Samenvatting Forensische Psychiatrie

Forensische Psychiatrie




1

, Les 1: Wat is forensische psychiatrie?
Raakvlak tussen psychiatrie en recht
Artikel 71 Strafwetboek

“Er is geen misdrijf wanneer de beschuldigde of de beklaagde op het tijdstip van de feiten leed aan
een geestesstoornis die zijn oordeelsvermogen of de controle over zijn daden heeft tenietgedaan, of
wanneer hij gedwongen werd door een macht die hij niet heeft kunnen weerstaan.”

Veroordeling vs internering:
- Veroordeling —> men wordt wel verantwoordelijk geacht voor de feiten die men gepleegt
heeft
- Internering —> men wordt door hun geesteziekte niet verantwoordelijk geacht voor de
feiten die zij gepleegd hebben
➔ In welke maten is iemand verantwoordelijk voor de feiten die men gepleegd heeft

Vele worden wel niet geinterneerd —> want er is een grote grijze zone, waarin 3 verschillende
psychiatrers andere dingen kunnen aanraden

Bv.

- Oordelsvermogen —> Psychose: men heeft vaak de angst dat men achtervolgt wordt, op de
moment dat iemand aan haalt dat die persoon mogelijks behandeld moet worden, dan denkt
die persoon dat hij/zij mee in het complot zit. De situatie ascaleerd, en de persoon met de
psychose grijpt naar een mes en gaat de persoon rond hen/haar aanvallen.
o Heeft men het oordeelsvermogen om te beoordelen of wat zij doen fout is of niet?
Want men is effectief overtuigd van het feit dat zij achtervolgt worden en mogelijks
vermoord
o Heeft deze persoon iets aan gevangenschap? —> nee deze kan je best interneren
- Controle over de daden —> men weet dat wat zij doen dat dot fout is, maar gelinkt aan de
geesten stoornis eigenlijk geen controle hebben over wat zij doen —> bijvoorbeeld pedofilie:
men weet dat het fout is, maar zij zitten met een drang
o Dus gaan kijken door behandeling dat het niet meer gebeurt
- Controle over daden —> mensen met een verslaving, gaan een overval plegen om toch aan
hun drugs te komen, drang naar middelen is zo hoog dat men geen controle heeft over hun
gedrag




2

,Een stukje geschiedenis
-> Lombroso: psychiater, een grondlegger van de forensische psychiatrie. Bv aan
de hand van gezichtskenmerken profielen opstellen (was wel niet
correct)

-> emile crapeling: een van de eerste die een classificatie
systeem wilde op zetten voor de psychiatrie, sprak ookal over de
forensische als een aparte tak, en sprak ook over wanneer is
iemand wel of niet verantwoordelijk voor zijn of haar daden
(toerekeningsvatbaarheid)

- vroeger waren het eerder bekende in het geloof dat zouden zeggen wie wel of
niet toerekeningsvatbaar is of niet, sinds kort pas is de wissel gemaakt naar het
wetenschappelijke (had vroeger ook een racistische kant)

Therapeutic jurisprudence
Het therapeutische of anti-therapeutische effect van het rechtssysteem

➔ Het rechtsysteem heeft twee functie
o De maatschappij beschermen
o Vergelding
▪ We weten dat gevangenissen niet werken, en toch blijven we ze gebruiken (men
komt er vaak zelfs slechter uit)
➔ First do no harm eed:
o Schade beperken en zorgen dat er meer therapeutisch is, ook van in de gevangenis de
mensen al als persoon te behandelen, en daarin ook aan de hand van de behandeling de
maatschappij beschermen
o Daarom de goede samenwerking met justustie en het rechtsysteem

Medisch vs. juridisch
- Andere cultuur
o Medische wereld —> wat hebben mensen nodig en hoe kunnen we helpen
▪ Is de patient niet akkoord, dan volgen we de patient (buiten in gedwonge
opnamen)
o Juridisch —> eerder partije tegen over elkaar en met elkaar in discussie gaan
- Zwart/wit denken
o Rechtsysteem wilt graag een ja of nee, maar in de praktijk is het niet altijd zo
gemakkelijk
o Het is soms heel moeilijk om mensen effectief in hokjes te zetten en mensen een
diagnose te geven
- Asymmetrische relatie
o Psychiaters, onderzoeken, behandelen en rapporteren —> MAAR het is uiteindelijk
de rechter die dat finaal beslist (ongeachten van wat de psychia zeggen, het is de
rechter die dat een uitspraak doet)
▪ Soms wordt men zelf overgeplaats naar ee andere gevangenis, zonder
correcte opvolging


3

, - Beroepsgeheim
o Zij die niet in het team zitten mogen niets weten, zelfs niet of iemand wordt
opgevolgt of niet. Het gaat hier om vertrouwelijkheid (niemand wordt beter met een
psychia die men niet vertrouwd) MAAR anderzijds wilt justitie constant op de hoogte
worden gebracht van alles wat er aan de hand is met de patient
▪ Wat geef je door, wat geef je niet door, wat als zij nieuwe feiten plegen,…
▪ Er is wetgeving rond, maar heel moeilijk (orde der artsen geeft advies, maar
soms ook heel dubbelzinnige antwoorden)

Medisch vs. maatschappelijk
- Stigma
o Vaak gevoed door slechte rapport geving door de pers, halen termen door elkaar (en
met heel speciale benamingen die niet kloppen)
o Bv maar 50% van de mensen die feiten plegen met minder jarige hebben een
pedofiele voorkeur
- Publieke opinie
o Mensen hebben vaak negatieve ideeen
o Vaak is justitie en psychiatrie geen voorkeur in de politiek
- Politieke schommelingen
o Elke partij heeft een ander idee
o Veel bedden voor de mensen op het hoogste niveau (zwaarste gevallen), maar veel
te weinig bedden voor mensen op de lager niveau’s
o Door politieke interpretaties van het probleem
- Bescherming van de maatschappij
o Niet enkel de behandeling maar ook —> Risico-denken
▪ Niet enkel wat is het beste voor de patient, maar ook wat is het beste voor
de maatschappij

Wat doet een forensisch psychiater?



—> opgedient in twee onderdelen

1. Expertise:
a. Men wordt gevraagd om hun mening te geven over we mentale toestand van
iemand
b. Het opstellen van de verslagen
c. Toerekingsvatbaarheid
2. Behandeling
a. Het effectief uitvoeren
➔ Dit zijn twee totaal andere dingen, dus het is belangrijk om deze duidelijk van elkaar te
onderscheiden (wordt soms ook effectief gedaan in verschillende functies)
o Heeft ook te maken met beroepsgeheim, kan men effectief hun behandelende
psychiaterde vertrouwen ja of nee



4