Samenvatting WPO Cognitieve Psychologie I

WPO Cognitieve psychologie

Lexicale beslissing

Theoretisch kader

o Taak heeft betrekking op het semantisch geheugen
• feiten over de wereld, de betekenis van woorden
- bvb hond: 4 poten, zoogdier
 interface tussen taal en wereldkennis
o (Specifiek) Onderdeel daarvan is het mentale lexicon
• verzameling van alle woorden die je kent, met inbegrip van spelling, syntactische
regels, betekenis, …
• “Mentale woordenboek”
o Onderzoeksvraag: Wat zijn de eigenschappen van dit mentale lexicon? Hoe is het
opgebouwd? Hoe halen we er informatie uit op?
o Dominant paradigma: lexicale beslissing
• Vele varianten
• Taak omvat steeds beoordeling of één of meerdere lettergroepen echte woorden of
“pseudowoorden” zijn
o Drie belangrijke kaders:
• Spreading activation model
• Location shifting model
Woord 1
• Compound cue model
o Meyer & Schvanenveldt (1971):
• Experiment: in elke trial worden er 2 stimuli Woord 2
aangeboden. Deze precieze taak is al een
onderdeel van de manipulatie.
• Manipulatie:
- Taak: ja/nee versus zelfde/verschillend
 Ofwel moeten de proefpersonen beoordelen of beide stimuli die
aangeboden worden echt woorden zijn of dat er 1 van de 2, of beide
stimuli pseudowoorden zijn.
 Pseudowoorden zijn letterreeksen die mogelijk zijn. Ze volgen niet
de regels van een bepaalde taal en zijn ook niet mogelijk, ze doen de
structuur niet teniet maar ze hebben geen werkelijke betekenis.
▪ Bvb opeenvolgende letters PRZX komen/kunnen in geen
enkel woord voorkomen
▪ Neemt niet weg dat er allerlei stimuli kunnen bestaan uit
letters zoals bvb PEM. Is een pseudowoord. Op zich kunnen
deze opeenvolging van letters perfect bestaan, maar dit
woord bestaat niet in ons woordenboek.
 De proefpersoon moet dus in deze taak zeggen of er al dan niet een
pseudowoord is.
- Woord/non-woord
 Proefpersoon moet oordelen of beide stimuli bij de ‘woord’ of ‘non-
woord’ categorie horen of dat ze verschillend zijn. Er is dus een
artificieel onderscheid.
- Beide woorden: geassocieerd of niet

,  Indien beide stimuli woorden zijn kunnen ze geassocieerd worden of
ook niet.
 Vroeger bepaalden men dit adhv woorden die men kon aanbieden
en dan de eerste 10 woorden opschrijven die in u opkomen.
 Nu: computeralgoritmes bepalen dit, onderzoek hierdoor
gemakkelijker geworden.
 Er is dus een meervoudige manipulatie




o links: welke conditie
• Bovenste stimulus kan een woord of non-woord zijn.
• Onderaan kan een woord zijn dat geassocieerd is met het bovenste woord, een
woord dat geen sterke associatie vertoont met het bovenste woord of een non-
woord of een woord onder een non-woord. (5 mogelijke combinaties)
o Middenste kolommen
• Het juiste antwoord op de ja-nee taak
• Daarnaast zie je de fouten percentages die mensen maken
- Eentje die eruit springt: woord die boven een non-woord wordt aangeboden
o Voorlaatste kolom: reactietijden
• In ms uitgedrukt hoe snel proefpersonen een correcte ja-nee respons geven.
Wanneer ze een foute respons geven dan worden deze uit de trials gehaald.
o Wat stelden ze vast?
• Als we kijken naar de condities waar 2 woorden worden aangeboden en waar het
correcte antwoord in beide gevallen ‘ja’ is zien we een significant verschil in
reactietijden. Dit als deze beide woorden geassocieerd zijn dat we bij de juiste
respons komen bij de echte woorden dan wanneer deze niet geassocieerd zijn.
• Bovendien wanneer het bovenste woord een stimulus woord is en het onderste een
non-woord dan zien we dat de reactietijd aanzienlijk trager is dan wanneer deze 2
stimuli omgekeerd staan. Dit is niet zo evident om te verklaren.
 Theoretische modellen proberen te verklaren hoe deze reactietijden verschillend tot stand
komen.