samenvatting: revalidatiepsychologie voor ergotherapie

Samenvatting – revalidatiepsychologie

H1: De revalidant

1. De verwerking van verlieservaring ( boek: H6)

1.1 verwerken van een verlieservaring
Een revalidatieproces is vergelijkbaar met een rouwproces
Er is Verlies van
• lichamelijke mogelijkheden
• onafhankelijkheid
• mentale mogelijkheden, geheugenproblemen

bv. van gedeelte van persoonlijkheid (na hersenletsel)

ROUW bevat Alle reacties ten gevolge van het verlies van iemand of iets waarmee men een
betekenisvolle relatie had.

Verlies van vaardigheden: niet meer kunnen stappen, lopen, sporten,…. Geeft een Reactie: boos, angstig
of verdrietig

Dit kan plots na een trauma of na een ziekteproces

plots na een trauma
Na een trauma heeft men 3 verschillende herstelfases → acute, revalidatie, integratie

Acute fase
= Medische zorg staat centraal

 Medische complicaties beperken
 Behoud van het leven
 Vaak niet open staan voor beperkingen op lange termijn op lichamelijk, psychisch en sociaal
vlak

Ergo wordt hier nog niet tewerkgesteld



revalidatiefase
= Leren omgaan met de beperkingen

 Aandacht naar de meest op de voorgrond tredende beperkingen op vlak van mobiliteit,
dagelijks leven en de algemeen huishoudelijke activiteiten, de cognitie en de communicatie

 Multidisciplinair team: ergotherapeuten, kiné’s, verpleegkundigen



integratiefase of thuisfase
= Zoveel mogelijk het normale leven trachten te hervatten

 Omvang van problematiek wordt duidelijk zichtbaar op lichamelijk, cognitief, sociaal en
communicatief vlak
 Draaglast > draagkracht
 Welke emoties komen voor bij revalidatie proces ?
o Emoties: welk fase van het ruwproces, Vaak depressie




1

, Na een ziekteproces
na een ziekteproces heeft men 3 verschillende herstelfases → pre operatieve, revalidatie, integratie

Pre operatieve fase
= Pre operatieve consult: in kaart brengen van fysieke en psychische conditie van de patiënt


revalidatiefase
= Factoren die revalidatieproces beïnvloeden: leeftijd, oorzaak amputatie

o Trauma: amputatie is noodzakelijk
o Vaatafsluiting: amputatie is opluchting

 Een optimaal niveau van functioneren bereiken: hoge QOL, participatie in de maatschappij
en persoonlijke doelen
 In het revalidatieproces is het de taak van de revalidant om zich aan te passen aan zijn
amputatie. Deze AANPASSING verloopt niet voor iedereen even vlot.
 De patiënt moet doelen stellen, verantwoordelijkheid opnemen
 Quality of life is niet hetzelfde als gezondheidstoestand, hoe iemand zich voelt bepaald mee
de levenskwaliteit van die persoon



integratiefase of thuisfase
= Gevolgen: verlies van functie, verlies van sporten, zelfstandig wonen?,…



1.2 Factoren die het revalidatieproces beïnvloeden

• Leeftijd: kennard principe
o maakt dat mensen flexibeler omgaan of betere revalideren
• Persoonlijkheid
o iemand positief ingesteld, opgewekt, geloven in eigen kunnen, mogelijkheden zien
• Comorbiditeit
o samen voorkomen met andere problemen zoals geheugen en lichamelijk
• Opleidingsniveau en intelligentie
o hoe hoger opleidingsniveau hoe krachtiger iemand zijn revalidatie proces aan gaan
• Sociale context
• Cognitie
• Chronische pijn
• Niveau va amputatie
• Fase
• Oorzaak




2

,Het aanpassingsvermogen in het revalidatieproces is afhankelijk van een aantal factoren




Factoren die geen invloed hebben op het revalidatieproces: Ernst van het letsel

• Lichte beschadiging
= autonoom herstel zonder specifieke maatregelen, eventueel revalidatietherapie

• Zware beschadiging:
= geen autonoom herstel, taken die door dit hersengebied vroeger werden gedaan kunnen nu niet
meer door dit gebied gedaan worden. Behandeling is gericht op compensatie

• Middelzware beschadiging:
= deels autonoom herstel. Het is noodzakelijk dat de herstellende gebieden gestimuleerd worden
door revalidatietherapie en door specifieke oefeningen




3

, 1.3 Verwerken van verlies: een rouwproces
Er zijn verschillende fases in het verwerken van een verlies

1) Shockreactie
 ontkennen van de realiteit, het niet geloven

2) Woede, kwaadheid, verzet tegen de realiteit
 waarom moet ik dat voor hebben? Kwaadheid mag je niet persoonlijk zijn die woede is gelinkt
aan het rouwproces

3) Depressie, verdriet:

4) Marchanderen of onderhandelen
 bv als ik goed mijn pilletjes neem dan … , als ik een kaarsje brand dan lukt dat wel. -> kinderen doen dit
ook: ‘als ik braaf ben deze week, mag ik dan blijven slapen bij een vriendin

5) Aanvaarden
 Dit wordt niet bij iedereen behaald

Verschillende fasen overlappen elkaar, men kan ook steeds Terugvallen naar een vroeger stadium,
Blijven steken in een bepaalde fase of Fasen overslaan
 Na de fases is het nog niet gedaan, rouwen blijft en gaat niet weg. Het komt op en gaat weer weg,


Factoren die van invloed zijn op het verwerkingsproces
- Eerdere verliezen
- Latere verliezen
- Samenleven met een partner: bv: Partner zit op een ander proces,
- Het hebben van werk
- Ernst en aard van de handicap

Onderwerpen uit de revalidatie die vaak aan bod komen bij personen met een handicap
• Omgaan met informatie van dokters
• Omgaan met strenge houding in het revalidatiecentrum
o Voor de ene is dit goed voor de andere niet
• Doorzettingsvermogen van anderen en van zichzelf
• Veilige thuishaven geeft soms een beter herstel
• Verzet tegen de handicap
• Inzicht in eigen mogelijkheden en beperkingen
• Onbegrip van personen met een aangeboren handicap
• Relaties met personen van vroeger
• Veranderingen in het gezin
o bv de papa kan de tuin niet meer doen terwijl die dat altijd doet, wie moet de tuin nu
doen > andere taak verdeling
• Verwerkingsproces van ouders
o Bv het netwerk
• Toekomstperspectief van personen met een handicap tegenover toekomstbeelden van
verwanten
• Zoektocht naar geschikte opvang
• Toekomst
• Levensvisie
• Zinvolle tijdsbesteding: streven naar persoonlijke ontplooiing, iets realiseren waar hij zelf plezier
aan beleeft en waarbij anderen ook waardering tonen.




4