Resume

Samenvatting Sociale Zekerheid

0 fois vendu

Cours
Arbeidsongevallenverzekering

Établissement
Arteveldehogeschool (Artevelde)

Deze compacte en heldere samenvatting dekt alle essentiële onderwerpen: de 7 hoofdtakken (gezinsbijslag, werkloosheid, pensioenen, ziekte-uitkeringen, arbeidsongevallen, beroepsziekten, jaarlijkse vakantie) , hun financiering en organisatie, en de historische ontwikkeling van het systeem in Belgi�...

[Montrer plus]

Aperçu 3 sur 20 pages

Voir l'exemple

Publié le 11 juin 2025
Nombre de pages 20
Écrit en 2024/2025
Type Resume

€5,83

Ajouter au panier

Enregistrer

Garantie de satisfaction à 100%
Disponible immédiatement après paiement
En ligne et en PDF
Tu n'es attaché à rien

De Sociale Zekerheid
1. Inleiding
De sociale zekerheid is een systeem met een uitgesproken sociaal en
solidair karakter, historisch geworteld in georganiseerde bijstand. Het
fungeert als een collectieve verzekering tegen sociale risico’s (zoals
arbeidsongeschiktheid) en biedt een basisvergoeding. Vanwege de
toenemende levensstandaard wordt deze basis vaak aangevuld met
private verzekeringen. Het is cruciaal om het verschil te zien tussen
sociale zekerheid (gebaseerd op opgebouwde rechten via bijdragen) en
sociale bijstand (een laatste vangnet op basis van behoeften, zonder
bijdragevereiste).

De klassieke Belgische sociale zekerheid bestaat uit zeven hoofdtakken,
die voornamelijk rechten creëren door arbeid en sociale bijdragen:

1. Rust- en overlevingspensioen: Inkomen na pensioen of bij overlijden
partner.
2. Arbeidsongevallen: Vergoeding voor ongevallen tijdens of door het
werk.
3. Beroepsziekten: Vergoeding voor ziekten die direct door het beroep
zijn veroorzaakt.
4. Gezinsbijslag: Financiële steun voor gezinnen met kinderen
(kinderbijslag/Groeipakket).
5. Ziekte- en invaliditeitsuitkeringen: Inkomen bij tijdelijke ziekte of
langdurige invaliditeit.
6. Jaarlijkse vakantie: Recht op betaald verlof en vakantiegeld.
7. Werkloosheid: Vervangingsinkomen bij onvrijwillige werkloosheid.

Deze takken vormen een solidair systeem dat burgers beschermt tegen
sociale risico’s.

Sociale bijstand is een subsidiair v angnet in België, bedoeld voor mensen
die geen of onvoldoende rechten hebben binnen de sociale zekerheid. Het
is geen verzekering en wordt toegekend na een sociaal onderzoek door het
OCMW, op basis van behoefte. Belangrijke vormen zijn het leefloon (voor
minimaal inkomen, gericht op maatschappelijke integratie en met een
arbeidsbereidheidsprincipe), de inkomensgarantie voor ouderen (IGO), de
gewaarborgde gezinsbijslag en tegemoetkomingen aan gehandicapten.
Deze vormen van bijstand zijn er om een basisbestaan te garanderen voor
wie dat echt nodig heeft.

De sociale zekerheid is een cruciaal systeem dat gebaseerd is op
solidariteit tussen verschillende bevolkingsgroepen en democratisch

,gewaarborgd is. Concreet biedt het een vervangingsinkomen bij
loonverlies door werkloosheid, pensionering of arbeidsongeschiktheid, en
ondersteuning bij sociale lasten zoals het opvoeden van kinderen en
medische kosten. Het fungeert ook als een laatste vangnet met
bijstandsuitkeringen voor wie onvrijwillig geen werk heeft of niet kan
werken.

1.2 Geschiedenis van de sociale zekerheid
De geschiedenis van de sociale zekerheid in België startte met de
Industriële Revolutie, die armoede tot een groot maatschappelijk probleem
maakte. Aanvankelijk boden Godshuizen en Burelen van Weldadigheid (de
voorlopers van de huidige OCMW) liefdadigheidshulp. Daarnaast
beschermden fabrieksarbeiders zichzelf tegen nieuwe risico’s door
Maatschappijen van Onderlinge Bijstand op te richten, die later uitgroeiden
tot de mutualiteiten onder invloed van de arbeidersbeweging. Ook
werkgevers namen initiatieven, zoals de kinderbijslagkassen. Al deze
vroege vormen van sociale bescherming waren oorspronkelijk privé-
initiatieven, voordat de overheid een centrale rol ging spelen.

De geschiedenis van de sociale zekerheid in België kenmerkt zich door een
verschuiving van privé-initiatieven naar een verplicht, door de overheid
georganiseerd systeem. Na de nationale stakingen van 1886 begon de
overheid de mutualiteiten te subsidiëren, al bleef de aansluiting
aanvankelijk vrijwillig. Een belangrijke stap was de wettelijke verplichte
arbeidsongevallenverzekering in 1903. Tussen 1918 en 1940 werd de
verplicht aansluiting uitgebreid naar pensioenen, beroepsziekten en
gezinsbijslag. Het Sociaal Pact van 1994 vormde de definitieve basis voor
het huidige, integrale systeem van sociale zekerheid in België.

Het Sociaal Pact van 1944 maakte alle sociale verzekeringen verplicht voor
werknemers, leidde tot hogere uitkeringen en de oprichting van de RSZ
met paritair beheer. Het was echter niet van toepassing op zelfstandigen.
Pas in 1967 kregen zelfstandigen een sociaal statuut, maar tot op heden
blijft er een grote discrepantie in sociale bescherming tussen werknemers
en zelfstandigen. Deze kloof creëert opportuniteiten voor de private
verzekeringssector om aanvullende dekking te bieden aan zelfstandigen.

De economische crisis van 1975, gekenmerkt door hoge werkloosheid,
zorgde voor een onevenwicht in de inkomsten en uitgaven van de
Belgische sociale zekerheid. Dit leidde tot structurele hervormingen,
waaronder de invoering van alternatieve financieringsbronnen, het dalen
van werkloosheidsuitkeringen via categorisering, het verlagen van
werkgeversbijdragen om de werkgelegenheid te stimuleren, en het
verhogen van de wettelijke pensioenleeftijd om de pensioenen
financierbaar te houden.

, De Zesde Staatshervorming (Vlinderakkoord) van eind 2011 heeft cruciale
bevoegdheden van de sociale zekerheid overgeheveld. De
Gemeenschappen kregen onder andere de gezinsbijslag, delen van de
gezondheidszorg en de ouderenzorg, gefinancierd volgens de noden. De
Gewesten werden bevoegd voor de arbeidsmarkt en tewerkstelling, met
financiering deels gekoppeld aan prestaties. Dit markeerde een verdere
decentralisatie van de sociale zekerheid in België.

1.3 Organisatie
De Belgische sociale zekerheid voor werknemers wordt gefinancierd via
sociale bijdragen ingehouden op het loon. De RSZ int deze bijdragen
centraal en verdeelt ze. Gespecialiseerde uitbetalingsinstellingen regelen
vervolgens de uitkeringen per tak:

 FAMIFED (nu voornamelijk regionaal georganiseerd, met residuaire
federale rol).
 RVA voor werkloosheid
 FPD (voorheen RVP) voor pensioenen.
 RIZIV voor ziekte- en invaliditeitsverzekering (uitbetaling via
ziekenfondsen).
 FEDERIS (voorheen FAO en FMP) voor arbeidsongevallen en
beroepsziekten.
 RVJ voor jaarlijkse vakantie.

Zelfstandigen betalen hun sociale bijdragen aan een sociaal
verzekeringsfonds, dat de middelen doorsluist naar de RSVZ. Zij hebben
recht op geneeskundige verzorging, ziekte- en invaliditeitsuitkeringen,
gezinsbijslag, pensioen en een beperkte uitkering bij faillissement. Echter,
zelfstandigen genieten geen verplicht sociale bescherming voor jaarlijkse
vakantie, werkloosheid of arbeidsongevallen, wat vaak een aanleiding is
om deze risico’s af te dekken met private verzekeringen.

De sociale zekerheid voor ambtenaren wordt deels overkoepeld door
DIBISS, maar voornamelijk beheerd door de tewerkstellende overheid zelf,
die de rol van ‘verzekeraar’ op zich neemt. Tussen 2013 en 2018 werd de
Belgische sociale zekerheid grondig hertekend als gevolg van de Zesde
Staatshervorming, met een aanzienlijke decentralisatie van bevoegdheden
naar de Gewesten en Gemeenschappen en de invoering van nieuwe
financieringsmechanismen.

2. Financiering
2.1 De werknemers

Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:

Qualité garantie par les avis des clients

Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.

L’achat facile et rapide

Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.

Focus sur l’essentiel

Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.

Foire aux questions

Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?

Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.

Garantie de remboursement : comment ça marche ?

Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.

Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?

Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur amerchaouki. Stuvia facilite les paiements au vendeur.

Est-ce que j'aurai un abonnement?

Non, vous n'achetez ce résumé que pour €5,83. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.

Peut-on faire confiance à Stuvia ?

4.6 étoiles sur Google & Trustpilot (+1000 avis)

45776 résumés ont été vendus ces 30 derniers jours

Fondée en 2010, la référence pour acheter des résumés depuis déjà 15 ans

Commencez à vendre!