Psychopathologie
(Ab)normaliteit
Er zijn 7 criteria die je op een bepaalde manier moet hanteren.
SELIGMAN, WALKER en ROSEHAN onderscheiden 7 factoren (criteria) die bepalen of gedrag
normaal of abnormaal is.
1. (Ab)normaal gedrag als gedrag waaronder mensen lijden
2. (Ab)normaal gedrag als disfunctioneel gedrag
3. (Ab)normaal gedrag als irrationeel en onbegrijpelijk gedrag
4. (Ab)normaal gedrag als onvoorspelbaar en oncontroleerbaar gedrag
5. (Ab)normaal gedrag als opvallend en onconventioneel gedrag
6. (Ab)normaal gedrag als ongemakkelijk aanvoelend gedrag
7. (Ab)normaal gedrag als norm overschrijdend gedrag
Geen van deze criteria is op zichzelf voldoende en noordzakelijk naarmate:
- Aan meer van deze criteria is voldaan
- Een criterium extremer of frequenter voorkomt
- Meer mensen eensgezind zijn in hun beoordeling van deze criteria
Bestaat er meer evidentie voor de abnormaliteit van het gedrag
Zelden zullen deze criteria allemaal aanwezig zijn
Wanneer we op basis van die criteria gedrag als abnormaal beschouwen betekent
dit niet noodzakelijk dat er ook een psychische stoornis is
Abnormaal gedrag als gedrag waaronder mensen lijden
Uitgangspunt: de betrokkene staat centraal, hij of zij kan uiteindelijk het best zelf bepalen wat
voor hem/haar nog kan en wat niet.
Abnormaal: wanneer iemand zeer sterk of zeer lang lijdt als gevolg van problematische emoties
- Sterke angsten
- Extreme negativiteit
- Gevoel van nooitstoppende ellende
En van daaruit beslist dat het zo niet verder kan
De persoon zelf hier krijgt de verantwoordelijkheid – de betrokkenen staan centraal – alleen hij
kan bepalen wanneer een probleem een probleem is.
De klemtoon licht dus heel sterk op het individuele en de persoonlijke waardering door de
betrokkenen zelf
1
, Niet elk lijden is abnormaal, we maken in ons leven allemaal gebeurtenissen mee die ons
voor kortere of langere periode leed bezorgen
Niet elke psychische stoornis gaat gepaard met persoonlijk lijden (kan ook door omgeving
zijn dat je lijd)
Abnormaal gedrag als disfunctioneel gedrag
Uitgangspunt: ieder mens heeft in zijn leven verschillende rollen te vervullen, iemands
welbevinden hangt in belangrijke mate af van of iemands al dan niet goed die rollen kan
vervullen.
Abnromaal: wanneer iemand faalt
- Als partner
- Als ouder
- Als werknemer
Ons geluk hangt af naarmate we die rollen kunnen invullen, als je dot niet meer kan invullen ga
we gaan lijden.
Wanneer spreken we over een fobie?
➔ Het is niet omdat je iets niet durft dat je direct een fobie hebt en psychisch ziek bent
We spreken van abnormaliteit als het je eigen functioneren belemmert en dat van anderen.
!! Niet elk disfunctioneel gedrag is een psychische stoornis !!
Een belangrijk criterium om te spreken van een fobie is de mate waarin iemand nog functioneert
in het dagelijks leven.
Disfunctioneel gedrag kan
- Het eigen functioneren ondermijnen
- Het functioneren van anderen ondermijnen
Maar niet elk disfunctioneel gedrag gaat gepaard met een psychische stoornis
Abnormaal gedrag als irrationeel en onbegrijpelijk gedrag
Uitgangspunt:
Ieder mens gedraagt zich rationeel volgens een zeker logica
Abnormaal
Wanneer iemand zich
- Irrationeel of onlogisch
- Zinloos of onbegrijpelijk
- Chaotisch of bizar
Gedraagt, dan beschouwen we dit als abnormaal
Extreme paranoia: iemand die gelooft dat ied om hen heen een comploy tegen hen smeedt,
zonder enige logische of feitelijke basis, vertoont irrationeel gedrag
2
, Abnormaal gedrag als onvoorspelbaar en oncontroleerbaar gedrag
Uitgangspunt:
Mensen hebben nood aan:
- Voorspelbaarheid
- Beheersbaarheid
Mensen voelen zich bedreigd wanneer anderen zich
- Niet voorspelbaar
- Oncontroleerbaar
Gedragen
Bv: Het is bijzonder irrationeel of onlogisch, zinloos of onbegrijpelijk, chaotisch of bizar wanneer
iemand zich gaat uithongeren of overeten op gevaar van eigen leven
Abnormaal:
- Wanneer mensen zich niet meer gedragen volgens de regels die in die situatie gelden
- Wanneer mensen zich ontremd gedragen
- Wanneer mensen de oorzaak of aanleiding van iemands gedrag niet kunnen
achterhalen
dan beschouwen wij dit gedrag als abnormaal
Abnormaal gedrag als opvallend en onconventioneel gedrag
Uitganspunt:
Ieder mens gedraagt zich
- Zoals ik mezelf gedraag
- Zoals de meeste mensen zich gedragen
- Sociaal wenselijk
Abnormaal:
…wanneer iemands gedrag sterk afwijkt van hoe ik mij gedraag
…wanneer gedrag opvalt
…wanneer gedrag niet sociaal wenselijk is,
dan beschouwen we dit sneller als abnormaal.
=>we gaan er van uit dat mensen zich gedragen zoals de meeste mensen zich gedragen, zoals
sociaal wenselijk is, als dit te veel afwijkt vinden we dit abnormaal
Bv: het is normaal dat je een piercing of tattoo hebt maar als dit te veel is naar de norm word het
abnormaal.
3
(Ab)normaliteit
Er zijn 7 criteria die je op een bepaalde manier moet hanteren.
SELIGMAN, WALKER en ROSEHAN onderscheiden 7 factoren (criteria) die bepalen of gedrag
normaal of abnormaal is.
1. (Ab)normaal gedrag als gedrag waaronder mensen lijden
2. (Ab)normaal gedrag als disfunctioneel gedrag
3. (Ab)normaal gedrag als irrationeel en onbegrijpelijk gedrag
4. (Ab)normaal gedrag als onvoorspelbaar en oncontroleerbaar gedrag
5. (Ab)normaal gedrag als opvallend en onconventioneel gedrag
6. (Ab)normaal gedrag als ongemakkelijk aanvoelend gedrag
7. (Ab)normaal gedrag als norm overschrijdend gedrag
Geen van deze criteria is op zichzelf voldoende en noordzakelijk naarmate:
- Aan meer van deze criteria is voldaan
- Een criterium extremer of frequenter voorkomt
- Meer mensen eensgezind zijn in hun beoordeling van deze criteria
Bestaat er meer evidentie voor de abnormaliteit van het gedrag
Zelden zullen deze criteria allemaal aanwezig zijn
Wanneer we op basis van die criteria gedrag als abnormaal beschouwen betekent
dit niet noodzakelijk dat er ook een psychische stoornis is
Abnormaal gedrag als gedrag waaronder mensen lijden
Uitgangspunt: de betrokkene staat centraal, hij of zij kan uiteindelijk het best zelf bepalen wat
voor hem/haar nog kan en wat niet.
Abnormaal: wanneer iemand zeer sterk of zeer lang lijdt als gevolg van problematische emoties
- Sterke angsten
- Extreme negativiteit
- Gevoel van nooitstoppende ellende
En van daaruit beslist dat het zo niet verder kan
De persoon zelf hier krijgt de verantwoordelijkheid – de betrokkenen staan centraal – alleen hij
kan bepalen wanneer een probleem een probleem is.
De klemtoon licht dus heel sterk op het individuele en de persoonlijke waardering door de
betrokkenen zelf
1
, Niet elk lijden is abnormaal, we maken in ons leven allemaal gebeurtenissen mee die ons
voor kortere of langere periode leed bezorgen
Niet elke psychische stoornis gaat gepaard met persoonlijk lijden (kan ook door omgeving
zijn dat je lijd)
Abnormaal gedrag als disfunctioneel gedrag
Uitgangspunt: ieder mens heeft in zijn leven verschillende rollen te vervullen, iemands
welbevinden hangt in belangrijke mate af van of iemands al dan niet goed die rollen kan
vervullen.
Abnromaal: wanneer iemand faalt
- Als partner
- Als ouder
- Als werknemer
Ons geluk hangt af naarmate we die rollen kunnen invullen, als je dot niet meer kan invullen ga
we gaan lijden.
Wanneer spreken we over een fobie?
➔ Het is niet omdat je iets niet durft dat je direct een fobie hebt en psychisch ziek bent
We spreken van abnormaliteit als het je eigen functioneren belemmert en dat van anderen.
!! Niet elk disfunctioneel gedrag is een psychische stoornis !!
Een belangrijk criterium om te spreken van een fobie is de mate waarin iemand nog functioneert
in het dagelijks leven.
Disfunctioneel gedrag kan
- Het eigen functioneren ondermijnen
- Het functioneren van anderen ondermijnen
Maar niet elk disfunctioneel gedrag gaat gepaard met een psychische stoornis
Abnormaal gedrag als irrationeel en onbegrijpelijk gedrag
Uitgangspunt:
Ieder mens gedraagt zich rationeel volgens een zeker logica
Abnormaal
Wanneer iemand zich
- Irrationeel of onlogisch
- Zinloos of onbegrijpelijk
- Chaotisch of bizar
Gedraagt, dan beschouwen we dit als abnormaal
Extreme paranoia: iemand die gelooft dat ied om hen heen een comploy tegen hen smeedt,
zonder enige logische of feitelijke basis, vertoont irrationeel gedrag
2
, Abnormaal gedrag als onvoorspelbaar en oncontroleerbaar gedrag
Uitgangspunt:
Mensen hebben nood aan:
- Voorspelbaarheid
- Beheersbaarheid
Mensen voelen zich bedreigd wanneer anderen zich
- Niet voorspelbaar
- Oncontroleerbaar
Gedragen
Bv: Het is bijzonder irrationeel of onlogisch, zinloos of onbegrijpelijk, chaotisch of bizar wanneer
iemand zich gaat uithongeren of overeten op gevaar van eigen leven
Abnormaal:
- Wanneer mensen zich niet meer gedragen volgens de regels die in die situatie gelden
- Wanneer mensen zich ontremd gedragen
- Wanneer mensen de oorzaak of aanleiding van iemands gedrag niet kunnen
achterhalen
dan beschouwen wij dit gedrag als abnormaal
Abnormaal gedrag als opvallend en onconventioneel gedrag
Uitganspunt:
Ieder mens gedraagt zich
- Zoals ik mezelf gedraag
- Zoals de meeste mensen zich gedragen
- Sociaal wenselijk
Abnormaal:
…wanneer iemands gedrag sterk afwijkt van hoe ik mij gedraag
…wanneer gedrag opvalt
…wanneer gedrag niet sociaal wenselijk is,
dan beschouwen we dit sneller als abnormaal.
=>we gaan er van uit dat mensen zich gedragen zoals de meeste mensen zich gedragen, zoals
sociaal wenselijk is, als dit te veel afwijkt vinden we dit abnormaal
Bv: het is normaal dat je een piercing of tattoo hebt maar als dit te veel is naar de norm word het
abnormaal.
3
