H1: INFORMATIESYSTEMEN
INLEIDING
Waarom is er nood aan een cursus IT (Information Technology) binnen een economische
opleiding? Het belang van bijvoorbeeld een cursus macro-economie of statistiek staat
nooit ter discussie, maar van IT is dat niet altijd even duidelijk. Nochtans is IT
tegenwoordig onmisbaar in elke organisatie, en hieronder ontdek je waarom.
Wanneer bedrijven nadenken over hoe te concurreren met andere bedrijven, dan zal men
meestal moeten kiezen voor een bepaalde strategie. Zo zou een bedrijf bijvoorbeeld
kunnen kiezen om goedkoop te zijn of om uit te blinken in duurzaamheid. Om die
strategie tot stand te brengen, zal men moeten kijken naar bepaalde bedrijfsprocessen.
Een bedrijf zou bijvoorbeeld kunnen nagaan welke processen veel kosten veroorzaken, of
welke processen een grote impact hebben op de ecologische voetafdruk van het bedrijf.
Eenmaal die processen züjn geïdentificeerd, zal men onderzoeken hoe ze het best
aangepast worden om de kosten te verminderen of de processen duurzamer te
maken. Zo zou men er bijvoorbeeld voor kunnen opteren om bepaalde processen
(gedeeltelijk) te automatiseren om arbeidskosten uit te sparen, of men kan bepaalde
processen anders inrichten om ze duurzamer te maken.
Al snel zal blijken dat een gedeeltelijke automatisering of het duurzamer maken van een
proces, nood heeft aan informatie. Een grootwarenhuis laat zijn klanten kiezen of ze al
dan niet een kassa-ticket willen. Dagelijks wordt er veel papier verspild aan kassatickets
die door de klanten niet echt nagekeken en veelal onmiddellijk weggegooid worden. Het
digitaal beschikbaar maken van het kassaticket aan klanten zou dat proces veel
duurzamer kunnen maken. Om dat mogelijk te maken moeten klanten te kennen geven
of ze een geprint ticket willen of niet, en moet de mogelijkheid tot een digitaal ticket
gecreeerd worden. Daarnaast moet het warenhuis ervoor zorgen dat klanten aan de
kassa eenduidig kunnen geidentificeerd worden, zodat ze automatisch weten of de klant
al dan niet zijn ticket geprint wil. Aangezien veel klanten beschikken over een
getrouwheidskaart, is het mogelijk om hen via die weg te identificeren. Wanneer de
getrouwheidskaart ook gekoppeld wordt aan een eigen account die toegang geeft tot een
website of app op hun smartphone, zou je hen de mogelijkheid kunnen geven om via die
weg te kiezen voor een geprint of digitaal ticket. Je zou de website of app tegelijkertijd
ook kunnen gebruiken om een digitaal ticket beschikbaar te stellen. Het aantal processen
dat hierdoor veranderd moet worden is vrij groot: de applicatie moet ontwikkeld of
aangepast worden, de kassa's van alle grootwarenhuizen moeten geüpdatet worden, in
een databank moet die keuze kunnen gekoppeld worden aan de klant...
INFORMATIESYSTEMEN hebben tot doel om informatie te verzamelen, data te
verwerken en ervoor te zorgen dat processen de correcte informatie krijgen
aangeleverd wanneer ze die nodig hebben.
Een website waar een klant een bestelling plaatst, registreert de informatie die nodig is
om die bestelling af te ronden. De klant zal aangeven welke producten hij wil en waar de
producten geleverd moeten worden. Ook zal de website de betaling afhandelen. Op de
achtergrond zullen verschillende bedrijfsprocessen geactiveerd worden. Men zal de
nodige producten verzamelen in een warehouse. Die zullen gezamenlijk verpakt worden
en voorzien van een leveraders. Het e-commercebedrijf zal contact opnemen met een
leverancier en de verzending van de goederen regelen. De klant zal op de hoogte
gebracht worden van de verzending... etc. Elk van deze onderling beschreven processen
heeft nood aan data die verzameld werd door de website.
, H1: INFORMATIESYSTEMEN
Andere, concurrerende bedrijven zullen ook gebruikmaken van informatiesystemen en op
zoek gaan naar manieren om die zo in te zetten dat ze hun gekozen strategie zullen
waarmaken. Je zou dus kunnen stellen dat informatiesystemen nodig zijn om te
kunnen concurreren.
Wanneer je een economische opleiding bekijkt, is het belangrijk dat studenten inzien wat
informatiesystemen zijn en wat de complexiteit van een informatiesysteem is. Op een
juiste manier omgaan met data kan een groot verschil maken. Bedrijven kunnen
bestaande data op zo'n creatieve manier bekijken waardoor ze in staat zijn om bepaalde
processen succesvol aan te passen, waar concurrenten mogelijk nooit in zullen
slagen. Google slaagt erin om het zoekgedrag van miljoenen gebruikers zo te
interpreteren dat geen enkel ander zoekalgoritme even efficient is in het doorzoeken van
het internet.
De wereldwijde investering in informatiesystemen bedraagt jaarlijks heel veel geld. De
grootste investeringen gaan naar datacentra, software, IT-diensten, netwerken, ... Slechts
een klein percentage daarvan wordt uitgegeven aan eindgebruikersdevices zoals laptops,
tablets of smartphones.
Toch is er iets vreemds aan de hand wanneer je informatiesystemen puur vanuit een
economisch standpunt gaat bekijken zie de productiviteitsparadox .
STRATEGIE VS PROCESSEN
Om te concurreren met andere bedrijven maakt men gebruik van een strategie.
Om een strategie uit te voeren zal men moeten kijken welke bedrijfsprocessen nodig zijn
om die strategie te verwezenlijken.
Een voorbeeld: Een retailer kiest als strategie om goedkoper te zijn dan concurrenten.
De enige manier om dit waar te maken is de bedrijfsprocessen zo te organiseren dat ze
goedkoper worden ingericht. Men moet dus op zoek naar processen die zo kunnen
geoptimaliseerd worden dat ze goedkoper zijn.
Voorbeeld:
Een retailer kiest als strategie om goedkoper te zijn dan concurrenten.
De enige manier om dit waar te maken is de bedrijfsprocessen zo te organiseren dat ze
goedkoper worden ingericht. Men moet dus op zoek naar processen die zo kunnen
geoptimaliseerd worden dat ze goedkoper zijn.
CASE DELHAIZE ZIE DIA 5-…
In de informatica betekent "fast forward" doorgaans de snelle vooruitgang en evolutie
van technologieën en trends die de IT-wereld aanzienlijk veranderen.
Uiteindelijk is de essentie nog steeds het optimaliseren van processen
Strategie: we willen groener worden ze hebben processen nodig die ze groener
kunnen maken via informatiesystemen.
WAT I.S. DE STRATEGIE?
, H1: INFORMATIESYSTEMEN
Imago naar klanten groener maken
Klanten persoonlijker benaderen
delhaize geeft soms de melding ‘je hebt zoveel puntjes op uw app je kon die gebruiken
voor een product te kopen, dus nu ‘verlies je 2 euro’. Waardoor wij ons aanbiedingen
gaan inde gaten houden
Meer data verzamelen van klanten
DE PRODUCTIVITEITSPARADOX
Nobelprijswinnaar Robert Solow bevestigde dit al in 1987: 'We see computers everywhere
except in the productivity statistics.' Hoewel bedrijven enorme sommen investeren
in informatiesystemen, zie je dat niet weerspiegeld in hun
productiviteitscijfers.
Tijdens de industriële revolutie (bv. bij de lopende band) kon duidelijk aangetoond
worden dat de productiviteit toenam. Bij de opkomst van informatiesystemen was
een dergelijke toename niet onmiddellijk waarneembaar. Erik Brynjolfsson beschreef in
een artikel uit 1993 enkele interessante bevindingen rond die paradox. De
productiviteitsparadox is een interessant onderwerp als uitgangspunt voor een
discussie rond de macro-economische impact van informatiesystemen.
De belangrijkste bevinding van zijn artikel was dat veelal gebruikgemaakt wordt van een
verkeerde manier van meten wanneer men de waarde van informatiesystemen
probeert in beeld te brengen. Daarnaast worden veel IT-systemen verkeerdelijk
gemanaged door ontwikkelaars en gebruikers.
Het is dus vrij complex om te achterhalen of er nu al dan niet een productiviteitstoename
kan toegeschreven worden aan IT. Voor sommige bedrijven zal dat heel duidelijk zijn.
Denk bijvoorbeeld aan een grote retailer zoals Colruyt. Er is geen twijfel over dat hun
productiviteit is toegenomen door een ver doorgedreven gebruik van
informatiesystemen.
Wanneer je echter gaat kijken naar productiviteit in een meer kennis-gestuurde
bedrijfsvoering, bijvoorbeeld een advocatenkantoor, dan wordt het moeilijk om de
bijdrage van IT te meten. Een informatiesysteem kan bijvoorbeeld gebruikt worden om op
zoek te gaan naar een gelijkaardige juridische case, om dan te gebruiken als onderdeel van een
pleidooi. In dat geval kan je stellen dat IT een dienst is.
Het meten van productiviteit en dienstverlening is complexer dan traditionele metingen
rond productiviteit.
Een fabricageproces laat toe om op een vrij rechtlijnige manier de productiviteit te
meten: op basis van de input en output kan die in kaart worden gebracht. Wanneer een
bedrijf echter investeert in een informatiesysteem dat vooral bedoeld is om een extra
dienst te koppelen aan een bestaand product, dan is dat veel moeilijker
meetbaar. Bovendien kan de echte impact van een informatiesysteem sterk afhankelijk
zijn van de maturiteit van de gebruikte technologie
Organisaties zijn pas in een later stadium in staat om de volledige impact van
informatiesystemen te begrijpen of te benutten. De introductie van informatiesystemen
kan in een beginperiode zelfs leiden tot een afname van de productiviteit, om op lange
termijn te evolueren naar een toename.
Als een grootwarenhuis het aankoopgedrag van zijn klanten bijhoudt, dan kan dat een rol spelen bij
een beter beheer van de toeleveringsketen (hoeveel en wat moet er besteld worden?), maar het
kan ook gebruikt worden om gericht te communiceren met klanten. Het kan nieuwe inzichten
INLEIDING
Waarom is er nood aan een cursus IT (Information Technology) binnen een economische
opleiding? Het belang van bijvoorbeeld een cursus macro-economie of statistiek staat
nooit ter discussie, maar van IT is dat niet altijd even duidelijk. Nochtans is IT
tegenwoordig onmisbaar in elke organisatie, en hieronder ontdek je waarom.
Wanneer bedrijven nadenken over hoe te concurreren met andere bedrijven, dan zal men
meestal moeten kiezen voor een bepaalde strategie. Zo zou een bedrijf bijvoorbeeld
kunnen kiezen om goedkoop te zijn of om uit te blinken in duurzaamheid. Om die
strategie tot stand te brengen, zal men moeten kijken naar bepaalde bedrijfsprocessen.
Een bedrijf zou bijvoorbeeld kunnen nagaan welke processen veel kosten veroorzaken, of
welke processen een grote impact hebben op de ecologische voetafdruk van het bedrijf.
Eenmaal die processen züjn geïdentificeerd, zal men onderzoeken hoe ze het best
aangepast worden om de kosten te verminderen of de processen duurzamer te
maken. Zo zou men er bijvoorbeeld voor kunnen opteren om bepaalde processen
(gedeeltelijk) te automatiseren om arbeidskosten uit te sparen, of men kan bepaalde
processen anders inrichten om ze duurzamer te maken.
Al snel zal blijken dat een gedeeltelijke automatisering of het duurzamer maken van een
proces, nood heeft aan informatie. Een grootwarenhuis laat zijn klanten kiezen of ze al
dan niet een kassa-ticket willen. Dagelijks wordt er veel papier verspild aan kassatickets
die door de klanten niet echt nagekeken en veelal onmiddellijk weggegooid worden. Het
digitaal beschikbaar maken van het kassaticket aan klanten zou dat proces veel
duurzamer kunnen maken. Om dat mogelijk te maken moeten klanten te kennen geven
of ze een geprint ticket willen of niet, en moet de mogelijkheid tot een digitaal ticket
gecreeerd worden. Daarnaast moet het warenhuis ervoor zorgen dat klanten aan de
kassa eenduidig kunnen geidentificeerd worden, zodat ze automatisch weten of de klant
al dan niet zijn ticket geprint wil. Aangezien veel klanten beschikken over een
getrouwheidskaart, is het mogelijk om hen via die weg te identificeren. Wanneer de
getrouwheidskaart ook gekoppeld wordt aan een eigen account die toegang geeft tot een
website of app op hun smartphone, zou je hen de mogelijkheid kunnen geven om via die
weg te kiezen voor een geprint of digitaal ticket. Je zou de website of app tegelijkertijd
ook kunnen gebruiken om een digitaal ticket beschikbaar te stellen. Het aantal processen
dat hierdoor veranderd moet worden is vrij groot: de applicatie moet ontwikkeld of
aangepast worden, de kassa's van alle grootwarenhuizen moeten geüpdatet worden, in
een databank moet die keuze kunnen gekoppeld worden aan de klant...
INFORMATIESYSTEMEN hebben tot doel om informatie te verzamelen, data te
verwerken en ervoor te zorgen dat processen de correcte informatie krijgen
aangeleverd wanneer ze die nodig hebben.
Een website waar een klant een bestelling plaatst, registreert de informatie die nodig is
om die bestelling af te ronden. De klant zal aangeven welke producten hij wil en waar de
producten geleverd moeten worden. Ook zal de website de betaling afhandelen. Op de
achtergrond zullen verschillende bedrijfsprocessen geactiveerd worden. Men zal de
nodige producten verzamelen in een warehouse. Die zullen gezamenlijk verpakt worden
en voorzien van een leveraders. Het e-commercebedrijf zal contact opnemen met een
leverancier en de verzending van de goederen regelen. De klant zal op de hoogte
gebracht worden van de verzending... etc. Elk van deze onderling beschreven processen
heeft nood aan data die verzameld werd door de website.
, H1: INFORMATIESYSTEMEN
Andere, concurrerende bedrijven zullen ook gebruikmaken van informatiesystemen en op
zoek gaan naar manieren om die zo in te zetten dat ze hun gekozen strategie zullen
waarmaken. Je zou dus kunnen stellen dat informatiesystemen nodig zijn om te
kunnen concurreren.
Wanneer je een economische opleiding bekijkt, is het belangrijk dat studenten inzien wat
informatiesystemen zijn en wat de complexiteit van een informatiesysteem is. Op een
juiste manier omgaan met data kan een groot verschil maken. Bedrijven kunnen
bestaande data op zo'n creatieve manier bekijken waardoor ze in staat zijn om bepaalde
processen succesvol aan te passen, waar concurrenten mogelijk nooit in zullen
slagen. Google slaagt erin om het zoekgedrag van miljoenen gebruikers zo te
interpreteren dat geen enkel ander zoekalgoritme even efficient is in het doorzoeken van
het internet.
De wereldwijde investering in informatiesystemen bedraagt jaarlijks heel veel geld. De
grootste investeringen gaan naar datacentra, software, IT-diensten, netwerken, ... Slechts
een klein percentage daarvan wordt uitgegeven aan eindgebruikersdevices zoals laptops,
tablets of smartphones.
Toch is er iets vreemds aan de hand wanneer je informatiesystemen puur vanuit een
economisch standpunt gaat bekijken zie de productiviteitsparadox .
STRATEGIE VS PROCESSEN
Om te concurreren met andere bedrijven maakt men gebruik van een strategie.
Om een strategie uit te voeren zal men moeten kijken welke bedrijfsprocessen nodig zijn
om die strategie te verwezenlijken.
Een voorbeeld: Een retailer kiest als strategie om goedkoper te zijn dan concurrenten.
De enige manier om dit waar te maken is de bedrijfsprocessen zo te organiseren dat ze
goedkoper worden ingericht. Men moet dus op zoek naar processen die zo kunnen
geoptimaliseerd worden dat ze goedkoper zijn.
Voorbeeld:
Een retailer kiest als strategie om goedkoper te zijn dan concurrenten.
De enige manier om dit waar te maken is de bedrijfsprocessen zo te organiseren dat ze
goedkoper worden ingericht. Men moet dus op zoek naar processen die zo kunnen
geoptimaliseerd worden dat ze goedkoper zijn.
CASE DELHAIZE ZIE DIA 5-…
In de informatica betekent "fast forward" doorgaans de snelle vooruitgang en evolutie
van technologieën en trends die de IT-wereld aanzienlijk veranderen.
Uiteindelijk is de essentie nog steeds het optimaliseren van processen
Strategie: we willen groener worden ze hebben processen nodig die ze groener
kunnen maken via informatiesystemen.
WAT I.S. DE STRATEGIE?
, H1: INFORMATIESYSTEMEN
Imago naar klanten groener maken
Klanten persoonlijker benaderen
delhaize geeft soms de melding ‘je hebt zoveel puntjes op uw app je kon die gebruiken
voor een product te kopen, dus nu ‘verlies je 2 euro’. Waardoor wij ons aanbiedingen
gaan inde gaten houden
Meer data verzamelen van klanten
DE PRODUCTIVITEITSPARADOX
Nobelprijswinnaar Robert Solow bevestigde dit al in 1987: 'We see computers everywhere
except in the productivity statistics.' Hoewel bedrijven enorme sommen investeren
in informatiesystemen, zie je dat niet weerspiegeld in hun
productiviteitscijfers.
Tijdens de industriële revolutie (bv. bij de lopende band) kon duidelijk aangetoond
worden dat de productiviteit toenam. Bij de opkomst van informatiesystemen was
een dergelijke toename niet onmiddellijk waarneembaar. Erik Brynjolfsson beschreef in
een artikel uit 1993 enkele interessante bevindingen rond die paradox. De
productiviteitsparadox is een interessant onderwerp als uitgangspunt voor een
discussie rond de macro-economische impact van informatiesystemen.
De belangrijkste bevinding van zijn artikel was dat veelal gebruikgemaakt wordt van een
verkeerde manier van meten wanneer men de waarde van informatiesystemen
probeert in beeld te brengen. Daarnaast worden veel IT-systemen verkeerdelijk
gemanaged door ontwikkelaars en gebruikers.
Het is dus vrij complex om te achterhalen of er nu al dan niet een productiviteitstoename
kan toegeschreven worden aan IT. Voor sommige bedrijven zal dat heel duidelijk zijn.
Denk bijvoorbeeld aan een grote retailer zoals Colruyt. Er is geen twijfel over dat hun
productiviteit is toegenomen door een ver doorgedreven gebruik van
informatiesystemen.
Wanneer je echter gaat kijken naar productiviteit in een meer kennis-gestuurde
bedrijfsvoering, bijvoorbeeld een advocatenkantoor, dan wordt het moeilijk om de
bijdrage van IT te meten. Een informatiesysteem kan bijvoorbeeld gebruikt worden om op
zoek te gaan naar een gelijkaardige juridische case, om dan te gebruiken als onderdeel van een
pleidooi. In dat geval kan je stellen dat IT een dienst is.
Het meten van productiviteit en dienstverlening is complexer dan traditionele metingen
rond productiviteit.
Een fabricageproces laat toe om op een vrij rechtlijnige manier de productiviteit te
meten: op basis van de input en output kan die in kaart worden gebracht. Wanneer een
bedrijf echter investeert in een informatiesysteem dat vooral bedoeld is om een extra
dienst te koppelen aan een bestaand product, dan is dat veel moeilijker
meetbaar. Bovendien kan de echte impact van een informatiesysteem sterk afhankelijk
zijn van de maturiteit van de gebruikte technologie
Organisaties zijn pas in een later stadium in staat om de volledige impact van
informatiesystemen te begrijpen of te benutten. De introductie van informatiesystemen
kan in een beginperiode zelfs leiden tot een afname van de productiviteit, om op lange
termijn te evolueren naar een toename.
Als een grootwarenhuis het aankoopgedrag van zijn klanten bijhoudt, dan kan dat een rol spelen bij
een beter beheer van de toeleveringsketen (hoeveel en wat moet er besteld worden?), maar het
kan ook gebruikt worden om gericht te communiceren met klanten. Het kan nieuwe inzichten
