Door erytropoëse ⇒ in rode beenmerg ⇒ uit stamcellen onrijpe erytrocyten
gevormd = erytroblasten⇒ jonge erytrocyten verblijven 4 dagen in rode beenmerg
+ produceren massaal hemoglobine

2.​ Na deze periode stoten de erytroblasten hun celkern + andere organellen af =
reticulocyten⇒ 2 à 3 dagen in die vorm hemoglobine produceren

3.​ Na deze periode verlaten reticulocyten rode beenmerg + rijpen in bloedsomloop 24
uur verder uit tot erytrocyten