Orthopedagogische
communicatie
Samenvatting boek: “van klacht naar
kracht” + extra informatie vanuit de
lessen
Jana Moons
UCLL
, INHOUDSOPGAVE
Schatkisten, symbolen van kracht, hoop en perspectief ........................................................... 3
1. Grote schatkist vol bezieling, levenskracht en competentie.............................................. 3
2. Schatten van supporters ..................................................................................................... 3
3. Van inzicht naar uitzicht: “de toekomstschatkist” ............................................................. 4
4. Niet wetende houding ........................................................................................................ 4
5. Leiden door achter de cliënt te lopen ................................................................................ 4
6. Samengevat ........................................................................................................................ 5
Visualiseren en vraagstelling gaan hand in hand ....................................................................... 6
Moeilijke vragen en doordachte antwoorden........................................................................ 6
Bouwstenen voor oplossingsgericht gesprek............................................................................. 7
Bouwsteen 1: krachtgericht starten ....................................................................................... 7
Bouwsteen 2: de veranderwens ............................................................................................. 8
Bouwsteen 3: werkbare doelen.............................................................................................. 9
Bouwsteen 4: eerdere successen en uitzonderingen........................................................... 12
Bouwsteen 5: Krachtendetectieve en schattenzoeker als centrale rol ................................ 13
Bouwsteen 6: eerste volgende stap naar verbetering ......................................................... 14
Bouwsteen 7: anticiperen op tegenslag ............................................................................... 15
Bouwsteen 8: afronden en evalueren .................................................................................. 15
Bouwsteen 9: micro-evaluatie met jezelf, het belang van zelfreflectie ............................... 17
Bouwsteen 10: vervolggesprek ............................................................................................ 18
Schaalvragen ............................................................................................................................ 20
Extra methodes en hulpmiddelen ............................................................................................ 23
Een wisselend perspectief .................................................................................................... 23
Verleden – heden – toekomst: drie cliëntenpoppetjes........................................................ 23
De wondervraag ................................................................................................................... 23
Tovertijdslijn ......................................................................................................................... 24
Genogrammen ...................................................................................................................... 24
Wijs advies (wijze oude man/wijze oude vrouw) ................................................................. 25
Superman en sprookjesfiguren ............................................................................................ 25
1
,Samenwerkingsrelatie en bijhorende opdrachten .................................................................. 26
Vrijblijvende situatie ............................................................................................................. 26
Zoekende relatie ................................................................................................................... 26
Consulterende relatie ........................................................................................................... 26
Co-expert relatie ................................................................................................................... 26
Extra informatie vanuit de hoorcolleges .................................................................................. 27
Doelstellingen ....................................................................................................................... 27
Empowerment volgens Bouwkamp...................................................................................... 27
Bril van de hulpverlening ...................................................................................................... 27
Klassieke opvatting en nu? ................................................................................................... 28
Oplossingsparadigma............................................................................................................ 29
Oorsprong woord “coach” .................................................................................................... 29
Grondleggers ........................................................................................................................ 30
2
, SCHATKISTEN, SYMBOLEN VAN KRACHT, HOOP EN
PERSPECTIEF
1. GROTE SCHATKIST VOL BEZIELING, LEVENSKRACHT EN COMPETENTIE
Cliëntenschatkist
o Symboliseert de innerlijke krachten, inzichten, competenties en kwaliteiten die
de cliënt bezit
o Schatkist vullen door vraagstelling
Geen professionele fit in de loop v.h. eerste gesprek ➔ doorverwijzen
Toch bevooroordeeld zijn? Resource audit = reflectiemoment waarin je 5 positieve
cliënteneigenschappen en 3 andere manieren waarop je nog naar de cliënt kan
kijken benoemd
2. SCHATTEN VAN SUPPORTERS
Schrik om hulp van betekenisvolle anderen in te roepen
o Taboe, schaamte, anderen niet willen lastig vallen
o Gevoelens van isolement + veronderstelling 1 te zijn met het probleem ➔
zwak en kwetsbaar netwerk
Hulpbronschatkist
o Externe hulpbronnen en positieve relaties = betekenisvolle andere
o Perspectief wisselingsvragen = vanuit het perspectief van hun supporters
op zoek gaan naar eigen kwaliteiten ➔ Relationele vragen bieden ruimte om
met andere oren en ogen te luisteren en te kijken
− Hoe zou persoon X dit aanpakken?
− Hoe kan persoon X jou steunen? Op welke momenten?
− Wat waarderen ze aan jou?
− Als ik aan persoon X vraag waar je goed in bent, wat zou die dan
zeggen?
3
communicatie
Samenvatting boek: “van klacht naar
kracht” + extra informatie vanuit de
lessen
Jana Moons
UCLL
, INHOUDSOPGAVE
Schatkisten, symbolen van kracht, hoop en perspectief ........................................................... 3
1. Grote schatkist vol bezieling, levenskracht en competentie.............................................. 3
2. Schatten van supporters ..................................................................................................... 3
3. Van inzicht naar uitzicht: “de toekomstschatkist” ............................................................. 4
4. Niet wetende houding ........................................................................................................ 4
5. Leiden door achter de cliënt te lopen ................................................................................ 4
6. Samengevat ........................................................................................................................ 5
Visualiseren en vraagstelling gaan hand in hand ....................................................................... 6
Moeilijke vragen en doordachte antwoorden........................................................................ 6
Bouwstenen voor oplossingsgericht gesprek............................................................................. 7
Bouwsteen 1: krachtgericht starten ....................................................................................... 7
Bouwsteen 2: de veranderwens ............................................................................................. 8
Bouwsteen 3: werkbare doelen.............................................................................................. 9
Bouwsteen 4: eerdere successen en uitzonderingen........................................................... 12
Bouwsteen 5: Krachtendetectieve en schattenzoeker als centrale rol ................................ 13
Bouwsteen 6: eerste volgende stap naar verbetering ......................................................... 14
Bouwsteen 7: anticiperen op tegenslag ............................................................................... 15
Bouwsteen 8: afronden en evalueren .................................................................................. 15
Bouwsteen 9: micro-evaluatie met jezelf, het belang van zelfreflectie ............................... 17
Bouwsteen 10: vervolggesprek ............................................................................................ 18
Schaalvragen ............................................................................................................................ 20
Extra methodes en hulpmiddelen ............................................................................................ 23
Een wisselend perspectief .................................................................................................... 23
Verleden – heden – toekomst: drie cliëntenpoppetjes........................................................ 23
De wondervraag ................................................................................................................... 23
Tovertijdslijn ......................................................................................................................... 24
Genogrammen ...................................................................................................................... 24
Wijs advies (wijze oude man/wijze oude vrouw) ................................................................. 25
Superman en sprookjesfiguren ............................................................................................ 25
1
,Samenwerkingsrelatie en bijhorende opdrachten .................................................................. 26
Vrijblijvende situatie ............................................................................................................. 26
Zoekende relatie ................................................................................................................... 26
Consulterende relatie ........................................................................................................... 26
Co-expert relatie ................................................................................................................... 26
Extra informatie vanuit de hoorcolleges .................................................................................. 27
Doelstellingen ....................................................................................................................... 27
Empowerment volgens Bouwkamp...................................................................................... 27
Bril van de hulpverlening ...................................................................................................... 27
Klassieke opvatting en nu? ................................................................................................... 28
Oplossingsparadigma............................................................................................................ 29
Oorsprong woord “coach” .................................................................................................... 29
Grondleggers ........................................................................................................................ 30
2
, SCHATKISTEN, SYMBOLEN VAN KRACHT, HOOP EN
PERSPECTIEF
1. GROTE SCHATKIST VOL BEZIELING, LEVENSKRACHT EN COMPETENTIE
Cliëntenschatkist
o Symboliseert de innerlijke krachten, inzichten, competenties en kwaliteiten die
de cliënt bezit
o Schatkist vullen door vraagstelling
Geen professionele fit in de loop v.h. eerste gesprek ➔ doorverwijzen
Toch bevooroordeeld zijn? Resource audit = reflectiemoment waarin je 5 positieve
cliënteneigenschappen en 3 andere manieren waarop je nog naar de cliënt kan
kijken benoemd
2. SCHATTEN VAN SUPPORTERS
Schrik om hulp van betekenisvolle anderen in te roepen
o Taboe, schaamte, anderen niet willen lastig vallen
o Gevoelens van isolement + veronderstelling 1 te zijn met het probleem ➔
zwak en kwetsbaar netwerk
Hulpbronschatkist
o Externe hulpbronnen en positieve relaties = betekenisvolle andere
o Perspectief wisselingsvragen = vanuit het perspectief van hun supporters
op zoek gaan naar eigen kwaliteiten ➔ Relationele vragen bieden ruimte om
met andere oren en ogen te luisteren en te kijken
− Hoe zou persoon X dit aanpakken?
− Hoe kan persoon X jou steunen? Op welke momenten?
− Wat waarderen ze aan jou?
− Als ik aan persoon X vraag waar je goed in bent, wat zou die dan
zeggen?
3
