de
GYNAECOLOGIE
DE VROUW MET GEZONDHEIDSPROBLEMEN
2024 – 2025
2VV
,DE VROUW MET GEZONDHEIDSPROBLEMEN – GYNAECOLOGIE
INHOUD
H1: gynaecologisch consult & gynaecologisch jargon ..................................................................................................... 2
gynaecologisch consult ............................................................................................................................................ 2
gynaecologisch jargon ............................................................................................................................................ 10
H2: gynaecologische infecties .................................................................................................................................... 11
fysiologische veranderingen van het vaginale secreet ............................................................................................... 11
Microscopisch onderzoek en andere diagnostiek ..................................................................................................... 12
Seksueel overdraagbare aandoeningen ................................................................................................................... 20
H3: cyclusstoornissen ................................................................................................................................................ 21
de normale menstruele cyclus ................................................................................................................................ 21
Cyclusstoornissen .................................................................................................................................................. 21
Abnormaal uterien bloedverlies ............................................................................................................................... 25
H4: verzakkingen & urine – incontinentie ..................................................................................................................... 27
Verzakkingen .......................................................................................................................................................... 27
Urine – incontinentie ............................................................................................................................................... 34
Urineweginfecties................................................................................................................................................... 37
H5: borstpathologie ................................................................................................................................................... 38
goedaardige borstveranderingen ............................................................................................................................. 38
Benigne borstpathologieën ..................................................................................................................................... 40
Maligne borstaandoeningen .................................................................................................................................... 42
onderzoeksmethoden ............................................................................................................................................. 43
Pre-invasieve maligne aandoeningen ....................................................................................................................... 45
Invasief mammacarcinoom .................................................................................................................................... 45
Andere maligne borstaandoeningen ........................................................................................................................ 48
Preventie ............................................................................................................................................................... 48
H6: buikpijn ............................................................................................................................................................... 49
acute buikpijn ........................................................................................................................................................ 49
Chronische buikpijn................................................................................................................................................ 52
H7: goedaardige tumoren in de onderbuik ................................................................................................................... 54
Kinderleeftijd.......................................................................................................................................................... 54
Adolescentie .......................................................................................................................................................... 54
Fertiele periode ...................................................................................................................................................... 55
1
,DE VROUW MET GEZONDHEIDSPROBLEMEN – GYNAECOLOGIE
GYNAECOLOGIE
H1: GYNAECOLOGISCH CONSULT & GYNAECOLOGISCH JARGON
GYNAECOLOGISCH CONSULT
• Delicate en intieme handelingen
• Op correcte en respectvolle manier laten verlopen
• Rustige omgeving
• Open manier van communiceren
• Zekere drempel en schroom
• Luisteren en observeren
• Interactief luisteren = helpen formuleren, bijkomende vragen stellen over de klacht…
• Volledige anamnese steeds voor het onderzoek
• Voor het onderzoek begint, moet anamnese antwoord geven op de vraag:
• Waarom komt deze patiënte op dit moment met deze klacht raadplegen en wat verwacht ze van de arts ?
ANAMNESE
Doel: de patiënte gerust stellen om op korte tijd de meeste en relevante gegevens te bekomen
Methode: de patiënte nodige aandacht en tijd geven om klachten te formuleren, aandacht hebben voor emoties, door
middel van open vragen de hulpvraag achterhalen
De anamnese bestaat uit vier essentiële delen :
1. De klachten waarvoor de patiënte komt raadplegen
2. De gerichte ondervraging in verband met de klachten
3. De reproductieve anamnese
4. De algemene (systeem- en familiale) anamnese
De reproductieve anamnese
• Menstruatie
Menarche: gemiddelde leeftijd 13 jaar (10-16 jaar)
Cyclusduur: 28 dagen (21 – 35 dagen)
Duur menstruatie: 3– 6 dagen (>1 week = abnormaal)
Hoeveelheid bloedverlies: gemiddeld 35 ml
- Hypermenorroe: >80 ml (klinisch: ferriprieve anaemie)
- Hypomenorroe: te geringe fluxus
- Spotting: druppelsgewijs
2
, DE VROUW MET GEZONDHEIDSPROBLEMEN – GYNAECOLOGIE
Laatste menstruatie
Dysmenorroe
Menopauze: gemiddeld 51 jaar (40-60 jaar)
- Premature menopauze: vóór 40 jaar
• Anticonceptie en seksualiteit
• Specifieke gynaecologische klachten
- Fluor
- Pruritus
- Vulvodynie
- Onderbuikspijn
- Dyspareunie: oppervlakkig versus diep
- Libidoverlies
- Postcoitale spotting (PCB)
- Galactorroe
- Mastodynie
- Premenstrueel syndroom (PMS)
- Urologische klachten
- Defecatieklachten
• Verloskundige anamnese (GPA)
Zwangerschap – partus – postpartum
GPA bevragen
• Gynaecologische operaties
Datum, type operatie, indicatie/reden ingreep, postoperatieve complicaties
De algemene (systeem- en familiale) anamnese
Inzicht krijgen op belangrijke antecedenten
(chronische zaken en factoren met mogelijke impact op reproductieve functie)
Systeem anamnese
• Relevante antecedenten
- Medisch
- Heelkundig
• Gewichtsveranderingen
- Gemiddeld gewicht neemt toe met leeftijd
• Usus, abusus.
- Roken, alcohol, drugs
• Farmaca
- (bv antibiotica → candida)
3
GYNAECOLOGIE
DE VROUW MET GEZONDHEIDSPROBLEMEN
2024 – 2025
2VV
,DE VROUW MET GEZONDHEIDSPROBLEMEN – GYNAECOLOGIE
INHOUD
H1: gynaecologisch consult & gynaecologisch jargon ..................................................................................................... 2
gynaecologisch consult ............................................................................................................................................ 2
gynaecologisch jargon ............................................................................................................................................ 10
H2: gynaecologische infecties .................................................................................................................................... 11
fysiologische veranderingen van het vaginale secreet ............................................................................................... 11
Microscopisch onderzoek en andere diagnostiek ..................................................................................................... 12
Seksueel overdraagbare aandoeningen ................................................................................................................... 20
H3: cyclusstoornissen ................................................................................................................................................ 21
de normale menstruele cyclus ................................................................................................................................ 21
Cyclusstoornissen .................................................................................................................................................. 21
Abnormaal uterien bloedverlies ............................................................................................................................... 25
H4: verzakkingen & urine – incontinentie ..................................................................................................................... 27
Verzakkingen .......................................................................................................................................................... 27
Urine – incontinentie ............................................................................................................................................... 34
Urineweginfecties................................................................................................................................................... 37
H5: borstpathologie ................................................................................................................................................... 38
goedaardige borstveranderingen ............................................................................................................................. 38
Benigne borstpathologieën ..................................................................................................................................... 40
Maligne borstaandoeningen .................................................................................................................................... 42
onderzoeksmethoden ............................................................................................................................................. 43
Pre-invasieve maligne aandoeningen ....................................................................................................................... 45
Invasief mammacarcinoom .................................................................................................................................... 45
Andere maligne borstaandoeningen ........................................................................................................................ 48
Preventie ............................................................................................................................................................... 48
H6: buikpijn ............................................................................................................................................................... 49
acute buikpijn ........................................................................................................................................................ 49
Chronische buikpijn................................................................................................................................................ 52
H7: goedaardige tumoren in de onderbuik ................................................................................................................... 54
Kinderleeftijd.......................................................................................................................................................... 54
Adolescentie .......................................................................................................................................................... 54
Fertiele periode ...................................................................................................................................................... 55
1
,DE VROUW MET GEZONDHEIDSPROBLEMEN – GYNAECOLOGIE
GYNAECOLOGIE
H1: GYNAECOLOGISCH CONSULT & GYNAECOLOGISCH JARGON
GYNAECOLOGISCH CONSULT
• Delicate en intieme handelingen
• Op correcte en respectvolle manier laten verlopen
• Rustige omgeving
• Open manier van communiceren
• Zekere drempel en schroom
• Luisteren en observeren
• Interactief luisteren = helpen formuleren, bijkomende vragen stellen over de klacht…
• Volledige anamnese steeds voor het onderzoek
• Voor het onderzoek begint, moet anamnese antwoord geven op de vraag:
• Waarom komt deze patiënte op dit moment met deze klacht raadplegen en wat verwacht ze van de arts ?
ANAMNESE
Doel: de patiënte gerust stellen om op korte tijd de meeste en relevante gegevens te bekomen
Methode: de patiënte nodige aandacht en tijd geven om klachten te formuleren, aandacht hebben voor emoties, door
middel van open vragen de hulpvraag achterhalen
De anamnese bestaat uit vier essentiële delen :
1. De klachten waarvoor de patiënte komt raadplegen
2. De gerichte ondervraging in verband met de klachten
3. De reproductieve anamnese
4. De algemene (systeem- en familiale) anamnese
De reproductieve anamnese
• Menstruatie
Menarche: gemiddelde leeftijd 13 jaar (10-16 jaar)
Cyclusduur: 28 dagen (21 – 35 dagen)
Duur menstruatie: 3– 6 dagen (>1 week = abnormaal)
Hoeveelheid bloedverlies: gemiddeld 35 ml
- Hypermenorroe: >80 ml (klinisch: ferriprieve anaemie)
- Hypomenorroe: te geringe fluxus
- Spotting: druppelsgewijs
2
, DE VROUW MET GEZONDHEIDSPROBLEMEN – GYNAECOLOGIE
Laatste menstruatie
Dysmenorroe
Menopauze: gemiddeld 51 jaar (40-60 jaar)
- Premature menopauze: vóór 40 jaar
• Anticonceptie en seksualiteit
• Specifieke gynaecologische klachten
- Fluor
- Pruritus
- Vulvodynie
- Onderbuikspijn
- Dyspareunie: oppervlakkig versus diep
- Libidoverlies
- Postcoitale spotting (PCB)
- Galactorroe
- Mastodynie
- Premenstrueel syndroom (PMS)
- Urologische klachten
- Defecatieklachten
• Verloskundige anamnese (GPA)
Zwangerschap – partus – postpartum
GPA bevragen
• Gynaecologische operaties
Datum, type operatie, indicatie/reden ingreep, postoperatieve complicaties
De algemene (systeem- en familiale) anamnese
Inzicht krijgen op belangrijke antecedenten
(chronische zaken en factoren met mogelijke impact op reproductieve functie)
Systeem anamnese
• Relevante antecedenten
- Medisch
- Heelkundig
• Gewichtsveranderingen
- Gemiddeld gewicht neemt toe met leeftijd
• Usus, abusus.
- Roken, alcohol, drugs
• Farmaca
- (bv antibiotica → candida)
3