Kindzorg en pediatrie
1. Inleiding
1.1. Rechten van het kind
Het recht op een optimale medische behandeling is ook voor kinderen een
fundamenteel recht
1.2. Handvest kind en ziekenhuis
In 1988 opgesteld door 12 Europese patiëntenverenigingen samen met de WHO
o WHO = Wereld Gezondheidsorganisatie
Geeft in 10 punten weer welk de rechten zijn voor kinderen voor, tijdens of na het
verblijf in het ziekenhuis
Ook betrekking op kinderen van 0 – 18 jaar
Elke van de 10 punten is voorzien van annotaties
o 1. Dagbehandeling of poliklinisch
o 2. Ouders of verzorgers
o 3. Ouders worden accommodatie geholpen en gestimuleerd
o 4. Recht op informatie
o 5. Recht op alle informatie, toestemming
o 6. Samen met kinderen in dezelfde leeftijds- en/ ontwikkelingsfase
o 7. Recht op spelen, zich te vermaken en onderwijs
o 8. Personeel dat speciaal is opgeleid om kinderen te behandelen en te
verzorgen
o 9. Recht op verzorging door dezelfde personen
o 10. Privacy
1
,2. Zorgverlening aan kinderen
2.1. Visie op zorgverlening aan kinderen
Indeling volgens leeftijd:
o Geboorte 10/14 dagen Pasgeborene of neonaat
o 10/14 dagen – 1 jaar Zuigeling
o 1 jaar – 3 jaar Peuter
o 3 jaar – 6 jaar Kleuter
o 6 jaar – 12 jaar Lagere schoolkind
Specialistische kennis en vaardigheden nodig
Uitgangspunten van de Vereniging en Kinderverpleegkundigen (6)
o Kinderen zijn mensen in ontwikkeling tot volwassenheid
Zijn kwetsbaar omdat de ontwikkeling op vele wijzen kan worden
verstoord.
Gevoel van geborgenheid en veiligheid absolute voorwaarde.
Ouders zijn meeste geschikte personen
Verpleegkundige moeten de belangen vooropstellen als de ouders
afwezig zijn.
o Het is niet de leeftijd van het kind, die bepalend is voor de zorg, maar
primair het ontwikkelingsniveau van het kind
Juiste inschatting van het ontwikkelingsniveau is noodzakelijk
Observatiegegevens zorgvuldig interpreteren en vast te leggen om
te bepalen welke zorg het kind nodig heeft.
o Een kind moet in zijn volledigheid worden gezien
Gezien als een socio-psychomatische eenheid, in dit geheel zijn
aantal zorgaspecten te onderscheiden, die met elkaar de totale zorg
die het kind nodig heeft in beeld brengen.
o Kind en ouders moeten als een eenheid worden gezien
De hechte afhankelijkheidsrelatie heeft consequenties op de zorg.
De zorg die de verpleegkundige geeft, heeft zijn weerslag op de
ouders en omgekeerd.
2 partijen specifieke benadering is noodzakelijk
o Het kind komt uit een zorgsysteem, en keert daarin ook weer terug
Er bestaat een continue wisselwerking tussen het kind en zijn
sociale omgeving.
Kind beïnvloedt de sociale omgeving en omgekeerd.
Essentieel dat de verpleegkundige deze wisselwerking onderkent.
o Het kind kan niet altijd de verantwoordelijkheid voor zichzelf dragen
De verpleegkundige zal bij de afwezigheid van de ouders de
verantwoordelijkheid gedeeltelijk zal moeten overnemen.
Kinderen hebben recht op bescherming en vragen dus om
deskundige hulp.
2
, Vertrekkend vanuit deze visie wordt een profiel beschreven door zorgverleners
voor kinderen en hun omgeving: (5)
o Verantwoordelijkheid en coördinerende functie:
VPK is verantwoordelijk voor de zorg van het kind, communiceert
in het multidisciplinaire team en op goede manier samenwerken
met de ouders.
o Preventieve, voorlichtende en opvoedende taak:
De zorgverleners kan advies en opleiding op maat geven aan
ouders en kind.
Belangrijkste taak ouders en kind begeleiden naar
zelfstandigheid
o Diagnostische en therapeutische taak:
Verschillende specialiteiten brede waaier aan kennis, inzicht,
observatievermogen en handigheid.
o Verzorgende taak:
Op gebied van voeding, mobiliteit, uitscheiding, lichamelijke
verzorging waarbij aandacht moet worden gegeven aan de
motorische en cognitieve ontwikkeling van het kind.
o Begeleidende taak:
Zorgverlener neemt de opvoedkundige taak van de ouders deels
over tijdens verblijf in het ziekenhuis
2.2. Zorg voor het kind
2.2.1. Intramurale zorg
Is de zorg op een kinderafdeling in een perifeer ziekenhuis of een
kinderziekenhuis
o Tegemoetkomen aan de specifieke zorgbehoefte
o Voorwaarden: ligging, inrichting en veiligheid
o Omgeving aansluit bij de behoefte van kinderen
o Iedere kinderafdeling over 4 voltijdse pediaters, weinig kinderartsen
2.2.1.1. Indeling naar ligging
Kinderafdeling een aparte afdeling in het ziekenhuis op de begane
grond
Direct contact is met de buitenwereld
Regionale ziekenhuizen: één kinderafdeling
Academische ziekenhuizen: meerdere kinderafdelingen,
leeftijdsgebonden afdelingen
Verschillende ziektebeelden bij elkaar
Afdeling ziektebeeld kennis en voorzieningen op deze afdelingen
optimaal zijn afgestemd
Kinderziekenhuizen: onafhankelijke ziekenhuizen waar uitsluitend
kinderen worden opgenomen
3
, 2.2.1.2. Indeling naar inrichting
Wordt als beangstigend ervaren
Warme, huiselijke omgeving
Kleuren, daglicht, verlichting en de demping van het geluid
Wettelijke voorwaarden
o Muren tussen de kamer
o Glaswanden dubbel glas
o Observatie
Babyfoon, centrale monitoring, camera’s
2.2.1.3. Indeling naar ruimte
Kinderen worden verzorgd, en anderzijds algemene ruimten
Tweepersoonskamers, een zaal voor meerdere kinderen, dag
opnames
Boxen: eenpersoonskamers met een sas waarin kinderen van elke
leeftijdscategorie kunnen worden opgenomen en wanneer apart
verplegen noodzakelijk is
o Isolatie in verband met infectieuze aandoeningen
o Wanneer kinderen veel rust nodig hebben
o Observatie wanneer er nog geen diagnose gesteld is en de
ziekteverschijnselen mogelijk van besmettelijke aard zijn
o Te lage weerstand, ter voorkoming van infectie van buitenaf
Welke vorm van isolatieverpleging: kaartje/ kleurcode
Algemene ruimtes (4)
De speelkamer:
o Toestemming krijgt van de arts; spelmogelijkheid zijn voor
kinderen van elke leeftijdscategorie ontspanning,
gezelligheid, afleiding = opleiding als kleuter/ lagere
schoolleerkracht of orthopedagogie gekregen
De voedingskeuken, melkkeuken
o Voedingskeuken:
Kunnen ouders terecht voor onder andere koffie en
kunnen ze in de ‘ouderkoelkast’ persoonlijke
voedingswaarden bewaren
o Melkkeuken:
Niet toegankelijk voor ouders, enkel voor bevoegden.
o Worden de flesvoeding per 24uur bereid is wettelijke
normen, 2 afzonderlijke lokalen (reiniging en bereiding)
Onderzoek- en behandelkamer:
o Eerste opvangplaats, de arts kan hier het kind onderzoeken
en heeft alle eventuele benodigdheden direct binnen
handbereik
o Bloedafname en infuus plaatsen
4
1. Inleiding
1.1. Rechten van het kind
Het recht op een optimale medische behandeling is ook voor kinderen een
fundamenteel recht
1.2. Handvest kind en ziekenhuis
In 1988 opgesteld door 12 Europese patiëntenverenigingen samen met de WHO
o WHO = Wereld Gezondheidsorganisatie
Geeft in 10 punten weer welk de rechten zijn voor kinderen voor, tijdens of na het
verblijf in het ziekenhuis
Ook betrekking op kinderen van 0 – 18 jaar
Elke van de 10 punten is voorzien van annotaties
o 1. Dagbehandeling of poliklinisch
o 2. Ouders of verzorgers
o 3. Ouders worden accommodatie geholpen en gestimuleerd
o 4. Recht op informatie
o 5. Recht op alle informatie, toestemming
o 6. Samen met kinderen in dezelfde leeftijds- en/ ontwikkelingsfase
o 7. Recht op spelen, zich te vermaken en onderwijs
o 8. Personeel dat speciaal is opgeleid om kinderen te behandelen en te
verzorgen
o 9. Recht op verzorging door dezelfde personen
o 10. Privacy
1
,2. Zorgverlening aan kinderen
2.1. Visie op zorgverlening aan kinderen
Indeling volgens leeftijd:
o Geboorte 10/14 dagen Pasgeborene of neonaat
o 10/14 dagen – 1 jaar Zuigeling
o 1 jaar – 3 jaar Peuter
o 3 jaar – 6 jaar Kleuter
o 6 jaar – 12 jaar Lagere schoolkind
Specialistische kennis en vaardigheden nodig
Uitgangspunten van de Vereniging en Kinderverpleegkundigen (6)
o Kinderen zijn mensen in ontwikkeling tot volwassenheid
Zijn kwetsbaar omdat de ontwikkeling op vele wijzen kan worden
verstoord.
Gevoel van geborgenheid en veiligheid absolute voorwaarde.
Ouders zijn meeste geschikte personen
Verpleegkundige moeten de belangen vooropstellen als de ouders
afwezig zijn.
o Het is niet de leeftijd van het kind, die bepalend is voor de zorg, maar
primair het ontwikkelingsniveau van het kind
Juiste inschatting van het ontwikkelingsniveau is noodzakelijk
Observatiegegevens zorgvuldig interpreteren en vast te leggen om
te bepalen welke zorg het kind nodig heeft.
o Een kind moet in zijn volledigheid worden gezien
Gezien als een socio-psychomatische eenheid, in dit geheel zijn
aantal zorgaspecten te onderscheiden, die met elkaar de totale zorg
die het kind nodig heeft in beeld brengen.
o Kind en ouders moeten als een eenheid worden gezien
De hechte afhankelijkheidsrelatie heeft consequenties op de zorg.
De zorg die de verpleegkundige geeft, heeft zijn weerslag op de
ouders en omgekeerd.
2 partijen specifieke benadering is noodzakelijk
o Het kind komt uit een zorgsysteem, en keert daarin ook weer terug
Er bestaat een continue wisselwerking tussen het kind en zijn
sociale omgeving.
Kind beïnvloedt de sociale omgeving en omgekeerd.
Essentieel dat de verpleegkundige deze wisselwerking onderkent.
o Het kind kan niet altijd de verantwoordelijkheid voor zichzelf dragen
De verpleegkundige zal bij de afwezigheid van de ouders de
verantwoordelijkheid gedeeltelijk zal moeten overnemen.
Kinderen hebben recht op bescherming en vragen dus om
deskundige hulp.
2
, Vertrekkend vanuit deze visie wordt een profiel beschreven door zorgverleners
voor kinderen en hun omgeving: (5)
o Verantwoordelijkheid en coördinerende functie:
VPK is verantwoordelijk voor de zorg van het kind, communiceert
in het multidisciplinaire team en op goede manier samenwerken
met de ouders.
o Preventieve, voorlichtende en opvoedende taak:
De zorgverleners kan advies en opleiding op maat geven aan
ouders en kind.
Belangrijkste taak ouders en kind begeleiden naar
zelfstandigheid
o Diagnostische en therapeutische taak:
Verschillende specialiteiten brede waaier aan kennis, inzicht,
observatievermogen en handigheid.
o Verzorgende taak:
Op gebied van voeding, mobiliteit, uitscheiding, lichamelijke
verzorging waarbij aandacht moet worden gegeven aan de
motorische en cognitieve ontwikkeling van het kind.
o Begeleidende taak:
Zorgverlener neemt de opvoedkundige taak van de ouders deels
over tijdens verblijf in het ziekenhuis
2.2. Zorg voor het kind
2.2.1. Intramurale zorg
Is de zorg op een kinderafdeling in een perifeer ziekenhuis of een
kinderziekenhuis
o Tegemoetkomen aan de specifieke zorgbehoefte
o Voorwaarden: ligging, inrichting en veiligheid
o Omgeving aansluit bij de behoefte van kinderen
o Iedere kinderafdeling over 4 voltijdse pediaters, weinig kinderartsen
2.2.1.1. Indeling naar ligging
Kinderafdeling een aparte afdeling in het ziekenhuis op de begane
grond
Direct contact is met de buitenwereld
Regionale ziekenhuizen: één kinderafdeling
Academische ziekenhuizen: meerdere kinderafdelingen,
leeftijdsgebonden afdelingen
Verschillende ziektebeelden bij elkaar
Afdeling ziektebeeld kennis en voorzieningen op deze afdelingen
optimaal zijn afgestemd
Kinderziekenhuizen: onafhankelijke ziekenhuizen waar uitsluitend
kinderen worden opgenomen
3
, 2.2.1.2. Indeling naar inrichting
Wordt als beangstigend ervaren
Warme, huiselijke omgeving
Kleuren, daglicht, verlichting en de demping van het geluid
Wettelijke voorwaarden
o Muren tussen de kamer
o Glaswanden dubbel glas
o Observatie
Babyfoon, centrale monitoring, camera’s
2.2.1.3. Indeling naar ruimte
Kinderen worden verzorgd, en anderzijds algemene ruimten
Tweepersoonskamers, een zaal voor meerdere kinderen, dag
opnames
Boxen: eenpersoonskamers met een sas waarin kinderen van elke
leeftijdscategorie kunnen worden opgenomen en wanneer apart
verplegen noodzakelijk is
o Isolatie in verband met infectieuze aandoeningen
o Wanneer kinderen veel rust nodig hebben
o Observatie wanneer er nog geen diagnose gesteld is en de
ziekteverschijnselen mogelijk van besmettelijke aard zijn
o Te lage weerstand, ter voorkoming van infectie van buitenaf
Welke vorm van isolatieverpleging: kaartje/ kleurcode
Algemene ruimtes (4)
De speelkamer:
o Toestemming krijgt van de arts; spelmogelijkheid zijn voor
kinderen van elke leeftijdscategorie ontspanning,
gezelligheid, afleiding = opleiding als kleuter/ lagere
schoolleerkracht of orthopedagogie gekregen
De voedingskeuken, melkkeuken
o Voedingskeuken:
Kunnen ouders terecht voor onder andere koffie en
kunnen ze in de ‘ouderkoelkast’ persoonlijke
voedingswaarden bewaren
o Melkkeuken:
Niet toegankelijk voor ouders, enkel voor bevoegden.
o Worden de flesvoeding per 24uur bereid is wettelijke
normen, 2 afzonderlijke lokalen (reiniging en bereiding)
Onderzoek- en behandelkamer:
o Eerste opvangplaats, de arts kan hier het kind onderzoeken
en heeft alle eventuele benodigdheden direct binnen
handbereik
o Bloedafname en infuus plaatsen
4