Begrippenlijst Academische Vaardigheden (januari 2025) - VUB - 13/20

Deductie Een manier van redeneren waarbij je van
een algemene regel naar een specifiek
geval gaat.

 Je begint met iets algemeens dat je
als waar aanneemt (= wat je al
weet),
 Daaruit trek je een conclusie over
iets specifieks (antwoord afleiden
op een vraag die je nog niet weet).

Bijvoorbeeld: "Alle mensen zijn sterfelijk"
(algemene regel), "Socrates is een mens"
(specifiek geval), dus "Socrates is
sterfelijk" (conclusie).

Primaire bronnen Zijn oorspronkelijke bronnen
geschreven (of gemaakt) door een
(menselijke) auteur. Artikels, romans,
gedichten, theaterteksten, schilderijen,
foto’s, enz.

Secundaire bronnen Secundaire bronnen zijn bronnen die
verwijzen naar de primaire bron en
erop verdergaan: reviewartikels,
vergelijkingen, masterthesissen,
enzovoort. Deze kunnen primaire bronnen
zijn als ze zelf het studieobject zijn.

Tertiaire bronnen Bronnen die informatie samenvatten
en organiseren uit primaire en
secundaire bronnen. Ze bieden vaak
een overzicht of naslagwerk van een
onderwerp en bevatten geen origineel
onderzoek of eigen interpretaties.
Voorbeelden van tertiaire bronnen zijn
encyclopedieën, handboeken, leerboeken,
woordenboeken, en databases. Deze
bronnen worden vaak gebruikt om snel
algemene informatie te vinden over een
bepaald onderwerp.
Bv. Wikipedia

Integriteit De ethische en professionele normen die
onderzoekers moeten volgen om
betrouwbaar, eerlijk en verantwoordelijk
onderzoek te doen.

- Zorgvuldig en transparant te werk
gaan
- Correcte methodes gebruiken
- Resultaten eerlijk rapporteren
- De rechten van proefpersonen en
collega-onderzoekers respecteren.
- Het vermijden van wangedrag, zoals
plagiaat, vervalsing van gegevens, of
het selectief rapporteren van
resultaten.

, Het doel is om vertrouwen te bevorderen
in de wetenschappelijke gemeenschap en
de samenleving.



Kritisch Iets niet zomaar accepteert, maar het
grondig onderzoekt, beoordeelt en erover
nadenkt. Het houdt in dat je je bewust
bent van je eigen standpunten en de
mogelijke vooroordelen van anderen, en
dat je probeert een weloverwogen oordeel
te vormen. Kritisch denken helpt om
objectiever te kijken naar informatie,
situaties of meningen.
1. Vraag stellen: Waarom gebeurt dit? Is dit
echt zo? Wat is het bewijs?
2. Analyseren: Informatie ontleden en
onderzoeken op betrouwbaarheid en logica.
3. Reflecteren: Je eigen ideeën en
overtuigingen onderzoeken en eventueel
bijstellen.
4. Open-minded zijn: Andere perspectieven
serieus overwegen, zelfs als ze verschillen
van jouw eigen mening.
5. Constructief zijn: Kritiek gebruiken om
iets te verbeteren in plaats van enkel te
bekritiseren.

Etymologie ‘Student’  Van het Latijnse studēre (1265)= ‘ijveren
voor’, ‘zich wijden aan’, ‘streven naar’
 “Kennis hebben is een deugd”
(~Socrates)  Naar kennis streven is
deugdelijk
Anders gezegd: noem jezelf pas student
wanneer je de intrinsieke motivatie hebt
om kennis te verwerven.

Intrinsieke motivatie  Je drang te weten komt vanuit jezelf
(weten om te weten).

Extrinsieke motivatie  Je studeert om redenen buiten jezelf
gelegen (het willen of moeten halen van
een diploma).

Triangulatie Een methode waarbij meerdere
onafhankelijke bronnen worden
gebruikt om informatie of gegevens te
valideren en te versterken. Dit proces
verhoogt de betrouwbaarheid en
nauwkeurigheid van onderzoek of
besluitvorming door verschillende
perspectieven en gegevensbronnen te
combineren.

, Deontologisch handelen Je handelt zo goed als mogelijk omdat de
regels van een discipline dat zo opleggen.
 Je stopt voor het rood licht, omdat dat de
wet is

Deugdethisch handele, Je handelt zo goed als mogelijk omdat het
de beste manier is om in het leven te
staan. Je gaat voor de gulden middenweg
(je hangt niet de held uit, maar ook niet
de lafaard).
 Je stopt voor het rood licht, omdat het zo
hoort en ik dan een goed mens is

Consequentialisme Je handelt zo goed als mogelijk omdat de
gevolgen dan gunstig zijn; je behaalt ze
niet als je je er niet voor inzet.
 Je stopt voor het rood licht, omdat je
dan geen gevaar vormt en geen
boete kan krijgen

Utilitarisme Je handelt zo goed als mogelijk omdat dit
nuttig is voor jou en de wereld, of toch
voor de meerderheid (streven naar het
geluk van het grootste aantal).
 Je stopt voor het rood licht, omdat je
er het nut van in ziet (veiligheid)

Slordige wetenschap Dit verwijst naar onzorgvuldig of
ongestructureerd wetenschappelijk
onderzoek. Fouten ontstaan door slechte
methoden, onnauwkeurige
gegevensverzameling, of
onvoldoende controle van resultaten,
wat kan leiden tot verkeerde conclusies.
Het is onopzettelijk en ondoordacht.
 In een studie over dit dieet worden de
gewichten van de deelnemers verkeerd
gemeten door onzorgvuldig gebruik van
de weegschaal of door fouten bij het
invoeren van gegevens. Daarnaast wordt
het dieet slechts een week getest, wat te
kort is om betrouwbare resultaten te
geven. De onderzoekers doen geen
grondige analyse en trekken conclusies op
basis van onvolledige of inaccurate data.

Oorzaken: opleiding, attitude, tijdsdruk,
werkdruk, prestatiedruk, publicatiedruk
en/of onwetendheid.

Bedenkelijke wetenschap = QRP = Questionable Research
Practices
Hierbij gaat het om onderzoek waarbij
integriteit in twijfel getrokken wordt, zoals
het verdraaien van resultaten, het
selectief rapporteren van data, of het
verbergen van tegenstrijdige bevindingen