MARITIEM TRANSPORT
Vragen quiz
H1 INTRO
- 1 zeemijl = 1,852 kilometer
- 1 knoop = 1 zeemijl/h = 1,852 km/h = 0,5144 m/s
- Zeehaven in België
o Oostende
▪ Haven van publiek recht
o Zeebrugge – Antwerpen
▪ Haven van publiek recht
o Gent (NSP)
▪ Fusie Gent en Zeeland Seaports
▪ Heeft slechts 8 publieke aandeelhouders
- Dokken in Gent
o Rodenhuizedok
o Sifferdok
o Noorddok
o Middendok
o Grootdok
o …
- Stuurboord = rechts
- Bakboods = links
- Grootste containerschip: 27500TEU
- Draagvermogen = totale gewicht van lading, brandstof, proviand…
- Laadvermogen = enkel de lading
- ARA = Amsterdam – Rotterdam – Antwerpen
- IMDG = international maritime dangerous goods code
- ISPS-code = international ship & port facility security code (beveiligen van schepen en
havenvoorzieningen
- Wet Major: havenarbeiders hebben een eigen statuut → algemene principes over haven-
arbeid en bijhorende uitvoeringsbesluiten in België
- Kleinste schip in binnenvaart: Spits
- Laagwatertoeslag: procentuele verhoging van de vrachtprijs, soms echter ook een vast
bedrag, in verband met geringe vaardieptes op de rivieren
- Albertkanaal: Luik – Antwerpen
- Uitdagingen scheepvaart
o Economische
o Politieke
o Sociale
o Technologische
o Ecologische
1
Sarah Lootens Haven(ontwikkelingen)
,H2 HAVENS
1 HAVEN(ONTWIKKELINGEN)
1.1 ZEEWEGEN
- Zeewegen
o Oceanen
▪ Grote/ stille
▪ Atlantische
▪ Indische
o Zeeën
▪ Noordzee
▪ Baltische zee
▪ Middellandse zee
▪ Zwarte zee
o Zee-engten/ zeestraten of nauwe doorgang van de zee tussen 2 landen
▪ Straat van Gibraltar
▪ Kattegat
▪ Straat van Malacca
o Zeekanalen/ kunstmatig aangelegde zeeweg op grondgebied van 1 of meer stra-
ten, waardoor doorvaart van koopvaardijschepen door internationale verdragen
is geregeld
▪ Zeekanaal Brussel – Schelde
▪ Gent – Terneuzen
- Andere relevante begrippen
o Hoge of volle zee/ internationale wateren: alle delen
van de zee buiten de territoriale wateren
o Territoriale zee/ territoriale wateren: gebied waar kust-
staat zijn soevereiniteit uitoefent en dat zich uitstrekt
tussen de kust en lijn die min of meer evenwijdig aan
de kust verloopt
o Aangrenzende zone: zone van 12 mijl die zich uitstrekt
achter de territoriale wateren, waarbinnen kuststaat
beperkte bevoegdheden heeft en inbreuken op zijn
wetgeving mag voorkomen of straffen
o Exclusieve economische zone (EEZ): binnen deze zone
verkrijgt de kuststaat het alleenrecht van de ontginning
van zee en zeebodem, zonder echter verdere soevereiniteitsaanspraken te kun-
nen maken
▪ Tot 200 zeemijl (370) uit de basislijn
o Continentaal plat/ plateau: zeebedding en ondergrond van onderwater gelegen
gebieden, die aan kust aansluiten, doch buiten de territoriale zee zijn gelegen, tot
een diepte van 200 mijl of daar voorbij, tot waar de diepte van de bovengelegen
2
Sarah Lootens Haven(ontwikkelingen)
, wateren de exploitatie van de natuurlijke rijkdommen van die gebieden nog mo-
gelijk maakt
▪ Oefent over continentaal plat soevereine rechten uit met oog op exploita-
tie en exploratie van natuurlijke rijkdommen van zeebodem en onder-
grond daarvan
1.1.1 ANDERE RELEVANTE BEGRIPPEN
- Kuststaat: dwingt (maritieme) wetten af op de schepen in territoriale wateren
o Port state control: inspectie van buitenlandse schepen in nationale havens om te
kijken of schepen en hun uitrusting voldoen aan de internatio-
nale regels en dat het schip bemand en gebruikt wordt in lijn
met deze regels
- Vlaggestaat: dwingt regels af voor schepen die onder dienst vlag varen;
land waarin een schip geregistreerd is
- BCP = Belgisch continentaal plat
1.2 HAVEN
1.2.1 BEGRIP
- Zeehaven
o Natuurlijke of kunstmatig aangelegd
o Veilige ligplaats voor schepen die goederen moeten laden en/ of lossen, passa-
giers moeten in- en/ of ontschepen, reparaties moeten ondergaan of waar sche-
pen kunnen schuilen in afwachting van beter weer
o Moet beschutting bieden tegen elementen van de natuur
o Moet voorzien zijn van de nodige installaties voor het doel waarvoor de haven
wordt gebruikt
o Zijn de laatste decennia louter plaatsen waar verschillende transportmodi sa-
menkomen
o Logistieke knooppunten van opslag, value added logistics, data-uitwisseling enz.
o Behandelt vooral zeeschepen binnenhaven = binnenschepen
o Belangrijkste actor in het internationaal vervoer
1.2.2 FUNCTIES VAN EEN HAVEN
- Zeehaven = sleutelelement in ontwikkeling van regio/ land; waar exponentieel toege-
voegde waarde gecreëerd wordt
o Haven als handelsplaats
▪ Ruimtelijke (markten voor goederen buiten havengebied) en temporele
(moment van handel is niet meer hetzelfde moment als laden/ lossen)
verschuiving door tussenpersonen, gebruik van documenten en IT
o Haven als overslagfunctie
▪ Fysische overslag blijft noodzakelijk → spilfunctie binnen transportketen
▪ Overslag naar andere transportmodi
3
Sarah Lootens Haven(ontwikkelingen)
, ▪ Overslag- & opslagfunctie
▪ Nodig:
• Infrastructuur: basisinfrastructuur (dokken) en uitrustingsinfra-
structuur (aanmeerinfrastructuur, kaaimuren, steigers…)
• Suprastructuur: alles wat er extra bijkomt (rollendmaterieel om te
lossen, loodsen (loodsen schepen naar de kaai)…)
o Haven als industrieel en distributie centrum
▪ ’50: havens ook schakel in industriële keten
• Mismatch capaciteit & tijdstip aanvoer/ afvoer → distributiefunc-
tie- en opslag
▪ Verschillende functies → verschillende afgeleide activiteiten (douane,
voorbereiden cargo…)
o Kennis- en informatie verlenende functie
▪ ’80: strengere kwaliteitseisen → meer diensten binnen havengemeen-
schap (vb ICT)
• 3PL/4PL kan meer complexe logistieke netwerken en ketens ont-
werpen en beheersen
• Pipeline visibility
• Virtuele markten → online ladingswerving
o (Haven in transitie)
▪ Future proof → haven op verschillende vlakken aanpassen aan versnelde
vernieuwing op wereldwijd vlak
• Innovatie
• Digitalisering
• Energietransistie
• Circulaire economie
• Engagement van havens in kader van SDG’s
1.2.3 BELANG VAN HAVENS
- Werkverschaffing
- Verdere expansie & handhaving van industriële expansie van hinterland
- Service & publiciteit voor nationale handel & industrie en hun exportfunctie
- Aantrekkingspolen voor industrieën die op overzeese grondstoffen zijn gericht en op
aanverwante bedrijven
- Middel tot verwerven van vreemde deviezen & verbetering van betalingsbalans
- Creatie van toegevoegde waarde
- Belangrijke inkomsten voor Schatkist
1.2.4 SOORT HAVENS
- Vlaamse havencommissie
o Zeehaven (zeeschepen)
o Binnenhaven (binnenschepen)
o Meer specifiek
▪ Containerhaven
4
Sarah Lootens Haven(ontwikkelingen)
Vragen quiz
H1 INTRO
- 1 zeemijl = 1,852 kilometer
- 1 knoop = 1 zeemijl/h = 1,852 km/h = 0,5144 m/s
- Zeehaven in België
o Oostende
▪ Haven van publiek recht
o Zeebrugge – Antwerpen
▪ Haven van publiek recht
o Gent (NSP)
▪ Fusie Gent en Zeeland Seaports
▪ Heeft slechts 8 publieke aandeelhouders
- Dokken in Gent
o Rodenhuizedok
o Sifferdok
o Noorddok
o Middendok
o Grootdok
o …
- Stuurboord = rechts
- Bakboods = links
- Grootste containerschip: 27500TEU
- Draagvermogen = totale gewicht van lading, brandstof, proviand…
- Laadvermogen = enkel de lading
- ARA = Amsterdam – Rotterdam – Antwerpen
- IMDG = international maritime dangerous goods code
- ISPS-code = international ship & port facility security code (beveiligen van schepen en
havenvoorzieningen
- Wet Major: havenarbeiders hebben een eigen statuut → algemene principes over haven-
arbeid en bijhorende uitvoeringsbesluiten in België
- Kleinste schip in binnenvaart: Spits
- Laagwatertoeslag: procentuele verhoging van de vrachtprijs, soms echter ook een vast
bedrag, in verband met geringe vaardieptes op de rivieren
- Albertkanaal: Luik – Antwerpen
- Uitdagingen scheepvaart
o Economische
o Politieke
o Sociale
o Technologische
o Ecologische
1
Sarah Lootens Haven(ontwikkelingen)
,H2 HAVENS
1 HAVEN(ONTWIKKELINGEN)
1.1 ZEEWEGEN
- Zeewegen
o Oceanen
▪ Grote/ stille
▪ Atlantische
▪ Indische
o Zeeën
▪ Noordzee
▪ Baltische zee
▪ Middellandse zee
▪ Zwarte zee
o Zee-engten/ zeestraten of nauwe doorgang van de zee tussen 2 landen
▪ Straat van Gibraltar
▪ Kattegat
▪ Straat van Malacca
o Zeekanalen/ kunstmatig aangelegde zeeweg op grondgebied van 1 of meer stra-
ten, waardoor doorvaart van koopvaardijschepen door internationale verdragen
is geregeld
▪ Zeekanaal Brussel – Schelde
▪ Gent – Terneuzen
- Andere relevante begrippen
o Hoge of volle zee/ internationale wateren: alle delen
van de zee buiten de territoriale wateren
o Territoriale zee/ territoriale wateren: gebied waar kust-
staat zijn soevereiniteit uitoefent en dat zich uitstrekt
tussen de kust en lijn die min of meer evenwijdig aan
de kust verloopt
o Aangrenzende zone: zone van 12 mijl die zich uitstrekt
achter de territoriale wateren, waarbinnen kuststaat
beperkte bevoegdheden heeft en inbreuken op zijn
wetgeving mag voorkomen of straffen
o Exclusieve economische zone (EEZ): binnen deze zone
verkrijgt de kuststaat het alleenrecht van de ontginning
van zee en zeebodem, zonder echter verdere soevereiniteitsaanspraken te kun-
nen maken
▪ Tot 200 zeemijl (370) uit de basislijn
o Continentaal plat/ plateau: zeebedding en ondergrond van onderwater gelegen
gebieden, die aan kust aansluiten, doch buiten de territoriale zee zijn gelegen, tot
een diepte van 200 mijl of daar voorbij, tot waar de diepte van de bovengelegen
2
Sarah Lootens Haven(ontwikkelingen)
, wateren de exploitatie van de natuurlijke rijkdommen van die gebieden nog mo-
gelijk maakt
▪ Oefent over continentaal plat soevereine rechten uit met oog op exploita-
tie en exploratie van natuurlijke rijkdommen van zeebodem en onder-
grond daarvan
1.1.1 ANDERE RELEVANTE BEGRIPPEN
- Kuststaat: dwingt (maritieme) wetten af op de schepen in territoriale wateren
o Port state control: inspectie van buitenlandse schepen in nationale havens om te
kijken of schepen en hun uitrusting voldoen aan de internatio-
nale regels en dat het schip bemand en gebruikt wordt in lijn
met deze regels
- Vlaggestaat: dwingt regels af voor schepen die onder dienst vlag varen;
land waarin een schip geregistreerd is
- BCP = Belgisch continentaal plat
1.2 HAVEN
1.2.1 BEGRIP
- Zeehaven
o Natuurlijke of kunstmatig aangelegd
o Veilige ligplaats voor schepen die goederen moeten laden en/ of lossen, passa-
giers moeten in- en/ of ontschepen, reparaties moeten ondergaan of waar sche-
pen kunnen schuilen in afwachting van beter weer
o Moet beschutting bieden tegen elementen van de natuur
o Moet voorzien zijn van de nodige installaties voor het doel waarvoor de haven
wordt gebruikt
o Zijn de laatste decennia louter plaatsen waar verschillende transportmodi sa-
menkomen
o Logistieke knooppunten van opslag, value added logistics, data-uitwisseling enz.
o Behandelt vooral zeeschepen binnenhaven = binnenschepen
o Belangrijkste actor in het internationaal vervoer
1.2.2 FUNCTIES VAN EEN HAVEN
- Zeehaven = sleutelelement in ontwikkeling van regio/ land; waar exponentieel toege-
voegde waarde gecreëerd wordt
o Haven als handelsplaats
▪ Ruimtelijke (markten voor goederen buiten havengebied) en temporele
(moment van handel is niet meer hetzelfde moment als laden/ lossen)
verschuiving door tussenpersonen, gebruik van documenten en IT
o Haven als overslagfunctie
▪ Fysische overslag blijft noodzakelijk → spilfunctie binnen transportketen
▪ Overslag naar andere transportmodi
3
Sarah Lootens Haven(ontwikkelingen)
, ▪ Overslag- & opslagfunctie
▪ Nodig:
• Infrastructuur: basisinfrastructuur (dokken) en uitrustingsinfra-
structuur (aanmeerinfrastructuur, kaaimuren, steigers…)
• Suprastructuur: alles wat er extra bijkomt (rollendmaterieel om te
lossen, loodsen (loodsen schepen naar de kaai)…)
o Haven als industrieel en distributie centrum
▪ ’50: havens ook schakel in industriële keten
• Mismatch capaciteit & tijdstip aanvoer/ afvoer → distributiefunc-
tie- en opslag
▪ Verschillende functies → verschillende afgeleide activiteiten (douane,
voorbereiden cargo…)
o Kennis- en informatie verlenende functie
▪ ’80: strengere kwaliteitseisen → meer diensten binnen havengemeen-
schap (vb ICT)
• 3PL/4PL kan meer complexe logistieke netwerken en ketens ont-
werpen en beheersen
• Pipeline visibility
• Virtuele markten → online ladingswerving
o (Haven in transitie)
▪ Future proof → haven op verschillende vlakken aanpassen aan versnelde
vernieuwing op wereldwijd vlak
• Innovatie
• Digitalisering
• Energietransistie
• Circulaire economie
• Engagement van havens in kader van SDG’s
1.2.3 BELANG VAN HAVENS
- Werkverschaffing
- Verdere expansie & handhaving van industriële expansie van hinterland
- Service & publiciteit voor nationale handel & industrie en hun exportfunctie
- Aantrekkingspolen voor industrieën die op overzeese grondstoffen zijn gericht en op
aanverwante bedrijven
- Middel tot verwerven van vreemde deviezen & verbetering van betalingsbalans
- Creatie van toegevoegde waarde
- Belangrijke inkomsten voor Schatkist
1.2.4 SOORT HAVENS
- Vlaamse havencommissie
o Zeehaven (zeeschepen)
o Binnenhaven (binnenschepen)
o Meer specifiek
▪ Containerhaven
4
Sarah Lootens Haven(ontwikkelingen)
