THEORETISCHE CONCEPTEN VAN DE DIAGNOSTIEK EN RADIOLOGISCHE ANATOMIE
Gedoceerd door prof. De Wever, prof. De Laere, prof. Bossuyt en prof. Bisschops
BACHELOR IN DE GENEESKUNDE
ACADEMIEJAAR 2024 – 2025
,Inhoudstafel
DEEL 1 - RADIOLOGIE
PROJECTIERADIOLOGIE ........................................................................................................................................1
1. RADIOLOGISCHE BEELDVORMING .............................................................................................................................. 1
2. BEELDVORMING DMV RÖNTGENSTRALEN ..................................................................................................................... 1
3. UITDAGINGEN IN DE PROJECTIERADIOLOGIE ................................................................................................................. 4
4. FLUOROSCOPIE OF DOORLICHTING ........................................................................................................................... 4
DOORSNEDE RADIOLOGIE ....................................................................................................................................5
1. CONVENTIONELE TOMOGRAFIE ................................................................................................................................. 5
2. COMPUTER TOMOGRAFIE ........................................................................................................................................ 5
ECHOGRAFIE ........................................................................................................................................................8
1. BEELDVORMING DMV GELUIDSGOLVEN ....................................................................................................................... 8
2. TECHNIEK ........................................................................................................................................................... 8
3. ARTEFACTEN .......................................................................................................................................................13
MAGNETISCHE RESONANTIE ............................................................................................................................... 14
1. HARDWARE ........................................................................................................................................................14
2. WERKING...........................................................................................................................................................14
3. T1 EN T2 SEQUENTIEMETINGEN ...............................................................................................................................15
4. BEPERKINGEN DOOR HET MAGNEETVELD ....................................................................................................................15
5. MRI EN CT .........................................................................................................................................................16
CONTRASTSTOFFEN EN RICHTLIJNEN .................................................................................................................. 16
1. CONTRASTMIDDELEN (CM) ....................................................................................................................................16
2. RÖNTGENCONTRASTMIDDELEN................................................................................................................................16
3. CONTRASTMIDDELEN VOOR ECHOGRAFIE ...................................................................................................................19
4. CONTRASTMIDDELEN VOOR MRI ..............................................................................................................................19
DEEL 2 - RADIOLOGISCHE ANATOMIE
RADIOLOGISCHE ANATOMIE VAN DE THORAX ...................................................................................................... 21
1. THORAXWAND .....................................................................................................................................................21
2. DIAFRAGMA ........................................................................................................................................................22
3. HART ................................................................................................................................................................24
4. MEDIASTINUM .....................................................................................................................................................26
5. LONGHILI EN LONGVELDEN .....................................................................................................................................28
RADIOLOGISCHE ANATOMIE VAN HET ABDOMEN ................................................................................................. 30
1. HET ABDOMEN ....................................................................................................................................................30
2. ABDOMINALE EN PERITONEALE CAVITEIT .....................................................................................................................30
3. PELVIS ..............................................................................................................................................................31
4. GASTRO-INTESTINAAL STELSEL ................................................................................................................................31
5. ANDERE ABDOMINALE ORGANEN ..............................................................................................................................36
6. VROUWELIJK KLEIN BEKKEN ....................................................................................................................................39
7. MANNELIJK KLEIN BEKKEN ......................................................................................................................................40
8. RETROPERITONEALE BLOEDVATEN ............................................................................................................................41
9. ANATOMISCHE VLAKKEN ........................................................................................................................................41
I
, DEEL 3 - NUCLEAIRE BEELDVORMING
BASISPRINCIPES EN MEETAPPARATUUR .............................................................................................................. 42
1. INLEIDING ..........................................................................................................................................................42
2. STRALING EN RADIOFARMACA ..................................................................................................................................42
3. GAMMA VS PET CAMERA – MULTIMODALE BEELDVORMING ..............................................................................................45
RADIOPROTECTIE ............................................................................................................................................... 46
1. STRALINGSRISICO ................................................................................................................................................46
2. RADIOPROTECTIE IN DE KLINISCHE NUCLEAIRE GENEESKUNDE .........................................................................................51
3. RADIOPROTECTIE BINNEN NBC ...............................................................................................................................52
ONCOLOGISCHE NUCLEAIRE BEELDVORMING .................................................................................................... 53
1. F-FDG PET/CT ................................................................................................................................................53
18
2. SPECIFIEKERE EN (NOG) BETERE TARGETS DAN 18F-FDG ................................................................................................56
3. SENTINEL NODE DETECTIE ......................................................................................................................................58
NUCLEAIRE BEELDVORMING BIJ INFECTIE EN INFLAMMATIE ................................................................................ 59
1. SCINTIGRAFISCHE EVALUATIE VAN INFECTIE EN INFLAMMATIE ...........................................................................................59
NUCLEAIRE BEELDVORMING VAN DE HERSENEN ................................................................................................. 61
1. ALGEMENE PRINCIPES ...........................................................................................................................................61
2. DEMENTIE ..........................................................................................................................................................62
3. BEWEGINGSSTOORNISSEN .....................................................................................................................................65
NUCLEAIRE BEELDVORMING VAN HET SKELET ..................................................................................................... 67
1. ALGEMENE PRINCIPES ...........................................................................................................................................67
2. VOORNAAMSTE INDICATIES .....................................................................................................................................68
ENDOCRINOLOGISCHE ONDERZOEKEN .............................................................................................................. 70
1. SCHILDKLIER ......................................................................................................................................................70
2. BIJSCHILDKLIER ...................................................................................................................................................71
NUCLEAIRE BEELDVORMING VAN DE LONGEN ..................................................................................................... 71
NUCLEAIRE BEELDVORMING VAN HET HART ........................................................................................................ 73
1. ISCHEMIE ...........................................................................................................................................................73
DEEL 4 - LABORATORIUMGENEESKUNDE
INLEIDING .......................................................................................................................................................... 75
1. WAT IS KLINISCHE BIOLOGIE? ..................................................................................................................................75
2. ROL VAN LABORATORIUMTESTEN IN HET DIAGNOSTISCH PROCES.......................................................................................75
3. DIAGNOSTISCHE ONZEKERHEID ...............................................................................................................................77
4. REFERENTIEWAARDEN ...........................................................................................................................................78
5. DIAGNOSTISCHE PERFORMANTIE VAN EEN TEST ............................................................................................................78
6. RAPPORTEREN VAN DIAGNOSTISCHE PERFORMANTIE .....................................................................................................81
PRE-ANALYTISCHE FASE ..................................................................................................................................... 82
1. STAALSOORTEN ...................................................................................................................................................82
NIERFUNCTIE EN URINEONDERZOEK .................................................................................................................. 85
1. VERZAMELEN VAN EEN GOEDE URINESTAAL .................................................................................................................85
2. UITZICHT, GEUR EN KLEUR ......................................................................................................................................85
3. TESTSTROOK .......................................................................................................................................................85
4. URINE-MICROSCOPIE ............................................................................................................................................87
II
, 5. KWEEK ..............................................................................................................................................................87
6. OPSPOREN DRUGS EN MEDICATIE .............................................................................................................................87
EIWITCHEMIE ..................................................................................................................................................... 88
1. TECHNIEK: EIWITTEN METEN IN BLOED .......................................................................................................................88
2. VISUALISATIE ......................................................................................................................................................89
BASISPRINCIPES VAN DE CELTELLING ................................................................................................................. 95
1. BLOED ..............................................................................................................................................................95
2. TECHNIEKEN VOOR CELTELLING ...............................................................................................................................95
3. RODE BLOEDCELLEN .............................................................................................................................................97
4. WITTE BLOEDCELLEN .......................................................................................................................................... 104
5. BLOEDPLAATJES ................................................................................................................................................. 105
INTERPRETATIE ROUTINE LABORATORIUMTESTEN .............................................................................................. 105
1. BILIRUBINE ....................................................................................................................................................... 105
2. AMMONIAK EN UREUM ......................................................................................................................................... 107
3. ENZYMEN ......................................................................................................................................................... 107
DEEL 5 - MEDISCHE ENDOSCOPIE
TECHNISCHE PRINCIPES VAN DE ENDOSCOPIE EN BEELDRESOLUTIE ................................................................ 111
1. COMPONENTEN EN INSTRUMENTARIUM VAN DE ENDOSCOOP ........................................................................................ 111
2. TECHNISCHE VOORUITGANG ................................................................................................................................. 112
TOEPASSINGEN ................................................................................................................................................ 113
1. GASTROENTEROLOGIE ......................................................................................................................................... 113
2. PNEUMOLOGIE .................................................................................................................................................. 118
3. UROLOGIE ....................................................................................................................................................... 120
4. HEPATOBILAIR ................................................................................................................................................... 121
TOEKOMST ....................................................................................................................................................... 123
1. AI IN DIAGNOSTIEK ............................................................................................................................................. 123
III
,DEEL 1 - RADIOLOGIE
Projectieradiologie
1. Radiologische beeldvorming
1.1 Radiologie
- Medisch specialisme waarin de geneesheer radioloog (bijgestaan door radiologisch verpleegkundigen en
laboranten) op een niet- of weinig invasieve manier beelden maakt van het menselijk lichaam
- Beelden gebruikt om
o Afwijkingen in de anatomie en func@e op te sporen, te omschrijven en te diagnos@ceren
o Invasieve diagnos@sche en therapeu@sche ingrepen uit te voeren en/of te begeleiden
Om afwijkingen aan te tonen moeten we de normale anatomie
weten, welke technieken er te beschikking zijn met welke
mogelijkheden en beperkingen (bv gebruik van
röntgenstralen, beperkingen aan de pt gerelateerd, bv
beperkte nierfunc@e > minder contrast geven) en indica@es er
zijn voor welke techniek
- Vb verschil sens/spec: lymfeklieren opsporen met CT,
goed- of kwaadaardig via PET
1.2 Radiologische anatomie
- Anatomie van de levende mens
o Radiologische beelden zijn niet geïdealiseerd
o Onderlinge varia@e (binnen grenzen van het normale)
o Fysiologische parameters
- Belangrijk in elke medische prak@jk
- Kunnen zien van structuren/organen hangt af van: grooRe, samenstelling, ligging, gebruikte techniek
o Modaliteit: röntgenstralen, magne@sche resonan@e, ultrageluidsgolven
o Gebruik van de modaliteit: projec@ebeelden, doorsnedebeelden
1.3 Beeldvormingsmodaliteiten
- RX en CT: röntgenstralen
- MRI (magne@sche resonan@e): radiofrequen@egolven en magneetvelden
- Ultrasone (echografie): ultrageluidsgolven
- Nucleaire beeldvorming
2. Beeldvorming dmv röntgenstralen
- Röntgenstralen ontstaan als energierijke elektronen
plotseling worden afgeremd doordat ze tegen materie
botsen
- Basiscomponenten van een röntgentoestel:
röntgenbuis, röntgenstralen, röntgendetector,
röntgenfoto
1
,2.1 Röntgenbuis
- De straling wordt opgewekt in een röntgenbuis (vacuum), waarin
tussen een kathode en een anode een hoge spanning
(buisspanning (kV)) wordt aangelegd
- Uit de kathode komen elektronen vrij door verhiZng, gericht in
een smalle bundel (buisstroom (mA)) op een deel van de anode
(focus)
- Bij de botsing van de elektronen tegen de focus wordt een deel
van hun bewegingsenergie in röntgenstraling omgezet en deze
wordt als een divergerende bundel gericht op de detector, waarbij
de straling interac@es aangaat met de weefsels die in de bundel
liggen (het lichaam)
- Een loden omhulsel van de buis voorkomt dat straling in
ongewenste rich@ngen uiRreedt
2.2 Röntgenstralen
2.2.1 Penetratievermogen
- Het doordringend vermogen van röntgenstralen hangt af van:
o Het soort weefsel
§ Dichtheid van de te doordringen stof
§ Dikte van de te doordingen stof
§ Aard van de te doordringen stof (a\ankelijk van het atoomnummer)
o De golflengte
§ Hardheid van de stralen (hardere stralen=kortere golflengte): betere penetra@e voor hardere
stralen
- Verschillende delen van het lichaam verzwakken de straling in verschillende mate,
met als gevolg dat de intensiteit van de straling achter de pa@ënt van punt tot punt
verschilt
- Deze intensiteitsverschillen bevaRen informa@e over de inwendige anatomie
- Vier soorten densiteiten (in volgorde van oplopende verzwakking): lucht, vet, weke delen,
bot
- Hoe meer de röntgenstralen worden tegengehouden (absorp@e of verstrooiing) en
niet op de fosforplaat/detector terechtkomen, hoe denser (=wiRer) het beeld.
o Weefsels met een hoog absorp@evermogen, zoals metaal, zullen als dens
afgebeeld worden.
o Röntgenstralen passeren luchthoudende longen (zwart) makkelijker dan bot (wit)
o De ontvangen informa@e op de plaat wordt omgezet in een digitaal beeld.
- Bij een goede opnametechniek kan een röntgenfoto informa@e geven over de ossale structuren, vocht, lucht,
weke delen contouren en prothesen/osteosynthese materiaal.
o Hoe meer materie, hoe meer absorp@e, hoe minder translucent het orgaan is, hoe wiRer het beeld
o Hoe minder materie, hoe minder absorp@e, hoe meer translucen@e, hoe zwarter het beeld
- Invloed van dichtheid (borst met veel klierweefsel vs lipomateuze borst), dikte van het te doordringen weefsel,
densiteit/atoomnummer
- Buisspanning beïnvloed sterkte van de stralen
o Normale dosis > normale stralen
o Hogere dosis > hardere stralen > betere penetra@e > weke delen beeld
o Lagere dosis > zachtere stralen > minder penetra@e > bot beelden
2
,2.3 Röntgendetector
- De stralingsbundel w opgevangen op een detector en verwerkt in een beeldvormend systeem tot röntgenfoto
- Bij oudere analoge technieken, bv röntgenfilm, kleuren gebieden waar veel straling werd gedetecteerd zwart.
Dit komt door een chemisch ontwikkelproces waarbij belichte zilverhalogenide-kristallen zwart verkleuren.
- Bij digitale röntgentechnieken is het zwart-wit kleurenpatroon behouden om visuele consisten@e en
herkenbaarheid te garanderen, hoewel de beeldvorming nu gebaseerd is op elektronische signalen in plaats
van chemische reac@es.
- Het beeld wordt opgebouwd uit contrastverschillen, die ontstaan in organen die door hun variabele
samenstelling in meer of mindere mate herkenbaar zijn.
- Voordelen van digitale beeldvorming
o Digitale beeldvorming à algemene toename vd kwaliteit
§ Acquisi@e (maken van de beelden) en verwerkingseenheden (vroeger: ontwikkelen van de film
in de donkere kamer): geïntegreerd in één systeem (betere werkflow voor beeldverwerking)
§ Meer beelden in kortere @jd (nieuwe beeldvormingstechnieken goed voor bewegende
delen/organen)
o Beschikbaarheid van de beelden in een elektronische vorm
§ Betere verwerking
§ Beelden kunnen getoond worden op beeldschermen
§ Elektronisch opslaan (minder ruimte nodig, minder werk voor het opslaan)
§ Beelden kunnen verspreid worden
2.4 Röntgenfoto
- = twee dimensionele opname van een driedimensionale structuur (het lichaam), waarop structuren van het
lichaam worden omgezet in grijswaarden van zwart tot wit
- Kwaliteit wordt bepaald door
o De spa@ële resolu@e: de defini@e van de fijne details
o De contrastresolu@e: de mate van contrast tussen verschillende structuren
- Wanneer een afwijking op een röntgenfoto donker is, wordt deze lucent genoemd (=translucen@egraad)
- Wanneer een afwijking licht is, noemt men dit radiopaak (of verdich@ng)
- Omdat de pa@ënt op een 2D opname geprojecteerd wordt, worden
verschillende structuren over elkaar heen afgebeeld
o Kan bij interpreta@e leiden tot problemen à daarom het te
onderzoeken gebied in verschillende rich@ngen aeeelden
- Ook complexere apparaten waarmee con@nue röntgendoorlich@ng
(fluoroscopie) verkregen kan worden
2.4.1 Thoraxfoto
- Rx thorax: achter-voorwaartse (PA, postero-anterieur = rich@ng van de röntgenstralen) en laterale foto
o Borst tegen plaats (PA opname); linker flank tegen plaat (laterale opname) (vergro@ngsfenomeen)
o Maken van foto’s in twee rich@ngen vergroot de kans dat een afwijking zichtbaar wordt
o Opnamen bieden steun bij twijfel, of een verdich@ng die zichtbaar is in één opnamerich@ng op een
afwijking berust of het gevolg is van overprojec@e van normale structuren
- Bedlegerige pa@ënt: volstaan met foto in één rich@ng, voor-achterwaarts (AP)
o Opgelet: hart op AP-foto zal zich groter projecteren
2.4.2 Abdominale opname
- RX abdomen: voor-achterwaartse opnamen: staand en met de pa@ënt in rugligging
- Bedlegerige pa@ënt: foto met pa@ënt in linkerzijligging en met horizontale stralengang
- Beperkte waarde, slechts bij gelimiteerde indica@e aanvragen
3
,2.4.3 Conventionele skeletradiologie
- Basisregel: foto’s in twee rich@ngen, bij voorkeur loodrecht op elkaar
- Foto’s bevaRen informa@e over:
o Vorm
o Botstructuur
§ Cortex (dikte, het intact zijn)
§ Densiteit van het bot en de boRrabekels
§ Beenmerg: primair afgebeeld, maar alleen pathologie in het merg die botafwijkingen
veroorzaakt is zichtbaar
o Gewrichten
§ Stand en onderlinge verhouding
§ Uniforme breedte van de gewrichtsspleet
- Botafwijkingen op een conven@onele foto
o Zwart/donker = ly@sche afwijking
o Wit/licht = sclero@sche afwijking
o >60% (vuistregel) vh bot moet aangetast zijn voordat dit zichtbaar wordt
3. Uitdagingen in de projec<eradiologie
3.1 Superpositie
- Projec@eopname: projec@e van 3D structuur (pa@ënt of deel van de pa@ënt) op 2D beeld
- Uitdaging: superposi@e van anatomische structuren zoals botstructuren, spieren, organen, corpora aliena etc
à anatomische ruis
- Mogelijke oplossingen: bijkomende opnamen in andere houdingen of doorsnederadiologie
3.2 Vergroting
- Bepaalde vergro@ng a\ankelijk van waar lichaam zich bevindt
o Hoe verder vd detector verwijderd, hoe groter de vergro@ng
- Invloed op diagnos@ek: hart w groter afgebeeld wanneer verder vd
detector (zoals bij AP-opname) terwijl bij PA-opname een
realis@scher hartgrooRe geep à kan bij seriële opnames leiden tot
fou@eve diagnose van vergroot hart (terwijl dit in werkelijkheid niet het geval is).
3.3 Contrast
- Natuurlijke contrast tussen weefsels obv spontane densiteitsverschillen en aanwezigheid van lucht/calcifica@es
(bv nierstenen)
- Contrastmiddelen (barium, gastrografine, jodium) versterken natuurlijke contrast
4. Fluoroscopie of doorlich<ng
- Techniek gebruikmakend van röntgenstralen waarbij pa@ënt gedurende langere @jd straling ondergaat
- Nadeel: grotere stralingsdosis
- Er kan worden bekeken
o hoe de afgebeelde lichaamsdelen bewegen (bv diafragma)
o hoe contrast doorheen bloedvaten vloeit
o hoe een zich in het beeld bevindende sonde of katheter zich verplaatst @jdens een procedure (bv
katherterplaatsing)
4
,Doorsnede radiologie
1. Conven<onele tomografie
- Tomografie = op niet invasieve wijze maken van een tweedimensionale
aeeelding die een doorsnede weergeep van een driedimensionaal object
- Woord is gevormd uit het Oudgriekse tomos (snede) en graphein (schrijven)
- Vroeger: tomogrammen gemaakt met röntgenapparaat waarin zowel
röntgenbron als gevoelige plaat @jdens opname werden bewogen dat alleen
een dunne laag (de "tomos") op het denkbeeldige draaipunt van deze
bewegingen scherp werd afgebeeld
- Geen digitale reconstruc@e
- Duidelijkheid brengen in diagnos@ek omdat er niet geprojecteerd wordt
- Nadeel: vaak meer pogingen nodig = extra dosis stralen
2. Computer tomografie
- Afgekort tot CT, of CAT (computer-assisted tomography)
- Tomografische onderzoeksmethode vh menselijk lichaam
- Gebruik gemaakt van röntgenstraling
- In CT-scanner roteert de röntgenbuis rond het lichaam vd pa@ënt en zendt een
smalle stralenbundel uit
- Tafel waarop pa@ënt ligt, wordt @jdens rota@e van de röntgenbuis con@nu
verplaatst à ontstaan spiraalvormige acquisi@e van data in volume vh lichaam
(spiraal CT)
- Door snelheid van acquisi@e kan groot deel vh lichaam in zeer korte @jd (bv @jdens één adems@lstand ) gescand
worden
- Ieder blokje weefsel in het afgebeelde lichaamssegment heep de röntgenstraling in meer of mindere mate
geabsorbeerd
- Absorp@e in het lichaam wordt gemeten door verschillende detectoren onder een groot aantal hoeken
- Stralingsabsorp@e wordt door computer voor ieder blokje weefsel uitgerekend en uitgedrukt in
hounsfieldeenheden
- CT beelden worden bekeken vanaf voeteinde van de pt (dus R en L zijn omgewisseld, opgelet hiervoor)
2.1 Ontwikkelingen in CT technologie
1974: sequen,ële CT Oorspronkelijk ontworpen voor het scannen van het hoofd, later volledige lichaams-
(eerste CT scanner) CT’s ontwikkeld
Detector en buis draaien rond en maken een beeld, stopt, pt schuip op, nieuw beeld
enz.
Tijdsinefficiënt (30min nodig voor thorax CT
Dikke beelden (doorsnede = 1cm)
1989: spiraal CT Con@nu roterende CT opnames: sneller en efficiënter
(20s voor thorax CT, ±30 beelden)
1998: mul,-detector CT Meerdere detectorrijen verbeteren beeldkwaliteit en versnellen scanprocedure
Verbeterde temporele resolu@e: snellere scan@jden (8s voor thorax CT, ± 300 beelden),
verminderde cardiale en ademhalingsartefacten, betere contrastadministra@e
Verbeterde spa@ële resolu@e, dunnere dwarse doorsneden (0,4mm) zonder hinderlijke
superposi@e en met minder volume-artefacten en scherpere beelden, grotere volumes
scannen (total body CT)
Toegenomen beeldverwerkingsmogelijkheden: mul@planaire reconstruc@es, 3D
beeldvorming, computer aided diagnosis: automa@sche nodule opsporing
5
, 2005: dual energy CT Twee verschillende röntgenbuizen in de gantry onder een
hoek van 90° met twee verschillende röntgenenergieën (lage
en hoge dosis) om weefsel beter te onderscheiden obv
materiaal decomposi@e theorie (opm: soms 1 buis die switch
van hoge naar lage dosis terwijl buis draait)
Werkt goed bij elementen met een hoog atoomnummer
Iodium map kan verdeling van iodium door het bloed
aantonen: perfusiemap (beoordeling van perfusiedefecten in
het geval van longembolen)
Xenon map kan verdeling van xenon door de luchtwegen aantonen: ven@la@emap
(beoordeling van ven@la@edefecten)
Jodium map wel gebruikt, xenon map niet owv prak@sche moeilijkheden
Virtuele non-contrast CT beelden: beoordeling van longnodulen met en zonder IV
contrast zonder een tweede maal te scannen
2021: photon coun,ng CT Verhoogde resolu@e met betere beeldkwaliteit en verminderde stralingsdosis +
spectrale beeldvorming mogelijk
Low dose CT Straling zo laag mogelijk (pt minder belasten), maar lagere dosis à slechtere
beeldkwaliteit; computerprogramma’s verbeteren beelden
Ultra-low dose CT: beeldkwaliteit te slecht om te gebruiken.
Voordelen van CT Nadelen van CT
Hoog contrastoplossend vermogen Kostprijs
Geen hinderlijke superposi@e Nood aan contrastmiddelen
Dwarse doorsneden (doorsnederadiologie) Hogere stralingsdosis
2.2 Translucentie vs attenuatie
Ø Andere terminologie door de technologie die erachter ligt
Röntgenopname: brengt mate waarin x-straal door weefsel kan in beeld à we spreken over translucen,e
- Toegenomen translucen@e (zwartere beelden)
- Afgenomen translucen@e (wiRere beelden)
Computertomografie: brengt afzwakking van x-straal in beeld à we spreken over aIenua,e
- Toegenomen aRenua@e (wiRere beelden / hyperdens)
- Afgenomen aRenua@e (zwartere beelden / hypodens)
2.3 Hounsfield Units
- Mate van röntgenafzwakking a\ankelijk van soort weefsel
- Verschillen w omgezet in ‘CT nummers’ = Hounsfield Units (HU)
- Er ontstaat spectrum van grijs@nten, -1000 tot +3000 (bovengrens
bepaald door type scanner)
- Weefsels met lage verzwakking (lucht, vet) hebben laag HU
- Weefsels met hoge verzwakking (bot, contrastmiddel) hebben
hoog HU
- Water: HU-waarde = 0 (kalibra@e voor iedere CT)
- Volgende Hounsfield Units uit het hoofd kennen:
Lucht -1000
Long -500
Vet -100 tot -50
Water 0
Spier 10 tot 40
Bloed 30 tot 80
Week weefsel, contrast 100 tot 300
Bot 700 tot 3000
6
Gedoceerd door prof. De Wever, prof. De Laere, prof. Bossuyt en prof. Bisschops
BACHELOR IN DE GENEESKUNDE
ACADEMIEJAAR 2024 – 2025
,Inhoudstafel
DEEL 1 - RADIOLOGIE
PROJECTIERADIOLOGIE ........................................................................................................................................1
1. RADIOLOGISCHE BEELDVORMING .............................................................................................................................. 1
2. BEELDVORMING DMV RÖNTGENSTRALEN ..................................................................................................................... 1
3. UITDAGINGEN IN DE PROJECTIERADIOLOGIE ................................................................................................................. 4
4. FLUOROSCOPIE OF DOORLICHTING ........................................................................................................................... 4
DOORSNEDE RADIOLOGIE ....................................................................................................................................5
1. CONVENTIONELE TOMOGRAFIE ................................................................................................................................. 5
2. COMPUTER TOMOGRAFIE ........................................................................................................................................ 5
ECHOGRAFIE ........................................................................................................................................................8
1. BEELDVORMING DMV GELUIDSGOLVEN ....................................................................................................................... 8
2. TECHNIEK ........................................................................................................................................................... 8
3. ARTEFACTEN .......................................................................................................................................................13
MAGNETISCHE RESONANTIE ............................................................................................................................... 14
1. HARDWARE ........................................................................................................................................................14
2. WERKING...........................................................................................................................................................14
3. T1 EN T2 SEQUENTIEMETINGEN ...............................................................................................................................15
4. BEPERKINGEN DOOR HET MAGNEETVELD ....................................................................................................................15
5. MRI EN CT .........................................................................................................................................................16
CONTRASTSTOFFEN EN RICHTLIJNEN .................................................................................................................. 16
1. CONTRASTMIDDELEN (CM) ....................................................................................................................................16
2. RÖNTGENCONTRASTMIDDELEN................................................................................................................................16
3. CONTRASTMIDDELEN VOOR ECHOGRAFIE ...................................................................................................................19
4. CONTRASTMIDDELEN VOOR MRI ..............................................................................................................................19
DEEL 2 - RADIOLOGISCHE ANATOMIE
RADIOLOGISCHE ANATOMIE VAN DE THORAX ...................................................................................................... 21
1. THORAXWAND .....................................................................................................................................................21
2. DIAFRAGMA ........................................................................................................................................................22
3. HART ................................................................................................................................................................24
4. MEDIASTINUM .....................................................................................................................................................26
5. LONGHILI EN LONGVELDEN .....................................................................................................................................28
RADIOLOGISCHE ANATOMIE VAN HET ABDOMEN ................................................................................................. 30
1. HET ABDOMEN ....................................................................................................................................................30
2. ABDOMINALE EN PERITONEALE CAVITEIT .....................................................................................................................30
3. PELVIS ..............................................................................................................................................................31
4. GASTRO-INTESTINAAL STELSEL ................................................................................................................................31
5. ANDERE ABDOMINALE ORGANEN ..............................................................................................................................36
6. VROUWELIJK KLEIN BEKKEN ....................................................................................................................................39
7. MANNELIJK KLEIN BEKKEN ......................................................................................................................................40
8. RETROPERITONEALE BLOEDVATEN ............................................................................................................................41
9. ANATOMISCHE VLAKKEN ........................................................................................................................................41
I
, DEEL 3 - NUCLEAIRE BEELDVORMING
BASISPRINCIPES EN MEETAPPARATUUR .............................................................................................................. 42
1. INLEIDING ..........................................................................................................................................................42
2. STRALING EN RADIOFARMACA ..................................................................................................................................42
3. GAMMA VS PET CAMERA – MULTIMODALE BEELDVORMING ..............................................................................................45
RADIOPROTECTIE ............................................................................................................................................... 46
1. STRALINGSRISICO ................................................................................................................................................46
2. RADIOPROTECTIE IN DE KLINISCHE NUCLEAIRE GENEESKUNDE .........................................................................................51
3. RADIOPROTECTIE BINNEN NBC ...............................................................................................................................52
ONCOLOGISCHE NUCLEAIRE BEELDVORMING .................................................................................................... 53
1. F-FDG PET/CT ................................................................................................................................................53
18
2. SPECIFIEKERE EN (NOG) BETERE TARGETS DAN 18F-FDG ................................................................................................56
3. SENTINEL NODE DETECTIE ......................................................................................................................................58
NUCLEAIRE BEELDVORMING BIJ INFECTIE EN INFLAMMATIE ................................................................................ 59
1. SCINTIGRAFISCHE EVALUATIE VAN INFECTIE EN INFLAMMATIE ...........................................................................................59
NUCLEAIRE BEELDVORMING VAN DE HERSENEN ................................................................................................. 61
1. ALGEMENE PRINCIPES ...........................................................................................................................................61
2. DEMENTIE ..........................................................................................................................................................62
3. BEWEGINGSSTOORNISSEN .....................................................................................................................................65
NUCLEAIRE BEELDVORMING VAN HET SKELET ..................................................................................................... 67
1. ALGEMENE PRINCIPES ...........................................................................................................................................67
2. VOORNAAMSTE INDICATIES .....................................................................................................................................68
ENDOCRINOLOGISCHE ONDERZOEKEN .............................................................................................................. 70
1. SCHILDKLIER ......................................................................................................................................................70
2. BIJSCHILDKLIER ...................................................................................................................................................71
NUCLEAIRE BEELDVORMING VAN DE LONGEN ..................................................................................................... 71
NUCLEAIRE BEELDVORMING VAN HET HART ........................................................................................................ 73
1. ISCHEMIE ...........................................................................................................................................................73
DEEL 4 - LABORATORIUMGENEESKUNDE
INLEIDING .......................................................................................................................................................... 75
1. WAT IS KLINISCHE BIOLOGIE? ..................................................................................................................................75
2. ROL VAN LABORATORIUMTESTEN IN HET DIAGNOSTISCH PROCES.......................................................................................75
3. DIAGNOSTISCHE ONZEKERHEID ...............................................................................................................................77
4. REFERENTIEWAARDEN ...........................................................................................................................................78
5. DIAGNOSTISCHE PERFORMANTIE VAN EEN TEST ............................................................................................................78
6. RAPPORTEREN VAN DIAGNOSTISCHE PERFORMANTIE .....................................................................................................81
PRE-ANALYTISCHE FASE ..................................................................................................................................... 82
1. STAALSOORTEN ...................................................................................................................................................82
NIERFUNCTIE EN URINEONDERZOEK .................................................................................................................. 85
1. VERZAMELEN VAN EEN GOEDE URINESTAAL .................................................................................................................85
2. UITZICHT, GEUR EN KLEUR ......................................................................................................................................85
3. TESTSTROOK .......................................................................................................................................................85
4. URINE-MICROSCOPIE ............................................................................................................................................87
II
, 5. KWEEK ..............................................................................................................................................................87
6. OPSPOREN DRUGS EN MEDICATIE .............................................................................................................................87
EIWITCHEMIE ..................................................................................................................................................... 88
1. TECHNIEK: EIWITTEN METEN IN BLOED .......................................................................................................................88
2. VISUALISATIE ......................................................................................................................................................89
BASISPRINCIPES VAN DE CELTELLING ................................................................................................................. 95
1. BLOED ..............................................................................................................................................................95
2. TECHNIEKEN VOOR CELTELLING ...............................................................................................................................95
3. RODE BLOEDCELLEN .............................................................................................................................................97
4. WITTE BLOEDCELLEN .......................................................................................................................................... 104
5. BLOEDPLAATJES ................................................................................................................................................. 105
INTERPRETATIE ROUTINE LABORATORIUMTESTEN .............................................................................................. 105
1. BILIRUBINE ....................................................................................................................................................... 105
2. AMMONIAK EN UREUM ......................................................................................................................................... 107
3. ENZYMEN ......................................................................................................................................................... 107
DEEL 5 - MEDISCHE ENDOSCOPIE
TECHNISCHE PRINCIPES VAN DE ENDOSCOPIE EN BEELDRESOLUTIE ................................................................ 111
1. COMPONENTEN EN INSTRUMENTARIUM VAN DE ENDOSCOOP ........................................................................................ 111
2. TECHNISCHE VOORUITGANG ................................................................................................................................. 112
TOEPASSINGEN ................................................................................................................................................ 113
1. GASTROENTEROLOGIE ......................................................................................................................................... 113
2. PNEUMOLOGIE .................................................................................................................................................. 118
3. UROLOGIE ....................................................................................................................................................... 120
4. HEPATOBILAIR ................................................................................................................................................... 121
TOEKOMST ....................................................................................................................................................... 123
1. AI IN DIAGNOSTIEK ............................................................................................................................................. 123
III
,DEEL 1 - RADIOLOGIE
Projectieradiologie
1. Radiologische beeldvorming
1.1 Radiologie
- Medisch specialisme waarin de geneesheer radioloog (bijgestaan door radiologisch verpleegkundigen en
laboranten) op een niet- of weinig invasieve manier beelden maakt van het menselijk lichaam
- Beelden gebruikt om
o Afwijkingen in de anatomie en func@e op te sporen, te omschrijven en te diagnos@ceren
o Invasieve diagnos@sche en therapeu@sche ingrepen uit te voeren en/of te begeleiden
Om afwijkingen aan te tonen moeten we de normale anatomie
weten, welke technieken er te beschikking zijn met welke
mogelijkheden en beperkingen (bv gebruik van
röntgenstralen, beperkingen aan de pt gerelateerd, bv
beperkte nierfunc@e > minder contrast geven) en indica@es er
zijn voor welke techniek
- Vb verschil sens/spec: lymfeklieren opsporen met CT,
goed- of kwaadaardig via PET
1.2 Radiologische anatomie
- Anatomie van de levende mens
o Radiologische beelden zijn niet geïdealiseerd
o Onderlinge varia@e (binnen grenzen van het normale)
o Fysiologische parameters
- Belangrijk in elke medische prak@jk
- Kunnen zien van structuren/organen hangt af van: grooRe, samenstelling, ligging, gebruikte techniek
o Modaliteit: röntgenstralen, magne@sche resonan@e, ultrageluidsgolven
o Gebruik van de modaliteit: projec@ebeelden, doorsnedebeelden
1.3 Beeldvormingsmodaliteiten
- RX en CT: röntgenstralen
- MRI (magne@sche resonan@e): radiofrequen@egolven en magneetvelden
- Ultrasone (echografie): ultrageluidsgolven
- Nucleaire beeldvorming
2. Beeldvorming dmv röntgenstralen
- Röntgenstralen ontstaan als energierijke elektronen
plotseling worden afgeremd doordat ze tegen materie
botsen
- Basiscomponenten van een röntgentoestel:
röntgenbuis, röntgenstralen, röntgendetector,
röntgenfoto
1
,2.1 Röntgenbuis
- De straling wordt opgewekt in een röntgenbuis (vacuum), waarin
tussen een kathode en een anode een hoge spanning
(buisspanning (kV)) wordt aangelegd
- Uit de kathode komen elektronen vrij door verhiZng, gericht in
een smalle bundel (buisstroom (mA)) op een deel van de anode
(focus)
- Bij de botsing van de elektronen tegen de focus wordt een deel
van hun bewegingsenergie in röntgenstraling omgezet en deze
wordt als een divergerende bundel gericht op de detector, waarbij
de straling interac@es aangaat met de weefsels die in de bundel
liggen (het lichaam)
- Een loden omhulsel van de buis voorkomt dat straling in
ongewenste rich@ngen uiRreedt
2.2 Röntgenstralen
2.2.1 Penetratievermogen
- Het doordringend vermogen van röntgenstralen hangt af van:
o Het soort weefsel
§ Dichtheid van de te doordringen stof
§ Dikte van de te doordingen stof
§ Aard van de te doordringen stof (a\ankelijk van het atoomnummer)
o De golflengte
§ Hardheid van de stralen (hardere stralen=kortere golflengte): betere penetra@e voor hardere
stralen
- Verschillende delen van het lichaam verzwakken de straling in verschillende mate,
met als gevolg dat de intensiteit van de straling achter de pa@ënt van punt tot punt
verschilt
- Deze intensiteitsverschillen bevaRen informa@e over de inwendige anatomie
- Vier soorten densiteiten (in volgorde van oplopende verzwakking): lucht, vet, weke delen,
bot
- Hoe meer de röntgenstralen worden tegengehouden (absorp@e of verstrooiing) en
niet op de fosforplaat/detector terechtkomen, hoe denser (=wiRer) het beeld.
o Weefsels met een hoog absorp@evermogen, zoals metaal, zullen als dens
afgebeeld worden.
o Röntgenstralen passeren luchthoudende longen (zwart) makkelijker dan bot (wit)
o De ontvangen informa@e op de plaat wordt omgezet in een digitaal beeld.
- Bij een goede opnametechniek kan een röntgenfoto informa@e geven over de ossale structuren, vocht, lucht,
weke delen contouren en prothesen/osteosynthese materiaal.
o Hoe meer materie, hoe meer absorp@e, hoe minder translucent het orgaan is, hoe wiRer het beeld
o Hoe minder materie, hoe minder absorp@e, hoe meer translucen@e, hoe zwarter het beeld
- Invloed van dichtheid (borst met veel klierweefsel vs lipomateuze borst), dikte van het te doordringen weefsel,
densiteit/atoomnummer
- Buisspanning beïnvloed sterkte van de stralen
o Normale dosis > normale stralen
o Hogere dosis > hardere stralen > betere penetra@e > weke delen beeld
o Lagere dosis > zachtere stralen > minder penetra@e > bot beelden
2
,2.3 Röntgendetector
- De stralingsbundel w opgevangen op een detector en verwerkt in een beeldvormend systeem tot röntgenfoto
- Bij oudere analoge technieken, bv röntgenfilm, kleuren gebieden waar veel straling werd gedetecteerd zwart.
Dit komt door een chemisch ontwikkelproces waarbij belichte zilverhalogenide-kristallen zwart verkleuren.
- Bij digitale röntgentechnieken is het zwart-wit kleurenpatroon behouden om visuele consisten@e en
herkenbaarheid te garanderen, hoewel de beeldvorming nu gebaseerd is op elektronische signalen in plaats
van chemische reac@es.
- Het beeld wordt opgebouwd uit contrastverschillen, die ontstaan in organen die door hun variabele
samenstelling in meer of mindere mate herkenbaar zijn.
- Voordelen van digitale beeldvorming
o Digitale beeldvorming à algemene toename vd kwaliteit
§ Acquisi@e (maken van de beelden) en verwerkingseenheden (vroeger: ontwikkelen van de film
in de donkere kamer): geïntegreerd in één systeem (betere werkflow voor beeldverwerking)
§ Meer beelden in kortere @jd (nieuwe beeldvormingstechnieken goed voor bewegende
delen/organen)
o Beschikbaarheid van de beelden in een elektronische vorm
§ Betere verwerking
§ Beelden kunnen getoond worden op beeldschermen
§ Elektronisch opslaan (minder ruimte nodig, minder werk voor het opslaan)
§ Beelden kunnen verspreid worden
2.4 Röntgenfoto
- = twee dimensionele opname van een driedimensionale structuur (het lichaam), waarop structuren van het
lichaam worden omgezet in grijswaarden van zwart tot wit
- Kwaliteit wordt bepaald door
o De spa@ële resolu@e: de defini@e van de fijne details
o De contrastresolu@e: de mate van contrast tussen verschillende structuren
- Wanneer een afwijking op een röntgenfoto donker is, wordt deze lucent genoemd (=translucen@egraad)
- Wanneer een afwijking licht is, noemt men dit radiopaak (of verdich@ng)
- Omdat de pa@ënt op een 2D opname geprojecteerd wordt, worden
verschillende structuren over elkaar heen afgebeeld
o Kan bij interpreta@e leiden tot problemen à daarom het te
onderzoeken gebied in verschillende rich@ngen aeeelden
- Ook complexere apparaten waarmee con@nue röntgendoorlich@ng
(fluoroscopie) verkregen kan worden
2.4.1 Thoraxfoto
- Rx thorax: achter-voorwaartse (PA, postero-anterieur = rich@ng van de röntgenstralen) en laterale foto
o Borst tegen plaats (PA opname); linker flank tegen plaat (laterale opname) (vergro@ngsfenomeen)
o Maken van foto’s in twee rich@ngen vergroot de kans dat een afwijking zichtbaar wordt
o Opnamen bieden steun bij twijfel, of een verdich@ng die zichtbaar is in één opnamerich@ng op een
afwijking berust of het gevolg is van overprojec@e van normale structuren
- Bedlegerige pa@ënt: volstaan met foto in één rich@ng, voor-achterwaarts (AP)
o Opgelet: hart op AP-foto zal zich groter projecteren
2.4.2 Abdominale opname
- RX abdomen: voor-achterwaartse opnamen: staand en met de pa@ënt in rugligging
- Bedlegerige pa@ënt: foto met pa@ënt in linkerzijligging en met horizontale stralengang
- Beperkte waarde, slechts bij gelimiteerde indica@e aanvragen
3
,2.4.3 Conventionele skeletradiologie
- Basisregel: foto’s in twee rich@ngen, bij voorkeur loodrecht op elkaar
- Foto’s bevaRen informa@e over:
o Vorm
o Botstructuur
§ Cortex (dikte, het intact zijn)
§ Densiteit van het bot en de boRrabekels
§ Beenmerg: primair afgebeeld, maar alleen pathologie in het merg die botafwijkingen
veroorzaakt is zichtbaar
o Gewrichten
§ Stand en onderlinge verhouding
§ Uniforme breedte van de gewrichtsspleet
- Botafwijkingen op een conven@onele foto
o Zwart/donker = ly@sche afwijking
o Wit/licht = sclero@sche afwijking
o >60% (vuistregel) vh bot moet aangetast zijn voordat dit zichtbaar wordt
3. Uitdagingen in de projec<eradiologie
3.1 Superpositie
- Projec@eopname: projec@e van 3D structuur (pa@ënt of deel van de pa@ënt) op 2D beeld
- Uitdaging: superposi@e van anatomische structuren zoals botstructuren, spieren, organen, corpora aliena etc
à anatomische ruis
- Mogelijke oplossingen: bijkomende opnamen in andere houdingen of doorsnederadiologie
3.2 Vergroting
- Bepaalde vergro@ng a\ankelijk van waar lichaam zich bevindt
o Hoe verder vd detector verwijderd, hoe groter de vergro@ng
- Invloed op diagnos@ek: hart w groter afgebeeld wanneer verder vd
detector (zoals bij AP-opname) terwijl bij PA-opname een
realis@scher hartgrooRe geep à kan bij seriële opnames leiden tot
fou@eve diagnose van vergroot hart (terwijl dit in werkelijkheid niet het geval is).
3.3 Contrast
- Natuurlijke contrast tussen weefsels obv spontane densiteitsverschillen en aanwezigheid van lucht/calcifica@es
(bv nierstenen)
- Contrastmiddelen (barium, gastrografine, jodium) versterken natuurlijke contrast
4. Fluoroscopie of doorlich<ng
- Techniek gebruikmakend van röntgenstralen waarbij pa@ënt gedurende langere @jd straling ondergaat
- Nadeel: grotere stralingsdosis
- Er kan worden bekeken
o hoe de afgebeelde lichaamsdelen bewegen (bv diafragma)
o hoe contrast doorheen bloedvaten vloeit
o hoe een zich in het beeld bevindende sonde of katheter zich verplaatst @jdens een procedure (bv
katherterplaatsing)
4
,Doorsnede radiologie
1. Conven<onele tomografie
- Tomografie = op niet invasieve wijze maken van een tweedimensionale
aeeelding die een doorsnede weergeep van een driedimensionaal object
- Woord is gevormd uit het Oudgriekse tomos (snede) en graphein (schrijven)
- Vroeger: tomogrammen gemaakt met röntgenapparaat waarin zowel
röntgenbron als gevoelige plaat @jdens opname werden bewogen dat alleen
een dunne laag (de "tomos") op het denkbeeldige draaipunt van deze
bewegingen scherp werd afgebeeld
- Geen digitale reconstruc@e
- Duidelijkheid brengen in diagnos@ek omdat er niet geprojecteerd wordt
- Nadeel: vaak meer pogingen nodig = extra dosis stralen
2. Computer tomografie
- Afgekort tot CT, of CAT (computer-assisted tomography)
- Tomografische onderzoeksmethode vh menselijk lichaam
- Gebruik gemaakt van röntgenstraling
- In CT-scanner roteert de röntgenbuis rond het lichaam vd pa@ënt en zendt een
smalle stralenbundel uit
- Tafel waarop pa@ënt ligt, wordt @jdens rota@e van de röntgenbuis con@nu
verplaatst à ontstaan spiraalvormige acquisi@e van data in volume vh lichaam
(spiraal CT)
- Door snelheid van acquisi@e kan groot deel vh lichaam in zeer korte @jd (bv @jdens één adems@lstand ) gescand
worden
- Ieder blokje weefsel in het afgebeelde lichaamssegment heep de röntgenstraling in meer of mindere mate
geabsorbeerd
- Absorp@e in het lichaam wordt gemeten door verschillende detectoren onder een groot aantal hoeken
- Stralingsabsorp@e wordt door computer voor ieder blokje weefsel uitgerekend en uitgedrukt in
hounsfieldeenheden
- CT beelden worden bekeken vanaf voeteinde van de pt (dus R en L zijn omgewisseld, opgelet hiervoor)
2.1 Ontwikkelingen in CT technologie
1974: sequen,ële CT Oorspronkelijk ontworpen voor het scannen van het hoofd, later volledige lichaams-
(eerste CT scanner) CT’s ontwikkeld
Detector en buis draaien rond en maken een beeld, stopt, pt schuip op, nieuw beeld
enz.
Tijdsinefficiënt (30min nodig voor thorax CT
Dikke beelden (doorsnede = 1cm)
1989: spiraal CT Con@nu roterende CT opnames: sneller en efficiënter
(20s voor thorax CT, ±30 beelden)
1998: mul,-detector CT Meerdere detectorrijen verbeteren beeldkwaliteit en versnellen scanprocedure
Verbeterde temporele resolu@e: snellere scan@jden (8s voor thorax CT, ± 300 beelden),
verminderde cardiale en ademhalingsartefacten, betere contrastadministra@e
Verbeterde spa@ële resolu@e, dunnere dwarse doorsneden (0,4mm) zonder hinderlijke
superposi@e en met minder volume-artefacten en scherpere beelden, grotere volumes
scannen (total body CT)
Toegenomen beeldverwerkingsmogelijkheden: mul@planaire reconstruc@es, 3D
beeldvorming, computer aided diagnosis: automa@sche nodule opsporing
5
, 2005: dual energy CT Twee verschillende röntgenbuizen in de gantry onder een
hoek van 90° met twee verschillende röntgenenergieën (lage
en hoge dosis) om weefsel beter te onderscheiden obv
materiaal decomposi@e theorie (opm: soms 1 buis die switch
van hoge naar lage dosis terwijl buis draait)
Werkt goed bij elementen met een hoog atoomnummer
Iodium map kan verdeling van iodium door het bloed
aantonen: perfusiemap (beoordeling van perfusiedefecten in
het geval van longembolen)
Xenon map kan verdeling van xenon door de luchtwegen aantonen: ven@la@emap
(beoordeling van ven@la@edefecten)
Jodium map wel gebruikt, xenon map niet owv prak@sche moeilijkheden
Virtuele non-contrast CT beelden: beoordeling van longnodulen met en zonder IV
contrast zonder een tweede maal te scannen
2021: photon coun,ng CT Verhoogde resolu@e met betere beeldkwaliteit en verminderde stralingsdosis +
spectrale beeldvorming mogelijk
Low dose CT Straling zo laag mogelijk (pt minder belasten), maar lagere dosis à slechtere
beeldkwaliteit; computerprogramma’s verbeteren beelden
Ultra-low dose CT: beeldkwaliteit te slecht om te gebruiken.
Voordelen van CT Nadelen van CT
Hoog contrastoplossend vermogen Kostprijs
Geen hinderlijke superposi@e Nood aan contrastmiddelen
Dwarse doorsneden (doorsnederadiologie) Hogere stralingsdosis
2.2 Translucentie vs attenuatie
Ø Andere terminologie door de technologie die erachter ligt
Röntgenopname: brengt mate waarin x-straal door weefsel kan in beeld à we spreken over translucen,e
- Toegenomen translucen@e (zwartere beelden)
- Afgenomen translucen@e (wiRere beelden)
Computertomografie: brengt afzwakking van x-straal in beeld à we spreken over aIenua,e
- Toegenomen aRenua@e (wiRere beelden / hyperdens)
- Afgenomen aRenua@e (zwartere beelden / hypodens)
2.3 Hounsfield Units
- Mate van röntgenafzwakking a\ankelijk van soort weefsel
- Verschillen w omgezet in ‘CT nummers’ = Hounsfield Units (HU)
- Er ontstaat spectrum van grijs@nten, -1000 tot +3000 (bovengrens
bepaald door type scanner)
- Weefsels met lage verzwakking (lucht, vet) hebben laag HU
- Weefsels met hoge verzwakking (bot, contrastmiddel) hebben
hoog HU
- Water: HU-waarde = 0 (kalibra@e voor iedere CT)
- Volgende Hounsfield Units uit het hoofd kennen:
Lucht -1000
Long -500
Vet -100 tot -50
Water 0
Spier 10 tot 40
Bloed 30 tot 80
Week weefsel, contrast 100 tot 300
Bot 700 tot 3000
6
