Inhoudsopgave
Anatomie & fysiologie Spijsverteringstelsel ................................................................................... 3
Inleiding ......................................................................................................................................... 3
6 processen van het SVK............................................................................................................ 4
Histologische organisatie SVK .......................................................................................................... 5
Darmplooien of ‘plica circulares” (transversale plooien) ................................................................ 6
Spierlagen in het SVK ....................................................................................................................... 6
Peritoneum & Mesenterium ............................................................................................................. 7
Organen in het SVS .......................................................................................................................... 8
Mond .......................................................................................................................................... 8
Speekselklieren ........................................................................................................................... 9
Oesophagus ..............................................................................................................................10
Slikken of “deglutitie” .................................................................................................................11
Maag of gaster............................................................................................................................11
Dunne darm ...............................................................................................................................15
Alvleesklier of pancreas ..............................................................................................................16
Lever of hepar ............................................................................................................................17
Galblaas of vesica fellea .............................................................................................................18
Dikke darm of intestinum crassum ..............................................................................................19
Ontlasting of feces .........................................................................................................................20
Urinaire stelsel ........................................................................................................................... 21
Functies ........................................................................................................................................21
Anatomie .......................................................................................................................................21
Nieren – renes ............................................................................................................................22
Het nefron .................................................................................................................................23
Filtratie, terugresorptie en afgifte .....................................................................................................24
Hormonale regeling nierfunctie .......................................................................................................24
Kenmerken normale urine ...............................................................................................................26
Urineleiders – ureters .....................................................................................................................26
Urineblaas – vesicae urinae ............................................................................................................27
Urineleider – urethra .......................................................................................................................27
Blaasreflex en urinelozing ...............................................................................................................27
Regulering mictie ...........................................................................................................................28
Urineproductie per 24u ...................................................................................................................28
1
,Zenuwstelsel .............................................................................................................................. 29
Functies ........................................................................................................................................29
Onderdelen vh zenuwstelsel ...........................................................................................................29
Zenuwweefsel................................................................................................................................31
Neuron ......................................................................................................................................31
Neuronen ..................................................................................................................................32
Neuroglia van het centraal zenuwstelsel ......................................................................................34
Neuroglia van het perifeer zenuwstelsel .......................................................................................35
Zenuwimpuls .................................................................................................................................36
Zenuwimpuls: actiepotentiaal .........................................................................................................37
Synaps ..........................................................................................................................................38
Delen van het CZS ..........................................................................................................................40
Hersenen ...................................................................................................................................40
Hersenventrikels ............................................................................................................................43
Cerebrospinale vloeistof .................................................................................................................43
Hersenvliezen of meninges .............................................................................................................43
Dura mater (DM) ............................................................................................................................44
Arachnoidea en pia mater ...............................................................................................................44
Ruggenmerg ..................................................................................................................................45
2
,Anatomie & fysiologie Spijsverteringstelsel
Inleiding
= Gastro-intestinaal kanaal
Medisch discipline: gastro-enterologie
• Functie: Voedingstoffen opnemen/ stofwisseling/ metabolisme:
o Anabolisme: opbouw van belangrijke verbindingen (herstel, groei,
reserves)
o Katabolisme: afbraak om energie te leveren die cellen nodig hebben
om te kunnen functioneren
Metabolisme = Geheel aan biochemische processen. Alle reacties die energie
leveren en alle reacties die stoffen aanmaken of vervangen.
Functie van spijsverteringsstelsel:
Leveren brandstof voor:
Functioneren van lichaamscellen
Celgroei- en herstel
3
, 6 processen van het SVK
1. Ingestie
Voedsel komt via de mond binnen in het SVK
2. Mechanische verwerking
Bewerking door tong en gebit (knedende en mengende bewegingen)
→ Gemakkelijker transport voedsel + oppervlakte vergroot: gemakkelijker
afgebroken door enzymen
3. Vertering
Chemische afbraak: tot kleine organische bouwstoffen die kunnen worden
opgenomen door SVK
4. Secretie
Afgifte water, zuren, enzymen en buffers
Secretie door spijsverteringskanaal en bijhorende organen (lever en pancreas).
5. Opname
Kleine organische moleculen, elektrolyten, vitaminen en water
6. Uitscheiding/ defecatie
Verwijdering afvalstoffen uit lichaamsvloeistoffen → feces
Afvalstoffen van klieren en onverteerbare overblijfselen van het verteringsproces
+ inhoud van de galblaas. Aan deze afvalstoffen wordt het water onttrokken en
wordt samengeperst tot stoelgang.
4
Anatomie & fysiologie Spijsverteringstelsel ................................................................................... 3
Inleiding ......................................................................................................................................... 3
6 processen van het SVK............................................................................................................ 4
Histologische organisatie SVK .......................................................................................................... 5
Darmplooien of ‘plica circulares” (transversale plooien) ................................................................ 6
Spierlagen in het SVK ....................................................................................................................... 6
Peritoneum & Mesenterium ............................................................................................................. 7
Organen in het SVS .......................................................................................................................... 8
Mond .......................................................................................................................................... 8
Speekselklieren ........................................................................................................................... 9
Oesophagus ..............................................................................................................................10
Slikken of “deglutitie” .................................................................................................................11
Maag of gaster............................................................................................................................11
Dunne darm ...............................................................................................................................15
Alvleesklier of pancreas ..............................................................................................................16
Lever of hepar ............................................................................................................................17
Galblaas of vesica fellea .............................................................................................................18
Dikke darm of intestinum crassum ..............................................................................................19
Ontlasting of feces .........................................................................................................................20
Urinaire stelsel ........................................................................................................................... 21
Functies ........................................................................................................................................21
Anatomie .......................................................................................................................................21
Nieren – renes ............................................................................................................................22
Het nefron .................................................................................................................................23
Filtratie, terugresorptie en afgifte .....................................................................................................24
Hormonale regeling nierfunctie .......................................................................................................24
Kenmerken normale urine ...............................................................................................................26
Urineleiders – ureters .....................................................................................................................26
Urineblaas – vesicae urinae ............................................................................................................27
Urineleider – urethra .......................................................................................................................27
Blaasreflex en urinelozing ...............................................................................................................27
Regulering mictie ...........................................................................................................................28
Urineproductie per 24u ...................................................................................................................28
1
,Zenuwstelsel .............................................................................................................................. 29
Functies ........................................................................................................................................29
Onderdelen vh zenuwstelsel ...........................................................................................................29
Zenuwweefsel................................................................................................................................31
Neuron ......................................................................................................................................31
Neuronen ..................................................................................................................................32
Neuroglia van het centraal zenuwstelsel ......................................................................................34
Neuroglia van het perifeer zenuwstelsel .......................................................................................35
Zenuwimpuls .................................................................................................................................36
Zenuwimpuls: actiepotentiaal .........................................................................................................37
Synaps ..........................................................................................................................................38
Delen van het CZS ..........................................................................................................................40
Hersenen ...................................................................................................................................40
Hersenventrikels ............................................................................................................................43
Cerebrospinale vloeistof .................................................................................................................43
Hersenvliezen of meninges .............................................................................................................43
Dura mater (DM) ............................................................................................................................44
Arachnoidea en pia mater ...............................................................................................................44
Ruggenmerg ..................................................................................................................................45
2
,Anatomie & fysiologie Spijsverteringstelsel
Inleiding
= Gastro-intestinaal kanaal
Medisch discipline: gastro-enterologie
• Functie: Voedingstoffen opnemen/ stofwisseling/ metabolisme:
o Anabolisme: opbouw van belangrijke verbindingen (herstel, groei,
reserves)
o Katabolisme: afbraak om energie te leveren die cellen nodig hebben
om te kunnen functioneren
Metabolisme = Geheel aan biochemische processen. Alle reacties die energie
leveren en alle reacties die stoffen aanmaken of vervangen.
Functie van spijsverteringsstelsel:
Leveren brandstof voor:
Functioneren van lichaamscellen
Celgroei- en herstel
3
, 6 processen van het SVK
1. Ingestie
Voedsel komt via de mond binnen in het SVK
2. Mechanische verwerking
Bewerking door tong en gebit (knedende en mengende bewegingen)
→ Gemakkelijker transport voedsel + oppervlakte vergroot: gemakkelijker
afgebroken door enzymen
3. Vertering
Chemische afbraak: tot kleine organische bouwstoffen die kunnen worden
opgenomen door SVK
4. Secretie
Afgifte water, zuren, enzymen en buffers
Secretie door spijsverteringskanaal en bijhorende organen (lever en pancreas).
5. Opname
Kleine organische moleculen, elektrolyten, vitaminen en water
6. Uitscheiding/ defecatie
Verwijdering afvalstoffen uit lichaamsvloeistoffen → feces
Afvalstoffen van klieren en onverteerbare overblijfselen van het verteringsproces
+ inhoud van de galblaas. Aan deze afvalstoffen wordt het water onttrokken en
wordt samengeperst tot stoelgang.
4