publiekrecht vk samenvatting deelexamen

HET VERENIGD KONINKRIJK
United Kingdom of Great Britain and Northern Ireland (sinds 1922)

1. Institutioneel overzicht
Four ‘Countries of Nations’:
1. England
2. Scotland
3. Wales
4. Northern Ireland

Parliament
 House of Lord (Lagerhuis) en House of Commons (Hogerhuis)
 Soeverein & het hoogste juridische gezag en belichaamt het koninkrijk
- Het volk ≠ soeverein
 Crown-in-Parliamant:
- De Kroon omvat zowel de monarch als de regering. Hij berust bij de koning, in het
algemeen worden zijn functies uitgeoefend door ministers van de kroon die
verantwoording verschuldigd zijn aan het Britse parlement of aan de 3
gedecentraliseerde wetgevende lichamen.
 Geen geschreven grondwet
- België, wel een collectie van Acts of Parliamant, Statutes, juridische precedenten
 deze wetten en conventies vormen het constitutionele rechtssysteem van BE


1.1 Het kiessysteem
1.1.1 First-Past-the-Post System (FPTP)
 Voor verkiezingen van het House of Commons = een vorm van meerderheidsstelsel,
- Kiesstelsel waarbij een partij een mdhd moet behalen om zetels te veroveren.
- Er wordt ervan uitgegaan dat de gekozene meer een behartiger is van lokale
belangen in landelijke politiek, dan vertegenwoordiger ervan.
1) Een stelsel waarbij een absolute meerderheid (meer dan de helft van de
stemmen) moet worden gehaald
2) Een stelsel waarbij een relatieve meerderheid of pluraliteit volstaat: de partij
die de grootste is in een district krijgt de zetel(s).

 Bij het FPTP krijgt de kiezer de keuze uit verschillende partijen die elk 1 kandidaat
verkiesbaar stellen. De kiezer kan stemmen op enkel 1 kandidaat, diegene die de
meeste stemmen krijgt wint, ongeacht of dit een mdh van alle stemmen is.
- 650 kiesdistricten (constituencies)  1 MP per district



1

, 1.1.2 Hung Parliament (minderheidsparlement)
 Een electorale verdeling van een parlement met een tweepartijenstelsel of FPTP, deze
toestand komt tot stand wanneer geen enkele grote politieke partij (of blok van
partijen) een absolute meerderheid van de zetels kan opeisen in het parlement.
 By-elections zijn verkiezingen voor 1 district
 Laatste verkiezing vond plaats in 2019, volgende in 2024

1.1.3 Coalition-Government
 Conservatives/Lib-Dems
 2011 Referendum: naar een ‘Alternative Vote’ systeem: hier zouden kiezers de
kandidaten in volgorde van voorkeur rangschikken
 67,90 % tegen

1.2 Le Roy le Veult
Parlementaire wet getekend door staatshoofd (koning)
 Wet verkrijgt Royal Assent
 Normandische origine

De laatste keer dat Royal Assent niet werd verleend was in januari 2023
 Voor de Gender Recognition Reform (Scotland) Bill
 Op aandringen van de Britse regering (Section 35 / Scotland Act 1998).
 Daarvoor was de laatste keer dat Royal Assent niet werd verleend in 1708.


2. Magna Carta (1215)
= een van de bekendste grondwettelijke documenten ter wereld
 bevatte 63 artikelen die met name gunstig waren voor de geestelijken en edelen en
de macht van de Engelse koning inperkten.
 Historici en politicologen beschouwen de Magna Carta als een keerpunt in de
constitutionele geschiedenis; het was een van de eerste democratische wetten.
 Uniek was het idee dat iedereen, óók de koning, ondergeschikt was aan de wet.

2.1 Koning John (1166-1216)
 Ondertekende dit document bin Runnymede op 15 juni 1215
 Zat verwikkeld in oorlog met Frankrijk waarbij na de slag van Bouvines (1214) het
Angevin Empire in elkaar zag storten
 Had geld nodig en er brak een rebellie van baronnen uit = koning moest ingrijpen.
 Koning Henry I had in 1100 een Charter of Liberties opgesteld, wat in 1215 vanonder
het stof werd gehaald



2