Arbeidsrecht
1 Deel 1: ontstaan & bronnen.....................................................................................................4
1.1 Historische inleiding..........................................................................................................4
1.1.1 Onstaan en finaliteit...................................................................................................4
1.1.2 Structuur....................................................................................................................5
1.1.3 Bronnen......................................................................................................................6
1.1.4 Aard..........................................................................................................................12
1.1.5 Autonomie...............................................................................................................13
1.1.6 Taalgebruik...............................................................................................................13
2 Deel 2: Collectief arbeidsrecht...............................................................................................14
2.1 Algemeen........................................................................................................................14
2.2 Partijen bij collectief overleg..........................................................................................14
2.2.1 Werknemersorganisaties.........................................................................................14
2.2.2 Werkgeversorganisaties...........................................................................................16
2.2.3 Overheid...................................................................................................................17
2.3 Niveaus en instellingen...................................................................................................17
2.3.1 Interprofessioneel....................................................................................................17
2.3.2 Sectoraal...................................................................................................................18
2.3.3 Ondernemingsniveau...............................................................................................18
2.4 Collectieve arbeidsovereenkomsten...............................................................................21
2.4.1 Binding.....................................................................................................................22
2.5 Collectieve conflicten......................................................................................................25
2.5.1 Begrippen.................................................................................................................25
2.5.2 Werkstaking.............................................................................................................26
2.5.3 Uitsluiting.................................................................................................................28
2.5.4 Beheersen conflict...................................................................................................28
2.6 Arbeidsreglement............................................................................................................29
3 Deel 3: arbeidsmarktrecht.....................................................................................................30
3.1 Werkgelegenheid............................................................................................................30
3.1.1 Beleid........................................................................................................................30
3.1.2 Financiële voordelen................................................................................................30
3.1.3 Tewerkstelling..........................................................................................................31
3.2 Werving en selectie.........................................................................................................31
3.2.1 Arbeidsbemiddeling.................................................................................................31
1Klik hier om tekst in te voeren.
, 3.2.2 Uitzendarbeid...........................................................................................................31
3.2.3 Terbeschikking.........................................................................................................34
3.2.4 Outplacement..........................................................................................................34
3.2.5 Buitenlandse arbeidskrachten.................................................................................34
3.2.6 Sollicitatie en werving..............................................................................................36
4 Deel 4: arbeidsovereenkomstenrecht...................................................................................37
4.1 Inleiding...........................................................................................................................37
4.1.1 Historische evolutie..................................................................................................37
4.1.2 Wetgeving................................................................................................................37
4.2 Arbeidsovereenkomst.....................................................................................................37
4.2.1 Bestanddelen...........................................................................................................38
4.2.2 Vorm & bewijs..........................................................................................................40
4.2.3 Soorten.....................................................................................................................40
4.2.4 Bedingen..................................................................................................................42
4.3 Rechten en verplichtingen..............................................................................................43
4.3.1 Verplichting WG & WN............................................................................................43
4.3.2 Aansprakelijkheid.....................................................................................................44
4.4 Schorsing arbeidsovereenkomst.....................................................................................44
4.4.1 Arbeiders en bedienden...........................................................................................44
4.4.2 Enkel arbeiders.........................................................................................................46
4.4.3 Economische werkloosheid.....................................................................................46
4.5 Einde overeenkomst.......................................................................................................46
4.5.1 Regelmtige beëindiging............................................................................................46
4.5.2 Onregelmatige beëindiging......................................................................................49
4.5.3 Ontslagverboden......................................................................................................49
4.5.4 Herstructurering.......................................................................................................51
5 Arbeidstijdregeling.................................................................................................................54
5.1 Inleiding...........................................................................................................................54
5.2 Arbeidsduur.....................................................................................................................54
5.3 Nachtarbeid.....................................................................................................................56
5.4 Zondagsrust.....................................................................................................................56
5.5 Feestdagen......................................................................................................................56
5.6 Jaarlijkse vakantie...........................................................................................................57
5.6.1 Tijdstip jaarlijkse vakantie........................................................................................59
6 Welzijn en gelijke behandeling op het werk..........................................................................59
2Klik hier om tekst in te voeren.
, 6.1 Inleiding...........................................................................................................................59
6.1.1 Bronnen....................................................................................................................59
6.1.2 Algemene beginselen...............................................................................................60
6.1.3 Organen....................................................................................................................61
6.1.4 Bijzondere bepalingen.............................................................................................63
6.2 Gelijke behandeling.........................................................................................................66
6.2.1 Algemeen.................................................................................................................66
6.2.2 Man vs. vrouw..........................................................................................................67
6.2.3 Racisme en xenofobie..............................................................................................67
6.2.4 Mechanisme.............................................................................................................67
6.2.5 EU-onderdanen........................................................................................................69
6.2.6 Rechtspositie............................................................................................................69
6.3 Bescherming jongeren en vrouwen................................................................................69
7 Loon........................................................................................................................................70
7.1 Begrip en recht................................................................................................................70
7.2 Loonvorming...................................................................................................................70
7.2.1 Beginselen................................................................................................................70
7.2.2 Algemene normen...................................................................................................71
7.2.3 Overheid...................................................................................................................71
7.3 Loonbescherming............................................................................................................72
8 Vorming van de werknemer..................................................................................................73
8.1 ( Leren op de werkplek ).................................................................................................73
8.2 Opleiding.........................................................................................................................73
8.2.1 Algemeen.................................................................................................................73
8.2.2 Scholingsbeding.......................................................................................................74
8.3 Opleidingsondersteuning................................................................................................75
8.3.1 Algemeen.................................................................................................................75
8.3.2 Drie mogelijkheden van opleidingsondersteunende maatregelen.........................75
9 Sociaal handhavingsrecht......................................................................................................77
9.1 Door partijen zelf............................................................................................................77
9.1.1 Actiemogelijkheden.................................................................................................77
9.1.2 Rechtsvorderingen...................................................................................................77
9.2 Door overheid.................................................................................................................79
9.2.1 Toezichtsinsturmenten............................................................................................79
9.2.2 Sociale balans...........................................................................................................80
3Klik hier om tekst in te voeren.
, 9.3 Sociaal strafrecht.............................................................................................................80
9.3.1 Preventie & toezicht................................................................................................80
9.3.2 Uitoefening & toezicht.............................................................................................81
9.3.3 Vervolging................................................................................................................84
9.3.4 Inbreuken.................................................................................................................86
9.3.5 Sanctionering...........................................................................................................88
1 Deel 1: ontstaan & bronnen
1.1 Historische inleiding
1.1.1 Onstaan en finaliteit
- Arbeidsrecht is een jonge rechtstak
o Arbeid als dusdanig heeft altijd bestaan, maar was nog geen rechtstak
- Pas vanaf Franse Revolutie: introductie van vrijheid van nijverheid
o De arme bevolking had niks meer te verliezen
o Gedacht FR: Liberté, fraternité, egalité
Decreet d’Allarde van 2 maart 1791 à
Absolute vrijheid: vrijheid om arbeidsvoorwaarden en –
omstandigheden te bepalen
- Gevolg: Negentiende eeuw: misbruik van de vrijheid van nijverheid, want alle
werknemers zijn vervangbaar
o Gentse katoenindustrie: werkdagen van 12 tot 14 uur
Want door slechte omstandigheden is er een grotere productie en
kunnen ze dus meer verkopen aan lagere prijzen bv. Door lage lonen,
lange shiften, makkelijk vervangbaar
o Kinderarbeid
o Nuance: niet iedere werkgever deed dat
Mensen worden kwaad en beginnen zich te groeperen om sterker te staan
4Klik hier om tekst in te voeren.
1 Deel 1: ontstaan & bronnen.....................................................................................................4
1.1 Historische inleiding..........................................................................................................4
1.1.1 Onstaan en finaliteit...................................................................................................4
1.1.2 Structuur....................................................................................................................5
1.1.3 Bronnen......................................................................................................................6
1.1.4 Aard..........................................................................................................................12
1.1.5 Autonomie...............................................................................................................13
1.1.6 Taalgebruik...............................................................................................................13
2 Deel 2: Collectief arbeidsrecht...............................................................................................14
2.1 Algemeen........................................................................................................................14
2.2 Partijen bij collectief overleg..........................................................................................14
2.2.1 Werknemersorganisaties.........................................................................................14
2.2.2 Werkgeversorganisaties...........................................................................................16
2.2.3 Overheid...................................................................................................................17
2.3 Niveaus en instellingen...................................................................................................17
2.3.1 Interprofessioneel....................................................................................................17
2.3.2 Sectoraal...................................................................................................................18
2.3.3 Ondernemingsniveau...............................................................................................18
2.4 Collectieve arbeidsovereenkomsten...............................................................................21
2.4.1 Binding.....................................................................................................................22
2.5 Collectieve conflicten......................................................................................................25
2.5.1 Begrippen.................................................................................................................25
2.5.2 Werkstaking.............................................................................................................26
2.5.3 Uitsluiting.................................................................................................................28
2.5.4 Beheersen conflict...................................................................................................28
2.6 Arbeidsreglement............................................................................................................29
3 Deel 3: arbeidsmarktrecht.....................................................................................................30
3.1 Werkgelegenheid............................................................................................................30
3.1.1 Beleid........................................................................................................................30
3.1.2 Financiële voordelen................................................................................................30
3.1.3 Tewerkstelling..........................................................................................................31
3.2 Werving en selectie.........................................................................................................31
3.2.1 Arbeidsbemiddeling.................................................................................................31
1Klik hier om tekst in te voeren.
, 3.2.2 Uitzendarbeid...........................................................................................................31
3.2.3 Terbeschikking.........................................................................................................34
3.2.4 Outplacement..........................................................................................................34
3.2.5 Buitenlandse arbeidskrachten.................................................................................34
3.2.6 Sollicitatie en werving..............................................................................................36
4 Deel 4: arbeidsovereenkomstenrecht...................................................................................37
4.1 Inleiding...........................................................................................................................37
4.1.1 Historische evolutie..................................................................................................37
4.1.2 Wetgeving................................................................................................................37
4.2 Arbeidsovereenkomst.....................................................................................................37
4.2.1 Bestanddelen...........................................................................................................38
4.2.2 Vorm & bewijs..........................................................................................................40
4.2.3 Soorten.....................................................................................................................40
4.2.4 Bedingen..................................................................................................................42
4.3 Rechten en verplichtingen..............................................................................................43
4.3.1 Verplichting WG & WN............................................................................................43
4.3.2 Aansprakelijkheid.....................................................................................................44
4.4 Schorsing arbeidsovereenkomst.....................................................................................44
4.4.1 Arbeiders en bedienden...........................................................................................44
4.4.2 Enkel arbeiders.........................................................................................................46
4.4.3 Economische werkloosheid.....................................................................................46
4.5 Einde overeenkomst.......................................................................................................46
4.5.1 Regelmtige beëindiging............................................................................................46
4.5.2 Onregelmatige beëindiging......................................................................................49
4.5.3 Ontslagverboden......................................................................................................49
4.5.4 Herstructurering.......................................................................................................51
5 Arbeidstijdregeling.................................................................................................................54
5.1 Inleiding...........................................................................................................................54
5.2 Arbeidsduur.....................................................................................................................54
5.3 Nachtarbeid.....................................................................................................................56
5.4 Zondagsrust.....................................................................................................................56
5.5 Feestdagen......................................................................................................................56
5.6 Jaarlijkse vakantie...........................................................................................................57
5.6.1 Tijdstip jaarlijkse vakantie........................................................................................59
6 Welzijn en gelijke behandeling op het werk..........................................................................59
2Klik hier om tekst in te voeren.
, 6.1 Inleiding...........................................................................................................................59
6.1.1 Bronnen....................................................................................................................59
6.1.2 Algemene beginselen...............................................................................................60
6.1.3 Organen....................................................................................................................61
6.1.4 Bijzondere bepalingen.............................................................................................63
6.2 Gelijke behandeling.........................................................................................................66
6.2.1 Algemeen.................................................................................................................66
6.2.2 Man vs. vrouw..........................................................................................................67
6.2.3 Racisme en xenofobie..............................................................................................67
6.2.4 Mechanisme.............................................................................................................67
6.2.5 EU-onderdanen........................................................................................................69
6.2.6 Rechtspositie............................................................................................................69
6.3 Bescherming jongeren en vrouwen................................................................................69
7 Loon........................................................................................................................................70
7.1 Begrip en recht................................................................................................................70
7.2 Loonvorming...................................................................................................................70
7.2.1 Beginselen................................................................................................................70
7.2.2 Algemene normen...................................................................................................71
7.2.3 Overheid...................................................................................................................71
7.3 Loonbescherming............................................................................................................72
8 Vorming van de werknemer..................................................................................................73
8.1 ( Leren op de werkplek ).................................................................................................73
8.2 Opleiding.........................................................................................................................73
8.2.1 Algemeen.................................................................................................................73
8.2.2 Scholingsbeding.......................................................................................................74
8.3 Opleidingsondersteuning................................................................................................75
8.3.1 Algemeen.................................................................................................................75
8.3.2 Drie mogelijkheden van opleidingsondersteunende maatregelen.........................75
9 Sociaal handhavingsrecht......................................................................................................77
9.1 Door partijen zelf............................................................................................................77
9.1.1 Actiemogelijkheden.................................................................................................77
9.1.2 Rechtsvorderingen...................................................................................................77
9.2 Door overheid.................................................................................................................79
9.2.1 Toezichtsinsturmenten............................................................................................79
9.2.2 Sociale balans...........................................................................................................80
3Klik hier om tekst in te voeren.
, 9.3 Sociaal strafrecht.............................................................................................................80
9.3.1 Preventie & toezicht................................................................................................80
9.3.2 Uitoefening & toezicht.............................................................................................81
9.3.3 Vervolging................................................................................................................84
9.3.4 Inbreuken.................................................................................................................86
9.3.5 Sanctionering...........................................................................................................88
1 Deel 1: ontstaan & bronnen
1.1 Historische inleiding
1.1.1 Onstaan en finaliteit
- Arbeidsrecht is een jonge rechtstak
o Arbeid als dusdanig heeft altijd bestaan, maar was nog geen rechtstak
- Pas vanaf Franse Revolutie: introductie van vrijheid van nijverheid
o De arme bevolking had niks meer te verliezen
o Gedacht FR: Liberté, fraternité, egalité
Decreet d’Allarde van 2 maart 1791 à
Absolute vrijheid: vrijheid om arbeidsvoorwaarden en –
omstandigheden te bepalen
- Gevolg: Negentiende eeuw: misbruik van de vrijheid van nijverheid, want alle
werknemers zijn vervangbaar
o Gentse katoenindustrie: werkdagen van 12 tot 14 uur
Want door slechte omstandigheden is er een grotere productie en
kunnen ze dus meer verkopen aan lagere prijzen bv. Door lage lonen,
lange shiften, makkelijk vervangbaar
o Kinderarbeid
o Nuance: niet iedere werkgever deed dat
Mensen worden kwaad en beginnen zich te groeperen om sterker te staan
4Klik hier om tekst in te voeren.