, Scriptie hbo-v communicatie tussen verpleegkundigen en artsen
Samenvatting
Onderwerp
In dit rapport is het explorerend en kwalitatief onderzoek beschreven naar
effectieve communicatie tussen artsen en verpleegkundigen. Het onderzoek is
gebaseerd op een eerder onderzoek naar effectieve methoden voor het lopen
van de artsenvisite (Paxn & Geerts, 2024). Dit onderzoek is uitgevoerd in
opdracht van X, in het kader van Excellente Zorg. Excellente Zorg is een begrip
dat steeds meer wordt toegepast in zorginstellingen. Eén van de kenmerken
daarvan is effectieve communicatie tussen arts en verpleegkundige. Het doel van
dit onderzoek is bewustwording creëren bij artsen en verpleegkundigen omtrent
hun bijdrage in de communicatie. Ook wil de opdrachtgever de resultaten
gebruiken voor gezamenlijk onderwijs met coassistenten en verpleegkundigen en
voor het verbeteren van de ontslagprocedure binnen het ziekenhuis. Hiermee
kan de kwaliteit van zorg verbeterd worden en is er zelfs minder kans op sterfte
wanneer de communicatie tussen arts en verpleegkundige goed is (Epstein,
2024) (Ricker & Giovannetti, 2015).
Hoofdvraag
Welke factoren zijn van invloed op een effectieve communicatie tussen
verpleegkundigen en artsen?
Opzet
Het onderzoek is kwalitatief van aard, omdat er wordt gevraagd naar
beïnvloedende factoren op de communicatie tussen arts en verpleegkundige. Ook
is het onderzoek explorerend, omdat er een begin wordt gemaakt met het
onderzoeken van beleving rondom communicatie. Het onderzoek bestaat uit
twee delen waarvan het eerste deel een literatuuronderzoek is en het tweede
deel een praktijkonderzoek. Het praktijkonderzoek is uitgevoerd door artsen en
verpleegkundigen werkzaam bij X te interviewen. In totaal hebben 14
verpleegkundigen en 3 artsen deelgenomen aan het onderzoek. In zowel het
literatuur als praktijkonderzoek is onderzocht wat bevorderende en
belemmerende factoren zijn in de communicatie tussen arts en verpleegkundige.
Resultaten en conclusie
Zowel verpleegkundigen als artsen benoemen verschillende beïnvloedende
factoren op de effectiviteit van de communicatie. Het gaat onder andere om
persoonlijke eigenschappen als assertiviteit en zelfvertrouwen. Ook de
luisterhouding speelt een rol in communicatie. Verder zijn kennisniveau en
werkervaring bepalende factoren als het gaat om de effectiviteit van de
communicatie. Wanneer verpleegkundigen beschikken over meer kennis en
werkervaring voelen ze zich meer zelfverzekerd in het contact met artsen. Op
interpersoonlijk niveau worden door beide doelgroepen verschillende
beïnvloedende factoren genoemd. Het gaat hierbij onder andere om wederzijds
respect, gelijkwaardigheid en mate van openheid. Communicatie blijkt effectiever
te verlopen wanneer verpleegkundigen en artsen elkaar kennen. Ze zijn dan
meer op de hoogte van elkaars professionele rol en durven te vertrouwen op
expertise. Daarnaast wordt een effectieve communicatie bevorderd wanneer
artsen en verpleegkundigen het onderlinge contact goed voorbereiden. Op
organisatorisch niveau wordt onder andere de rol van werkdruk beschreven. Een
hoge werkdruk van zowel arts als verpleegkundige belemmert de communicatie.
Het gebruik van een communicatiemodel kan juist bij hoge werkdruk de
communicatie effectiever maken.
2
, Scriptie hbo-v communicatie tussen verpleegkundigen en artsen
Aanbevelingen
Naar aanleiding van het onderzoek worden meerdere aanbevelingen gedaan. Op
persoonlijk niveau wordt aanbevolen het kennisniveau te verhogen en open te
zijn over beperkingen hierin. Op interpersoonlijk niveau zijn aanbevelingen
gedaan met betrekking tot het elkaar beter leren kennen, zodat de communicatie
beter verloopt. Ook wordt aanbevolen tot meer bewustzijn van de
voorbeeldfunctie die men heeft ten opzichte van beroepsbeoefenaars in
opleiding. Daarnaast werden aanbevelingen gedaan op organisatorisch vlak.
Hierbij ging het erom te hoge werkdruk op tijd te signaleren. Juist bij hoge
werkdruk blijkt gebruik van een communicatiemodel de communicatie effectiever
te maken. Verder zou er gebruik gemaakt moeten worden van één patiëntdossier
waarin zowel artsen als verpleegkundigen rapporteren. Tot slot zou in de
opleidingen tot arts en verpleegkundige meer aandacht moeten zijn voor
communicatie met andere disciplines.
3
, Scriptie hbo-v communicatie tussen verpleegkundigen en artsen
Abstract
Subject
This report is the result of exploring research done into the subject of effective
communication between physicians and nurses. This report is based on previous
investigations into effective methods for communicating between physicians and
nursing staff (Paxn & Geerts, 2024). This research is performed on behalf of X,
considering the theme ‘Excellente Zorg’ (Excellent care). One of the key aspects
of excellent care, which sees an increase in application among health centers, is
the effective communication between physicians and nurses. The primary
purpose of this investigation is to create awareness among physicians and nurses
about their contribution to successful communication. Secondary purposes are to
use the results to educate interns and nurses together and to improve the
procedures for release of patients from the hospital. Research proves that better
communication between physicians and nurses will improve the quality of
healthcare which can reduce mortality rates (Epstein, 2024) (Ricker &
Giovannetti, 2015).
Main question
Which factors have influenced effective communication between nurses and
physicians?
Outline
Because the main question concerns the underlying influences of communication
between physician and nurse, the outline of the investigation is qualitative.
Because this investigation is the start of research into effective communication,
the nature of this research will be explorative. The report is divided in two parts,
of which the first part is a literature study. The second part concerns the practical
part of the research. For the practical research a total of three physicians and
fourteen nurses were interviewed individually. The goal of both parts of the
investigation was to find factors that could either promote or hinder effective
communication between physicians and nurses.
Results and conclusion
Both nurses and physicians mention multiple promoting factors on effective
communication. Among these are personal characteristics like assertiveness and
confidence as well as a listening attitude, which is an important skill in
communication. Further factors are knowledge and work experience. Nurses with
more knowledge and experience feel more confident in their interactions with
physicians. On an interpersonal level both physicians and nurses mention mutual
respect, equality and open communication as influential factors on effective
communication. Knowing each other personally and being familiar with each
other helps to trust the skills and expertise of coworkers. Sufficient preparation
also improves the effectiveness of communication. Pressure due to the high
workload was mentioned as a factor in the level of the organization. High
workload hinders communication. To make communication more effective,
communication methods could be used.
4