Voorwoord – Het belang van financieel management
Business angels = mensen die investeren in jonge ondernemers
Er is een financieringsprobleem. Dit heeft niet zozeer te maken met een gebrek aan fondsen,
maar met een gebrekkige transmissie van die fondsen naar de ondernemingen.
➔ Grotendeels te wijten aan het probleem van informatieasymmetrie (= de derde partij
beschikt niet over dezelfde informatie als de ondernemingen en hierdoor zijn ze
weigerachtig om kredieten te verstrekken)
PROBLEEM: hierdoor worden ondernemingen niet optimaal gefinancierd. Ofwel geraken ze
niet aan de nodige kredieten, ofwel zijn de voorwaarden van het krediet niet optimaal.
➔ Geen optimale financiering = hinderpaal voor start + voor de verdere groei + belangrijke
oorzaak voor faillissementen
Grootste oorzaken voor faillissement: gebrek aan juiste financiering + gebrek aan
management
Hoofdstuk 1: financieringslandschap
Niet alle ondernemingen hebben dezelfde financieringsbehoeften. Bv. een startende kleine
onderneming ≠ lang bestaand internationaal bedrijf. → de vragers van financiering zijn divers
Maar ook de aanbieders zijn divers.
Om de optimale financiering en financieringsvoorwaarden te bepalen is een inzicht in de
ondernemingsbehoeften + de verschillende aanbieders belangrijk.
1.1 Niet al het geld is hetzelfde
dom geld = ik geef het geld, maar voor de rest moet je niks extra vragen
smart money = geld + iets meer (begeleiding, coaching, netwerk, …)
De behoefte naar geld heeft niet alleen te maken met hoeveel, maar ook met de vorm, termijn en
modaliteiten
Subsidie → niet terug te betalen
Bankkrediet → terug te betalen + kosten
Risicokapitaal → niet terug te betalen, investeerder wordt mede eigenaar van de onderneming
Fondsen verkregen van kennissen → als steun, kan terug te betalen zijn, kan ook niet
5 financieringsbronnen:
Financieringsbron Voordelen Nadelen
Friends, family & fools - Makkelijk te vinden - Beperkte TW
- Hebben geduld - Beperkte fondsen
Overheidssubsidies - Gratis - Bureaucratisch
, - Hebben geduld - Traag
- Moeilijk te lokaliseren
Banken - Relatief goedkoop - Gedrag
➔ Belangrijkste in - Behoorlijk snel onvoorspelbaar
volume - Vereisen garanties
- Ongeduldig
Business angels - Snel - Fondsen relatief
= equity financiering - Onbureaucratisch beperkt
= eigen vermogen - Begrijpt business - Soms nogal
financiering onsystematische
investeringspolitiek
- Agenda niet altijd
voorzienbaar
Formeel risicokapitaal - Beschikken over - Relatief traag
= private equity voldoende fondsen - Hoge verwachtingen
= fondsen die investeren, dus - TW gemakkelijk te - Moeilijk te verkrijgen
grote bedragen bepalen - exitdriven
- Duidelijke agenda
1.2 Het ondernemerslandschap – Niet alle ondernemingen zijn hetzelfde
Er zijn diverse types ondernemingen. Die hebben allemaal een andere financieringsbehoefte:
• Muizen en kmo’s (85% van de ondernemingen)
= kleine bedrijven, hebben meestal een beperkt groeipotentieel (bv. de bakker)
Hoe gefinancierd:
- Bankkredieten
- Lovemoney
- Crowdfunding
- Subsidies
➔ Slechts beperkte financieringsbehoefte
Ze zijn goed voor 66% van de werkgelegenheid in de private sector (veel hoger % dan in
andere landen als VS, China) ➔ DUS: Europa is een kmo-regio
• Olifanten (1%)
= grote bedrijven, niet flexibel, proberen competitief te blijven (bv. Audi, Appel)
Hoe gefinancierd:
- Hebben vaak zelf overtollige fondsen en zoeken zelf opportuniteiten om te investeren
➔ Dit komt doordat ze een zeer korte CCC hebben. Ze verkopen en krijgen tegoeden van
klanten, ze kopen aan en hebben schulden op leveranciers. Ze gebruiken het geld van de
klanten voor de leveranciers. Ze betalen als het ware cash met cash.
, • Zombies (10% van de bedrijven, 14% van de tewerkstelling)
= bedrijven die al 10 jaar bestaan en die al 3 jaar niet meer in staat zijn hun financiële lasten
te betalen, heeft dus geen perspectieven
Hoe gefinancierd:
- Bestaande kredieten, aangegaan voor slechte financiële gezondheid
- Subsidies
Waarom draaien de banken de uitstaande kredieten niet toe?
Als ze dit zouden doen, dan zouden de banken in hun boeken de uitstaande kredieten
uitschrijven. Vordering verdwijnt dan. Dus dan zitten ze met een verlies. Dit is nefast voor de
balans
Baxtereconomie: Een economie die ziek is, moet een soort injectie krijgen om weer gezond te
worden. Hetzelfde gebeurt bij zombies. Overheden zullen via publieke financiering en banken via
kredieten met dragende hypotheken (omvang verlies bij niet terugbetalen > kans op niet-
terugbetaling) proberen de zombies te redden.
• Gazelles (5%)
= jonge bedrijven met een belangrijk groeipotentieel, grote toekomstperspectieven (bv.
Pain quotidien, 1000 bakkers). Ze zijn constant op zoek naar geld
= 20% jaarlijjse groei
Maken eerst verliezen, maar daarna grote winsten
Hoe gefinancierd:
- Business angels
- Venture-capital
- Beursnotering Zorgen voor 80%
van de
werkgelegen-
• Unicorns (0.000075%) heidsGROEI
= niet-beursgenoteerde start-up die een waarde van 1 miljard heeft
= bedrijf moet zo snel mogelijk veel waard zijn. Ze willen de enige op de markt zijn. Zitten er
niet mee in om eerst stevige verliezen te maken om zo de enige op de markt te worden. (bv.
Colibra)
Hoe gefinancierd:
- Venture-capital (scale-up money = financiering en strategieën die nodig zijn om een
bedrijf of investering te laten groeien van een kleine of middelgrote onderneming naar
een veel grotere, winstgevendere organisatie. Dit kapitaal wordt gebruikt om uit te
breiden, meer klanten te bereiken en de omzet te verhogen.)
- Corporate venture
, - Beursnotering
➔ Er is geen terugbetalingscapaciteit bij deze bedrijven. Ze moeten proberen om scale-up
money te vinden. Lukt dit niet, dan gaan ze failliet. (bv. Tesla, Amazon, Skype, Colibra,
Facebook)
• Zebra
= duurzame bedrijven, denken aan planet naast profit
Hoe gefinancierd:
- Door duurzame financieringsvormen
Als we een case krijgen op het EXAMEN:
1e stap: welk type bedrijf is dit (welk beest)
2e stap: welk type financiering is mogelijk
Type geld = f(type of company, development phase)
Er zijn heel wat banken, liquide financiële markten en andere alternatieve
financieringstechnieken. Maar toch is er een gebrek aan financiële middelen, wat er voor zorgt
dat heel wat goede projecten het levenslicht niet zien. Zorgt ook voor beperking
groeimogelijkheden.
De 3 belangrijkste belemmeringen voor groei bij de 500 snelst groeiende bedrijven van Europa:
1) Het niveau van fiscaliteit
2) De bureaucratie van publieke diensten = de organisaties zijn onderheven aan regels,
procedures, verdeling van verantwoordelijkheid, hiërarchie en onpersoonlijke relaties.
3) Gebrek aan financiële middelen
Ook bij kmo’s in Europa is dit een grote hinderpaal voor verdere groei