Samenvatting - professionele ontwikkeling 2 - gezondheidsrecht en sociaal recht

Samenvatting gezondheidsrecht en sociaalrecht (thomas
Seghers)
Inleiding tot het recht

H2 het begrip recht

Recht= gedragsregels die door de overheid afdwingbaar zijn en die tot doel hebben het
maatschappelijk leven te ordenen.

Het gaat hierbij om:

- Gedragsregels
o Regels om de burger in bepaalde richting te sturen
o Beperken de persoonlijke vrijheid
o Conflicten voorkomen of oplossen
- Afdwingbaar gesteld (=rechtsregels)
o Rechtsregels zijn gedragsregels maar gedragsregels geen rechtsregels
o Rechtsregels kenmerk: afdwingbaar karakter
o Zorgt voor naleving van gedragsregels
o Vb: niet eten tijdens werkcollege
o Sanctie= valt niet altijd samen met een straf, maar een soort gelijkstelling.
Zoals het betalen van een schadevergoeding
- Door de overheid
o Om naleving van gedragsregel via een opgerichte instelling te regelen
zoals een rechtbank
o Vb van rechtsregel in wetboek: eenieder is aansprakelijk voor de schade
die hij door zijn fout aan een ander veroorzaakt



H3 bronnen van het recht

Bron= vindplaats waar je recht kunt aantreffen of de vormen waarin recht wordt
uitgedrukt

Rechtsbronnen:

- De wet
o Normen en regels in schriftelijke vorm uitgedrukt
o Vb: grondwet, federale wet, koninklijkbesluit etc.
o Wet in de strikte betekenis van het woord= wet die tot stand is gekomen
door de federale wetgevende macht en is voor het hele land v toepassing
- De rechtsspraak/jurisprudentie
o = het geheel van rechterlijke beslissingen
o Uitspraak vd rechtbank= vonnis
o Uitspraak vh hof= arrest
o Rechter is niet gebonden om de beslissingen v een andere rechter te
volgen (in hoger beroep gaan), toch een belangrijke rechtsbron
o Herhaalde beslissingen in dezelfde zin uitgesproken door verschillende
rechtscolleges vormen na een zekere tijd een vaste rechtspraak
- De rechtsleer
o = artikelen over rechtsonderwerpen en problemen die juristen in
tijdschriften en boeken schrijven
o Beïnvloed de rechtspraak die soms aanleiding geeft tot totstandkoming van
nieuwe wetgeving



1

, o Vb: wettelijke samenwoning is pas tot stand gekomen omdat er geen wet
was voor de ongehuwde samenwonende. De wetgever heeft toen dmv
rechtsleer en rechtspraak dit gecreëerd. -> dit komt dan omdat een jurist
over dit probleem heeft geschreven
o Een rechter kan zich dus laten leiden door een jurist wanneer er ene
probleem opgelost moeten hebben
o Rechtsleer= ook wel een gezaghebbende rechtsbron
- Algemene rechtsbeginselen
o = basisprincipes die niet uitdrukkelijk opgenomen zijn in een wettekst,
maar die in de samenleving van essentieel belang zijn.
o = aanvulling vd wet
o Vb: recht van verdediging en verbod van eigenrichting (dus naar de politie
stappen ipv hetzelfde terugdoen)
- De gewoonte
o = gebruiken die in de samenleving als bindend beschouwd worden omdat
zij gedurende een lange tijd openbaar en zonder onderbreking worden
gevolgd.
o Niet terug te vinden in een geschreven tekst
o Vb: hoofdelijkheid/ hoofdelijke aansprakelijkheid (passief en actief)
 Actief: 1 iemand van het huishouden betaald is het goed
 Passief: iedereen van het huishouden moet betalen



H4 inleiding van recht (rechtsregels)

Nationaal recht

- Publiek recht
o = regelt verhouding tussen burgers en overheid, interne organisatie en
werking van overheid en verhouding tussen staten. Hier vallen de volgende
rechtstakken onder:
 Grondwettelijk recht
 Basis= grondwet
 Regelt inrichting vd staat en werking van staatsmachten
 Bevat fundamentele rechten en vrijheden vd burgers
o Stemrecht
o Recht om deel te nemen aan politieke verkiezingen
o Persvrijheid
o Vrijheid van onderwijs
o Recht op onschendbaarheid vd woning
 Administratief recht
 Regelt inrichting en werking vd administratie of uitvoerende
macht
o Ruimtelijke ordening en stedenbouw
 Strafrecht
 Bepaalt welke gedragingen strafbaar zijn en welke straffen
daarop van toepassing zijn
o Vb: Problematiek van beroepsgeheim
- Privaat recht
o = regelt verhouding tussen burgers
 Burgerlijk recht
 Verhouding tussen burgers onderling
o Vb: afstamming, huwelijk, scheiding, erfenis
 Economisch recht
 Verhouding tss ondernemers en consumenten

2

,  In wetboek economisch recht (WER)
 Vennootschapsrecht
 Regels die v toepassing zijn op de oprichting en werking van
vennootschappen
 Sociaal recht
 Arbeidsrecht en socialezekerheidsrecht
 Gemengde bepaling van privaat en publiek recht
 Arbeidsrecht: regelt verhouding tss werkgever en werknemer
 Socialezekerheidsrecht: Regelt diverse sociale voorzieningen
en verzekeringen (=SZR)
o Ziekte en invaliditeitsverzekering
o Gezinsbijslag
o Pensioen
o Werkloosheid
o Vakantiegeld
o Arbeidsongevallen
o beroepsziekten
 gezondheidsrecht
 diverse aspecten vd gezondheid vd mens, inrichting van
instellingen en de financiering
 gemende bepaling van privaat en publiek recht
 vb: recht op informatie van een ingreep (wet op de patiënten
rechten)

Grensoverschrijdend recht

- Internationaal privaatrecht
o Doel= bepalen welke nationale wetgeving van toepassing is op
rechtsverhouding waarin elementen uit verschillende landen voorkomen
 Vb: Nederlander en Italiaan hebben in België een verkeersongeval.
De wetgeving van België wordt hier toegepast
 Evolueert steeds meer richting Europees internationaal privaatrecht
ipv Belgisch
- Internationaal publiekrecht
o Regelt de betrekkingen tss de staten onderling en tss de staten en de
internationale instellingen
o Komt tot stand door internationale verdragen
o Hierin heeft zich het Europees recht ontwikkeld die steeds meer de
verhouding tss lidstaten en burgers gaat regelen.
o Vb: Europees verdrag bevat grondrechten zoals recht op leven, recht op
persoonlijke vrijheid en veiligheid, het recht op eerbied voor het privéleven



de persoon in het recht

H5 begrippen

Natuurlijk persoon

- = alle levende mensen vanaf geboorte tot overlijden
- Staat in het gezondheidsrecht centraal

Rechtspersoon

- Onderscheiden groep van personen of goederen die in een aparte juridische
entiteit vormen.



3