Samenvatting ontwerpmethodiek
Behoefte piramide (woorden kunnen aanvullen op de juiste plaats met beschrijving)
FUNCTIONALITEIT
= de meest elementaire eisen aan het ontwerp
Vb: met een GSM moet je opseminst gesprekken kunnen ontvangen
en beantwoorden Creativiteit
Vakkundigheid
BETROUWBAARHEID Gebruiksgemak
= stabiele en constante prestaties betrouwbaarheid
Vb: GSM moer gesprek weergeven met voldoende kwaliteit functionaliteit
GEBRUIKSGEMAK
= de eenvoud van bediening en gebruiksgemak van het ontwerp en over
fouttolerantie
Vb: GSM moet apps gemakkelijk kunnen downloaden en als je een fout maakt
moet je het ook gemakkelijk kunnen oplossen
BEKWAAMHEID/VAKKUNDIHEID
= mensen in staat stellen dingen beter te doen dan voorheen
CREATIVITEIT
= het niveau van de hiërarchie waarop alle behoeftes worden bevredigd. Er is dan
op een “innovatieve” manier sprake van interactie tussen mens en ontwerp
TIPTON STOEL (ontwerpprincipes kennen)
Elk voorwerp, meubel of gebouw zou ontworpen worden naar gelang het gebruik :Louis
Sullivan =(FORM FOLLOWS FUCTION)
Interieur ontwerp houdt zich enkel bezig met de functie van de meubels en niet met de
schoonheid ervan: le corbusier = (een huis is een woonmachine)
=ontworpen vanuit hoe mensen een stoel ECHT gebruiken
Vb: als men luistert, leest of ontspant à gaat men naar achteren leunen
Als mens schrijft of eet à gaat men naar voren leunen
De naam tipton:
= verwijst naar de 2 standen waarin de stoel kan staan
( gewoon, valk op de grond EN voorover geleund)
Is dus niet gebaseerd op de perfecte zithouding
Wel gebaseerd op het feit dat mensen weldegelijk willen bewegen op een stoel
(de stoel is gemaakt uit polypropyleen à 1 gietvorm en is dus recycleerbaar)
1
,( bij beschrijving of bij een voorbeeld ervan, de benaming van de methode kennen)
DESIGN WITH INTENTION
= ontwerpen om het gedrag van de mensen te sturen (gedrag beinvloeden)
Voorbeeld:
- een vuilbak aan de ingang van een metro
à heeft kleine gaatjes zodat er enkel cigaretten inpassen zodat er geen
brandgevaar is
à heeft een schuine bovenkant om ervoor te zorgen dat mensen er geen flesjes
op gaan zetten
- in het midden van de weg snelheidsbegrenzers plaatsen
- voor de schoolpoort obstakels plaatsten zodat kinderen niet zomaar buiten het
straat oplopen en zo ervoor te zorgen dat ze even nadenken dat men moet
wachten voor men oversteekt
AFFORDANCE
= “voorkomen” dat een object fout gebruikt wordt
Voorbeeld:
- een deur met een hendel nodigd uit om te trekken en is dus verwarrend
(zonder hendel zou je automatisch duwen)
- Ronde wielen nodigen uit om te rollen
- Lego blokjes nodigen uit om te stapelen/bevestigen
- Een trap nodigt uit om te klimmen
- Stapelstoelen kunnen best maar op 1 manier gestapeld worden anders gaat
het misschien beschadigen
Het moet zonder handleiding duidelijk zin hoe men het ontwerp/object moet gebruiken
zodat je het niet fout kan gebruiken
NON INTENTIONAL DESIGN
= een object gebruiken op een andere manier dan waarvoor het bedoeld was
Voorbeeld:
- Een fles als kaarsenhouden/ vaas
- Een trapleuning om af te glijden
2
,ERGONOMIE ( bij beschrijving de juiste term van ergonomie kunnen bij plaatsen en het
verschil kennen)
SENSORISCHE ERGONOMIE
= gevoelsinformatie die wordt gegeven over een plek
beïnvloedt is de focus op het werken
voorbeeld:
- Zonlicht op een computerscherm
FYSIEKE ERGONOMIE
= de motorische en fysiologische aspecten van het menselijk lichaam
en de omgeving.
Voorbeeld:
Houdingen en bewegingen van de mens, maar ook
temperatuur, geluid en licht in een ruimte. Dit zijn meetbare gegevens.
COGNITIEVE ERGONOMIE
= mentale processen en hoe je die positief kan beïnvloeden. hoe we de dingen
waarnemen en ervaren, met onze zintuigen. Daarnaast is ook het begrijpen en
verwerken van informatie belangrijk, hoe we emotioneel reageren op onze
omgeving.
Voorbeeld:
- layout, tekstkleur en gebruik van pictogrammen
- een omgeving toegankelijk te maken voor iedereen, ook voor mensen met
beperkingen.
ORGANISTATIE ERGONOMIE
= de manier waarop werk of een bedrijf of de samenleving georganiseerd is.
Voorbeeld:
- een uurroosters die het werk organiseren
- schema’s die het werk structureren
CONCEPT ERGONOMIE
= vanaf het begin (ontwerpfase) rekening houden met eventuele ergonomische
aanpassingen
CORRECTIE ERGONOMIE
= de ergonomie van een bestaand ontwerp verbeteren/ aanpassen
Voorbeeld:
- in kantoren gaan ergonomen de werkomgeving aangenamer maken ( beter
zitten, lichtinval…) zodat er minder afwezigen zullen zijn
REVALIDATIE ERGONOMIE
= mensen die herstellen van een ongeval hebben een aangepaste werkomgeving
nodig
Voorbeeld:
- Mensen met een rugletsel zouden een verstelbaar bureau kunnen gebruiken
om af en toe ook rechtstaand te werken.
3
, (Verschil tastbare en niet tastbare context)
TASTBARE CONTEXT
Gaat dus over de ruimte, het gebouw, de straat, de stad,… waar we in gaan
werken. Wat is de staat van het gebouw, welke technieken zijn er, dragende
muren, deuren, vloeren, ramen,… Alles kan gemeten en opgetekend worden. Er
kan nagekeken worden welke gevolgen een ingreep in de ruimte op technisch
vlak zal hebben. De afmetingen van de ruimtes kunnen mee bepalen welke
functies er kunnen in ondergebracht worden. De mogelijkheden muren weg te
nemen, doorgangen aan te passen, … om deze afmetingen te manipuleren,
horen bij het schetsend ontwerpproces.
(materiele context, technische context, ruimtelijke context, functionele context)
NIET TASTABRE CONTEXT
gaat eerder over de beleving en de omgeving van de ruimte.
Hoe ervaart een mens de ruimte, licht en oriëntatie, zijn er interessante
historische elementen, is het belangrijk een bepaalde historische sfeer te
bewaren,… In welke buurt situeert zich het gebouw, een marktonderzoek kan
nodig zijn, welke doelgroep zal het
gebouw gebruiken,…
(menselijke interactie, socio-culturele context, historische context)
4
Behoefte piramide (woorden kunnen aanvullen op de juiste plaats met beschrijving)
FUNCTIONALITEIT
= de meest elementaire eisen aan het ontwerp
Vb: met een GSM moet je opseminst gesprekken kunnen ontvangen
en beantwoorden Creativiteit
Vakkundigheid
BETROUWBAARHEID Gebruiksgemak
= stabiele en constante prestaties betrouwbaarheid
Vb: GSM moer gesprek weergeven met voldoende kwaliteit functionaliteit
GEBRUIKSGEMAK
= de eenvoud van bediening en gebruiksgemak van het ontwerp en over
fouttolerantie
Vb: GSM moet apps gemakkelijk kunnen downloaden en als je een fout maakt
moet je het ook gemakkelijk kunnen oplossen
BEKWAAMHEID/VAKKUNDIHEID
= mensen in staat stellen dingen beter te doen dan voorheen
CREATIVITEIT
= het niveau van de hiërarchie waarop alle behoeftes worden bevredigd. Er is dan
op een “innovatieve” manier sprake van interactie tussen mens en ontwerp
TIPTON STOEL (ontwerpprincipes kennen)
Elk voorwerp, meubel of gebouw zou ontworpen worden naar gelang het gebruik :Louis
Sullivan =(FORM FOLLOWS FUCTION)
Interieur ontwerp houdt zich enkel bezig met de functie van de meubels en niet met de
schoonheid ervan: le corbusier = (een huis is een woonmachine)
=ontworpen vanuit hoe mensen een stoel ECHT gebruiken
Vb: als men luistert, leest of ontspant à gaat men naar achteren leunen
Als mens schrijft of eet à gaat men naar voren leunen
De naam tipton:
= verwijst naar de 2 standen waarin de stoel kan staan
( gewoon, valk op de grond EN voorover geleund)
Is dus niet gebaseerd op de perfecte zithouding
Wel gebaseerd op het feit dat mensen weldegelijk willen bewegen op een stoel
(de stoel is gemaakt uit polypropyleen à 1 gietvorm en is dus recycleerbaar)
1
,( bij beschrijving of bij een voorbeeld ervan, de benaming van de methode kennen)
DESIGN WITH INTENTION
= ontwerpen om het gedrag van de mensen te sturen (gedrag beinvloeden)
Voorbeeld:
- een vuilbak aan de ingang van een metro
à heeft kleine gaatjes zodat er enkel cigaretten inpassen zodat er geen
brandgevaar is
à heeft een schuine bovenkant om ervoor te zorgen dat mensen er geen flesjes
op gaan zetten
- in het midden van de weg snelheidsbegrenzers plaatsen
- voor de schoolpoort obstakels plaatsten zodat kinderen niet zomaar buiten het
straat oplopen en zo ervoor te zorgen dat ze even nadenken dat men moet
wachten voor men oversteekt
AFFORDANCE
= “voorkomen” dat een object fout gebruikt wordt
Voorbeeld:
- een deur met een hendel nodigd uit om te trekken en is dus verwarrend
(zonder hendel zou je automatisch duwen)
- Ronde wielen nodigen uit om te rollen
- Lego blokjes nodigen uit om te stapelen/bevestigen
- Een trap nodigt uit om te klimmen
- Stapelstoelen kunnen best maar op 1 manier gestapeld worden anders gaat
het misschien beschadigen
Het moet zonder handleiding duidelijk zin hoe men het ontwerp/object moet gebruiken
zodat je het niet fout kan gebruiken
NON INTENTIONAL DESIGN
= een object gebruiken op een andere manier dan waarvoor het bedoeld was
Voorbeeld:
- Een fles als kaarsenhouden/ vaas
- Een trapleuning om af te glijden
2
,ERGONOMIE ( bij beschrijving de juiste term van ergonomie kunnen bij plaatsen en het
verschil kennen)
SENSORISCHE ERGONOMIE
= gevoelsinformatie die wordt gegeven over een plek
beïnvloedt is de focus op het werken
voorbeeld:
- Zonlicht op een computerscherm
FYSIEKE ERGONOMIE
= de motorische en fysiologische aspecten van het menselijk lichaam
en de omgeving.
Voorbeeld:
Houdingen en bewegingen van de mens, maar ook
temperatuur, geluid en licht in een ruimte. Dit zijn meetbare gegevens.
COGNITIEVE ERGONOMIE
= mentale processen en hoe je die positief kan beïnvloeden. hoe we de dingen
waarnemen en ervaren, met onze zintuigen. Daarnaast is ook het begrijpen en
verwerken van informatie belangrijk, hoe we emotioneel reageren op onze
omgeving.
Voorbeeld:
- layout, tekstkleur en gebruik van pictogrammen
- een omgeving toegankelijk te maken voor iedereen, ook voor mensen met
beperkingen.
ORGANISTATIE ERGONOMIE
= de manier waarop werk of een bedrijf of de samenleving georganiseerd is.
Voorbeeld:
- een uurroosters die het werk organiseren
- schema’s die het werk structureren
CONCEPT ERGONOMIE
= vanaf het begin (ontwerpfase) rekening houden met eventuele ergonomische
aanpassingen
CORRECTIE ERGONOMIE
= de ergonomie van een bestaand ontwerp verbeteren/ aanpassen
Voorbeeld:
- in kantoren gaan ergonomen de werkomgeving aangenamer maken ( beter
zitten, lichtinval…) zodat er minder afwezigen zullen zijn
REVALIDATIE ERGONOMIE
= mensen die herstellen van een ongeval hebben een aangepaste werkomgeving
nodig
Voorbeeld:
- Mensen met een rugletsel zouden een verstelbaar bureau kunnen gebruiken
om af en toe ook rechtstaand te werken.
3
, (Verschil tastbare en niet tastbare context)
TASTBARE CONTEXT
Gaat dus over de ruimte, het gebouw, de straat, de stad,… waar we in gaan
werken. Wat is de staat van het gebouw, welke technieken zijn er, dragende
muren, deuren, vloeren, ramen,… Alles kan gemeten en opgetekend worden. Er
kan nagekeken worden welke gevolgen een ingreep in de ruimte op technisch
vlak zal hebben. De afmetingen van de ruimtes kunnen mee bepalen welke
functies er kunnen in ondergebracht worden. De mogelijkheden muren weg te
nemen, doorgangen aan te passen, … om deze afmetingen te manipuleren,
horen bij het schetsend ontwerpproces.
(materiele context, technische context, ruimtelijke context, functionele context)
NIET TASTABRE CONTEXT
gaat eerder over de beleving en de omgeving van de ruimte.
Hoe ervaart een mens de ruimte, licht en oriëntatie, zijn er interessante
historische elementen, is het belangrijk een bepaalde historische sfeer te
bewaren,… In welke buurt situeert zich het gebouw, een marktonderzoek kan
nodig zijn, welke doelgroep zal het
gebouw gebruiken,…
(menselijke interactie, socio-culturele context, historische context)
4
