Samenvatting Kijken naar kinderen en scholen, Groot worden - KLC

Kijken naar kinderen en scholen
Hoofdstuk 1: visies op onderwijs
PISA-onderzoek:
 Kinderen 12 tot 15jaar testen voor kennis (wiskunde, lezen &
wetenschappen)
 Vlaanderen zakt bij elk onderzoek
De top 5 (Aziatische landen):
 Meer discipline (verwachtingen)
 Doorzetting (na school bijlessen)
 Prestatiedruk (kastensysteem, competitie met klasgenoten)
Jenaplan school:
 Geen leerjaren  wel groepen (= voorbereiden op toekomst)
 Stamgroepen  verschillende leeftijden zitten samen
 Eigenaarschap  zelf verantwoordelijkheid nemen
 Zelfstandigheid  moet meer vanuit kinderen komen
 Plannen  kinderen doen dit
 Betrokkenheid  leerkracht tegenover leerling
 Samen  leerlingen doen veel samen
Goed onderwijs =
 Kinderen uitdagen en tot leren brengen
 Lat hoog leggen  kinderen presteren beter, hogere beoordelingsnormen
 hogere prestaties, veel vaker naar les
 Welbevinden  komen makkelijker tot betrokkenheid, geconcentreerder
leren
 Geeft richting aan handelen als leerkracht, schept helderheid, zorgt voor
onderlinge verbondenheid
Vygotsky = Russische psycholoog:
 Tijdens de les in de zone van laatste ontwikkeling zitten  starten met wat
ze nog net niet kunnen, door klein duwtje in de rug kunnen ze het
(=bijgeleerd)
Strategie van actief helpen:
 Vragen stellen aan leerlingen i.p.v. oplossing geven  kinderen denken en
zoeken zelf naar oplossing
Verband tussen de zone van laatste ontwikkeling en strategie van actief helpen =
door iets aan te leren dat net te moeilijk is moet je activerende vragen stellen om
ze tot leren te krijgen
 ze leren breuken en snappen het niet: wat doe je als eerste om breuken op te
tellen? Hoe moet je de noemers gelijkwaardig maken?...

,1. Visie ‘krachtige leeromgeving’
= een leeromgeving is waarin geprobeerd wordt de lerenden geleidelijk aan
steeds beter in staat te stellen het leren zelfstandig vorm te geven  optimaal
presteren door fysieke ruimte en pedagogische en didactische benaderingen die
gebruikt worden, ook de sociale dynamiek tussen leerkracht en leerlingen en de
leerlingen onderling.




Krachtige leeromgeving schema:
 Kinderen in staat brengen om zelfstandig te zijn in de maatschappij en tot
leren te brengen
 Eindtermen leerling  doelstelling van Vlaamse Overheid (moet bij het
einde 6de leerjaar)
 Competenties leraar  wanneer ze pas het diploma mogen geven
3 manieren om naar onderwijs te kijken (zwart):
 Doelbewuste Aanpak  wat en hoe je de leerstof aanbrengt
 Effect  wat er uit komt
 Proces  wat doet het onderwijs met kinderen tijdens de les (er tussen)
Didactische pijlers (paars):
 (Inter)actief  activiteit laten oefenen en denken (individueel of samen)
 Differentiatie door werken op maat van kinderen (slimmer kind krijgt
moeilijkere oefening)

,  Leerlingen initiatief  door leerlingen zelf keuzes te laten maken (vorm
van vrijheid)
 Positief en motiverend klasklimaat  zet leerlingen aan
 Aanschouwelijkheid  door leerinhoud te visualiseren (materiaal gebruiken
voor tellen, telblokjes)
 Betekenisvol leren  vanuit leefwereld van kinderen (interesses)
 Herhaling en geleidelijkheid  logische volgorde en voldoende herhaald



2. Visie ervaringsgericht kijken naar onderwijs
2.1 Aanpak
= om een krachtige leeromgeving te realiseren stelt de leerkracht een
welbepaalde aanpak voorop
 Pedagogische aanpak
 Didactische aanpak
Centraal: hoe-vraag:
 Hoe moet de leerkracht te werk gaan?
 Welke aanpak en didactiek stelt men voorop en hoe zit het met de
realisatie daarvan?
Beperking: wisselwerking leerkracht een leerling, ruwe schets wat kwaliteitsvol
onderwijs is
2.2 Effect
 Onderwijs dient iets op te leveren, door het opzetten van een krachtige
leeromgeving treedt er een verandering in competenties van leerlingen
 Een leerkracht streeft er naar om bepaalde effecten bij leerlingen te
realiseren
 Meetpunt voor kwaliteit: ≠ onderwijsvoorziening, = output
Beperking: je kunt geen voormeting maken, weet pas na een lange tijd hoe het is
2.3 Proces
 3e manier om naar onderwijs te kijken, richt zich op het kind
 We gaan na wat zich ‘in’ kinderen afspeelt terwijl ze in de klas aan
activiteiten meedoen
 Focussen op het proces = zich helemaal in het kind verplaatsen en tot zich
laten doordringen ‘wat voor een ervaring het is’ om in de klas te zijn
 Eerste welbevinden en relatie met elkaar om tot
leren te komen
 Tijdens het leren = proces  hoe gaat lln. om
met wat aangeboden word
2.3.1 Welbevinden
= zich goed voelen, als een vis in het water, genieten,
zichzelf kunnen zijn, spontaan, openheid
Ontstaat als:

,  De situatie bekomt aan basisbehoeften
 Het kind beschikt over een positief zelfbeeld (zelfvertrouwen)
 Het kind in voeling is met zichzelf (acceptatie)
 Het kind in verbondenheid met anderen is
 Complimenten geven, aanmoedigen, veiligheid
2.3.2 Betrokkenheid
= intensiteit van de activiteit, concentratie, gedreven zijn, tijdvergeten bezig zijn,
aan de grens zijn van bewegen, plezier aan exploreren, alert
 Betekend dat iemand dan in ontwikkeling is
 Bevat elementen om ontwikkeling mogelijk te maken
 Zo hoog mogelijk proberen te maken voor kwaliteitsvol onderwijs
Ontstaat als:
 De activiteit aansluit bij de exploratiedrang en het behoeftepatroon van
het kind
 Het kind zich aan de grens van mogelijkheden beweegt (zone van naaste
ontwikkeling)
State of the flow:
 X-as: hoe rechtser, hoe beter een kind iets kan
 Y-as: hoe hoger, hoe moeilijker de taak
 Laag competentieniveau en moeilijke taak =
faalangst
 Hoog competentieniveau en makkelijke taak =
verveling (schoolmoe)
= flow is betrokkenheid
Welbevinden en betrokkenheid:
 Beïnvloeden elkaar, het is belangrijk dat kinderen zich goed voelen in de
klas: niet goed voelen  welbevinden mist  kan niet optimaal leren 
toont geen betrokkenheid
 Welbevinden is een voorwaarde voor betrokkenheid.
 Betrokkenheid heeft positieve invloed op welbevinden (leerling doet iets
goed)



3. Visie talentgericht kijken naar onderwijs
Betrokkenheid  verwijst naar zin in hebben:
= signalen dat talentenkiemen aanwezig zijn die wachten om tot ontwikkeling te
worden gebracht in de juiste leeromgeving
 Piaget: positieve psychologie is de basis waaruit het talentgerichte is
ontstaan
Talent:
≠ zeer uitzonderlijke prestaties op bepaald domein ≈ mattheuseffect  rijken
worden rijker, armen worden armer