Volledige samenvatting - propedeutica

Propedeutica

1. Inleiding
Propedeutica = methoden en technieken beschrijven die dierenartsen gebruiken bij

 Het opnemen van signalement en anamnese
 Het uitvoeren van lichamelijk onderzoek
 Doel: de klacht waarmee de eigenaar komt aandragen op een e iciënte manier
benaderen




! Streven naar hoog diagnostisch rendement !



1.1. Signalement
Signalement = start van ieder onderzoek

 Beschrijving van het dier
 Bevat
o Patiëntengegevens / registratienummer
o Diersoort
o Ras
o Geslacht
o Leeftijd
o Gewicht

Patiëntengegevens / registratienummer

1

,  Paard: individuele chip + paspoort + registratie in databank (centrale databankt
BCP)
 Rund: 2 individuele oormerken + sanitelkaart + registratie in databank (Sanitel)
 Schaap – geit – herten – hert / kameelachtigen: 2 individuele oormerken + register
op bedrijf
 Varken: beslagoormerk + register aantallen op bedrijf
 Hond – kat: individuele chip + paspoort + registratie in databank (Dog-ID en Cat-
ID)
o ! Katten moeten verplicht gecastreerd / gesteriliseerd worden bij wisselen
van eigenaar !

Diersoort

 Diersoortgebonden aandoeningen
 Diersoortgebonden gevoeligheid

Ras

 Hyperlipemie bij pony’s
 Spierdystrofie bij dikbildieren
 Metabole aandoeningen bij hoogproductief melkvee
 Ademhalingsproblemen bij brachycephale honden
o Stenotische neusopeningen
o Verlengd zacht gehemelte
o Larynxcollaps + geëverteerde laryngeale sacculi
o Gevoelig voor larynxspasmen
o Hypoplastische trachea
 Stollingsstoornissen bij Dobermann Pinscher

Leeftijd

 Hypoglycemie bij pasgeborenen
 Nieraandoeningen bij geriatrische katten
 Metabole ziekten bij melkkoeien

Geslacht

 Liesbreuk
 Pyometra / endometritis
 Urethraobstructie
 Hypocalcemie
 Metabole aandoeningen bij melkkoeien




2

, 1.2. Algemene indruk
💡Bij de algemene indruk ga je puur kijken en observeren, je raakt het dier niet aan!

Visuele en auditieve beoordeling van de patiënt op afstand

 Doel: op korte tijd informatie verzamelen, die het mogelijk maakt en in
combinatie met info uit signalement en anamnese, om een keuze te maken
betre ende verder onderzoek
 Keuze maken of vanaf hier het onderzoek gericht verder kan of niet

Algemene indruk omvat een aantal snel te registreren uitingen van “algemeen ziek zijn”

Uitvoering algemene indruk

 Vraaggesprek gebruiken om indruk te vormen !
 Dier loopt rond en is makkelijk te observeren
 Voorafgaand aan enige manipulatie
 ! katten: in mandje laten tot einde anamnese, beoordeling gang is moeilijk omdat
ze weigeren te stappen als ze eenmaal op de onderzoekstafel geplaatst worden

Aandachtspunten

 Bewustzijn / mentale status
 Gedrag
 Houding
 Gang
 Lichaamsbouw
 Voedingstoestand / BCS
 Vacht en huid
 Abnormale geluiden
 ‘In het oog springende klinische uiterlijke afwijkingen’

Bewustzijn / mentale status

 Gezonde dieren zijn alert: belangstelling voor omgeving
 Bewustzijnsvermindering: sopor (slaperigheid), stupor (enkel met sterke prikkels
te wekken), coma (niet wakker te maken)
 Excitatie

Gedrag

 Evenwichtig / rustig en coöperatief
o Soms wat gespannen, af en toe uitgesproken angst en onrust
o Verweer, bijten, blaze, spuwen, bla en en krabben, steigeren



3

,  Pathologisch gedrag: zichzelf overmatig krabben, dwangbewegingen (dringen,
cirkels lopen), convulsies, agressie
 Vertonen van pijn (diersoortspecifiek)

Tekenen van pijn bij rund

 Kop
o Pijnlijk gezicht: half gesloten ogen, gespannen gezichtsspieren, pijnlijke
blik
o Verminderd orenspel, hangende oren
o Kreunen
o Knarsetanden
 Romp
o Verhoogde ademhalingsfrequentie
o Gekromde rug (naar boven of naar onder)
 Ledematen
o Stampen (naar buik): koliek
o Ontlasten van ledemaat
o Stijf bewegen
o Te weinig bewegen
 Gedrag
o Geen interesse in omgeving
o Minder eetlust
o Rusteloosheid – agressie – vluchtgedrag
o Traagheid
o Likken aan pijnlijke plaatsen




Tekenen van pijn bij paard

 Lager hangende oren
 Contractie van spier boven oog
 Intens staren
 Opengesperde neusgaten
 Lippen op elkaar geperst
4